Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-21/15/MCZ
z 3 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 9 kwietnia 2015 r. (data wpływu do Biura – 5 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy nieodpłatnej renty – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania umowy nieodpłatnej renty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 24 marca 2015 r. Wnioskodawczyni zawarła w formie aktu notarialnego umowę renty, na podstawie której A.W., będący mężem Wnioskodawczyni, zobowiązał się do świadczenia na jej rzecz kwartalnej renty, w okresie od drugiego kwartału 2015 r. do trzeciego kwartału 2017 r. Renta ta została ustanowiona nieodpłatnie.

Zawarcie umowy renty poprzedziło zawarcie tego samego dnia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową pomiędzy Wnioskodawczynią i jej mężem.

Wnioskodawczyni przewiduje, że przed upływem okresu na jaki umowa renty została zawarta dojść może do rozwiązania małżeństwa Wnioskodawczyni i jej męża, poprzez orzeczenie rozwodu w wyniku wytoczenia przez któregokolwiek z małżonków stosownego powództwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z tym, że obowiązek podatkowy powstaje, stosownie do przepisu art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z chwilą ustanowienia nieodpłatnej renty zwolnienie podatkowe, o którym mowa w przepisie art. 4a ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, obejmujące nabycie praw majątkowych przez osobę będącą małżonkiem w chwili powstania obowiązku podatkowego, spełniającą pozostałe warunki zwolnienia podatkowego, będzie miało zastosowanie także do renty, której płatność, wynikająca z umowy zawartej w czasie trwania związku małżeńskiego pomiędzy stronami umowy, przypadnie w chwili, gdy w związku z orzeczeniem rozwodu małżeństwo będzie rozwiązane?

Wnioskodawczyni wskazała, że na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r.o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86 ze zm.), podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnej renty, użytkowania oraz służebności.

Ponieważ żaden z przepisów prawa podatkowego nie zawiera legalnej definicji renty, w celu ustalenia, czy przedmiot zawartej umowy spełnia kryterium renty należy odwołać się w tym zakresie do regulacji zawartej w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 903 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) w umowie renty jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast, w myśl przepisu art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z chwilą ustanowienia nieodpłatnej renty powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 4a ust. 1 i 2 ww. ustawy, zwalnia się od podatku nabycie praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, ojczyma, macochę, pasierba, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 ww. ustawy.

W art. 4a pkt 4 cytowanej ustawy, ustawodawca podaje przypadki, w których nie jest wymagane zgłoszenie nabycia do urzędu skarbowego tj. między innymi gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Ponieważ umowa zawarta 24 marca 2015 r. pomiędzy Wnioskodawczynią i jej mężem jest umową renty w rozumieniu przepisu art. 903 Kodeksu cywilnego podlega ona podatkowi od spadków i darowizn. Jednakże ze względu na fakt, że nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, a zobowiązanym do jej wypłaty jest mąż Wnioskodawczyni, do nabycia tego znajdzie zastosowanie zwolnienie z opodatkowania tym podatkiem, na podstawie przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

O tym czy nabycie praw majątkowych jest nabyciem, o którym mowa w przepisie art. 4a ust. 1ustawy o podatku od spadków i darowizn, to jest nabyciem przez małżonka decyduje stan istniejący w chwili powstania obowiązku podatkowego. Chwilą tą jest chwila ustanowienia nieodpłatnej renty, to jest zawarcia umowy zobowiązującej jednego z małżonków do okresowych świadczeń w pieniądzu względem drugiego z małżonków.

Okoliczność, że świadczenia okresowe wynikające z umowy przypadać będą po chwili zawarcia umowy i ustanowienia nieodpłatnej renty nie powoduje odpowiedniego przesunięcia w czasie chwili powstania obowiązku podatkowego, a co za tym idzie chwili, według której oceniany jest stan uzasadniający zastosowanie zwolnienia podatkowego, o którym mowa w przepisie art. 4a ust. 1 ww. ustawy.

Wniosek taki wynika per analogiam z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych, odnoszącego się do darowizn wypłacanych w ratach. W przypadku takich darowizn zawartych w formie aktu notarialnego, a zatem kreujących zobowiązanie już od momentu zawarcia umowy, decydującą o powstaniu obowiązku podatkowego jest chwila zawarcia umowy niezależnie od terminu świadczenia przedmiotu darowizny. Jedynie w przypadku, gdy umowa nie została zawarta w wymaganej formie, ze względu na treść przepisu art. 890 § 1 zd. 2 Kodeksu cywilnego dla powstania obowiązku podatkowego przyjmuje się moment, w którym przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, albowiem z tym momentem umowa staje się ważna.

Sąd orzekając rozwiązanie małżeństwa przez rozwód wydaje wyrok o charakterze konstytutywnym wywołujący skutek ex nunc. Zachodzi zatem odmienna sytuacja niż w przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności lub nieistnienia małżeństwa, kiedy to orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny i wywołuje skutek ex tunc.

W przypadku orzeczenia rozwodu po chwili powstania obowiązku podatkowego nie jest niweczony z mocą wsteczną stan uzasadniający istnienie zwolnienia podatkowego, o którym mowa w przepisie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn odnoszący się do nabycia prawa majątkowego przez małżonka. Osoba rozwiedziona nie traci bowiem przymiotu małżonka z mocą wsteczną, a jedynie na przyszłość.

Z kolei obowiązek podatkowy przy umowie nieodpłatnej renty powstaje raz przy jej ustanowieniu i nie konkretyzuje się przy wypłacie renty za kolejny okres. Analogicznie, przy braku zwolnienia, obowiązek naliczenia i uiszczenia podatku powstaje już przy ustanowieniu renty, a nie przy wypłacie renty za kolejny okres.

Konkludując, Wnioskodawczyni ze względu na fakt, że nabycie na podstawie opisanego stanu faktycznego objęte jest zwolnieniem podatkowym uregulowanym przepisem art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest zobowiązana do zapłaty tego podatku z tytułu zawarcia umowy renty.

Nie będzie także zobowiązana do zapłaty tego podatku w przypadku, gdyby przed terminem płatności renty za kolejny okres objęty umową zawartą 24 marca 2015 r. doszło do rozwiązania małżeństwa stron umowy renty poprzez orzeczenie rozwodu, albowiem przesłanki do zastosowania zwolnienia podatkowego z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn oceniane są według stanu istniejącego w chwili powstania obowiązku podatkowego określonej przepisem art. 6 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy, to jest chwili ustanowienia renty, a nie jej wypłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni w powyższym zakresie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia przedstawionego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, wówczas interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.