2015.08.31 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-326/15-4/PK
z 31 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2015 r. (data wpływu 18 maja 2015 r.), uzupełnionym pismem nadanym w dniu 6 sierpnia 2015 r. (data wpływu 7 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w latach 2009-2013 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z powyższym, pismem z dnia 21 lipca 2015 r., Nr IPTPB2/4511-326/15-2/PK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 22 lipca 2015 r. (skutecznie doręczono dnia 31 lipca 2015 r.), zaś w dniu 7 sierpnia 2015 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data nadania 6 sierpnia 2015 r.).

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

W 2009 r. właściwy Sąd rozwiązał przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni. W wyroku rozwodowym Sąd ustalił miejsce pobytu dwójki wspólnych małoletnich dzieci przy Wnioskodawczyni. Były mąż Wnioskodawczyni nie uczestniczy w wychowaniu dzieci, nie sprawuje nad nimi władzy rodzicielskiej, nie spotyka się z nimi, a jego jedyny wkład w utrzymanie dzieci sprowadza się do zapłaty świadczeń alimentacyjnych. Zdaniem ojca dzieci, wychowanie oraz sprawowanie nad nimi pieczy jest tylko i wyłącznie obowiązkiem matki, jako że on łoży na ich utrzymanie w postaci zapłaty określonych kwot pieniężnych tytułem świadczeń alimentacyjnych. Stan braku udziału ojca w rzeczywistym sprawowaniu władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi utrzymuje się od 2009 r. i trwa do dziś.

Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazuje, że w dniu 6 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy, IV Wydział Karny skazał byłego męża Wnioskodawczyni za znęcanie się psychiczne i fizyczne nad Nią na rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 4 lata. W niniejszej sprawie świadkami były dzieci, które do dziś są obwiniane przez ojca o to, że swoimi zeznaniami przyczyniły się do wyroku skazującego. Ojciec nigdy nie zorganizował dzieciom wyjazdu na wakacje, czy kolonie, chociaż mógł to uczynić bez większego wysiłku, bowiem co roku organizowane były wyjazdy przez pracodawcę byłego męża Wnioskodawczyni. Były mąż Wnioskodawczyni pobiera do chwili obecnej od byłego pracodawcy dofinansowanie letnie na dzieci, jednakże nigdy nie przekazuje on tych środków dzieciom. Były mąż Wnioskodawczyni nie zaopiekował się także dziećmi podczas pobytu Wnioskodawczyni w szpitalu, mimo, że został o to poproszony. Stwierdził wówczas, że jak płaci alimenty to nie musi się nimi zajmować. Były mąż Wnioskodawczyni nie wyraził także zgody na sądowe ustanowienie kontaktów z dziećmi, gdzie to Wnioskodawczyni była inicjatorką tego postępowania, w konsekwencji czego musiała cofnąć swój wniosek w tej sprawie.

Wobec tak ukształtowanych relacji rodzinnych Wnioskodawczyni w latach 2009-2013 odliczała od podatku dochodowego całą tzw. ulgę prorodzinną. Następnie były mąż Wnioskodawczyni złożył korekty pierwotnych rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2009-2013 i uwzględnił w nich połowę ulgi prorodzinnej z tytułu wychowania małoletnich dzieci. Ponadto, z informacji pozyskanych przez Wnioskodawczynię od byłego męża wynika, że zamierza on w przyszłości odliczać od podatku dochodowego połowę ulgi prorodzinnej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni dodała, że w dniu 12 grudnia 2009 r. właściwy Sąd prawomocnie rozwiązał przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni (podana data stanowi datę uprawomocnienia się wyroku). Wnioskodawczy nie wstąpiła ponownie w związek małżeński.

Wnioskodawczyni i Jej były mąż mają dwójkę dzieci: W. urodzoną w dniu 23 listopada 1997 r. oraz W. urodzonego w dniu 21 maja 1999 r.

Dzieci w latach 2009-2013 uczęszczały do szkoły. Szkoła ta stanowiła szkołę, o której mowa w przepisach o systemie oświaty. Dzieci w dalszym ciągu będą uczęszczały do tej szkoły.

Wnioskodawczyni w latach 2009 - 2013 wykonywała wobec dzieci władzę rodzicielską.

Wnioskodawczyni będzie nadal wykonywała władzę rodzicielską wobec dzieci. Nadmienić należy, że w wyroku rozwodowym Sąd ustalił miejsce pobytu dwójki wspólnych małoletnich dzieci przy Wnioskodawczyni.

Zakres wychowywania dzieci przez Wnioskodawczynię obejmował oraz będzie obejmował całość aspektów władzy rodzicielskiej.

Małoletnie dzieci Wnioskodawczy w latach 2009-2013 nie osiągnęły dochodu, ani też nie pobierały renty rodzinnej bądź zasiłku.

Wnioskodawczyni w latach 2009-2014 osiągnęła dochód z tytułu stosunku pracy, który w 2013 r. wyniósł xxx zł, zaś w 2014 r. xxx zł. Dochody te opodatkowane były podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej. W przyszłości Wnioskodawczyni zamierza kontynuować zatrudnienie.

W latach 2009-2013 wobec Wnioskodawczyni i jej dzieci nie znalazły zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Przepisy te nie znajdą zastosowania wobec Wnioskodawczyni i jej dzieci w przyszłości.

W latach objętych wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni legitymowała się statusem matki samotnie wychowującej dzieci w rozumieniu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Były mąż Wnioskodawczyni wystąpił z wnioskiem o zwrot części ulgi, którą otrzymała Wnioskodawczyni oraz złożył korektę zeznania podatkowego na mocy, której otrzymał część ulgi przyznanej Wnioskodawczyni. Były mąż zamierza wystąpić o przyznanie ulgi na dzieci, w kolejnych latach podatkowych. Byli małżonkowie nie zawierali porozumienia w sprawie sposobu podziału kwoty odliczeń.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawczyni samodzielnie wykonuje władzę rodzicielską w myśl art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Czy Wnioskodawczyni była uprawniona w oparciu o art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do skorzystania z ulgi rodzinnej w pełnym 100% wymiarze, jako że samodzielnie wykonywała bieżącą władzę rodzicielską wobec małoletniej W. i W.?
Jeżeli odpowiedź na pytanie 2 jest negatywna, to czy Wnioskodawczyni była uprawniona do wykorzystania przedmiotowej ulgi w wysokości 50%?
Czy w przypadku braku zmiany stanu faktycznego w 2015 r. Wnioskodawczyni będzie uprawniona do skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 27 ustawy w pełnym 100% wymiarze?
Jeżeli odpowiedź na pytanie 4 jest negatywna, to czy Wnioskodawczyni będzie w 2015 r. uprawniona do skorzystania z ulgi w wysokości 50%?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1, nr 2 i nr 3 w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

W zakresie pytań nr 4 i nr 5 dotyczących zdarzenia przyszłego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik ma prawo odliczyć od podatku dochodowego obliczanego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, kwotę obliczoną zgodnie z art. 27f ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską.

W art. 27f ust. 4 ustawy ustawodawca przyjął zasadę odliczenia od podatku kwoty w częściach równych lub dowolnej proporcji ustalonej przez samych podatników, wyodrębnił poszczególne, samodzielne kategorie podatników objętych tą formą rozliczenia, a mianowicie rodziców, opiekunów prawnych oraz rodziców zastępczych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ojciec małoletnich dzieci, były mąż Wnioskodawczyni, nie jest uprawniony do żądania zwrotu części przyznanej Wnioskodawczyni ulgi na dzieci, ani też nie jest on uprawniony do uzyskania w przyszłości prawa do ulgi, do momentu rozpoczęcia sprawowania przez niego faktycznej władzy rodzicielskiej.

Ustawodawca w art. 27f ustawy uzależnił prawo do przyznania ulgi od faktycznego wykonywania władzy rodzicielskiej w roku podatkowym.

Zgodnie z Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 listopada 2005 r., sygn. akt. II SA/Wa 1475/05, posiadania władzy rodzicielskiej nie można utożsamiać z jej faktycznym sprawowaniem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej oznacza, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami dziecka. Chodzi tu o wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Władzę rodzicielską powinni wykonywać oboje rodzice, jednak może się zdarzyć, że na skutek różnych okoliczności wykonywanie władzy rodzicielskiej będzie powierzone jednemu z nich bez pozbawiania praw rodzicielskich drugiego rodzica.

Udział byłego męża Wnioskodawczyni w życiu ich wspólnych małoletnich dzieci ograniczenia się do zapłaty na ich rzecz obowiązkowych świadczeń alimentacyjnych. Ojciec dzieci uważa, że jeżeli łoży on na utrzymanie dzieci poprzez zapłatę określonych kwot świadczeń alimentacyjnych, to wówczas ciężar wychowania dzieci oraz sprawowania nad nimi pieczy spoczywa na matce.

Zgodnie z poglądem wyrażonym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2011 r., sygn. akt. VII SA/WA 320/11, do uzyskania prawa do ulgi nie wystarczy, że podatnik wykaże, że jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swojej obowiązki alimentacyjne względem tego dziecka. Kompleksowa wykładnia art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli wykładnia językowa uzupełniona celowościową i systemową zewnętrzną, uzasadnia bowiem wniosek, że dla nabycia prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w ust. 2, konieczne jest w szczególności wychowywanie przez podatnika swego dziecka (wykonywanie pieczy nad osobą dziecka, zarząd jego majątkiem oraz reprezentowanie dziecka). Podatnik, który skorzystał z ulgi podatkowej, obowiązany jest zatem wykazać, że w danym roku podatkowym nie tylko posiadał, ale także wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem. Jako, że w obecnym stanie faktycznym ojciec dzieci, nie sprawuje, ani też od chwili rozwodu nie sprawował nad nimi faktycznej władzy rodzicielskiej, nie spełniał, ani też nie spełnia on warunków niezbędnych do nabycia prawa do odliczenia ulgi na dzieci. Tym samym żądanie zwrotu części ulgi nie znajduje uzasadnienia ani w stanie faktycznym, ani w obowiązujących przepisach prawa.

Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazuje, że zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. i art. 133 § 3 k.r.o. obowiązek alimentacyjny rodziców względem pełnoletnich dzieci jest niezależny od faktu sprawowania, a nawet posiadania władzy rodzicielskiej. Rodzice bowiem obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie się samodzielnie utrzymać. Ponadto, rozumując a contrario z treści art. 133 § 3 k.r.o. niedopuszczalne jest uchylenie się rodziców od świadczeń alimentacyjnych względem małoletniego dziecka, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczą na jego samodzielne utrzymanie (art. 131 § 1 k.r.o.). Powyższy pogląd znajduje powszechną aprobatę zarówno w piśmiennictwie, jak i judykaturze.

W konsekwencji powyższego, Wnioskodawczyni wskazuje, że wypełnianie obowiązku alimentacyjnego przez ojca małoletnich nie może stanowić podstawy do akceptacji stanowiska, że faktycznie sprawuje on władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi.

Mając na uwadze całość zaprezentowanej powyżej argumentacji, należy uznać, że prezentowane przez Wnioskodawczynię stanowisko, że jest i była ona uprawniona do odliczania od podatku dochodowego od osób fizycznych całej ulgi prorodzinnej.

Jednocześnie z ostrożności Wnioskodawczyni wskazuje na dominujący w orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd, zgodnie z którym przewidziana przez ustawodawcę w ramach art. 27f ust. 4 u.p.d.o.f. możliwość ustalenia przez podatników dowolnej proporcji kwoty ulgi na dziecko, przypadającej na każdego z nich, wymaga zgodnego działania, to także zmiana tej proporcji, czyli oświadczenia o sposobie jej rozliczenia, również musi być dokonana zgodnie przez nich oboje. Co prawda w samym ust. 4 omawianego przepisu ustawodawca nie określił formy, w jakiej podatnicy mogą dokonać samodzielnego ustalenia proporcji kwoty ulgi przypadającej na każdego z nich, jednakże w ramach urzędowego druku PIT/0, informacja o odliczeniach od dochodu (przychodu) i od podatku, stanowiącego załącznik do zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w części E „Informacja o dzieciach” każdy z podatników dokonuje wskazania dziecka, w stosunku do którego korzysta z prawa do ulgi, a także wyszczególnia miesiące, za które według niego ulga taka mu przysługuje. Również obowiązany jest do kwotowego wskazania wysokości odliczenia podatkowego, jakiego dokonuje z tego tytułu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w złożonych przez podatników w ustawowym terminie zeznaniach podatkowych wykazali oni, że Wnioskodawczyni dokonuje odliczenia za okres 12 miesięcy, zaś ojciec dziecka nie uwzględnił odliczenia. Tym samym, pierwotnie złożone oświadczenia obu podatników były zgodne i zostały w pełni zaakceptowane przez organ podatkowy. W ramach art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) ustawodawca w pierwszej kolejności wskazał na równy podział kwoty wspólnej ulgi na dziecko, pozostawiając jednocześnie podatnikom prawo do samodzielnego uregulowania jej innej proporcji. Wnioskodawczyni wskazuje, że na dzień złożenia przez rodziców małoletnich odrębnych zeznań podatkowych za okres podatkowy 2009-2013 w zeznaniach podatkowych złożonych w ustawowym terminie wykazali oni odpowiednio 12 miesięczny okres odliczenie i brak odliczenia. Tym samym złożone w tej dacie oświadczenia obu podatników były zgodne i zostały w pełni zaakceptowane przez organ podatkowy. Skoro bowiem przewidziana przez ustawodawcę w ramach art. 27f ust. 4 u.p.d.o.f. możliwość ustalenia przez podatników dowolnej proporcji kwoty ulgi na dziecko, przypadającej na każdego z nich wymaga zgodnego działania, to także zmiana tej proporcji, czyli oświadczenia o sposobie jej rozliczenia, również musi być dokonana przez nich oboje. Jedynie zatem zgodne ustalenie przez podatników w późniejszym okresie innej proporcji, mogłoby wpłynąć na zmianę wcześniejszej wykazanej przez nich samych proporcji ulgi.

Tym samym, dopuszczenie do możliwości jednostronnego korygowania przez jednego z rodziców wcześniejszego oświadczenia o proporcji, w jakiej chce on skorzystać ze swojego prawa do ulgi rodzinnej, bezpośrednio powodować będzie negatywne skutki podatkowe u drugiego z rodziców i to bez jakiegokolwiek zawinienia z jego strony. Nie będzie on miał też w praktyce możliwości uchronienia się od negatywnych następstw zmiany przez drugiego z rodziców sposobu rozliczenia ulgi, gdyż niejednokrotnie o tym, że doszło do tego podatnik de facto dowie się dopiero, gdy dojdzie do wszczęcia wobec niego postępowania w sprawie określenia wysokości należnego zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organy podatkowe nie mają bowiem obowiązku informowania o tym, że ze strony drugiego z rodziców doszło do zmiany sposobu podziału ulgi rodzinnej, a także nie są uprawnione do udzielenia byłemu małżonkowi informacji dotyczącej rozliczenia podatkowego drugiego z nich. Nadto, w drastycznym przypadku gdyby doszło do uznania takiej jednostronnej zmiany wcześniejszego oświadczenia za dopuszczalną i powodującą określone skutki prawne, decyzja organu podatkowego weryfikująca zeznanie drugiego z rodziców, mogłoby zapaść w końcowym momencie przed upływem okresu przedawnienia. W tej sytuacji, w praktyce, zdarzyć się może, że nie tylko taki podatnik zmuszony będzie de facto zwrócić część odliczonej już ulgi, która stanie się w każdym przypadku zaległością podatkową, ale także zmuszony będzie uregulować też powstałe już od niej odsetki. Ich kwota może końcowo spowodować, że finansowo w jego sytuacji ulga rodzinna w ogóle nie spełni celu w jakim została ustanowiona (tak: wyrok WSA w Poznaniu z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt. I SA/Po 829/13).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) w brzmieniu przepisu nadanym ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.), obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską,
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję, albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
wstąpiło w związek małżeński (art. 27f ust. 2 ww. ustawy).

Na mocy zmienionego art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 27 października 2012 r. (Dz. U. z 2012, poz. 1278), która weszła w życie od 1 stycznia 2013 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 tej ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

dwojga małoletnich dzieci – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota stanowiąca:
1. 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
3. 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka,
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

-w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z treści wniosku wynika, że w 2009 r. właściwy Sąd prawomocnie rozwiązał przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni. W wyroku rozwodowym Sąd ustalił miejsce pobytu dwójki wspólnych małoletnich dzieci przy Wnioskodawczyni. Były mąż Wnioskodawczyni nie uczestniczy w wychowaniu dzieci, nie sprawuje nad nimi władzy rodzicielskiej, nie spotyka się z nimi, a jego jedyny wkład w utrzymanie dzieci sprowadza się do zapłaty świadczeń alimentacyjnych. Zdaniem ojca dzieci, wychowanie oraz sprawowanie nad nimi pieczy jest tylko i wyłącznie obowiązkiem matki, jako że on łoży na ich utrzymanie w postaci zapłaty określonych kwot pieniężnych tytułem świadczeń alimentacyjnych. Stan braku udziału ojca w rzeczywistym sprawowaniu władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi utrzymuje się od 2009 r. i trwa do dziś. Ojciec nigdy nie zorganizował dzieciom wyjazdu na wakacje, czy kolonie, chociaż mógł to uczynić bez większego wysiłku, bowiem co roku organizowane były wyjazdy przez pracodawcę byłego męża Wnioskodawczyni. Były mąż Wnioskodawczyni pobiera do chwili obecnej od byłego pracodawcy dofinansowanie letnie na dzieci, jednakże nigdy nie przekazuje on tych środków dzieciom. Były mąż Wnioskodawczyni nie wyraził zgody na sądowe ustanowienie kontaktów z dziećmi, gdzie to Wnioskodawczyni była inicjatorką tego postępowania, w konsekwencji czego musiała cofnąć swój wniosek w tej sprawie. Wobec tak ukształtowanych relacji rodzinnych Wnioskodawczyni w latach 2009-2013 odliczała od podatku dochodowego całą tzw. ulgę prorodzinną. Następnie były mąż Wnioskodawczyni złożył korekty pierwotnych rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2009-2013 i uwzględnił w nich połowę ulgi prorodzinnej z tytułu wychowania małoletnich dzieci. Wnioskodawczyni nie wstąpiła ponownie w związek małżeński. Wnioskodawczyni i Jej były mąż mają dwójkę dzieci: córkę urodzoną w dniu 23 listopada 1997 r. oraz syna urodzonego w dniu 21 maja 1999 r. Dzieci w latach 2009-2013 uczęszczały do szkoły, o której mowa w przepisach o systemie oświaty. Wnioskodawczyni w latach 2009-2013 wykonywała wobec dzieci władzę rodzicielską. Zakres wychowywania dzieci przez Wnioskodawczynię obejmował całość aspektów władzy rodzicielskiej. Małoletnie dzieci Wnioskodawczy w latach 2009-2013 nie osiągnęły dochodu, ani też nie pobierały renty rodzinnej bądź zasiłku. Wnioskodawczyni w latach 2009-2014 osiągnęła dochód z tytułu stosunku pracy, który w 2013 r. wyniósł xxx zł, zaś w 2014 r. xxx zł. Dochody te opodatkowane były podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej. W latach 2009-2013 wobec Wnioskodawczyni i Jej dzieci nie znalazły zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W latach objętych wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni legitymowała się statusem matki samotnie wychowującej dzieci w rozumieniu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni wskazała, że były mąż Wnioskodawczyni wystąpił z wnioskiem o zwrot części ulgi, którą otrzymała Wnioskodawczyni oraz złożył korektę zeznania podatkowego na mocy, której otrzymał część ulgi przyznanej Wnioskodawczyni. Byli małżonkowie nie zawierali porozumienia w sprawie sposobu podziału kwoty odliczeń.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikająca z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie. Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom; każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Ograniczenie tej władzy, wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców również przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona.

Tak więc ulga ta przysługuje także rodzicowi, który ma ograniczoną władzę rodzicielską. Z odliczenia nie może natomiast skorzystać ten z rodziców, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzic, w stosunku do którego została ona zawieszona.

W świetle powyższego, jeżeli rodzice po rozwodzie lub separacji obydwoje mają władzę rodzicielską, muszą ustalić, w jakiej kwocie (w jakiej proporcji) i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice dziecka powinni wspólnie uzgodnić sposób obliczenia okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z „ulgi prorodzinnej”, o której mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, że roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą odliczyć ją w częściach równych lub w proporcji przez siebie ustalonej. To w ich gestii leży ustalenie, kto i w jakiej części dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest uzyskanie w tym zakresie porozumienia między osobami uprawnionymi.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni sprawującej opiekę nad dziećmi i wykonującej wszystkie obowiązki rodzicielskie bez udziału drugiego z rodziców, w latach 2009-2013 przysługiwało prawo skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dzieci.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Należy przy tym zastrzec, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym, a w szczególności, czy podatnik, który zamierza skorzystać z ulgi faktycznie wykonywał w stosunku do niepełnoletniego dziecka władzę rodzicielską. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Należy także wskazać, że z uwagi na to, że interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), niniejsza interpretacja jest wydana dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem i nie odnosi się do możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej przez byłego męża Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin