Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-501/15-2/WS
z 19 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko reprezentowanego przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2015 r. (data wpływu 21 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych w związku z umorzeniem pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych w związku z umorzeniem pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2006 i 2008 roku Wnioskodawca otrzymał środki pieniężne na podstawie stosownych umów pożyczek. Pożyczki te zostały otrzymane od osób zaliczanych do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, tj. Wnioskodawca otrzymał pożyczki od swoich dzieci.

Z uwagi na powiązania rodzinne, pożyczkodawcy zadeklarowali chęć umorzenia tych pożyczek, tj. pozostałych do spłaty kwot kapitału i odsetek, jednak Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy takie umorzenie pozostałych do spłaty kwot należności wynikających z pożyczek, nie wywoła konieczności zapłaty przez niego podatku dochodowego, tj. czy umorzenie należności wynikających z umów pożyczek (kapitał + odsetki) nie spowoduje powstania u niego przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych i konieczności zapłaty podatku dochodowego.

Wnioskodawca chciałby jednocześnie wyjaśnić, iż wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek - jak również rozważanego umorzenia tych należności - nie będzie świadczeniem otrzymanym na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umowy będącej podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - tj. działalności wykonywanej osobiście, bowiem udzielone pożyczki (jak i ich umorzenie) nie wynikają z jakiegokolwiek stosunku pracy bądź stosunku cywilnoprawnego pomiędzy nim a Pożyczkodawcami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji umorzenia należności wynikających z pożyczek (kapitał + odsetki), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku jeżeli zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód taki powstanie, czy będzie on korzystał ze zwolnienia od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 125 tej ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu umorzenia pozostałych do spłaty kwot należności wynikających z pożyczek (kapitał + odsetki), udzielonych jemu przez jego dzieci, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawy o PDOF), który będzie korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 tej ustawy.

Stosowanie do art. 9 ust. 1 ustawy o PDOF, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa pod pojęciem nieodpłatnego świadczenia należy rozumieć wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, czy osób fizycznych, których celem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy (zob. uchwała siedmiu sędziów NSA z dnia 18 listopada 2002 r. FPS 9/02, ONSA 2003, nr 2, poz. 47; wyrok SN z dnia 6 sierpnia 1999 r. III RN 31/99, ONSAPiUS 2000, nr 13, poz. 496; wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2000 r. I SA/Gd 2285/98, Lex nr 39796; uchwała siedmiu sędziów NSA z dnia 24 maja 2010 r. II FPS 1/10, ONSAiWSA 2010, nr 4, poz. 58; uchwała siedmiu sędziów NSA z dnia 16 października 2006 r. II FPS 1/06, ONSAiWSA 2006, nr 6, poz. 153).

Ponadto, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PDOF, do źródeł przychodów ustawodawca zalicza również tzw. inne źródła. Z kolei przepis art. 20 ust. 1 ustawy o PDOF stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” należy interpretować w ten sposób, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i należy zaliczać do niego również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotą przychodu na gruncie podatku dochodowego jest przysporzenie majątkowe, mogące wystąpić w formie zarówno korzyści pieniężnej jak i niepieniężnej.

Regulacja prawna umowy pożyczki zawarta została w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121), zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Sam fakt otrzymania pożyczki jest więc obojętny podatkowo. Skutki podatkowe powoduje dopiero umorzenie pożyczki, wtedy bowiem dłużnik osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód). Wynika to z tego, że umorzenie zobowiązania z tytułu pożyczki może nastąpić w całości lub w części. W takich sytuacjach, gdy pożyczkobiorca nie musi spłacać pożyczki, następuje to w formie zwolnienia z długu. Skutek tego zwolnienia - w postaci umorzonej kwoty pożyczki (bądź innych należności z niej wynikających) - ma miejsce wówczas, gdy oświadczenie wierzyciela dociera do dłużnika, a ten zwolnienie przyjmuje (art. 508 k.c.). Przychód po stronie pożyczkobiorcy powstanie wówczas, jeśli zwolnienie z długu nastąpiło nieodpłatnie.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy, w ocenie Wnioskodawcy umorzenie należności wynikających z umów pożyczek, spowoduje powstanie po jego stronie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należałoby zaliczyć do tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PDOF, jako przychód z nieodpłatnych świadczeń.

W tym miejscu Wnioskodawca chciałby jednakże zauważyć, iż stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PDOF, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Przepis art. 21 ust. 20 ustawy o PDOF przewiduje wyjątek, kiedy zwolnienie powyższe nie ma zastosowania, tj. zgodnie z tym przepisem, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 125, nie ma zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.

Jak wskazano to w stanie faktycznym, wyjątek od zastosowania ww. zwolnienia przewidziany w art. 21 ust. 20 ustawy o PDOF, nie znajdzie zastosowania w przypadku Wnioskodawcy.

Dalej Wnioskodawca chciałby wskazać, iż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.), do grup podatkowych zalicza się:

• do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę teściów;
• do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• do grupy III - innych nabywców.
  
  

W związku z tym, że przychód z tytułu umorzenia należności wynikających z pożyczek jest świadczeniem otrzymanym od dzieci Wnioskodawcy (tj. osób zaliczanych do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn), w ocenie Wnioskodawcy, przychód ten podlega zwolnieniu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PDOF. Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są tylko w odniesieniu do konkretnego Wnioskodawcy i odnoszą się do konkretnego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego, nie mniej jednak chciałby zwrócić uwagę, iż w identycznych stanach faktycznych (zdarzeniach przyszłych) były wydawane już indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego, które potwierdzają stanowisko Wnioskodawcy, m.in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2015 r, nr IBPBII/1/4511-38/15/DP.

Wnioskodawca podziela przedstawioną w nich kwalifikację zdarzenia prawnego jakim jest umorzenie należności wynikających z pożyczki na gruncie przepisów podatkowych (w tym ustawy o PDOF) oraz argumentację przemawiającą za taką kwalifikacją tego zdarzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.