2015.11.06 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/4512-1-164/15-4/PG
z 6 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2015 r. (data wpływu 3 sierpnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 października 2015 r. (data wpływu 15 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT oraz obowiązku wystawiania faktur – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT oraz obowiązku wystawiania faktur. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 października 2015 r. (data wpływu 15 października 2015 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy, przeformułowanie pytania, własnego stanowiska oraz o dodatkową opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca działa na podstawie przepisów ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 r.

W skład Wspólnoty wchodzą: stanowiące odrębną własność lokale mieszkalne osób fizycznych, lokale mieszkalne i użytkowe stanowiące własność Miasta „A” (Miasto „A” występuje we Wspólnocie jako właściciel wszystkich lokali gminnych stanowiących jego własność) oraz lokale użytkowe wyodrębnione w części wspólnej nieruchomości.

Wspólnotę reprezentuje Zarządca – Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, któremu właściciele lokali powierzyli sprawowanie czynności zwykłego zarządu nieruchomością wspólną. Zarządca zobowiązany jest m.in. do prowadzenia ewidencji księgowej Wspólnoty oraz dokonywania wszelkich rozliczeń, w tym podatkowych.

Zakres działania Wspólnoty obejmuje: zarząd nieruchomością wspólną oraz czynności wykonywane na rzecz właścicieli lokali związane z dostarczanymi mediami do ich lokali.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali właściciel lokalu zobowiązany jest m.in. ponosić wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu oraz uczestniczyć w kosztach związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej.

Z uwagi na brak technicznych możliwości wynikających z konstrukcji budynku, Wspólnota zawarła umowy z dostawcami mediów, w ramach których do lokali indywidualnych dostarczane są media w postaci energii cieplnej, wody oraz odprowadzania ścieków. Dostawcy mediów na podstawie umów i wskazań liczników głównych obciążają Wspólnotę za zużyte w danym okresie media. Instalacje wewnętrzne stanowiące część wspólną nieruchomości doprowadzają media do indywidualnych lokali wyposażonych w liczniki indywidualne. Wskazania tych liczników stanowią podstawę do rozliczenia z właścicielami pobranej zaliczki na media. Opłaty za media rozliczane są z właścicielami lokali według przyjętego uchwałą Wspólnoty sposobu, do poziomu poniesionych przez Wspólnotę kosztów w okresie rozliczeniowym, bez doliczania jakiejkolwiek marży.

Wspólnota jest podatnikiem podatku VAT, ma status podatnika VAT zwolnionego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (nie przekracza tzw. limitu obrotu 150 000,00 zł w skali roku).

Wnioskodawca:

przekazuje indywidualnym właścicielom lokali mieszkalnych (osobom fizycznym) zawiadomienie o wysokości opłat, w którym wyszczególnione są wszystkie pozycje opłat, jakie ponosi właściciel lokalu, tj. zaliczka na koszty zarządu nieruchomością wspólną, wpłata na fundusz remontowy, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz zaliczki na poszczególne media dostarczane do ich lokali;
wystawia Miastu „A”, jako właścicielowi lokali gminnych w budynku Wspólnoty notę księgową opiewającą na łączną wartość należnych opłat, w której wyszczególnione są wszystkie pozycje łącznych opłat, jakie ponosi Miasto „A”, tj. zaliczka na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłata na fundusz remontowy dotycząca lokali mieszkalnych i użytkowych oraz opłaty dotyczące tylko lokali mieszkalnych, tj. opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi i zaliczki na poszczególne media dostarczane do lokali mieszkalnych stanowiących własność miasta;
wystawia Miastu „A” notę księgową opiewająca na łączną wartość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i łączną wartość zaliczek na poszczególne media dostarczane do lokali użytkowych stanowiących własność Miasta;
wystawia rachunek najemcom lokali użytkowych wyodrębnionych w nieruchomości wspólnej tytułem czynszu najmu i opłat za dostarczane media;
wystawia rachunek najemcom za udostępnienie miejsca pod reklamę w nieruchomości wspólnej tytułem czynszu.

Nadmienia się, że nota księgowa wystawiana Miastu „A” ma charakter zawiadomienia o wysokości łącznych opłat, jakie Miasto jest zobowiązane uiszczać do Wspólnoty jako właściciel lokali. Nota wystawiana jest co miesiąc z uwagi na ciągłe zmiany w zasobie Miasta wskutek wykupu lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców.

Lokale mieszkalne, za które Wspólnota pobiera opłaty wykorzystywane są wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Kwoty zaliczek na media dostarczane do lokali mieszkalnych, uiszczane do Wspólnoty przez indywidualnych właścicieli lokali mieszkalnych (osoby fizyczne) na podstawie przekazanych właścicielom zawiadomień o wysokości opłat oraz przez Miasto „A” na podstawie noty księgowej wystawionej Miastu są zwolnione od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków tych zwolnień (Dz. U. z 2013 poz. 1722).

Przy ustalaniu „limitu” wartości sprzedaży (150 000,00 zł), o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT Wspólnota nie bierze pod uwagę:

kwoty zaliczek na media dostarczane do lokali mieszkalnych właścicieli będących osobami fizycznymi,
kwoty zaliczek za media dostarczane do lokali mieszkalnych stanowiących własność Miasta „A”,
zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłat na fundusz remontowy dotyczących lokali mieszkalnych i użytkowych,
opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w części dotyczącej lokali mieszkalnych (opłaty za gospodarowanie odpadami nie są wliczone do zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną).

W 2014 roku całkowita wartość sprzedaży wyniosła 241 995,00 zł, w tym sprzedaży zwolnionej z tytułu dostaw mediów do lokali mieszkalnych 234 692,00 zł.

W całkowitej wartości sprzedaży nie ujęto zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, wpłat na fundusz remontowy oraz opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wnoszonymi przez właścicieli lokali mieszkalnych.

Wartość sprzedaży opodatkowanej w 2014 roku wyniosła 7 303,00 zł. W związku z powyższym Wspólnota korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W piśmie z dnia 12 października 2015 r. (data wpływu 15 października 2015 r.), będącym uzupełnieniem wniosku, Zainteresowany wskazał, że wystawia co miesiąc Miastu „A” jako właścicielowi zbiorczemu we Wspólnocie notę księgową na łączną wartość opłat, jaką Miasto jako właściciel wszystkich lokali gminnych w budynku Wspólnoty jest zobowiązane uiszczać do Wspólnoty.

Natomiast, indywidualnym właścicielom lokali mieszkalnych wspólnota nie wystawia co miesiąc żadnego dokumentu. Otrzymują oni okresowo (w przypadku zmian wysokości opłat) „Zawiadomienia o wysokości opłat”, które jest dla nich podstawą do uiszczania opłat zarówno na koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, fundusz remontowy jak i zaliczki na media.

W przypadku Miasta podstawą do uiszczania opłat jest nota księgowa. Wystawianie noty księgowej podyktowane jest głównie tym, że miesięczne opłaty należne Wspólnocie od Miasta ulegają ciągłej zmianie z uwagi na wykup lokali przez dotychczasowych najemców (zmniejszanie się liczby lokali Miasta w budynku Wspólnoty jest procesem ciągłym).

Miasto „A” jest podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność w zakresie wynajmu własnych lokali mieszkalnych i użytkowych w budynkach wspólnot mieszkaniowych i w budynkach komunalnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wspólnota postępuje prawidłowo nie wliczając do limitu wartości sprzedaży (150 000,00 zł), o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT niżej wymienionych wpłat:
1. zaliczek na media dostarczanych do lokali mieszkalnych właścicieli,
2. zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłat na fundusz remontowy pobieranych od właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych,
3. opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi płaconych przez właścicieli lokali mieszkalnych?
Czy Wspólnota mieszkaniowa jako podatnik VAT, mająca status podatnika VAT zwolnionego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku VAT ma obowiązek wystawiania faktur, o którym mowa w art. 106b ustawy o podatku VAT:
1. indywidualnym właścicielom lokali mieszkalnych za dostarczane media (woda, odprowadzenie ścieków, energia cieplna) ich lokali oraz na koszty związane z nieruchomością wspólną, tj. na koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, fundusz remontowy i opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi,
2. Miastu „A” jako właścicielowi wszystkich lokali gminnych w budynku Wspólnoty, tj. zarówno lokali mieszkalnych i użytkowych za dostarczane media do wszystkich lokali gminnych (woda, odprowadzenie ścieków, energia cieplna) oraz na koszty związane z nieruchomością wspólną, tj. na koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, fundusz remontowy i opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi?
(pytanie nr 2 ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 12 października 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Wspólnota prawidłowo ustaliła limit wartości sprzedaży uprawniającej do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (sprzedaż opodatkowana za 2014 rok nie przekroczyła kwoty 150 000,00 zł).

Zaliczki na media wnoszone do Wspólnoty przez właścicieli lokali mieszkalnych Wspólnota nie wliczyła do limitu wartości sprzedaży na podstawie przepisu art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, który stanowi, że do wartości sprzedaży, o której w art. 113 ust. 1 nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Z kolei przepis § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku VAT towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2013 r. poz. 1722) wydanego na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT zwalnia od podatku VAT czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę. W oparciu o ww. przepisy, w ocenie Zainteresowanego, zaliczki na media jako zwolnione od podatku VAT nie podlegają wliczeniu do limitu wartości sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Zaliczki wnoszone przez właścicieli lokali na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłaty na fundusz remontowy nie są objęte przepisami podatku VAT, a tym samym Wspólnota nie jest podatnikiem podatku VAT z tego tytułu.

Nabywając towary i usługi w ramach zarządu nieruchomością wspólną, tj. na rzecz ogółu, Wspólnota nie wykonuje żadnych konkretnych czynności na rzecz właścicieli. Działa wówczas w imieniu własnym i na rachunek własny, jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną. Odbiorcą nabywanych usług jest Wspólnota, a nie właściciele lokali. W tym zakresie nie świadczy żadnych czynności opodatkowanych podatkiem VAT na rzecz właścicieli odrębnych lokali, a zatem nie działa w stosunkach z właścicielami w roli podatnika podatku VAT. Z uwagi na powyższe, zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłaty na fundusz remontowy nie podlegają wliczeniu do limitu wartości sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie stanowi elementu ustalenia wysokości czynszu. Stanowi odrębną pozycję opłat. Składanie deklaracji i przekazywanie opłat do Miasta „A” przez Wspólnotę następuje bez jakiegokolwiek wynagrodzenia Wspólnota nie uzyskuje za wykonywanie tych czynności bezpośrednich korzyści. Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią należności publiczne, a Wspólnota upoważniona jest do ich poboru i odprowadzania na rachunek Miasta. Wspólnota nie wykonuje żadnych odpłatnych świadczeń w tym zakresie na rzecz właścicieli lokali. Tak więc, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlega opodatkowaniu VAT, a Wspólnota nie jest podatnikiem podatku VAT z tego tytułu. Wobec powyższego opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlega wliczeniu do limitu wartości sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Ad. 2. (stanowisko odnoszące się do pytania nr 2 ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

Wspólnota mieszkaniowa zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku VAT nie ma obowiązku wystawiania faktur indywidualnym właścicielom lokali jak i Miastu „A” jako właścicielowi lokali gminnych w budynku Wspólnoty.

Uiszczane przez indywidualnych właścicieli jak i przez właściciela zbiorczego Miasto „A” zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną, zaliczki na fundusz remontowy oraz opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlegają przepisom o podatku VAT, a tym samym Wspólnota mieszkaniowa nie jest podatnikiem VAT z tego tytułu. W tym zakresie brak jest podstaw do fakturowania wewnętrznych rozliczeń pomiędzy nią a właścicielami lokali.

W związku z tym, Wspólnota może wystawiać Miastu „A” notę księgową na powyższe opłaty, jakie Miasto zobowiązane jest za dany miesiąc uiścić do Wspólnoty.

Poza wyżej wymienionymi opłatami indywidualni właściciele lokali oraz Miasto „A”, jako właściciel lokali gminnych wnoszą zaliczki za dostarczane przez wspólnotę media (woda, odprowadzenie ścieków, energia cieplna itd.) do ich lokali. W tym zakresie Wspólnota mieszkaniowa działa jako podatnik VAT. Czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkalne (takie występują we Wspólnocie) są zwolnione od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

W związku z tym, że Wspólnota mieszkaniowa jest zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy VAT, to opłaty wnoszone przez właścicieli lokali za dostarczane media zarówno do lokali mieszkalnych jak i użytkowych korzystają ze zwolnienia.

W myśl przepisów art. 106b ust. 2 Wspólnota mieszkaniowa nie jest zobowiązana do wystawiania faktur właścicielom lokali.

W związku z powyższym Wspólnota mieszkaniowa wystawiając notę księgową Miastu „A” na miesięczne opłaty za dostarczane media do lokali stanowiących własność postępuje prawidłowo i nie narusza przepisów art. 106b ustawy o podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Przepis ten jest źródłem praw i obowiązków podatników w odniesieniu do świadczeń określanych mianem „odsprzedaży” lub „refakturowania” usług. W związku z tym należy stwierdzić, że nabycie usług oraz ich późniejsza odsprzedaż (z marżą czy bez) powinny być zawsze traktowane jako dwie odrębne transakcje usługowe.

Ponadto, jak stanowi art. 7 ust. 8 ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, towarami są między innymi wszelkie postacie energii w tym energii elektrycznej, gazu i energii cieplnej oraz chłodniczej. Oznacza to, że w przypadku wykonywania świadczeń dotyczących tych mediów na gruncie podatku od towarów i usług będziemy mieć do czynienia z dostawą towarów. Jeśli chodzi o inne media (objęte zakresem opodatkowania), będzie to świadczenie usług.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Analizując bowiem powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Jedną z generalnych zasad na gruncie podatku od towarów i usług jest bowiem to, że czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy wykonane są przez podatnika.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zauważyć należy, że definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak wynika z powyższych przepisów na podstawę opodatkowania składają się kwoty należne z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu, które są wykonywane przez podatnika.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Przy czym zwolnienia te mogą mieć charakter podmiotowy – dotyczyć wymienionych w przepisach podatników lub grup podatników – albo też przedmiotowy (określony m.in. w art. 43 ustawy).

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 82 ust. 3 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43-81 zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając:

specyfikę wykonywania niektórych czynności oraz uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami;
przebieg realizacji budżetu państwa;
potrzebę uzyskania dostatecznej informacji o towarach będących przedmiotem zwolnienia;
przepisy Unii Europejskiej.

Stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2015 r., poz. 736), dalej rozporządzenie, zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.

Natomiast, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367, z późn. zm.), jeśli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Podkreślić należy, że zwolnienie od podatku w oparciu o ww. przepisy możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do opłat pobieranych przez Wspólnotę od członków tej wspólnoty lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków tej wspólnoty. Ponadto zastosowanie zwolnienia od podatku w oparciu o cyt. wyżej przepisy uzależnione jest od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru danego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia tego lokalu (cel mieszkaniowy). Zatem zwolnieniem określonym w ww. przepisach rozporządzenia objęto tylko towary i usługi związane z lokalami mieszkalnymi wykorzystywanymi wyłącznie na cele mieszkaniowe. Użyty przez ustawodawcę w ww. przepisie zwrot „wyłącznie” wskazuje, że warunkiem koniecznym do zastosowania przedmiotowego zwolnienia jest wykorzystywanie lokali na cele mieszkaniowe. W związku z tym zwolnieniu nie podlega dostawa towarów i usług związanych z lokalami innymi niż mieszkalne oraz lokalami mieszkalnymi wykorzystywanymi na cel inny niż mieszkaniowy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca (Wspólnota mieszkaniowa) działa na podstawie przepisów ustawy o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 r. W skład Wspólnoty wchodzą: stanowiące odrębną własność lokale mieszkalne osób fizycznych, lokale mieszkalne i użytkowe stanowiące własność Miasta (Miasto występuje we Wspólnocie jako właściciel wszystkich lokali gminnych stanowiących jego własność) oraz lokale użytkowe wyodrębnione w części wspólnej nieruchomości. Zakres działania Wspólnoty obejmuje: zarząd nieruchomością wspólną oraz czynności wykonywane na rzecz właścicieli lokali związane z dostarczanymi mediami do ich lokali. Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali właściciel lokalu zobowiązany jest m.in. ponosić wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu oraz uczestniczyć w kosztach związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Z uwagi na brak technicznych możliwości wynikających z konstrukcji budynku, Wspólnota zawarła umowy z dostawcami mediów, w ramach których do lokali indywidualnych dostarczane są media w postaci energii cieplnej, wody oraz odprowadzania ścieków. Dostawcy mediów na podstawie umów i wskazań liczników głównych obciążają Wspólnotę za zużyte w danym okresie media. Instalacje wewnętrzne stanowiące część wspólną nieruchomości doprowadzają media do indywidualnych lokali wyposażonych w liczniki indywidualne. Wskazania tych liczników stanowią podstawę do rozliczenia z właścicielami pobranej zaliczki na media. Opłaty za media rozliczane są z właścicielami lokali według przyjętego uchwałą Wspólnoty sposobu, do poziomu poniesionych przez Wspólnotę kosztów w okresie rozliczeniowym, bez doliczania jakiejkolwiek marży.

Zainteresowany jest podatnikiem podatku VAT, ma status podatnika VAT zwolnionego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (nie przekracza tzw. limitu obrotu 150 000,00 zł w skali roku).

kwoty zaliczek na media dostarczane do lokali mieszkalnych właścicieli będących osobami fizycznymi,
kwoty zaliczek za media dostarczane do lokali mieszkalnych stanowiących własność Miasta „A”,
zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłat na fundusz remontowy dotyczących lokali mieszkalnych i użytkowych,
opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w części dotyczącej lokali mieszkalnych (opłaty za gospodarowanie odpadami nie są wliczone do zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną).

W 2014 roku całkowita wartość sprzedaży wyniosła 241 995,00 zł, w tym sprzedaży zwolnionej z tytułu dostaw mediów do lokali mieszkalnych 234 692,00 zł.

Wartość sprzedaży opodatkowanej w 2014 roku wyniosła 7 303,00 zł. W związku z powyższym Wspólnota korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.

Ponadto, Zainteresowany wskazał, że wystawia co miesiąc Miastu „A” jak właścicielowi zbiorczemu we Wspólnocie notę księgową na łączną wartość opłat, jaką Miasto jako właściciel wszystkich lokali gminnych w budynku Wspólnoty jest zobowiązane uiszczać do Wspólnoty.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące tego czy postępuje on prawidłowo nie wliczając do limitu wartości sprzedaży (150 000,00 zł), o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku VAT następujących wpłat: zaliczek na media dostarczane do lokali mieszkalnych właścicieli, zaliczek na koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłat na fundusz remontowy pobieranych od właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych, opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi płaconych przez właścicieli lokali mieszkalnych. Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest również prawidłowość przyjętego sposobu dokumentowania tych opłat.

W celu wyjaśnienia powyższych wątpliwości – z uwagi na specyficzny status wspólnot mieszkaniowych – należy przede wszystkim ustalić co u Wnioskodawcy stanowi sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy. Jak wskazano wyżej z konstrukcji podatku od towarów i usług, wynika, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Podatek od towarów i usług obciąża konsumpcję, czyli dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą, ponieważ nie ma wówczas żadnej konsumpcji. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

Prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.).

W myśl art. 6 ww. ustawy, wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości. Wspólnota może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Przepis ten nadaje wspólnocie mieszkaniowej przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Wspólnota mieszkaniowa jest odrębnym od członków wspólnoty podmiotem praw i obowiązków, a tym samym działając w ramach przyznanej zdolności prawnej może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku.

Jednostka, która powstała w oparciu o przepis art. 6 ww. ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę, w której skład wchodzą właściciele lokali, którzy są zobowiązani do określonych zachowań oraz czynności wynikających z tej ustawy.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Z ww. przepisu wynika, że istnieją dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej:

związane z nieruchomością wspólną,
związane z odrębną własnością lokalu.

Jak stanowi art. 14 ustawy o własności lokali, na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ww. ustawy, należności z tytułu kosztów zarządu mogą być dochodzone w postępowaniu upominawczym, bez względu na ich wysokość.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów ustawy o własności lokali właściciele zobowiązani są do uczestnictwa w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną – na ich pokrycie uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat oraz do ponoszenia wydatków związanych z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, gaz, energię elektryczną, odprowadzanie ścieków).

W przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną, Wspólnota będąc jednostką odrębną od właścicieli lokali nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli, ponieważ w takim wypadku działa w imieniu własnym i na własny rachunek. Działa wtedy jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych mających udziały w nieruchomości wspólnej – m.in. w formie zaliczek, o których mowa w art. 15 ustawy o własności lokali.

W związku z tym odbiorcą nabywanych towarów i usług jest – jako odrębny od jej członków podmiot prawa – wspólnota mieszkaniowa. Ponieważ występuje ona jako ostateczny konsument nie świadczy więc w tym zakresie żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali.

Tak więc uiszczanie należności przez członków wspólnoty (Wnioskodawcy) tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest objęte przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT z tego tytułu. W konsekwencji brak jest podstaw do opodatkowania wewnętrznych rozliczeń między wspólnotą a jej członkami, w związku z ponoszonymi kosztami zarządu nieruchomością wspólną.

Natomiast w przypadku gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, Wspólnota występuje w odmiennej roli. W takiej sytuacji nabywa bowiem towary i usługi w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy na poczet tych zakupów dokonują stosownych wpłat. Wspólnota zakupując towary i usługi, które przyporządkowuje następnie do poszczególnych lokali, dokonuje ich odsprzedaży właścicielom lokali.

W sytuacji takiej środki, które są uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali (będących członkami tej wspólnoty) na ich utrzymanie, stanowią zapłatę za odsprzedawane im przez Wspólnotę towary i usługi. W związku z tym w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali (ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez Wspólnotę towarów i usług do tych lokali) zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że Wspólnota dokonując odsprzedaży (zakupionych uprzednio w tym celu) towarów i usług, związanych wyłącznie z utrzymaniem poszczególnych lokali, właścicielom tych lokali (będącym członkami tej wspólnoty), działa jako podatnik podatku od towarów i usług.

Zatem sprzedażą w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy jest w tym przypadku wyłącznie wartość mediów odsprzedawanych właścicielom lokali.

Odnośnie pobieranych przez Wspólnotę opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi płaconych przez właścicieli lokali należy w pierwszej kolejności przywołać przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1399, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b powołanej wyżej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez m.in.:

zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie i przepisach wydanych na podstawie art. 4a;
pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości – rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Jednocześnie należy wskazać, że w myśl art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkiem wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokalu, obowiązki właściciela nieruchomości wspólnej oraz właściciela lokalu obciążają wspólnotę mieszkaniową albo spółdzielnię mieszkaniową.

W myśl art. 6c ust. 1 i ust. 2 cyt. ustawy, gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

Właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi – art. 6h powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 6j ust. 1 ww. ustawy, w przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 1, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn:

liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, lub
ilości zużytej wody z danej nieruchomości, lub
powierzchni lokalu mieszkalnego

– oraz stawki opłaty ustalonej na podstawie art. 6k ust. 1.

W myśl art. 6j ust. 3 cyt. ustawy, w przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 2, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn zadeklarowanej liczby pojemników z odpadami komunalnymi powstającymi na danej nieruchomości oraz stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6k ust. 1 pkt 2.

Na podstawie art. 6m ust. 1 powołanej ustawy, właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych.

Gmina ustalając stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, wykonuje niewątpliwie zadania z zakresu władzy publicznej. Na gruncie podatku od towarów i usług tego typu czynności wykonywane przez Gminę wpisują się w zakres art. 15 ust. 6 ustawy, zgodnie z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Wykonywanie przez Gminę czynności w zakresie poboru opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlega zatem opodatkowaniem VAT.

Jednakże z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że obowiązek deklarowania i uiszczania na rzecz gminy opłat za wywóz nieczystości co do zasady ciąży na właścicielu nieruchomości, za którego – zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 2 ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – uznaje się również m.in. współwłaścicieli, podmioty posiadające nieruchomości w zarządzie oraz inne podmioty władające nieruchomością oraz wspólnoty mieszkaniowe.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że w przypadku budynków wielolokalowych, w których został wybrany zarząd lub zarząd tą nieruchomością został powierzony osobie fizycznej albo prawnej (zarządcy), to na nich spoczywa obowiązek wniesienia w imieniu właścicieli lokali na rzecz gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Spełnienie tego obowiązku nie oznacza, że zarząd lub też zarządca świadczą lub uczestniczą w świadczeniu na rzecz właścicieli lokali znajdujących się w danej nieruchomości usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Oznacza to, że pobierane od właścicieli nieruchomości środki, w części przeznaczonej na wniesienie przedmiotowej opłaty na rzecz gminy, nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług (w szczególności usług świadczonych przez zarząd lub zarządcę na rzecz właścicieli lokali), a zatem nie są obciążone podatkiem od towarów i usług.

Czyli opłaty, które są pobierane od właścicieli lokali za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie stanowią we Wspólnocie sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe rozważania stwierdzić należy, że sprzedażą w rozumieniu ww. przepisu ustawy we Wspólnocie mieszkaniowej jest dostawa towarów i świadczenie usług na rzecz właścicieli lokali. Natomiast dostawa towarów i świadczenie usług na rzecz części wspólnych nieruchomości, wpłat na fundusz remontowy oraz opłat z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi nie stanowią sprzedaży, w związku z tym pozostają poza zakresem ustawy.

Należy zauważyć, że wspólnota mieszkaniowa działając w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, może – na podstawie art. 113 ustawy – korzystać ze zwolnienia podmiotowego.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. – zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Przepis art. 113 ust. 2 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r.) stanowi, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
1. transakcji związanych z nieruchomościami,
2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
3. usług ubezpieczeniowych
– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W myśl natomiast art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 – art. 113 ust. 9 ustawy.

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności – przed dniem wykonania tej czynności.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy wskazać, że – co do zasady – o ile podatnik nie przekroczy kwoty obrotu określonej na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy ma prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.

Kwestie związane z rejestracją podatników zostały uregulowane w art. 96 ustawy.

W analizowanej sprawie przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest sposób w jaki powinien on ustalić wartość obrotu, który determinuje uprawnienie do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku. Kwestia ta w sposób szczegółowy uregulowana jest w art. 113 ust. 2 ustawy.

Należy zauważyć, że dokonane przez ustawodawcę od dnia 1 stycznia 2014 r. zmiany w art. 113 ustawy miały na celu w sposób bardziej precyzyjny i odpowiadający prawu unijnemu regulować stosowanie zwolnienia od podatku VAT dla drobnych przedsiębiorców, których obrót w skali roku nie przekracza 150.000 zł.

Zgodnie z art. 288 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), kwota obrotu stanowiąca punkt odniesienia dla zastosowania procedury przewidzianej w niniejszej sekcji obejmuje następujące kwoty, z wyłączeniem VAT:

wartość dostaw towarów i świadczenia usług, o ile są one opodatkowane;
wartość transakcji zwolnionych z prawem do odliczenia VAT zapłaconego na poprzednim etapie zgodnie z art. 110 i 111, art. 125 ust. 1, art. 127 i art. 128 ust. 1;
wartość transakcji zwolnionych zgodnie z art. 146-149 oraz art. 151, 152 i 153;
wartość transakcji związanych z nieruchomościami, transakcji finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. b)-g) oraz usług ubezpieczeniowych, chyba że transakcje te mają charakter transakcji pomocniczych.

Zbycie materialnych lub niematerialnych dóbr inwestycyjnych przedsiębiorstwa nie jest jednak uwzględniana przy obliczaniu obrotu.

Z obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. brzmienia art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 (czyli uprawniającej do zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się m.in. obrotu z tytułu odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy) jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Dokonane zatem od dnia 1 stycznia 2014 r. zmiany w ustawie w sposób ściślejszy odwzorowują przepisy Dyrektywy 2006/112/WE, która w art. 288 pkt 4 również stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Analizując treść art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., wskazać należy, że „Słownik języka polskiego PWN” pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Warszawa 2008, definiuje słowo „transakcja” jako operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług albo umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług i samo zawarcie takiej umowy.

Podkreślić też należy, że ustawodawca zarówno w akcie zasadniczym, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy nie zdefiniował pojęcia „charakter pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa – http://synonim.net/synonim/pomocniczy), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający”.

Przepisy unijnej dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”, natomiast termin „uboczny” oznacza „dotyczący czegoś pośrednio, mniej istotny lub dodatkowy”. Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika.

Także w wersji francuskiej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112/WE, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.

Transakcje pomocnicze zatem to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze. Aby więc ocenić czy świadczona usługa ma charakter „pomocniczy”, należy wziąć pod uwagę to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.

Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie czynności Wspólnoty związane z dostawą mediów do lokali (w tym mieszkalnych, które są zwolnione od podatku) są przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, a więc nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Odnosząc powyższe rozważania do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, stwierdzić należy, że obrót z tytułu dostawy mediów do lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe – nawet gdy korzysta on ze zwolnienia od podatku VAT – jako dotyczący transakcji związanych z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, od dnia 1 stycznia 2014 r. wliczany jest do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Podkreślić przy tym należy, że przepisy dotyczące wyliczenia limitu sprzedaży, zawarte w art. 113 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu, stanowiących sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy. Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy (nie stanowią sprzedaży a zatem nie wlicza się ich do tego limitu). Z powyższego wynika, że do limitu sprzedaży, o której mowa wyżej nie wlicza się opłat wnoszonych przez członków wspólnoty (Wnioskodawcy) w zakresie w jakim dotyczą one części wspólnej nieruchomości w tym funduszu remontowego oraz opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Reasumując, odpowiadając na zadane we wniosku pytanie (oznaczone nr 1), należy stwierdzić, że Wnioskodawca do limitu wartości sprzedaży (150 000,00 zł), o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy powinien wliczać zaliczki na media dostarczane do lokali mieszkalnych właścicieli. Zatem w tej części Wspólnota postępuje nieprawidłowo.

Natomiast do tego limitu Zainteresowany nie powinien wliczać zaliczek ma koszty zarządu nieruchomością wspólną i wpłat na fundusz remontowy pobieranych od właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych oraz opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi płaconych przez właścicieli lokali mieszkalnych. Zatem w tej części Wspólnota postępuje prawidłowo.

Natomiast w kwestii dokumentowania pobieranych opłat należy wskazać, że zasady dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawarte są w Dziale XI rozdziale 1 ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnik – co do zasady – ma obowiązek wystawić fakturę, która dokumentuje sprzedaż dokonywaną na rzecz innego podatnika. Natomiast wyjątki od tej zasady wskazano w art. 106b ust. 2 ustawy.

Ponadto stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zatem ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów nie będących podatnikami VAT.

Niemniej jednak, stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w przewidzianym przepisem terminie.

Należy przy tym mieć na uwadze wynikające expressis verbis z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy wyłączenie obowiązku wystawiania na żądanie nabywcy faktur dokumentujących czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy (a więc również w odniesieniu do dostawy tzw. mediów). Wyłączenie to odnosi się jednak tylko do sytuacji, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (obowiązek wystawienia faktury dokumentującej takie czynności dla podatnika VAT wynika z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie zatem z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy sprzedawca nie jest obowiązany do wystawienia faktury dokumentującej czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy na rzecz nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, nawet na żądanie takiego nabywcy.

W przypadku natomiast, gdy wystawienia faktury dokumentującej czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, korzystające jednocześnie ze zwolnienia, zażąda podatnik VAT, sprzedawca jest obowiązany wystawić taką fakturę na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy.

Odpowiadając na pytanie Wnioskodawcy (oznaczone we wniosku nr 2) należy zatem stwierdzić, że Wspólnota mieszkaniowa do momentu przekroczenia limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy, korzystając z podmiotowego zwolnienia od podatku – co do zasady – nie ma obowiązku wystawienia faktury (z uwagi na treść art. 106b ust. 2 ustawy). Jednakże na żądanie nabywcy – podatnika podatku VAT – Wspólnota ma obowiązek sprzedaż tę udokumentować fakturą (w oparciu o art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy).

Zatem, Wspólnota mieszkaniowa korzystając ze zwolnienia podmiotowego:

w stosunku do opłat pobieranych od indywidualnych właścicieli lokali mieszkalnych (nieprowadzących działalności gospodarczej) za dostarczane media (woda, odprowadzenie ścieków, energia cieplna) nie ma obowiązku wystawiania faktur – nawet na żądanie nabywcy,
w stosunku do opłat pobieranych od Miasta „A” za dostarczane media (woda, odprowadzenie ścieków, energia cieplna) Wspólnota nie ma obowiązku wystawiania faktur, jeżeli nie zostanie zgłoszone (w terminie określonym w art. 106b ust. 3 ustawy) żądanie w tym zakresie. Na żądanie ma jednak obowiązek fakturę taką wystawić,
w stosunku do opłat związanych z nieruchomością wspólną (koszty utrzymania nieruchomości wspólnej, wpłat na fundusz remontowy i opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) Wspólnota nie ma możliwości wystawiania faktur, ponieważ opłaty te nie są zapłatą za dostawę towarów ani świadczenie usług (Wspólnota w stosunku do tych opłat nie działa jako podatnik podatku VAT a zatem pozostają one poza zakresem ustawy).

Zatem, oceniając stanowisko Zainteresowanego całościowo należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z przedstawionego stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to przede wszystkim obowiązku wystawiania faktur po utracie prawa do zwolnienia podmiotowego w związku z przekroczeniem limitu sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin