Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-843/15-3/DJ
z 2 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2015 r. (data wpływu 4 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 września 2015 r. (data wpływu 29 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w zakresie możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 2009 roku Wnioskodawca jest ojcem samotnie wychowującym syna (ur. 2004 r.), z którym razem mieszka. Natomiast była partnerka Zainteresowanego (konkubinat) nie mieszka z nimi od 2009 roku. Prawdopodobnie jej obecnym miejscem zamieszkania jest A. Wnioskodawca nie otrzymuje alimentów na dziecko, gdyż nigdy się o nie nie ubiegał. Nie ma też wyroku sądu, mającego wpływ na ewentualne pozbawienie władzy rodzicielskiej mamy jego syna - nigdy nie wniósł przedmiotowej sprawy do właściwego sądu. Wszystkie koszty związane z wychowaniem dziecka ponosił samodzielnie (bez udziału drugiego rodzica).

Syn Wnioskodawcy uczęszcza do szkoły podstawowej. Zainteresowany ponosi koszty utrzymania dziecka, koszty jego dodatkowych pozaszkolnych zajęć, uczy się i spędza z nim wolny czas.

Ponieważ syn Zainteresowanego jest zgłoszony w jego zakładzie pracy do ubezpieczenia oraz Wnioskodawca ma prawo do dodatkowych 2 dni urlopu, tzw. "na pranie" (KP art. 188), to corocznie pobiera (za zgodą mamy swojego syna) całą ulgę na dziecko.

Zainteresowany jest kawalerem, nie prowadzi działalności gospodarczej, a jedynym jego dochodem jest wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę na czas nieokreślony.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca może rozliczać się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci?

Zdaniem Wnioskodawcy – wyżej opisany stan faktyczny, tj. fakt samotnego wychowywania dziecka (nie chodzi tylko o ponoszenie kosztów, ale znacznie szerszy aspekt) nawet bez wyroku sądu uprawnia Zainteresowanego do rozliczania się w PIT rocznym "w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci". Jako argumenty przemawiające na jego korzyść Wnioskodawca pragnie przytoczyć ogólnie dostępne informacje (http://www.pit.pl//kto_jest_osoba_samotnie_wychowujaca_dziecko_komentarz_pit_in_2886.php):

Prawo do rozliczenia swoich dochodów na preferencyjnych zasadach przysługuje tzw. osobom samotnie wychowującym dziecko, czyli jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

W wyrokach z 4 lutego 2010 r., I SA/Sz 816/09, z 13 stycznia 2010 r., I SA/Kr 1280/09, sądy wskazały że osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która faktycznie sama wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka - Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 23 lipca 2009 r. (ITPB1/415-443/09/MM).

Drugi Urząd Skarbowy w Gdyni (17.04.2007 r., PD-3/415-0004/07) wskazał, że ulga przysługuje tylko podatnikom zajmujących się faktycznie wychowaniem dziecka (…). Przez wychowanie rozumieć należy faktycznie wychowanie i faktyczne ponoszenie ciężarów i konsekwencji wychowania dziecka a nie tylko ponoszenie obciążeń finansowych.

Izba Skarbowa w Warszawie (7.03.2007 r., 1401/BF-I/4117-0007/07/WM) uznała natomiast, że mieszkanie matki dziecka i ojca dziecka nie przesądza o wspólnym wychowywaniu dziecka, szczególnie, jeżeli jeden z rodziców twierdzi, że sam ponosi wszelkie konsekwencje wychowawcze. W takich okolicznościach zdaniem organu podatkowego jeden z rodziców, ponoszący konsekwencje wychowawcze może skorzystać ze wspólnego opodatkowania z dzieckiem, jako osoba samotnie wychowująca dziecko, mimo wspólnego mieszkania z drugim rodzicem dziecka.

Podobne stanowisko w zakresie skorzystania z preferencyjnego rozliczenia przez konkubentów przedstawił także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (18.09.2007 r., sygn. III SA/Wa 1133/07), który uznał, że w ustawie nie ma przepisu, zgodnie z którym wspólne zamieszkanie wykluczałoby możliwość samotnego wychowywania dzieci. Zdaniem sądu skoro podatnik nie pozostawał w związku małżeńskim, a więc nie przysługiwała mu możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem, to może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Wnioskodawca mieszka sam z synem, ponosi koszty jego utrzymania oraz go wychowuje ucząc się oraz zajmując się nim. W powyżej powołanych wyrokach i orzeczeniach Wnioskodawca starał się wykazać, że pomimo braku wyroku sądu w zakresie pozbawienia praw rodzicielskich matki dziecka ma prawo do rozliczania się „w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci”, jeżeli zgodnie z wyrokiem WSA z 18 września 2007 r. mają je osoby żyjące w konkubinacie, wspólnie zamieszkujące.

Zainteresowany uważa, że ma prawo do ww. formy rozliczenia, ponieważ ponosi wszelkie konsekwencje wychowawcze.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

– podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 przywołanej ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jednocześnie, stosownie do art. 6 ust. 9 ww. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nieuzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),
• wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.
  
  

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników przez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama, zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jednego z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy tym, prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, np. zamieszkując z nim, łożąc na jego utrzymanie, wspierając go emocjonalnie i fizycznie. Prawo to przysługuje także wówczas, gdy samotne wychowywanie trwało chociażby jeden dzień danego roku podatkowego.

Zatem stwierdzić należy, że wolą ustawodawcy – przez użycie w przepisach ww. ustawy określenia „osoba samotnie wychowująca dziecko” – było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest kawalerem wychowującym małoletniego syna. Wszystkie codzienne obowiązki rodziców wobec dziecka (opieka, edukacja, zapewnienie bytu i zdrowia, organizowanie czasu wolnego) zapewniające synowi prawidłowy rozwój fizyczny, umysłowy i emocjonalny Wnioskodawca spełnia samodzielnie. Matka dziecka nie jest pozbawiona praw rodzicielskich, ale nie mieszka z synem i jego ojcem, nie płaci też alimentów.

W stosunku do Wnioskodawcy nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani też ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

Biorąc powyższe po uwagę, należy stwierdzić, że w opisanych okolicznościach rozstrzyganej sprawy rodzicem faktycznie wychowującym syna jest ojciec. Spełnione zostały przy tym przesłanki umożliwiające uznanie Wnioskodawcy za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ konkubina Zainteresowanego nie wychowuje dziecka; dziecko jest wychowywane wyłącznie przez Zainteresowanego. Rację ma zatem Wnioskodawca w twierdzeniu, że w opisanych okolicznościach ma prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Zainteresowanemu przysługuje prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów w sposób przewidziany w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Ustosunkowując się do przywołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, tut. Organ informuje, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przedmiotowy wyrok został wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Z kolei, odnosząc się powołanych w treści wniosków interpretacji indywidualnych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.