Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-88/15-2/JK
z 27 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2015 r. (data wpływu 27 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 8 lipca 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła prawo własności nieruchomości lokalowej, to jest prawo własności lokalu mieszkalnego nr 1 o powierzchni użytkowej 54,50 m2, położonego na parterze budynku, z własnością którego związany był udział wynoszący 268/1000 części we współwłasności wspólnych części budynku i innych urządzeń, nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali, i w prawie współużytkowania wieczystego gruntu, objętych księgą wieczystą (nieruchomości wspólnej).

W budynku gdzie nabyte zostało prawo własności lokalu nr 1 znajdują się jeszcze trzy lokale mieszkalne.

W dniu nabycia ww. lokalu właściciele lokali w tym budynku wspólnie użytkowali jedynie klatkę schodową i korytarze komunikacyjne w piwnicy, znajdujące się w tym budynku, natomiast pozostałe pomieszczenia w piwnicy oraz na strychu, pomieszczenie garażowe w budynku i pomieszczenia gospodarcze w budynku gospodarczym znajdującym się na terenie posesji przysługują do wyłącznego korzystania właścicielom odpowiednich lokali w tym budynku, w szczególności właścicielowi lokalu mieszkalnego nr 1 przysługuje prawo do korzystania z garażu o pow. 21,84 m2, pomieszczenia piwnicznego o pow. 14,20 m2, pomieszczenia gospodarczego o pow. 10,50 m2 usytuowanego w budynku gospodarczym na terenie posesji.

Wszystkie inne pomieszczenia piwnicze, pomieszczenia na poddaszu (strych) oraz pomieszczenia poza budynkiem mieszkalnym służą do korzystania pozostałym właścicielom lokali.

Wyżej wymienione pomieszczenia stanowią współwłasność mieszkańców budynku, przy czym na dzień nabycia prawa w Sądzie Rejonowym toczyło się postępowanie o zniesienie współwłasności części wspólnych powyższego budynku w zakresie dotyczącym piwnic, strychu oraz garażu przez podział i przyznanie na wyłączną własność, zgodnie ze złożonymi w tym postępowaniu wnioskami, wymienionego garażu, pomieszczenia piwnicznego oraz pomieszczenia gospodarczego, pomieszczeniami przynależnymi do nabytego przez Zainteresowaną lokalu.

Po włączeniu ww. pomieszczeń udział w nieruchomości wspólnej, obejmującej części wspólne budynku i prawo do działki gruntu, wynosić będzie 260/1000 części (powyższe wynika z opinii biegłego sądowego w sprawie z dnia 12 listopada 2010 r.).

Wartość nabytego powyżej lokalu wraz ze związanymi z jego własnością prawami wyniosła 360.000,00 zł.

Powyższe prawo nabyte zostało w drodze zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego o powierzchni 64,50 m2 o wartości 360.000,00 zł.

Na uwagę zasługuje również fakt, że do 1988 r. pomieszczenia położone na strychu były częściowo wspólnym strychem, a w części tych pomieszczeń mieszkała najemczyni mająca przydział lokalu wystawiony przez organ kwaterunkowy. W 1989 r. po jej wyprowadzeniu się współwłaściciele nieruchomości rozpoczęli prace mające na celu adaptację pomieszczeń na cele mieszkalne, które były akceptowane przez wszystkich ówczesnych współwłaścicieli.

Korzystanie z części wspólnych było zgodne do czasu, gdy jeden z obecnych współwłaścicieli uznał, że stan korzystania nie odzwierciedla wielkości udziałów we wspólnej nieruchomości. Obecnie struktura funkcjonalna lokali została zmieniona i zostały one faktycznie powiększone o przyłączone do nich pomieszczenia na poddaszu (w przypadku lokalu nr 3 i 4) oraz w piwnicy (w przypadku lokalu nr 2).

Lokal mieszkalny nr 1 nie został funkcjonalnie zmieniony.

W dniu 8 marca 2012 r. Sąd Rejonowy na rozprawie w sprawie częściowego zniesienia współwłasności i podziału do korzystania wydał postanowienie częściowe, w którym postanowił dokonać częściowego zniesienia współwłasności i współużytkowania wieczystego nieruchomości, która związana jest z własnością lokalu nr 1 w ten sposób, że rozszerzyć o dodatkowe pomieszczenia (garaż, pomieszczenie piwniczne, pomieszczenie gospodarcze) prawo własności lokalu nr 1.

Łączna powierzchnia użytkowa lokalu wraz z pomieszczeniami przynależnymi wynosi 101,04 m2, a udział w częściach wspólnych budynku i prawie do gruntu wynosi 260/1000 w miejsce dotychczasowego 268/1000.

Tytułem dopłaty Sąd postanowił zasądzić następujące kwoty:

• 18.802,54 zł od właścicieli lokalu nr 2, płatne w 10 ratach po 1.880,25 zł, a dziesiąta rata w kwocie 1.880,29 zł płatne do 31 marca każdego kolejnego roku kalendarzowego począwszy od roku następnego po roku, w którym uprawomocni się postanowienie wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności,
• 52.419,21 zł od właścicieli lokalu nr 3, płatne w 10 ratach, po 5.241,92 zł, a dziesiąta rata w kwocie 5.241,93 zł płatne do 31 marca każdego kolejnego roku kalendarzowego począwszy od roku następnego po roku w którym uprawomocni się postanowienie wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności.
  
  

W wyniku złożenia apelacji przez Wnioskodawczynię oraz uczestników postępowania Sąd Okręgowy po rozpatrzeniu sprawy o częściowe zniesienie współwłasności i podział do korzystania, od wydanego postanowienia częściowego Sądu Rejonowego w dniu 7 czerwca 2013 r. wydał postanowienie, w którym postanowił zmienić zaskarżone postanowienie, w taki sposób, że termin zasądzonej zapłaty kwoty 52.419,2l zł określono na dzień 30 czerwca 2014 r., nie naruszając pozostałych rozstrzygnięć postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 8 marca 2012 r.

W dniu 28 marca 2014 r. Wnioskodawczyni otrzymała kwotę 1.880,25 zł tytułem spłaty i raty zasądzonej dopłaty, natomiast w dniu 28 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni otrzymała spłatę kwoty zasadzonej dopłaty w wysokości 52.419,79 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy dochody uzyskane z tytułu zasądzonej dopłaty w wysokości 52.419,79 zł oraz zasądzonej raty dopłaty w kwocie 1.880,25 zł są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy (Dz.U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 ze zm.)?
2. Czy dochody uzyskane z tytułu przyszłych rat zasądzonej dopłaty są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie wyżej powołanego przepisu?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane w 2014 r. kwoty z tytułu zasądzonej dopłaty na podstawie postanowienia sądu, stosownie do zapisów art. 21 ust 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 ze zm.) jako inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych za ten rok.

Ponadto, kwoty rat zasądzonej dopłaty płatne w kolejnych latach (w odniesieniu do spłaty kwoty 18.802,54 zł płatnej w ratach) również będą zwolnione z podatku dochodowego za kolejne lata podatkowe na podstawie ww. przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jak z powyższego wynika dla opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości podatkiem dochodowym od osób fizycznych istotne znaczenie ma zarówno data nabycia jak i zbycia określonego prawa.

Z przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni od 8 lipca 2011 r. posiadała 268/1000 części we współwłasności wspólnych części budynku i innych urządzeń, nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali, i w prawie współużytkowania wieczystego gruntu. W wyniku sądowego zniesienia współwłasności w dniu 8 marca 2012 r. Zainteresowana stała się posiadaczem 260/1000 części we współwłasności wspólnych części budynku i innych urządzeń, nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali, i w prawie współużytkowania wieczystego gruntu. Dodatkowo na rzecz Wnioskodawczyni sąd zasądził dopłatę, której harmonogram płatności w ratach został określony w postanowieniu sądu rejonowego zmienionym postanowieniem sądu okręgowego.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.) współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego (art. 196 § 2).

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że postępowanie w sprawie zniesienia współwłasności zostało zakończone orzeczeniem sądowym o zniesieniu współwłasności.

Zatem, umowę odpłatnego zbycia nieruchomości zastępuje postanowienie sądu o zniesieniu współwłasności i przyznaniu prawa własności któremuś ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli. Możliwość taką przewiduje art. 212 § 1 Kodeksu cywilnego.

Stanowi on, że jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana (art. 212 § 2 ww. Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 212 § 3 Kodeksu cywilnego jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia.

W tym miejscu wskazać należy, że każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości np. w drodze zniesienia współwłasności, stanowi źródło przychodów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawczyni decydując się na odpłatne zniesienie współwłasności, w wyniku którego swoje udziały (8/1000) we współwłasności wspólnych części budynku i innych urządzeń, nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali, i w prawie współużytkowania wieczystego gruntu przeniosła na rzecz innych współwłaścicieli prawo do udziału w ww. nieruchomości, w zamian za co otrzymała dopłatę. Dokonała odpłatnego zbycia swoich udziałów we współwłasności wspólnych części budynku i innych urządzeń, nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali, i w prawie współużytkowania wieczystego gruntu w dacie uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

W konsekwencji powyższego kwota dopłaty otrzymanej przez Zainteresowaną winna podlegać opodatkowaniu jako przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

• dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
• dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
  
  

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że stanowisko Zainteresowanej – zgodnie z którym otrzymane w 2014 r. i latach następnych kwoty z tytułu zasądzonej dopłaty na podstawie postanowienia sądu, stosownie do zapisów art. 21 ust 1 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 ze zm.) jako inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych – należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Nadto w literaturze przedmiotu i judykaturze akcentuje się, że aby wypłacone świadczenie uznać za odszkodowanie konieczne jest wystąpienie:

1. szkody, która jest albo źródłem zobowiązania przy tzw. odpowiedzialności ex delicto (art. 415 Kodeksu cywilnego), albo stanowi następstwo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przy odpowiedzialności ex contractu (art. 471 k.c.),
2. szkoda musi być spowodowana przez jakiś fakt (działanie lub inne zdarzenie), z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy,
3. między szkodą a faktem, który ją spowodował musi istnieć związek przyczynowy.
   
   

Powszechnym jest również wiązanie pojęcia odszkodowania z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), wobec czego w wyniku obowiązującej od dnia 1 stycznia 2009 r. nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b posługuje się sformułowaniami „odszkodowanie” i „zadośćuczynienie”.

Natomiast dokonywana na rzecz Wnioskodawczyni dopłata, która wynika z orzeczenia sądowego w toku postępowania o zniesienie współwłasności, stanowi wyrównanie za wyzbycie się udziału we współwłasności 260/1000 zamiast 268/1000.

Tak więc otrzymana przez Zainteresowaną kwota nie stanowi odszkodowania, a wynagrodzenie za wyzbycie się majątku w drodze odpłatnego przeniesienia własności udziału w przedmiotowej nieruchomości.

W konsekwencji wskazana we wniosku kwota dopłaty otrzymanej w 2014 r. jak i kwoty rat zasądzonej dopłaty płatne w kolejnych latach – jako nie stanowiąca/e odszkodowania – nie podlega/ją zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.