Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/4511-1-829/15-3/KF
z 1 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Miejskiego przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2015 r. (data wpływu 1 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 12 sierpnia 2015 r. nr ILPB1/4511-1-829/15-2/KF (data nadania 12 sierpnia 2015 r., data doręczenia 17 sierpnia 2015 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wniesienie opłaty za wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W dniu 20 sierpnia 2015 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek poprzez wniesienie brakującej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca planuje realizować przedsięwzięcie mające na celu pomoc dłużnikom będącym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej dotyczące spłaty należności z tytułu korzystania z lokali mieszkalnych – w tym niewnoszenia opłat z tytułu czynszu i bezumownego korzystania z lokali, opłat eksploatacyjnych oraz odsetek – wchodzących w skład komunalnego zasobu Miasta .

Świadczenie realizowane przez dłużnika wykonywane będzie na podstawie umowy zawartej przez dłużnika z Prezydentem Miasta . Przedmiotem umowy będą świadczenia na rzecz Gminy tj. prace porządkowe (m.in. sprzątanie gminnych terenów i budynków, zimowe utrzymanie chodników), drobne prace remontowe i konserwatorskie wykonywane w gminnych nieruchomościach, pomocnicze prace biurowe oraz prace ogrodnicze, również na nieruchomościach gruntowych, stanowiących własność Gminy Miasto .

Umowa zawarta pomiędzy Prezydentem Miasta a dłużnikiem zawierać będzie:

• określenie poziomu zadłużenia,
• wykaz prac do wykonania,
• kalkulację stanowiącą podstawę rozliczenia świadczenia rzeczowego, będącego wyjściową do kwoty umniejszenia zadłużenia,
• wykaz prac do wykonania przez dłużnika wraz z terminem wykonania prac.
  
  

Podpisanie umowy stanowić będzie wynik pozytywnego rozpatrzenia przez wierzyciela, tj. Prezydenta Miasta uprzednio złożonego przez dłużnika wniosku o odpracowanie długu.

Przedmiot zapytania stanowi również sama możliwość zamiany zapłaty na formę świadczenia rzeczowego realizowanego przez dłużnika przy założeniu, że odpracowanie dotyczy wyłącznie dłużników zasobu komunalnego, a świadczenie dotyczy zaistniałej sytuacji w przeszłości. Odpracowanie może dotyczyć tylko zaległości, co stanowi, że bieżące opłaty muszą być wnoszone w całej wysokości. Odpracowanie jest równocześnie uzupełnieniem innych form pomocy, takich jak możliwość rozłożenia długu na raty lub odroczenie terminu spłaty zadłużenia. Odpracowanie długu w tej formie nie ma znaczenia przy przyznawaniu dłużnikom świadczeń w formie pomocy społecznej, zasiłków dla bezrobotnych ani dodatków mieszkaniowych. W trakcie wykonywania świadczenia rzeczowego (odpracowania) zadłużenie z tytułu czynszu lub odszkodowania za zajmowany lokal bez tytułu prawnego nie może się zwiększać. W przypadku zwiększenia zadłużenia o jeden pełen okres płatności wierzyciel może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie rzeczowe w miejsce zaległych opłat z tytułu czynszu za zajmowany lokal mieszkalny z gminnego zasobu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z gminnego lokalu mieszkalnego, opłat eksploatacyjnych niezależnych od wynajmującego tj. Gminy Miasto oraz odsetek od nieterminowego wnoszenia tych opłat stanowi źródło przychodu dla dłużnika?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia rzeczowe w miejsce opłat z tytułu czynszu za zajmowany lokal mieszkalny z gminnego zasobu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z gminnego lokalu mieszkalnego, opłat eksploatacyjnych niezależnych od wynajmującego oraz odsetek od nieterminowego wnoszenia tych opłat nie stanowią źródła przychodu dla dłużnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. Nr, poz. 150, z późn. zm.) – osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (art. 18 ust. 2 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 18 ust. 3 ww. ustawy – osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza wprowadzić możliwość odpracowania zaległości i opłat eksploatacyjnych powstałych z tytułu najmu lokali wchodzących w skład komunalnego zasobu Miasta lub z tytułu bezumownego ich zajmowania oraz odsetek od tych opłat.

Świadczenie realizowane przez dłużnika wykonywane będzie na podstawie umowy zawartej przez dłużnika z Prezydentem Miasta . Przedmiotem umowy będą świadczenia na rzecz gminy tj. prace porządkowe (m.in. sprzątanie gminnych terenów i budynków, zimowe utrzymanie chodników), drobne prace remontowe i konserwatorskie wykonywane w gminnych nieruchomościach, pomocnicze prace biurowe oraz prace ogrodnicze, również na nieruchomościach gruntowych, stanowiących własność Gminy Miasto .

Podpisanie umowy stanowić będzie wynik pozytywnego rozpatrzenia przez wierzyciela, tj. Prezydenta Miasta uprzednio złożonego przez dłużnika wniosku o odpracowanie długu.

Możliwość zamiany zapłaty na formę świadczenia rzeczowego dotyczy wyłącznie dłużników zasobu komunalnego, a świadczenie dotyczy zaistniałej sytuacji w przeszłości. Odpracowanie może dotyczyć tylko zaległości, co stanowi, że bieżące opłaty muszą być wnoszone w całej wysokości. Odpracowanie jest równocześnie uzupełnieniem innych form pomocy, takich jak możliwość rozłożenia długu na raty lub odroczenie terminu spłaty zadłużenia. Odpracowanie długu w tej formie nie ma znaczenia przy przyznawaniu dłużnikom świadczeń w formie pomocy społecznej, zasiłków dla bezrobotnych ani dodatków mieszkaniowych. W trakcie wykonywania świadczenia rzeczowego (odpracowania) zadłużenie z tytułu czynszu lub odszkodowania za zajmowany lokal bez tytułu prawnego nie może się zwiększać. W przypadku zwiększenia zadłużenia o jeden pełen okres płatności wierzyciel może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym.

Z powyższych uregulowań wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Podobnie jest z osobami, które zajmują lokal bez tytułu prawnego. Również i one mogą regulować należności z tytułu korzystania z lokalu poprzez świadczenie innego rodzaju niż pieniądze.

Stosownie do art. 453 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w przedmiotowej sprawie powstałego z tytułu zaległego czynszu, opłat eksploatacyjnych, odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu mieszkalnego oraz odsetek od tych opłat) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności przychody określone w art. 20 tej ustawy.

Mając zatem na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że u najemców lub osób zajmujących lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Miasta nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, w związku z odpracowaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, opłat eksploatacyjnych, opłat za bezumowne korzystanie z lokalu oraz odsetek od tych zaległości, a co za tym idzie na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.