Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/415-286/15/NG
z 17 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 15 czerwca 2015 r. (data otrzymania 17 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymywania świadczenia pieniężnego w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości w drodze zawarcia umowy o dożywocie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymywania świadczenia pieniężnego w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości w drodze zawarcia umowy o dożywocie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2014 r. Wnioskodawca podjął decyzję i postanowił przekazać dom w drodze zawarcia umowy o dożywocie swoim przyjaciołom. W domu tym Wnioskodawca mieszka od urodzenia, tj. od 13 kwietnia 1945 r. a jedynym właścicielem stał się po śmierci matki w październiku 1996 r.

Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą administrując swoim domem, odprowadzał podatek dochodowy, podatek od towarów i usług, składki ZUS. Kiedy Wnioskodawca zdecydował się na przekazanie domu w styczniu 2015 r., to zamknął działalność gospodarczą 31 grudnia 2014 r.

Wnioskodawca wspólnie z nabywcami nieruchomości podpisali u notariusza umowę o dożywocie, w której w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywcy (przyjaciele Wnioskodawcy) zobowiązali się do zapewnienia Wnioskodawcy dożywotniego utrzymania, tj. przyjęcia zbywającego nieruchomość jako domownika, dostarczania wyżywienia, robienia zakupów, zapewnienia odpowiedniej pomocy i pielęgnacji w chorobie i sprawienia mu własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego zwyczajom miejscowym. Wyrazili także zgodę na zatrudnienie pomocy domowej z tymczasowym pobytem bez prawa stałego zamieszkania, zobowiązali się zapewnić transport do lekarzy, na zabiegi oraz przywóz lekarzy, rehabilitantów i pielęgniarzy. Ustanowili na rzecz Wnioskodawcy dożywotnią i nieodpłatną służebność mieszkania w domu, który im ofiarował. Wnioskodawca będzie również zwolniony z czynszu za zajmowany przez niego lokal mieszkaniowy, ale będzie zobowiązany do ponoszenia kosztów opłat za prąd, gaz, wodę, telefon, internet, TV. Nabywcy zobowiązali się także do comiesięcznego świadczenia pieniężnego płatnego do rąk własnych Wnioskodawcy lub na wskazany rachunek bankowy. Świadczenie to jest wymierną kwotą w wysokości 5 000,00 zł.

Dom przekazany przez Wnioskodawcę umową o dożywocie jest wpisany do rejestru zabytków, posiada 8 lokali mieszkalnych i 4 lokale użytkowe, z których lokal na piętrze będzie lokalem mieszkalnym.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy kwotę 5 000,00 zł otrzymywaną regularnie co miesiąc Wnioskodawca powinien opodatkować i podatek naliczony samodzielnie przekazać do urzędu skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie wypłacane dożywotnikowi w ramach umowy o dożywocie stanowi formę zapłaty za tę nieruchomość i nie podlega opodatkowaniu skoro dożywotnik przekazał ją po upływie pięciu lat od nabycia tej nieruchomości.

Wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska powołuje się na interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 października 2013 r. Znak: ILPB2/415-660/13-4/WM. Sprawa ta dotyczyła przeniesienia prawa własności do lokalu mieszkalnego na mocy umowy dożywocia. Dożywotnik otrzymał opiekę oraz stały dochód miesięczny w wysokości 1 000,00 zł.

W ww. interpretacji stwierdzono m.in. że: „(...) chociaż w umowie dożywocia nie mamy do czynienia z klasycznym przykładem ekwiwalentności świadczeń jak przy umowie sprzedaży, gdzie świadczeniu zbywcy odpowiada uiszczona przez nabywcę cena, to jednak nie oznacza, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie tej umowy następuje pod tytułem darmym.

W zamian za swoje świadczenie zbywca nieruchomości (dożywotnik) uzyskuje bowiem określone świadczenie służące zaspokojeniu jego potrzeb w taki sposób, aby nie musiał on przyczyniać się do zdobywania środków na zaspokojenie niezbędnych wymagań życiowych. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy jest przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniego utrzymania. Umowa dożywocia ma więc charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji – jest czynnością o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, nawet jeśli nie następuje przepływ środków pieniężnych. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że umowa dożywocia jest formą odpłatnego zbycia nieruchomości. Zatem stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. l pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w powołanym wyżej przepisie, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia (...)”.

I dalej w ww. interpretacji indywidualnej z 11 października 2013 r. czytamy: „(…) Reasumując stwierdzić należy, że zbycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. l pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że nastąpi ono po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie prawa własności do lokalu tj. od 1982 r. Zauważyć należy, że świadczenie w wysokości 1 000,00 zł, które będzie wypłacane Zainteresowanemu w zamian za przeniesienie własności do mieszkania – jako jeden z elementów płatności za to przeniesienie (obok dożywotniej opieki) – nie będzie stanowić źródła przychodu. Zatem stwierdzić należy, że w związku z otrzymywaniem ww. świadczenia, po stronie wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy, a tym samym Zainteresowany nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku z tego tytułu (…)”.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami, Wnioskodawca uważa, że ponieważ właścicielem nieruchomości (domu), który przekazał w drodze zawarcia umowy o dożywocie jest od 1996 r., to nie powinien opodatkowywać podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanych świadczeń dożywotnika, w tym również kwoty 5 000,00 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy – przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Jednak w myśl art. 10 ust. 3 ww. aktu prawnego – przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Z powyższego wynika zatem, że aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów, określonego wyżej wskazanym przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 cyt. ustawy, spełnione winny zostać co najmniej dwie podstawowe przesłanki:

• nieruchomość nie może być przedmiotem odpłatnego zbycia w wykonywaniu działalności gospodarczej,
• nieruchomość nie może być nieruchomością niemieszkalną wykorzystywaną w tej działalności.
  
  

Jak wynika z pkt 2 objaśnień wstępnych Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.) – budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.

Biorąc powyższe wyjaśnienia pod uwagę stwierdzić należy, że przychód ze sprzedaży budynku mieszkalnego stanowi zawsze przychód, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego czy budynek był wykorzystywany, czy też nie w prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, z wyjątkiem sytuacji, gdy jego sprzedaż następuje w ramach (w wykonaniu) prowadzonej działalności gospodarczej (tj. nieruchomość stanowiła towar handlowy w takiej działalności gospodarczej polegającej np. na sprzedaży nieruchomości).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że do 31 grudnia 2014 r. Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą, w której wykorzystywał nieruchomość (dom) składającą się z 8 lokali mieszkalnych i 4 lokali użytkowych, z których lokal na piętrze będzie lokalem mieszkalnym. Z wniosku nie wynika, aby ww. nieruchomość nie była budynkiem mieszkalnym w rozumieniu pkt 2 objaśnień wstępnych Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. To zaś oznacza, że w rozpatrywanej sprawie skutki podatkowe odpłatnego zbycia w drodze zawarcia umowy o dożywocie wskazanej nieruchomości należy rozpatrywać jak dla budynku mieszkalnego czyli zgodnie z cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych. Przepis ten formułuje generalną zasadę, że obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego powstaje w sytuacji odpłatnego zbycia nieruchomości dokonanej przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jeżeli zatem wyłącznym właścicielem ww. nieruchomości Wnioskodawca stał się w 1996 r., to pięcioletni termin o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynął 31 grudnia 2001 r., tym samym odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę tej nieruchomości w styczniu 2015 r. lub w późniejszym terminie w drodze zawarcia umowy o dożywocie nie będzie stanowiło źródła przychodu. Oznacza, to, że świadczenie pieniężne otrzymywane przez Wnioskodawcę co miesiąc w wysokości 5 000 zł nie będzie podlegało opodatkowaniu jako należne Wnioskodawcy w związku z odpłatnym zbyciem w drodze umowy o dożywocie nieruchomości mieszkalnej (domu), po upływie terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy, że nie powinien odprowadzać podatku od świadczenia zagwarantowanego umową o dożywocie należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.