Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-752/15-2/TR
z 13 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Bank, przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2015 r. (data wpływu 14 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące: stany faktyczne oraz zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca jest bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: „Bank”).

Wnioskodawca zawiera ze swoimi klientami, będącymi osobami fizycznymi (dalej: „Klienci”) umowy kredytu (dalej: „Umowa Kredytu”), na mocy których udziela Klientom kredytu (dalej: „Kredyt”) na cele mieszkaniowe, tj. na:

• nabycie lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości (lub udziałów w takich lokalach mieszkalnych), budynków mieszkalnych / ich części (lub udziałów w takich budynkach), a także gruntów (lub udziału w nich) albo praw wieczystego użytkowania gruntów (lub udziałów w takich prawach), związanych z lokalami / budynkami, nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego (lub udziału w takim gruncie), prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu (lub udziału w takim prawie), w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
• budowę / rozbudowę / nadbudowę / przebudowę i remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
• rozbudowę / nadbudowę / przebudowę / adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego i jego części / własnego lokalu niemieszkalnego i własnego pomieszczenia niemieszkalnego,
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.
  
  

Kredyty zaciągane przez Klientów Banku są zabezpieczane hipotecznie.

W związku z prowadzeniem przez Bank działalności polegającej na udzielaniu kredytów na cele mieszkaniowe, zdarzają się sytuacje, w których Bank zwalnia swoich Klientów (bądź następców prawnych Klientów) z części ich zobowiązania z tytułu Umowy Kredytu, a Klienci (ich następcy prawni) zgadzają się na to zwolnienie (następuje wówczas umorzenie zobowiązania, dalej: „Umorzenie”).

Takie zwolnienie z długu następuje po spełnieniu przez Klienta określonych warunków co do zasady podstawowym warunkiem, pod którym możliwe będzie umorzenie Kredytu jest sprzedaż przez Klienta nieruchomości i zaspokojenie Banku w części zobowiązania kredytowego co do kwot uzyskanych z tak sprzedanej wierzytelności. Innymi słowy kredytowana nieruchomość zostaje przez Klienta zbyta w celu częściowego zaspokojenia wierzytelności Banku jeszcze przed umorzeniem przez Bank tej wierzytelności.

W takim przypadku, umorzenie wierzytelności przez Bank dotyczy tej części Kredytu, która nie została zaspokojona środkami uzyskanymi ze zbycia takiej kredytowanej nieruchomości.

W terminie 14 dni od momentu wpływu do Banku środków, Bank wystawia kwit mazalny stanowiący zgodę wierzyciela na wykreślenie zabezpieczenia hipotecznego z księgi wieczystej prowadzonej dla danej wierzytelności. Jednakże termin ten może zostać skrócony na wniosek Klienta do czego zobowiązuje go nabywca nieruchomości (który z kolei zaciąga kredyt na kupno nieruchomości i jest zobligowany warunkami postawionymi przez kredytodawcę).

Umorzenie przez Bank wierzytelności wobec Klientów (ich następców prawnych) następuje na ich wniosek. W odpowiedzi na wniosek Klienta (następcy prawnego Klienta), po przeprowadzeniu negocjacji z Klientem i określeniu warunków Umorzenia, Bank podejmuje decyzję w przedmiocie Umorzenia Kredytu, o czym pisemnie informuje Klienta.

Po spełnieniu przez Klienta warunków umorzenia, Bank wysyła do Klienta dwa identyczne oświadczenia o przyjęciu zwolnienia z długu, Klient je podpisuje i następnie odsyła do Banku. Bank podpisuje oświadczenie ze swej strony, opatruje je datą pod podpisami i odsyła jeden jego egzemplarz Klientowi (jego następcy prawnemu) i wówczas wydawana jest dyspozycja umorzenia Kredytu. Oświadczenie o przyjęciu zwolnienia z długu może zostać wysłane niezwłocznie po zaksięgowaniu środków uzyskanych ze zbycia kredytowanej nieruchomości.

Kredyty zaciągane były / są / będą przez Klientów Banku na własne cele mieszkaniowe. Może się zdarzyć, iż mimo tego, że na moment jego zaciągania dany Kredyt był zaciągany na własne cele mieszkaniowe, to na moment Umorzenia kredytowany lokal wykorzystywany jest na inne cele (np. wynajmowany).

Klienci (następcy prawni Klientów), o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, nie korzystali z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanym stanie faktycznym w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia Klientom Banku kwot wierzytelności z tytułu Kredytów, udzielonych przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r., znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu, a tym samym Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu?
2. Czy w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia następcom prawnym Klientów Banku, kwot wierzytelności z tytułu Kredytów, udzielonych Klientom przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r., znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu, a tym samym Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

W ocenie Banku, w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) Klientom Banku, kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r. znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 766) – „Rozporządzeniu”, a tym samym Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

Zgodnie z § 1 Rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych stosuje się do:

1. umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy:
   1. zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,
   2. osoby fizyczne, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
2. świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
   
   

W świetle § 3 Rozporządzenia, przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1 Rozporządzenia, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) – „ustawy PIT”.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131 ustawy PIT, uważa się:

1. wydatki poniesione na:
   1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
   2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
   3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131 ustawy PIT, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
   4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
   5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
   – położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
   
   

Zgodnie z treścią § 5 Rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie (o których mowa w § 1 pkt 1 Rozporządzenia).

Na podstawie § 6 zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.

Mając na uwadze powyższe przepisy Rozporządzenia, w ocenie Banku, w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym spełnione są przesłanki zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych w ramach Umorzenia Kredytów Klientów.

Zdaniem Banku, możliwość zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie Rozporządzenia, warunkuje łączne wystąpienie następujących przesłanek:

• zwolnienie z długu (Umorzenie), dotyczy Kredytów zaciągniętych przez Klientów na ich własne cele mieszkaniowe, przy czym Kredyt powinien być zaciągnięty na cele mieszkaniowe (istotny jest moment zaciągnięcia Kredytu) nie ma natomiast znaczenia w jaki sposób lokal jest wykorzystywany na moment Umorzenia Kredytu. W ocenie Banku w opisanym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym do umorzenia wierzytelności kredytowej dochodzi z momentem, w którym Bank podpisuje stosowny dokument, uprzednio już podpisany przez Klienta. Stosownie bowiem do treści art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Zwolnienie z długu w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego ma zatem formę czynności prawnej dwustronnej.
  Dla uznania, że spełniona jest ta przesłanka nie ma również znaczenia, że w podejmowanych działaniach dotyczących restrukturyzacji zadłużenia, przed formalnym umorzeniem kredytu. Klient sprzedaje nieruchomość i z uzyskanych środków częściowo spłaca swoje zobowiązanie kredytowe. W treści analizowanego rozporządzenia ustawodawca, jako warunku zaniechania poboru podatku nie wskazał, by kredytowana nieruchomość na moment umarzania wierzytelności pozostawała własnością kredytobiorcy.
• Kredyt powinien być zabezpieczony hipotecznie. Na moment zaciągnięcia kredytu, był on zabezpieczony hipotecznie. Zabezpieczenie hipoteczne utrzymywane jest przez cały czas, aż do momentu umorzenia kredytu. W wyjątkowych sytuacjach może zdarzyć się przypadek, kiedy sąd wieczystoksięgowy wykreśli hipotekę przed datą, z którą Bank podpisze dokument zwolnienia z długu.
  W ocenie Banku dla oceny tej przesłanki nie ma znaczenia moment, w którym wystawiony został tzw. kwit mazalny zawierający zgodę Banku na zwolnienie zabezpieczenia hipotecznego. Z tym momentem bowiem Bank wyraża zgodę na zwolnienie hipoteki, natomiast samu wykreślenie zabezpieczenia hipotecznego z księgi wieczystej następuje dopiero w późniejszym terminie, na skutek wniosku składanego przez Klienta Banku do sądu wieczystoksięgowego.
• Zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości (lub udziale w nieruchomości) lub prawie wieczystego użytkowania gruntu (lub udziale w takim prawie) lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (lub udziale w takim prawie) lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (lub udziale w takim prawie). W związku z zaciągnięciem przez Klientów Kredytu na własne cele mieszkaniowe.
• Klienci, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystali z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
• Kredyt powinien być udzielony Klientowi przed dniem 15 stycznia 2015 r.
• Umorzenie, a tym samym uzyskanie przez Klienta dochodu (przychodu) powinno nastąpić w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.
  
  

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Banku, w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) Klientom Banku kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r. wobec spełnienia przesłanek określonych w przepisach Rozporządzenia, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu.

W konsekwencji, Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) Klientom Banku kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r.

Ad. 2.

W ocenie Banku, w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) następcom prawnym Klientów Banku, kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych Klientom przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r. znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu, a tym samym Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

Zdaniem Banku, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie przepisów Rozporządzenia stosuje się także w przypadkach, w których Umorzenie Kredytu następuje w sytuacji gdy w prawa i obowiązki Kredytobiorcy z tytułu Umowy Kredytu wstąpił następca prawny Klienta (co następuje zazwyczaj w ramach dziedziczenia w przypadku śmierci Klienta). Stąd uzasadnienie stanowiska Banku przedstawione w odniesieniu do pytania nr 1 znajduje w tym zakresie odpowiednie zastosowanie.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Banku, możliwość zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie Rozporządzenia, warunkuje łączne wystąpienie następujących przesłanek:

• zwolnienie z długu (Umorzenie) dotyczy Kredytów zaciągniętych przez Klientów na ich własne cele mieszkaniowe, przy czym Kredyt powinien być zaciągnięty na cele mieszkaniowe (istotny jest moment zaciągnięcia Kredytu i nie ma znaczenia sposób wykorzystania kredytowanego lokalu na moment Umorzenia Kredytu); także w odniesieniu do następców prawnych pierwotnego kredytobiorcy znajduje zastosowanie stanowisko Banku, w myśl którego zwolnienie z długu następuje z chwilą podpisania przez Bank dokumentu uprzednio podpisanego już przez następcę prawnego kredytobiorcy, a dla skuteczności spełnienia tej przesłanki nie ma znaczenia, że na moment umorzenia kredytowana nieruchomość jest zbyta celem częściowego chociaż zaspokojenia Banku;
• kredyt powinien być zabezpieczony hipotecznie.
• zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości (lub udziale w nieruchomości) lub prawie wieczystego użytkowania gruntu (lub udziale w takim prawie) lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (lub udziale w takim prawie) lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (lub udziale w takim prawie). w związku z zaciągnięciem przez Klientów Kredytu na własne cele mieszkaniowe;
• Klienci (ich następcy prawni), których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystali z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie. zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
• Kredyt powinien być udzielony Klientowi przed dniem 15 stycznia 2015 r.;
• Umorzenie, a tym samym uzyskanie przez Klienta dochodu (przychodu) powinno nastąpić w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.
  
  

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Banku, w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do już umorzonych lub umorzonych w przyszłości (w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r do dnia 31 grudnia 2016 r.) w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) następcom prawnym Klientów Banku kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych Klientom przez Bank przed dniem 15 stycznia 2015 r., wobec spełnienia przesłanek określonych w przepisach Rozporządzenia, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w Rozporządzeniu.

W konsekwencji, Bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu w ramach Umorzenia (jednego Umorzenia) następcom prawnym Klientów Banku kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych przez Bank Klientom przed dniem 15 stycznia 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych: stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Natomiast na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 1513). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tejże ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzona kwota kredytu stanowi przysporzenie majątkowe, które należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże zgodnie § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 766), zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, od:

1. umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy:
   1. zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,
   2. osoby fizyczne, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
2. świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
   
   

Natomiast w myśl § 3 ww. rozporządzenia, przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Biorąc powyższe pod uwagę, na gruncie przedstawionych: stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych, należy stwierdzić, że warunkiem skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w analizowanym rozporządzeniu nie jest posiadanie tytułu własności nieruchomości, na którą udzielony został kredyt i na której ustanowiono hipotekę tytułem jego zabezpieczenia w momencie umorzenia wierzytelności, jak również wykorzystywanie jej na własne cele mieszkaniowe mw całym okresie spłaty. Istotnym jest wprawdzie, aby kredyt zaciągnięty został na takie właśnie cele przez osobę, która była właścicielem takiej nieruchomości. Jednak z treści rozporządzenia nie wynika, aby zaniechanie poboru podatku było wykluczone w przypadku, gdy kredytobiorca nabyty lokal lub budynek czasowo wynajmował, jak również to, że w momencie umorzenia lokal lub budynek stanowił już własność innej osoby. Uznać zatem należy, że do wierzytelności z tytułu kredytów umorzonych osobom, które dokonały zbycia sfinansowanych kredytem nieruchomości w tym wynajmowanych przez nie na ten moment ma zastosowania zaniechanie poboru podatku wprowadzone ww. rozporządzeniem.

Zaniechanie to stosuje się również do następców prawnych kredytobiorcy, niezależnie od faktu, iż umorzone im kwoty wierzytelności nie dotyczą kredytów przeznaczonych na realizację celów mieszkaniowych tych osób. Należy bowiem zauważyć, iż pod względem podmiotowym przepisy rozporządzenia nie ograniczają jego stosowania wyłącznie do osób, które zaciągnęły kredyt w celu sfinansowania swoich potrzeb mieszkaniowych, lecz obejmują wszystkie osoby fizyczne, którym – z uwzględnieniem pozostałych warunków, o których mowa w rozporządzeniu – umorzono kwoty wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowemu od osób fizycznych. W przypadku następców prawnych, o których mowa w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, warunek ten jest spełniony.

W konsekwencji, Bank (Zainteresowany) w związku z Umorzeniem (jednym Umorzeniem) Klientom Banku i ich następcom prawnym kwot wierzytelności z tytułu Kredytów (jednego Kredytu w przypadku danego Klienta), udzielonych przez Bank Klientom przed dniem 15 stycznia 2015 r. nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przesłania jej podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionych stanach faktycznych, oraz
• zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.