Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/4511-427/15/JG
z 28 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku, który wpłynął do Organu 30 czerwca 2015 r., uzupełnionym 27 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji uzyskanego przez zmarłego ojca Wnioskodawcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2015 r. otrzymano wniosek o wydanie interpretacji ogólnej przepisów podatku dochodowego od osób fizycznych. Z uwagi na wątpliwości Organu czy intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji ogólnej, czy też interpretacji indywidualnej pismem z 15 lipca 2015 r. Znak: IBPB-1-3/4501-1/15/IZ, wezwano Wnioskodawcę do wyjaśnienia tej kwestii. W dniu 27 lipca 2015 r. do Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku z którego wynika, że intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży akcji uzyskanego przez zmarłego ojca Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Matka Wnioskodawcy w marcu 2015 r. otrzymała informację o przychodach z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (PIT-8C za 2014 r.). Wnioskodawca wskazał, że papiery wartościowe były własnością jego ojca. Ojciec zmarł 23 listopada 2012 r. Wnioskodawca wskazał, że nie zna szczegółów zbycia papierów wartościowych (akcji), przez jego ojca. Ojciec załatwiał wszystko sam nie informując Wnioskodawcy o szczegółach. Wnioskodawca wie tylko, że papiery wartościowe zostały zbyte we wrześniu 2012 r. Wnioskodawca nie posiada umowy sprzedaży akcji, nie wie kto był stroną umowy, odpłatnego zbycia akcji dokonał wyłącznie jego ojciec. Wnioskodawca postanowieniem Sądu Rejonowego z 9 października 2013 r. nabył w całości spadek po zmarłym 23 listopada 2012 r. ojcu (na mocy testamentu).

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy istnieje obowiązek rozliczenia się z przychodu ojca za 2012 r. na podstawie otrzymanego po śmierci ojca PIT-8C za 2014 r. i w jaki sposób Wnioskodawca ma rozliczyć ten przychód skoro ojciec zmarł 23 listopada 2012 r. ?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on rozliczać się z przychodów z tytułu zbycia w 2012 r. papierów wartościowych przez jego ojca.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. poz. 1387) wprowadza zmiany do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). W myśl art. 11 ustawy zmieniającej – ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., z wyjątkiem art. 4 ust. 2, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. W niniejszej sprawie sprzedaż akcji miała miejsce w 2012 r., dlatego uzasadnienie prawne interpretacji należało oprzeć na przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2012 r. W związku z tym – wobec Wnioskodawcy – nie mają zatem zastosowania zasady opodatkowania sprzedaży akcji obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia poszczególne źródła przychodów. Źródłem takim są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c) (art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. W myśl art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7, 9 i 10, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

W zakresie definicji papierów wartościowych przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odsyłają do przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.). Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a) tej ustawy – akcje są zaliczane do papierów wartościowych.

Sposób opodatkowania dochodów ze zbycia akcji określa art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zgodnie z którym – od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu.

Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 tej ustawy podatkowej jest – zgodnie z ust. 2 pkt 1 tego artykułu – różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Przy czym – w myśl art. 30b ust. 4 ww. ustawy – przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej. Dochodów, o których mowa zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2).

A zatem podstawa opodatkowania w podatku dochodowym występuje tylko wtedy, gdy cena sprzedanej akcji przewyższa koszt jej nabycia, jeśli taki został poniesiony przez podatnika osiągającego przychód.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że we wrześniu 2012 r. ojciec Wnioskodawcy sprzedał posiadane akcje, a następnie zmarł 23 listopada 2012 r. nie dokonawszy rozliczenia podatkowego z tytułu uzyskanego ze sprzedaży akcji przychodu. Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia obowiązku rozliczenia przychodu jaki jego ojciec uzyskał za życia w 2012 r. z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych na podstawie otrzymanej informacji PIT-8C.

Podatnikiem w przypadku zbycia akcji jest zbywca akcji i to on ma obowiązek złożyć zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego z takiego zbycia. A zatem rozliczenie podatku dochodowego ciąży na podatniku i tego obowiązku się nie dziedziczy. Oznacza to zarazem brak możliwości sporządzenia zeznania PIT-38 przez spadkobiercę w imieniu zmarłego.

Byt prawny podatnika jako osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci, ponieważ zgodnie z art. 7 ustawy Ordynacja podatkowa – podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Z chwilą śmierci podatnika jego obowiązek dokonania określonych czynności ustaje – brak jest bowiem podmiotu zobowiązanego do określonego działania. Nie oznacza to zarazem, że zobowiązanie podatkowe ojca Wnioskodawcy z tytułu zbycia akcji na skutek jego śmierci zostało umorzone lub w jakikolwiek inny sposób wygasło.

W chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na jego spadkobierców.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) Kodeks cywilny– prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Stosownie do art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego – powołanie do spadku, czyli przekazanie w spadku majątku, wynika z ustawy albo z testamentu, jednakże dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest zawsze data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku czy to na podstawie testamentu, czy ustawy potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego – spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste – spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swoim majątkiem); przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości stanu czynnego spadku ustalonego w inwentarzu); odrzucić spadek (spadkobierca jest traktowany, jakby nie dożył otwarcia spadku). Złożenie jednego z powyższych oświadczeń powinno nastąpić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku (art. 1015 k.c.). Z kolei na podstawie art. 1030 Kodeksu cywilnego – do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku. Zakres odpowiedzialności nie jest przy tym w żadnym stopniu uzależniony od tego czy spadkobierca do odpowiedzialności za długi spadkowe poczuwa się, czy też nie.

Wobec powyższego zakres odpowiedzialności spadkobierców zależy od sposobu przyjęcia spadku przez spadkobierców bądź od odrzucenia spadku oraz wysokości udziałów jakie posiadają w spadku.

Natomiast w przepisach podatkowych kwestie sukcesji praw i obowiązków spadkobierców regulują przepisy art. 97 – 105 Ordynacji podatkowej. Śmierć osoby będącej podatnikiem podatku dochodowego powoduje określone konsekwencje.

Zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej – spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Powyższe przepisy zakładają zatem sukcesję majątkowych praw i obowiązków, czyli ich przejście na spadkobierców. Dlatego skutkiem śmierci podatnika w zakresie prawa podatkowego jest sukcesja prawna w dziedzinie opodatkowania tzn. przejęcie przez spadkobierców podatnika – podatkowych praw i obowiązków majątkowych, a także w określonych sytuacjach praw niemajątkowych.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej – do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. Stosownie do treści art. 98 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej przepisy § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1 oraz odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy.

Respektując powyższe uregulowania prawne – stosownie do art. 104 § 1–3 Ordynacji podatkowej – jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Na tej podstawie zgodnie z art. 104 § 2 ww. ustawy – w sytuacji, gdy spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków. Po upływie wskazanego powyżej terminu na postawie art. 104 § 3 ww. ustawy, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Tym samym w przypadku, gdy podatnik – spadkodawca, zmarł organ podatkowy korzysta z posiadanych informacji.

W oparciu o te informacje organ zawiadamia spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Od tej chwili spadkobiercy mają prawo do zawiadomienia organu podatkowego w ciągu 30 dni o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatków, z tytułu ulg lub odliczeń.

Na tej podstawie organ podatkowy po upływie terminu określonego w art. 104 § 2 ww. ustawy (30 dni), doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Podsumowując, tak jak powyżej wyjaśniono podatnikiem w przypadku zbycia akcji jest zbywca akcji i to on ma obowiązek złożyć zeznanie o wysokości dochodu osiągniętego z takiego zbycia. Z tytułu osiągnięcia przychodu ze sprzedaży w 2012 r. akcji to na ojcu Wnioskodawcy ciążył obowiązek złożenia zeznania PIT-38 do 30 kwietnia 2013 r. oraz zapłaty w tym samym terminie wynikającego z zeznania podatku. Fakt nie rozliczenia przez ojca Wnioskodawcy z powodu jego śmierci przychodu jaki uzyskał w 2012 r. ze sprzedaży akcji nie oznacza, że na Wnioskodawcy jako spadkobiercy spoczywa obowiązek dokonania rozliczenia podatku za ojca. Wnioskodawca nie ma obowiązku rozliczenia (wyliczenia i wpłaty podatku dochodowego od osób fizycznych) przychodu uzyskanego przez jego ojca w 2012 r. a wskazanego w informacji PIT-8C. Dlatego też stwierdzenie Wnioskodawcy, że nie ma on obowiązku rozliczać się z przychodów z tytułu odpłatnego zbycia w 2012 r. przez jego ojca papierów wartościowych jest prawidłowe. Jednakże Organ zaznacza, że brak obowiązku rozliczenia przez Wnioskodawcę przychodu jaki jego zmarły ojciec uzyskał w 2012 r. z tytułu odpłatnego zbycia akcji a wykazanego w informacji PIT-8C otrzymanej w 2015 r. nie oznacza zaś jednoznacznie, że zobowiązanie podatkowe z tego tytułu na skutek śmierci ojca zostało umorzone lub w jakikolwiek inny sposób wygasło. W przypadku śmierci podatnika, zobowiązanie podatkowe związane z uzyskanym dochodem ustala właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, a ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zostają obciążeni spadkobiercy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz odpowiedzialności za długi spadkowe. Dlatego też Wnioskodawca może być zobowiązany do zapłaty podatku z tytuły sprzedaży akcji za zmarłego ojca, jeżeli właściwy organ (naczelnik urzędu skarbowego) wyda decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego. Tak jak wywiedziono powyżej spadkobiercy podatnika nie mają obowiązku składania deklaracji za zmarłego, natomiast ich odpowiedzialność będzie wynikać z doręczonej im przez organ podatkowy decyzji.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie braku obowiązku po jego stronie rozliczenia przychodu z tytułu odpłatnego zbycia przez jego ojca akcji na podstawie otrzymanej w 2015 r. informacji PIT-8C należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.