Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-145/15-2/JK
z 8 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 11 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów z kapitałów pieniężnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów z kapitałów pieniężnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca – jako prywatny inwestor – prowadzi działalność na rynkach kapitałowych. W dokumencie PIT-38 złożonym we właściwym dla miejsca zameldowania Urzędzie Skarbowym zawarł bilans dochodów i strat w takich obszarach jak:

1. działalność na rynku A;
2. działalność na rynku B;
3. koszty związane z udziałem na rynku kapitałowym.
   
   

Rozliczenie Wnioskodawcy obejmowało wszystkie pojedyncze transakcje i przedstawienie zysków lub strat po przeliczeniu wartości walutowych (Zainteresowany operował na rachunku w USD) wg kursu NBP z poprzedniego dnia roboczego od zamknięcia danej pozycji.

Obowiązujący sposób rozliczeń do celów podatkowych budzi wątpliwości i sprzeciw Wnioskodawcy, gdyż wymaga ogromnego nakładu czasu i pracy by wyliczyć skutek finansowy w PLN dla każdej pojedynczej transakcji, których liczba idzie w setki, a przy tym, oprócz – Zainteresowany nie waha się użyć tego określenia — represyjnego dla podatnika charakteru, nie jest sprawiedliwy i może być niekorzystny albo dla Urzędu Skarbowego albo podatnika. Rzecz w tym, że do celów podatkowych uwzględnia się wynik każdej zamkniętej pozycji natomiast Wnioskodawca jako inwestor nie ma dostępu do tych pieniędzy ponieważ wciąż są na rachunku brokerskim. Opodatkowanie pieniędzy, którymi Wnioskodawca nie dysponuje jest nieuczciwe.

W pełni czytelna byłaby zasada zbilansowania kwoty „włożonej” w rachunek inwestycyjny z kwotą wypłaconą z tego rachunku. Wówczas też wystarczyłoby tylko jedno przeliczenie wg kursu NBP.

Wnioskodawca wskazuje, że obowiązujący model rozliczeń może być niekorzystny, dla każdej ze stron.

W ciągu roku notowania walut mogą podlegać ogromnym wahnięciom. Rozliczanie pojedynczych pozycji po kursie NBP ze stycznia, lutego, marca może się zasadniczo różnić od rozliczeń dokonanych na tych walutach na koniec roku. Może na tym mocno „ucierpieć” albo podatnik, albo Urząd Skarbowy, a w konsekwencji podważa to zasadę transparentności i adekwatności obciążeń podatkowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W związku z przytoczonym poniżej wyrokiem SA w Białymstoku i wyrokiem NSA w kwestii momentu rozstrzygającego o naliczeniu podatku, Wnioskodawca prosi o informację, czy może zaniechać rozliczania każdej operacji na rynkach kapitałowych z osobna stosując średni kurs NBP dla danej waluty z dnia poprzedniego, zastępując ten model dużo praktyczniejszym, bardziej adekwatnym i jak widać mającym odzwierciedlenie w orzecznictwie instytucji prawnych sposobem polegającym na zbilansowaniu inwestycji (stanu posiadania) na początku i na końcu okresu rozliczeniowego? W praktyce polegałoby to na odnotowaniu kwoty wyjściowej na początku roku podatkowego i następnie stanu posiadania na koniec roku lub w momencie wypłaty środków, czyli faktycznego uzyskania przychodu. Różnica, po przeliczeniu przez kurs NBP stanowiłaby podstawę do ustalenia dochodu lub straty.

Zdaniem Wnioskodawcy, w różnych komentarzach dotyczących tego zagadnienia doszukał się sensownej interpretacji. Otóż zgodnie z art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podlega łączny efekt działalności inwestycyjnej dokonywanej w roku podatkowym. Dochód ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, a kosztami uzyskania przychodów.

Dla jego prawidłowego ustalenia należy więc właściwie określić moment, w którym powstaje przychód. W tym kontekście Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 14 marca 2012 r. (sygn. akt I SA/Bk 32/12).

W ocenie sądu realizacja praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych następuje wówczas, gdy podmiot uzyskujący przychód z realizacji tych praw wycofuje z podmiotu dokonującego transakcji swoje przychody i gdy dochodzi do wypłaty tych środków, a zatem gdy ma miejsce faktyczne uzyskanie przychodu. Tak też kwestię tę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r. (sygn. akt II FSK 21/l1), orzekając na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, że przychód podatkowy z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych powstaje w dacie faktycznego otrzymania przez uprawnionego płatności. Ta interpretacja jest całkowicie zgodna ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że momentem naliczenia podatku powinien być dostęp do pieniędzy, a nie sam fakt operacji kasowych czy przeliczeń walutowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Przychód w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych powstaje w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów, o czym stanowi art. 17 ust. 1b ustawy.

Przez pochodne instrumenty finansowe zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ww. ustawy, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 ze zm.), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy – instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

1. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
2. instrumenty rynku pieniężnego,
3. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
4. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
5. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
6. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
7. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
8. kontrakty na różnicę,
9. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.
   
   

W związku z powyższym przychód z transakcji na rynku F. i rynku o. b. (rynkach kapitałowych) uznać należy za przychód ze źródła przychodów określonego w powołanym wyżej przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych t.j. z kapitałów pieniężnych.

Sposób opodatkowania dochodów z tego źródła został regulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy dochód ten ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Jednocześnie nadmienić należy, iż w myśl art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ust. 1 art. 30b stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

W myśl art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ustawy rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, t.j. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, i obliczyć należny podatek dochodowy.

Aby móc zrealizować ten obowiązek, podatnik winien dysponować stosownymi informacjami dotyczącymi uzyskanych przychodów i poniesionych tytułem ich uzyskania kosztów. Zgromadzenie tych danych powinno następować w oparciu o informacje roczne sporządzane i wysyłane podatnikowi przez podmioty, za pośrednictwem których uzyskuje on te dochody.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że przychód z transakcji przeprowadzanych na rynkach kapitałowych F. i o.b. jest przychodem z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, który powstaje w momencie odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, bądź realizacji praw z nich wynikających. Innymi słowy, przychód podatkowy po stronie Zainteresowanego powstaje każdorazowo w momencie realizacji każdego z pochodnych instrumentów finansowych (każdej z operacji), a nie jak wskazuje Wnioskodawca w momencie faktycznego otrzymania płatności (wypłaty środków). W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zdaniem tut. Organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.