INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2011 r. (data wpływu 2 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług oraz ordynacji podatkowej w zakresie obowiązku złożenia zgłoszenia VAT-Z i remanentu likwidacyjnego za zmarłego ojca – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku złożenia zgłoszenia VAT-Z i remanentu likwidacyjnego za zmarłego ojca.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Ojciec Wnioskodawczyni prowadził działalność gospodarczą na własne imię i nazwisko. Był zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT od dnia 1 stycznia 2010 r., natomiast w podatku dochodowym był opodatkowany na zasadach ogólnych. Ojciec Zainteresowanej zginął tragicznie w dniu 10 czerwca 2011 r. W ostatniej złożonej deklaracji VAT-7 za miesiąc maj 2011 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 18.050,00 zł zadysponowaną do przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy. W pierwszych dniach czerwca do dnia śmierci, tj. do dnia 10 czerwca 2011 r. ojciec Wnioskodawczyni normalnie prowadził działalność gospodarczą wystawiając faktury sprzedaży i robiąc zakupy służące czynnościom opodatkowanym.

Ze wstępnie sporządzonej deklaracji VAT-7 za czerwiec 2011 r. wynika, iż podstawa opodatkowania wynosi 20.030,00 zł, podatek należny 4.607,00 zł, nabycie towarów i usług pozostałych 4.261,00 zł, zaś podatek do odliczenia 980,00 zł. Uwzględniając kwotę nadwyżki z deklaracji za maj 2011 r. powstaje nadwyżka podatku naliczonego nad należnym w wysokości 14.423,00 zł.

Od dnia 6 września 2011 r. Wnioskodawczyni rozpoczęła własną działalność gospodarczą. Fundamentem jej firmy jest warsztat ojca. Spis materiałów z natury sporządzony przez spadkobierców na dzień 10 czerwca 2011 r. wynosi 35.837,40 zł. Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 12 lipca 2011 r. Rep. A nr xxx Zainteresowana odziedziczyła #8539; całości, resztę na podstawie umowy darowizny od pozostałych spadkobierców z dnia 24 października 2011 r.

Jako podatnik podatku VAT Zainteresowana jest zarejestrowana od dnia 22 października 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy powinno się złożyć deklaracje VAT-Z za zmarłego ojca...
2. Czy powinno się złożyć spis z natury na dzień likwidacji...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Ad. 1

Powinno się złożyć deklarację VAT-Z za zmarłego.

Ad. 2

Nie powinno się składać spisu z natury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwana dalej ustawą o VAT, nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Byt prawny podatnika – osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIP.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy o NIP w przypadku podatników prowadzących indywidualną działalność gospodarczą organy prowadzące ewidencję ludności są obowiązane, w terminie 14 dni od dnia otrzymania aktu zgonu, do przekazania informacji o zgonie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego podatnika.

Tym samym, w przypadku zgonu podatnika – osoby fizycznej wygasa z mocy prawa decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz ustaje byt prawny podatnika (art. 12 ust. 2 ustawy o NIP).

Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu – Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów cyt. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej zgodnie z którym, spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

W myśl art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy nie wstępują w prawa i obowiązki spadkodawcy wynikające z przepisów prawa podatkowego, lecz przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

Natomiast art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, iż do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Art. 924 ustawy Kodeks cywilny przesądza, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Z tym momentem następuje ustalenie, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Wskazać jednocześnie należy, iż zgodnie z art. 669 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi.

Stosownie do art. 96 ust. 6 ustawy o VAT, jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Art. 96 ust. 7 ustawy o VAT stanowi z kolei, że zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.

Zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 98 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539 ze zm.) określił wzór zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia.

Zatem, następcy prawni mają obowiązek po śmierci podatnika podatku od towarów i usług dokonać zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, składając zgłoszenie VAT-Z.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Ojciec Wnioskodawczyni prowadził działalność gospodarczą na własne imię i nazwisko. Był zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT od dnia 1 stycznia 2010 r. Ojciec Zainteresowanej zginął tragicznie w dniu 10 czerwca 2011 r. W ostatniej złożonej deklaracji VAT-7 za miesiąc maj 2011 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 18.050,00 zł zadysponowaną do przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy. W pierwszych dniach czerwca do dnia śmierci, tj. do dnia 10 czerwca 2011 r. ojciec Wnioskodawczyni normalnie prowadził działalność gospodarczą wystawiając faktury sprzedaży i robiąc zakupy służące czynnościom opodatkowanym.

Zainteresowana wskazała, iż ze wstępnie sporządzonej deklaracji VAT-7 za czerwiec 2011 r. wynika, iż podstawa opodatkowania wynosi 20.030,00 zł, podatek należny 4.607,00 zł, nabycie towarów i usług pozostałych 4.261,00 zł, zaś podatek do odliczenia 980,00 zł. Uwzględniając kwotę nadwyżki z deklaracji za maj 2011 r. powstaje nadwyżka podatku naliczonego nad należnym w wysokości 14.423,00 zł.

Od dnia 6 września 2011 r. Wnioskodawczyni rozpoczęła własną działalność gospodarczą. Fundamentem jej firmy jest warsztat ojca. Spis materiałów z natury sporządzony przez spadkobierców na dzień 10 czerwca 2011 r. wynosi 35.837,40 zł. Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 12 lipca 2011 r. Rep. A nr xxx Zainteresowana odziedziczyła #8539; całości, resztę na podstawie umowy darowizny od pozostałych spadkobierców z dnia 24 października 2011 r. Jako podatnik podatku VAT Zainteresowana jest zarejestrowana od dnia 22 października 2011 r.

Przepis art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, stanowi, iż w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów. Natomiast w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT postanowiono, iż w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż wśród wymienionych okoliczności, powodujących powstanie obowiązku sporządzenia spisu z natury, nie wymienia się jednak śmierci podatnika. Tym samym, następca prawny nie jest obowiązany do sporządzenia remanentu likwidacyjnego i odprowadzenia z tego tytułu podatku należnego. Również na mocy przepisów Ordynacji podatkowej, spadkobierca nie jest obowiązany tego uczynić, gdyż przepisy te przewidują jedynie odpowiedzialność spadkobiercy za zobowiązania spadkodawcy, ale tylko tych powstałych za jego życia, zaś obowiązek sporządzenia remanentu powstaje po zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych, czyli po śmierci podatnika.

Zatem podsumowując stwierdza się, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawczyni, jako spadkobierca po zmarłym podatniku, nie ma obowiązku sporządzenia remanentu likwidacyjnego na dzień śmierci ojca, przewidzianego w art. 14 ustawy o VAT i opodatkowania towarów objętych tym remanentem.

Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna jest wiążąca tylko dla Wnioskodawczyni, a nie dla pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Dodatkowo informuje się, iż w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie obowiązku złożenia zgłoszenia VAT-Z i remanentu likwidacyjnego za zmarłego ojca. Natomiast w zakresie obowiązku złożenia deklaracji VAT-7 za zmarłego ojca oraz zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek bankowy zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.