Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-507/15-3/WM
z 16 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2015 r. (data wpływu 24 marca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 czerwca 2015 r. (data wpływu 2 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wyrokiem z dnia 9 marca 2010 r. Sąd Okręgowy orzekł o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawczyni. Wyrok uprawomocnił się w dniu 31 marca 2010 r.

W wyroku rozwodowym (w jego pkt 2) Sąd dokonał podziału majątku wspólnego w taki sposób, że na wyłączną własność męża Wnioskodawczyni przyznał lokal mieszkalny „A”, nakłady na działkę pracowniczą oraz samochód.

Natomiast Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała na wyłączną własność nieruchomość „B” oraz nieruchomość „C”.

Dokonany między małżonkami podział majątku wspólnego został orzeczony bez obowiązku dokonania jakichkolwiek spłat, albowiem ustalony między nimi sposób podziału majątku wspólnego realizowany był według zasady, aby majątek ten podzielić po połowie i w taki sposób rozdzielić jego składniki, aby każdy z małżonków otrzymał równo połowę majątku.

W chwili obecnej Wnioskodawczyni zmuszona jest sprzedać nieruchomość położoną „B”.

Ponieważ sprzedaż dokonywana jest przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym – wyrokiem sądu – orzeczono o podziale majątku wspólnego, powstaje pytanie, czy przy sprzedaży Zainteresowana będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Nabycie nieruchomości nastąpiło w roku 1986, zaś budowa budynku została ukończona w roku 1994 w tym samym roku (1994) budynek został oddany do użytku.

Biorąc pod uwagę datę nabycia nieruchomości, czy datę wybudowania budynku, nie ulega wątpliwości, że sprzedaż, która ma być realizowana obecnie, nie podlegałaby obowiązkowi podatkowemu.

Wątpliwość powstaje wobec faktu, że wraz z wyrokiem rozwodowym, który zapadł w roku 2010, sąd dokonał podziału majątku wspólnego między Wnioskodawczynią i byłym mężem Zainteresowanej. W tym stanie rzeczy powstaje pytanie, czy – w przypadku dokonania podziału majątku wspólnego (w roku 2010) bez jakichkolwiek spłat, albowiem ustalony sposób podziału dokonywany był na zasadzie podziału majątku po połowie, w efekcie czego zarówno Wnioskodawczyni, jak i były maż Zainteresowanej uzyskali określone składniki majątkowe na wyłączną własność, ale ich wartość dla każdego z małżonków wyczerpywała wartość udziału, jaki każdy z małżonków miał w majątku wspólnym (połowę) – po sprzedaży nieruchomości, która została przyznana Zainteresowanej w wyroku rozwodowym na wyłączną własność, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od sprzedaży nieruchomości.

Wniosek dotyczy interpretacji przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym, zgodnie z którym przy sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną (nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej), która realizowana jest po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie, taka sprzedaż, nie rodzi obowiązku podatkowego. Biorąc pod uwagę pierwotną datę nabycia nieruchomości (rok 1986), czy jej wybudowania (rok 1994), nie ulega wątpliwości, że taka sprzedaż nie podlegałaby obowiązkowi podatkowemu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku dokonania podziału majątku wspólnego (w roku 2010) bez jakichkolwiek spłat, albowiem ustalony sposób podziału dokonywany był na zasadzie podziału majątku po połowie, w efekcie czego zarówno Wnioskodawczyni, jak i były maż Zainteresowanej uzyskali określone składniki majątkowe na wyłączną własność, ale ich wartość dla każdego z małżonków wyczerpywała wartość udziału, jaki każdy z nich miał w majątku wspólnym (połowę), po sprzedaży nieruchomości, która została przyznana Wnioskodawczyni w wyroku rozwodowym na wyłączną własność, Zainteresowana będzie zobowiązana do zapłaty podatku od sprzedaży nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w sytuacji, jaka została opisana powyżej, nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym, albowiem w przypadku nabycia składników majątku na wyłączną własność, w wyniku dokonanego po rozwodzie podziału majątku wspólnego, w sytuacji, gdy składniki majątku zostały podzielone po połowie, bez jakichkolwiek spłat, takie nabycie przez Wnioskodawczynię udziałów w nieruchomości „A”, nie powinno być traktowane jako nabycie nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem Zainteresowana nie nabyła majątku przewyższającego Jej udział w majątku wspólnym.

Zdaniem Zainteresowanej, w takiej sytuacji na potrzeby ustalenia, czy powstaje obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy brać pod uwagę pierwotną datę nabycia czy wybudowania nieruchomości czyli rok 1986 lub 1994, z takim skutkiem, że realizowana przez Zainteresowaną w najbliższym czasie sprzedaż powinna być uznana za niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
  
  

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu, należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wyrokiem z dnia 9 marca 2010 r. Sąd Okręgowy orzekł o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawczyni. W wyroku rozwodowym Sąd dokonał podziału majątku wspólnego w taki sposób, że Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała na wyłączną własność nieruchomość „B” oraz nieruchomość „C”. Dokonany między małżonkami podział majątku wspólnego został orzeczony bez obowiązku dokonania jakichkolwiek spłat, albowiem ustalony między nimi sposób podziału majątku wspólnego realizowany był według zasady, aby majątek ten podzielić po połowie, i w taki sposób rozdzielić jego składniki, aby każdy z małżonków otrzymał równo połowę majątku. W chwili obecnej Wnioskodawczyni zmuszona jest sprzedać nieruchomość „B”. Nabycie nieruchomości nastąpiło w roku 1986, zaś budowa budynku została ukończona w roku 1994 w tym samym roku (1994) budynek został oddany do użytku.

Przechodząc zatem do meritum sprawy należy ustalić datę nabycia przez Wnioskodawczynię prawa własności do nieruchomości.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, bądź w przypadku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty, stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 50¹ Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze i odbył się bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości lub w prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem), jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku, gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu „nabycie”, jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W realiach badanej sprawy przedmiotowo istotne jest ustalenie definicji nieruchomości.

Ze względu na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji nieruchomości, należy odnieść się do definicji zawartej w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Natomiast w myśl art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 tego Kodeksu).

Zatem, mając na uwadze przywołane przepisy Kodeksu cywilnego, stwierdzić należy, że w przypadku budowy budynków na własnym gruncie, grunt ten wraz z budynkami stanowi jedną rzecz (nieruchomość). Za datę nabycia nieruchomości w takim wypadku uznać należy datę nabycia gruntu, co w realiach analizowanej sprawy miało miejsce w roku 1986.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie planowane przez Zainteresowaną zbycie nieruchomości, o której mowa we wniosku, nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości w roku 1986. Należy również wskazać, że podział majątku wspólnego małżeńskiego dokonany w roku 2010 nie miał wpływu na bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podział majątku został bowiem dokonany bez jakichkolwiek spłat, był ekwiwalenty i wartość nabytego przez Zainteresowaną majątku mieściła się w wartości udziału przysługującego Wnioskodawczyni w majątku wspólnym przed podziałem). Zatem planowane zbycie ww. nieruchomości nie będzie stanowić dla Wnioskodawczyni podlegającego opodatkowaniu źródła przychodu w rozumieniu ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w przypadku dokonania podziału majątku wspólnego (w roku 2010) bez jakichkolwiek spłat, albowiem ustalony sposób podziału dokonywany był na zasadzie podziału majątku po połowie, w efekcie czego zarówno Wnioskodawczyni, jak i były mąż Zainteresowanej uzyskali określone składniki majątkowe na wyłączną własność, ale ich wartość dla każdego z małżonków wyczerpywała wartość udziału, jaki każdy z nich miał w majątku wspólnym (połowę), po sprzedaży nieruchomości, która została przyznana Wnioskodawczyni w wyroku rozwodowym na wyłączną własność, Zainteresowana nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży tej nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.