Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-313/15/IB
z 5 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2015 r. (data wpływu 20 lutego 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 13 kwietnia 2015 r. (data wpływu 16 kwietnia 2015 r.) oraz pismem z dnia 15 maja 2015 r. (data wpływu 22 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych:

• w zakresie kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa nabytych w spadku - jest nieprawidłowe,
• w zakresie opodatkowania dochodu zryczałtowanym podatkiem dochodowym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodu z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa nabytych w spadku.

Wezwaniem z dnia 3 kwietnia 2015 r. oraz wezwaniem z dnia 8 maja 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o uzupełnienie wniosku.

Pismem z dnia 13 kwietnia 2015 r. (data wpływu 16 kwietnia 2015 r.) oraz pismem z dnia 15 maja 2015 r. (data wpływu 22 maja 2015 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku i w jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Mąż Wnioskodawczyni, z którym związek małżeński zawarła 27 września 2014 r., zmarł 16 października 2014 r. Wcześniej od 1993 r. żyli razem w związku nieformalnym (konkubinat).

W trakcie konkubinatu zakupił On jednostki uczestnictwa dwóch funduszy inwestycyjnych, był wpisany jako uczestnik tych funduszy, jednakże to zakup jednostek funduszy sfinansowany został ze środków, które tworzyli oni w trakcie konkubinatu. Żyjąc razem nie miało to dla małżonków (wcześniej konkubentów) większego znaczenia.

W dniu 17 października 2014 r. po śmierci męża Wnioskodawczyni, jeden ze spadkobierców (syn zmarłego z pierwszego małżeństwa), zlecił odkupienie jednostek funduszy. Przy czym polecenie to wydał, będąc upoważniony przez męża Wnioskodawczyni za życia. Małżonkowie wiele podróżowali i z tych przyczyn zmarły upoważnił syna do konta i oszczędności. Jako współwłaścicielka funduszy (po śmierci męża) Wnioskodawczyni nie wiedziała nic o zleceniu wykupu jednostek przez syna. Nie wydawała żadnego upoważnienia dla takiego działania Wartość jednostek uczestnictwa została skalkulowana przez obydwa fundusze na dzień 20 października 2014 r., a środki wpłynęły na konto zmarłego w dniu 22 października 2014 r.

W niniejszej sytuacji zarządzające funduszami spółki dokonały wyliczenia podatku w odniesieniu do podatnika – męża Wnioskodawczyni, gdyż to on, za pośrednictwem pełnomocnika zlecał wykup jednostek. W związku z tym, iż koszty nabycia jednostek przewyższały kwotę wykupu podatek wyliczony przez płatników w obu przypadkach wynosił zero. Jednakże powyższe rozliczenie podatkowe nie było precyzyjne, gdyż podatnik – mąż Wnioskodawczyni - od 16 października 2014 r. nie żył. Spółki zarządzające nie miały jednak informacji o tej okoliczności.

Spadkobiercy zmarłego dokonali umownego działu spadku po mężu Wnioskodawczyni, w formie aktu notarialnego, w skład którego weszły między innymi wyżej wymienione jednostki funduszy inwestycyjnych.

Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych Wnioskodawczyni nabyła wyłącznie w spadku, przy czym z uwagi na to, że spadek dziedziczyły trzy osoby (Wnioskodawczyni oraz dwoje dzieci zmarłego) spadkobiercy dokonali umownego działu praw związanych z akcjami i funduszami inwestycyjnymi w ten sposób, że każdy ze spadkobierców otrzymał udział proporcjonalny do przysługujących im udziałów w spadku. Tytułem tego nabycia Wnioskodawczyni nie dokonała żadnych spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.

Wypłata środków pieniężnych z tytułu wykupu jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych nastąpiła na rachunek spadkodawcy, wskazany przez niego za życia jako rachunek do wypłaty środków po ewentualnym umorzeniu jednostek.

Dyspozycję wykupu jednostek złożył jeden ze spadkobierców -syn zmarłego, działający jako pełnomocnik zmarłego. On też wypłacił całość środków pieniężnych. Pieniądze pochodzące ze sprzedaży jednostek zostały podzielone zgodnie z udziałami, jakie przysługiwały spadkobiercom (w tym Wnioskodawczyni) w spadku. Wnioskodawczyni odebrała pieniądze w gotówce, na co sporządziła pokwitowanie dla syna spadkodawcy. Wnioskodawczyni nadmienia, że dyspozycja wykupu jednostek została złożona bez porozumienia z Wnioskodawczynią.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy podstawę opodatkowania powinna stanowić wypłacona (przypadająca spadkobiercy – Wnioskodawczyni) kwota odkupienia jednostek uczestnictwa pomniejszona o kwotę wydatkowaną przez spadkodawcę (męża Wnioskodawczyni) na ich zakup (koszt uzyskania przychodu)?
2. Czy prawidłowym będzie ponowne rozliczenie zryczałtowanego podatku od sprzedaży jednostek uczestnictwa przez spółki zarządzające funduszami w stosunku do spadkobierców, w tym Wnioskodawczyni?

Zdaniem Wnioskodawczyni – w odniesieniu do pytania pierwszego – zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatek na nabycie jednostek uczestnictwa stanowi koszt uzyskania przychodu z ich odpłatnego zbycia. Nabycie zatem jednostek uczestnictwa tworzy uprawnienie do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w przypadku ich odpłatnego zbycia. W ocenie Wnioskodawczyni, z uprawnienia tego skorzystać mogą również spadkobiercy nabywcy, którzy w drodze sukcesji generalnej praw i obowiązków nabywają prawo do potrącenia wydatku poniesionego przez spadkodawcę z uzyskanym przez nich przychodem ze sprzedaży jednostek uczestnictwa. Wynika to jednoznacznie z treści art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. W ocenie Wnioskodawczyni nabyła Ona, jako spadkobierca męża, prawo w postaci możliwości zaliczenia przez podatnika (spadkodawcę) do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży jednostek uczestnictwa wydatków poniesionych na ich nabycie. Prawo to nie jest ograniczone czasowo i nie wiąże się z koniecznością spełnienia innych warunków, a jedynie konkretyzuje się z momentem sprzedaży jednostek uczestnictwa. Prawo to należy uznać za dziedziczne prawo majątkowe, w myśl przepisów prawa cywilnego.

Powyższe argumenty Wnioskodawczyni opiera również o stanowisko zaprezentowane przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 października 2013 r. sygn. akt II FSK 941/12.

Zdaniem Wnioskodawczyni – w odniesieniu do pytania drugiego – na spółkach zarządzających funduszami inwestycyjnymi spoczywa obowiązek pobrania 19 % zryczałtowanego podatku od uzyskanego dochodu. Tym samym każdy ze spadkobierców, w tym Wnioskodawczyni, w chwili wykupu jednostek funduszu, byli zobowiązanymi z tytułu zryczałtowanego 19% -towego podatku. Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawczyni, to spółki zarządzające funduszami powinny dokonać wyliczenia należnego podatku, przy czym w ocenie Wnioskodawczyni, zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w kwestii pytania pierwszego, powinien on również wynosić zero złotych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa nabytych w spadku oraz za prawidłowe w zakresie opodatkowania dochodu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie „fundusze kapitałowe” w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zdefiniowane zostało w art. 5a pkt 14 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez pojęcie „fundusze kapitałowe” należy rozumieć fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem art. 52a, pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 41 ust. 4 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w ust. 1 (tj. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej) są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13 i 14 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Na podstawie art. 22 ust. 1m ww. ustawy w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółce kapitałowej oraz papierów wartościowych, wykupu przez emitenta papierów wartościowych albo odkupienia (umorzenia) tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, a także zwrotu wkładów albo udziałów w spółdzielni, nabytych przez podatnika w drodze spadku, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione przez spadkodawcę w celu objęcia lub nabycia tych udziałów w spółce kapitałowej oraz papierów wartościowych, udziałów albo wkładów w spółdzielni, a także na nabycie tych tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Zgodnie zatem z wyżej cytowanym przepisem wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych poniesione przez spadkodawcę podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodu, a tym samym pomniejszają przychód uzyskany przez spadkobiercę z tytułu sprzedaży (odkupienia) tych jednostek.

Wobec okoliczności faktycznych przedstawionych we wniosku i w jego uzupełnieniu uznać zatem należy, że podstawę opodatkowania 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym stanowi dochód, tj. kwota z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa, pomniejszona o koszt nabycia tych jednostek poniesiony przez spadkodawcę (męża Wnioskodawczyni).

W sytuacji odkupienia jednostek uczestnictwa i wypłaty należności z tytułu udziału w funduszach kapitałowych na płatniku (płatnikach) ciąży obowiązek obliczania, pobierania i odprowadzania podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. W związku z tym jednak, że jak wskazano w stanie faktycznym koszty nabycia przewyższały kwotę wykupu i ustalając podstawę opodatkowania można przyjąć, że nie wystąpił dochód, to uznać także należy, że u Wnioskodawczyni nie występuje z tego tytułu obowiązek zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego.

Jednocześnie jednak, w niniejszej sprawie koszt uzyskania przychodu podlega ustaleniu na podstawie art. 22 ust. 1m ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie na podstawie powoływanego przez Wnioskodawczynię art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy. W przypadku nabycia w spadku podatnik nie ponosi bowiem wydatków na nabycie, które mogą być kosztem uzyskania przychodu w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie wadliwa argumentacja prawna, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, skutkowała uznaniem stanowiska Wnioskodawczyni za nieprawidłowe w części dotyczącej kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa nabytych w spadku.

Dodatkowo, mając na uwadze, iż Wnioskodawczyni była współspadkobierczynią wskazanych we wniosku jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, zaznacza się, że zgodnie z art. 14k § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zastosowanie się do niniejszej interpretacji przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego tę interpretację nie może szkodzić – również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej – tylko Wnioskodawczyni.

Natomiast wyjaśnianie i interpretowanie regulacji prawnych mających związek z ewentualną odpowiedzialnością płatnika za nieprawidłowe wykonanie jego obowiązków niezależnie od tego, że dotyczy kwestii normowanych przepisami prawa o innym charakterze niż przepisy materialnego prawa podatkowego oraz ingeruje w sferę postępowania procesowego organu podatkowego, to nie dotyczy podatnika (Wnioskodawczyni) jako osoby zainteresowanej w rozumieniu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.