Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4515-122/15-2/MZ
z 14 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z 9 października 2015 r. (data wpływu 12 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z żoną na prawie wspólności ustawowej są właścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, którego własność nabyli z mocy umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży w 2003 roku. Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę dożywocia (art. 908 i nast. Kodeksu cywilnego). Mocą tej umowy Wnioskodawca z żoną przeniosą na Nabywców (również małżeństwo) własność swojego mieszkania (stanowiącego odrębną nieruchomość) w zamian za zapewnienie im dożywotniego utrzymania, to jest przyjęcia zbywców jako domowników, dostarczanie im wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnienie im odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie oraz sprawienie im własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym, zaś Nabywcy w zamian za przeniesienie własności zobowiążą się zapewnić Wnioskodawcy i jego żonie dożywotnie utrzymanie w powyższym zakresie, zgodnie z treścią art. 908 § 1 kodeksu cywilnego oraz ustanowią na rzecz obojga Wnioskodawcy i jego żony dożywotnią bezpłatną służebność osobistą mieszkania (art. 296 i nast. Kodeksu cywilnego), polegającą na prawie zamieszkiwania w całym mieszkaniu.

Na podstawie art. 908 § 2 kodeksu cywilnego powyższa służebność osobista mieszkania będzie należała do treści umowy dożywocia.

Wnioskodawca, jego żona i Nabywcy należą do II oraz III grupy podatkowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym ustanowiona dożywotnia i bezpłatna służebność osobista mieszkania polegająca na prawie zamieszkiwania w całym mieszkaniu (będącym przedmiotem przyszłej umowy dożywocia) podlegać będzie przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, co oznaczać będzie w rezultacie obowiązek obliczenia i uiszczenia przez Wnioskodawcę stosownego podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanowienie wskazanej wyżej służebności osobistej mieszkania nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadku i darowizn. Art. 908 § 1 kodeksu cywilnego określa obowiązki nabywcy, który nabywa nieruchomość na podstawie umowy o dożywocie, przy czym – jak wynika z przepisu – strony umowy mogą w akcie notarialnym zawrzeć również inne postanowienia. Owe inne postanowienia określające obowiązki nabywcy wskazuje art. 908 § 2 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „jeżeli w umowie dożywocia nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia”.

Skoro powyższy przepis wyraźnie przewiduje – przy zawieraniu umowy o dożywocie – dodatkowo ustanowienie np. prawa dożywotniego bezpłatnego użytkowania lub nieodpłatnej dożywotniej służebności mieszkania, stwierdzając równocześnie, iż takie uprawnienia należą do treści prawa dożywocia, a umowa o dożywocie opodatkowana jest jedynie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych – do opisanej wyżej sytuacji nie mają zastosowania przepisy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy podatek od spadków i darowizn od ustanowienia nieodpłatnej służebności mieszkania w tym przypadku nie należy się.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Przepis powyższy określa przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną na prawie wspólności ustawowej są właścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, którego własność nabyli z mocy umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży w 2003 roku. Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę dożywocia (art. 908 i nast. Kodeksu cywilnego). Mocą tej umowy Wnioskodawca z żoną przeniosą na Nabywców (również małżeństwo) własność swojego mieszkania (stanowiącego odrębną nieruchomość) w zamian za zapewnienie im dożywotniego utrzymania, to jest przyjęcia zbywców jako domowników, dostarczanie im wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, i opału, zapewnienie im odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie oraz sprawienie im własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym, zaś Nabywcy w zamian za przeniesienie własności zobowiążą się zapewnić Wnioskodawcy i jego żonie dożywotnie utrzymanie w powyższym zakresie, zgodnie z treścią art. 908 § 1 kodeksu cywilnego oraz ustanowią na rzecz obojga Wnioskodawcy i jego żony dożywotnią bezpłatną służebność osobistą mieszkania (art. 296 i nast. Kodeksu cywilnego), polegającą na prawie zamieszkiwania w całym mieszkaniu. Na podstawie art. 908 § 2 kodeksu cywilnego powyższa służebność osobista mieszkania będzie należała do treści umowy dożywocia. Wnioskodawca, jego żona i Nabywcy należą do II oraz III grupy podatkowej.

Umowa dożywocia uregulowana jest w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego - jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Stosownie do art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.

Jak wynika z treści powołanego wyżej przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega wyłącznie nabycie rzeczy i praw majątkowych enumeratywnie wymienionych w tym przepisie. Umowa dożywocia nie została wymieniona w przepisie art. 1 ust. 1 ww. ustawy jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co oznacza, że umowa dożywocia nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

A zatem, gdy w umowie dożywocia ma miejsce również ustanowienie służebności osobistej to nie może być ona traktowana oddzielnie i podlegać odrębnemu opodatkowaniu. Tym samym ustanowiona służebność osobista mieszkania, w opisanym zdarzeniu przyszłym, jako integralna część umowy dożywocia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem umowa dożywocia nie jest objęta zakresem tej ustawy.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem - została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Żona Wnioskodawcy w celu uzyskania interpretacji powinna złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.