Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-52/15-2/WS
z 20 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2015 r. (data wpływu 20 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży lokalu mieszkalnego jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do udziału odpowiadającego udziałowi w majątku dorobkowym,
• nieprawidłowe – w odniesieniu do udziału przekraczającego udział w majątku wspólnym nabytego w wyniku podziału majątku dorobkowego.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1997 r. Wnioskodawca wraz z żoną ramach wspólnoty majątkowej nabył lokal mieszkalny. W roku 2013 po dokonanym rozwodzie nastąpił podział majątku – decyzją sądu okręgowego zostały wydane 2 postanowienia:

1. Postanowienie z 13 listopada 2013 r. – ugoda przyznająca Wnioskodawcy odrębną własność lokalu mieszkalnego o wartości 80 000 zł. Żonie Zainteresowanego przyznano nieruchomość stanowiącą działkę zabudowaną garażem, o wartości 20 000,00 zł. Zobowiązano Wnioskodawcę także do zapłaty na rzecz żony kwoty w wysokości 30 000,00 zł.
2. Postanowienie z dnia 16 lipca 2014 r. – ugoda przyznająca Zainteresowanemu wyłączną własność nieruchomości stanowiącej działkę o wartości 531,00 zł oraz zobowiązanie Wnioskodawcy do spłaty żony do kwoty 265,50 zł.
   
   

Spłat dopłat dla żony Wnioskodawca dokonał na jej rachunek bankowy w dniach:

1. 10 000, 00 zł w dniu 27.04.2014 r.
2. 10 000, 00 zł w dniu 31.12.2014 r.
3. 10 000, 00 zł w dniu 31.12.2014 r.
4. 260, 00 zł w dniu 02.09.2014 r.
5. 5,50 zł w dniu 14.01.2015 r.
   
   

W dniu 26 czerwca 2014 r. Wnioskodawca sprzedał przedmiotową nieruchomość, lokal mieszkalny, wyceniony w momencie podziału majątku na 80 000,00 zł. Cena – wartość sprzedaży wyniosła 70 000, 00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ze sprzedaży lokalu mieszkalnego, nabytego w 1997 r. a sprzedanego w 2014 r. Wnioskodawcy przysługuje prawo do zwolnienia z podatku dochodowego oraz czy Wnioskodawca jest zwolniony z obowiązku składania deklaracji PIT-39?

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do zwolnienia z podatku dochodowego z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz w związku z tym nie ma obowiązku składać PIT–39 za 2014 r. Sprzedaż mieszkania nastąpiła po upływie 5 lat od daty zakupu przedmiotowej nieruchomości. Ponieważ podział majątku między małżonkami został dokonany po równo, tj. 50% żona, 50% mąż, jako datę zakupu, Zainteresowany ma prawo przyjąć rok 1997.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• prawidłowe – w odniesieniu do udziału odpowiadającego udziałowi w majątku dorobkowym,
• nieprawidłowe – w odniesieniu do udziału przekraczającego udział w majątku wspólnym nabytego w wyniku podziału majątku dorobkowego.
  
  

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 1997 r. Wnioskodawca wraz z żoną ramach wspólnoty majątkowej nabył lokal mieszkalny. W roku 2013 po dokonanym rozwodzie nastąpił podział majątku – decyzją sądu okręgowego zostały wydane 2 postanowienia, m.in. postanowienie z 13 listopada 2013 r. – ugoda przyznająca Wnioskodawcy odrębną własność lokalu mieszkalnego o wartości 80 000 zł. Żonie Zainteresowanego przyznano nieruchomość stanowiącą działkę zabudowaną garażem, o wartości 20 000,00 zł. Zobowiązano Wnioskodawcę także do zapłaty na rzecz żony kwoty w wysokości 30 000,00 zł.

W dniu 26 czerwca 2014 r. Wnioskodawca sprzedał przedmiotową nieruchomość, lokal mieszkalny.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko pod warunkiem, że podział taki jest ekwiwalentny w naturze i odbył się bez spłat i dopłat lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości lub w prawie, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Bowiem wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (prawem) jak też stan jej majątku osobistego. W tej części bowiem, w której przyznana na wyłączną własność nieruchomość lub prawo przekracza wartość udziału w majątku wspólnym, podatnik niewątpliwie nabywa prawo własności w rozumieniu analizowanego przepisu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Zatem nie ma wątpliwości, że nabycie własności nieruchomości lub praw w drodze podziału majątku wspólnego, w przypadku gdy wartość otrzymanego majątku jest nieekwiwalentna lub przekracza udział, jaki przysługiwał małżonkowi w majątku wspólnym, zawiera się w pojęciu „nabycie”, jakim posługuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że podział majątku dorobkowego małżonków nie był ekwiwalentny w naturze dla obojga małżonków. O ekwiwalentnym podziale w naturze mówić bowiem można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek o tej samej wartości.

Tymczasem w wyniku podziału majątku Wnioskodawca otrzymał majątek, który przekroczył jego udział w majątku wspólnym, gdyż wartość otrzymanych przez niego składników majątku była większa niż udział jaki Wnioskodawca posiadał w majątku dorobkowym. Powyższe potwierdza fakt, że podziałowi towarzyszyły spłaty.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, że przedmiotowy lokal mieszkalny, który Wnioskodawca sprzedał w dniu 26 czerwca 2014 r. został nabyty w różnym czasie:

• udział odpowiadający udziałowi w majątku dorobkowym – w 1997 r.,
• udział przekraczający udział w majątku wspólnym w wyniku podziału majątku dorobkowego - w 2013 r.
  
  

Z uwagi na to, że nabycie opisanego lokalu mieszkalnego nastąpiło w odpowiednich udziałach w 1997 r. oraz w 2013 r., pięcioletni termin o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 należy oddzielnie liczyć w stosunku do każdego udziału jaki Wnioskodawca nabył.

Ponieważ od końca roku, w którym nastąpiło nabycie lokalu mieszkalnego w udziale odpowiadającym udziałowi w majątku dorobkowym, a więc od końca 1997 r., pięcioletni termin o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynął, to ta część przychodu uzyskana z odpłatnego zbycia nie będzie stanowiła źródła przychodu a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Oznacza to, że po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze zbycia przypadającego na ten udział w lokalu mieszkalnym.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie natomiast dochód z tytułu odpłatnego zbycia lokalu przypadający na udział przekraczający udział w majątku wspólnym w wyniku podziału majątku dorobkowego, ponieważ zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto ten udział.

Zgodnie z zapisem art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl natomiast jego ust. 2 podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Na mocy art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W kategorii kosztów nabycia, o których mowa w powyższym przepisie, mieści się udokumentowana kwota spłaty dokonana przez Wnioskodawcę na rzecz byłej żony z tytułu podziału majątku wspólnego.

Reasumując należy wskazać, że część przychodu uzyskana z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w 1997 r. w udziale odpowiadającym udziałowi w majątku dorobkowym, nie będzie stanowiła źródła przychodu a tym samym nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Natomiast opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będzie dochód z tytułu odpłatnego zbycia lokalu przypadający na udział przekraczający udział w majątku wspólnym w wyniku podziału majątku dorobkowego, ponieważ zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto ten udział. W związku z powyższym od tej części Wnioskodawca zobowiązany jest złożyć deklarację PIT-39.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.