Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4511-91/15-2/AS
z 22 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2015 r. (data wpływu 4 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w dniu 26 maja 2011 r. nabył aktem notarialnym nieruchomość gruntową, niebędącą gruntem rolnym.

W dniu 13 lutego 2014 r. aktem notarialnym nr 1282/14 Wnioskodawca sprzedał ww. nieruchomość, nie będącą gruntem rolnym, do której miał prawo własności.

Środki uzyskane ze sprzedaży ww. nieruchomości Wnioskodawca pragnie przeznaczyć w ciągu ustawowych 2 lat na zakup lokalu celem zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych.

Od momentu zakupu Wnioskodawca zamierza mieszkać w ww. lokalu wraz ze swoją pełnoletnią córką, która będzie się Wnioskodawcą opiekować. Wnioskodawca jest bowiem osobą przewlekle chorą na serce /w 2013 r. na rencie chorobowej ZUS/ i wymaga w związku z tym stałej opieki.

W celu zabezpieczenia interesów córki Wnioskodawcy i w zamian za jej opiekę nad osobą Wnioskodawcy, Wnioskodawca pragnie w niedalekiej przyszłości przekazać córce ww. mieszkanie w drodze darowizny, jednocześnie nie rezygnując z mieszkania w nim. Warunkiem ww. darowizny będzie stała opieka nad Wnioskodawcą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z tym zakupiony przez Wnioskodawcę lokal na cele zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych i zamieszkanie w nim wraz z córką oraz późniejsze darowanie jej tego mieszkania, nie spowoduje utraty prawa do zwolnienia z podatku dochodowego przewidzianego w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy zdarzenie opisane we wniosku nie spowoduje utraty prawa do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ opisana sytuacja wypełnia przesłanki ww. przepisu określającego prawo do zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z póżn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie - z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z treści cytowanego przepisu wynika, że źródłem przychodu podatnika jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie.

Zatem przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie podlega, w świetle ww. przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

• odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
• zostało dokonane po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.
  
  

Jak z powyższego wynika dla opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych podatkiem dochodowym od osób fizycznych istotne znaczenie ma data nabycia przedmiotowej nieruchomości lub prawa majątkowego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nabył nieruchomość gruntową niebędącą gruntem rolnym w dniu 26 maja 2011 r.

W dniu 13 lutego 2014 r. sprzedał te nieruchomość.

W opisanej sytuacji nie upłynął pięcioletni okres, określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle powyższego dokonanie odpłatnego zbycia w 2014 r. nabytej w 2011 roku nieruchomości stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Dokonując oceny skutków podatkowych sprzedaż mieszkań należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Zgodnie bowiem z art. 14 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) – nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych od 1 stycznia 2009 r.

Przychodem, stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określona organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 19 ust. 3 ww. ustawy, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Natomiast, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ustawy).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie, związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo – skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c powołanej ustawy, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Nadto zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Podsumowując, elementem mającym wpływ na podstawę opodatkowania są koszty odpłatnego zbycia oraz koszty uzyskania przychodu. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości (art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz kosztami uzyskania tego przychodu (art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Natomiast czym innym są wydatki uwzględnione do obliczenia dochodu zwolnionego z opodatkowania.

Ustawodawca poza wskazaniem w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów regulujących sposób opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości przewidział dla tej grupy zwolnienie przedmiotowe. Taka regulacja prawna wypływa z treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy.

Stosownie do treści przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy – wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W myśl natomiast art. 21 ust. 25 pkt 1 za wydatki poniesione na cele, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
   
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
   
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
   
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
   
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach (art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W przypadku ponoszenia wydatków na cele mieszkaniowe w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe (art. 21 ust. 27 ww. ustawy).

Zgodnie natomiast z ust. 28 ww. przepisu, za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

1. nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
   
2. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

Należy również wskazać, że przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30).

W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości – w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo opisane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że okolicznością decydującą o możliwości skorzystania ze zwolnienia wynikającego z powołanego art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i określonych praw majątkowych w terminie nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym została ona dokonana, na własne cele mieszkaniowe.

Z treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ustawodawca uzależnia skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia od wydatkowania przez podatnika w określonym terminie, środków uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na realizację własnego celu mieszkaniowego. Przy czym wydatki, których realizacja uprawnia do zwolnienia określone zostały enumeratywnie w art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Wnioskodawca wskazał, że realizując warunki zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca pragnie przeznaczyć w ciągu ustawowych 2 lat na zakup lokalu celem zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych.

Od momentu zakupu Wnioskodawca zamierza mieszkać w ww. lokalu wraz ze swoją pełnoletnią córką, która będzie się Wnioskodawcą opiekować. W celu zabezpieczenia interesów córki Wnioskodawcy i w zamian za jej opiekę nad osobą Wnioskodawcy, Wnioskodawca pragnie w niedalekiej przyszłości przekazać córce ww. mieszkanie w drodze darowizny.

Przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Zatem podstawowym elementem umowy darowizny jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości.

Stwierdzić zatem należy, że w omawianej sprawie Wnioskodawca dokona wprawdzie zbycia na rzecz córki w niedalekiej przyszłości lokalu mieszkalnego (nieruchomości), jednakże ww. czynności Wnioskodawca ma zamiar dokonać w drodze darowizny, która jest umową o charakterze bezpłatnym. Tymczasem przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że źródłem przychodu jest zbycie m.in. nieruchomości, ale mające charakter odpłatny. Oznacza to, że zbycie przez Wnioskodawcę w drodze umowy darowizny mieszkania, nawet przed upływem 5 lat od końca roku, w którym Wnioskodawca stał się właścicielem lokalu mieszkalnego nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Organ nie może natomiast zgodzić się z Wnioskodawcą co do skutków podatkowych jakie darowizna ta wywoła w odniesieniu do zwolnienia, o którym mowa art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wcześniej Wnioskodawca zamierza skorzystać.

Przenosząc uregulowania zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie własne cele mieszkaniowe podatnika. Katalog wydatków stanowiących własne cele mieszkaniowe podatnika wskazany w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży. Jednym z takich celów – zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy – jest nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym lub lokalem, oraz nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie.

W niniejszej sprawie środki ze sprzedaży w lutym 2014 r. nieruchomości gruntowej niebędącej gruntem rolnym w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło jego zbycie Wnioskodawca zamierza przeznaczyć na zakup lokalu mieszkalnego w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.

Tym samym wydatkowanie w ustawowym okresie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych z tytułu sprzedaży nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego daje prawo do skorzystania przez Wnioskodawcę ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy.

Jednakże samo poniesienie wydatków na nabycie lokalu mieszkalnego nie jest jeszcze wystarczającym warunkiem, aby skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie należy bowiem tracić z oczu podstawowego celu jakiemu miało służyć omawiane zwolnienie. Przedmiotowe zwolnienie jest regulacją, która nie ma na celu zwalniać każde wydatkowanie środków na nabycie lokalu mieszkalnego. Ze zwolnienia tego wypływa bowiem daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe”. Zamiarem ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych było zachęcanie podatników do nabywania czy też budowy w miejsce zbywanych praw majątkowych czy nieruchomości, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych.

Tymczasem w omawianej sprawie Wnioskodawca po skorzystaniu ze zwolnienia ma zamiar zbyć na rzecz córki lokal mieszkalny, w związku z nabyciem którego poniósł wydatki finansowane środkami ze sprzedaży nieruchomości gruntowej. A to z pewnością nie było celem ustawodawcy aby promować postawy podatnika, który ze zwolnienia skorzystał a następnie wyzbył się nieruchomości (mieszkania), co do której ze zwolnienia skorzystał.

Zatem istotne znaczenie dla powyższego zwolnienia ma fakt, że Wnioskodawca zamierza darować córce lokal mieszkalny w związku z nabyciem którego skorzysta ze zwolnienia. Oznacza to, że Wnioskodawca po skorzystaniu ze zwolnienia, w niedalekiej przyszłości od daty nabycia lokalu mieszkalnego zamierza wyzbyć się tytułu własności do tego lokalu mieszkalnego, w związku z którym skorzystał ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Takie działanie Wnioskodawcy jednoznacznie wskazuje, że jego celem jest wyłącznie chęć skorzystania ze zwolnienia a nie poniesienie wydatków na realizację własnych celów mieszkaniowych. Sytuacja taka nie różni się bowiem niczym od tej, w której Wnioskodawca podarowałby środki ze sprzedaży nieruchomości córce, aby to ona dokonywała wydatków na nabycie lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca tak jednak nie zamierza uczynić, ponieważ nie byłoby podstaw do zastosowania zwolnienia. Dlatego w celu skorzystania ze zwolnienia najpierw sam zamierza ponieść wydatki na nabycie lokalu mieszkalnego, a dopiero następnie lokal mieszkalny darować córce. Myli się jednak Wnioskodawca uważając, że takie działanie uchroni go przed koniecznością zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której podatnik w celu skorzystania ze zwolnienia na podstawie wspomnianego przepisu najpierw poniesie wydatki na nabycie lokalu mieszkalnego, po czym go zbędzie np. dokonując jego darowizny na rzecz innej osoby (córki). Prowadziłoby to bowiem do uchylenia się od opodatkowania i pomijałoby cel przedmiotowego zwolnienia. Celem ustawodawcy nie było bowiem zwolnienie z opodatkowania środków przeznaczonych na nabycie lokalu mieszkalnego, który następnie podatnik zamierza zbyć czyli np. darować na rzecz innych osób. Podatnik, który przeznaczy środki ze sprzedaży nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego, który następnie zamierza zbyć, przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania nie ma prawa uwzględniać wydatków poniesionych na nabycie tego lokalu mieszkalnego. Zakładając bowiem zbycie lokalu mieszkalnego, nabytego ze środków pochodzących ze sprzedaży, Wnioskodawca nie spełni przesłanki określonej w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obligującej go do ponoszenia wydatków na nabycie lokalu mieszkalnego. W rezultacie Wnioskodawca ponosi bowiem wydatki na nabycie cudzego lokalu mieszkalnego, skoro tytuł własności do tego budynku natychmiast po skorzystaniu ze zwolnienia zamierza przenieść na inną osobę. Takie działanie Wnioskodawcy świadczy bowiem o tym, że nie zamierza nabyć własnego lokalu mieszkalnego skoro zamierza wyzbyć się tytułu własności do tego lokalu. Natomiast fakt, że po dokonaniu darowizny lokalu mieszkalnego na rzecz córki Wnioskodawca będzie mógł zamieszkiwać w lokalu nie przesądza o zachowaniu warunków zwolnienia. Wnioskodawca nie będzie już bowiem wówczas właścicielem nieruchomości a więc i lokalu, nawet jeśli będzie mógł w tym lokalu mieszkać. Sam fakt wykorzystywania lokalu dla potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy, nie daje podstaw prawnych do twierdzenia, że uzyskany dochód ze zbycia nieruchomości gruntowej może być zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy przy braku spełnienia podstawowej przesłanki do zwolnienia jaką jest fakt poniesienia wydatków na nabycie własnego lokalu mieszkalnego, a więc takiego, do którego Wnioskodawca powinien posiadać tytuł prawny również w późniejszym okresie. Wyzbycie się nieruchomości świadczy bowiem o tym, że celem wydatków nie było nabycie lokalu mieszkalnego, skoro Wnioskodawca chce się go pozbyć. Wnioskodawca aby skorzystać ze zwolnienia ma nabyć własny lokal mieszkalny, w którym zamieszka. Tymczasem planowane działania świadczą o tym, że Wnioskodawca nabędzie lokal mieszkalny córce i nie będzie to nabycie własnego lokalu mieszkalnego. Środki ze sprzedaży nieruchomości gruntowej w efekcie takich działań zostałyby zatem podarowane dziecku, tyle że po uprzednim zainwestowaniu w nabycie lokalu mieszkalnego dla tego dziecka. A to już jest sprzeczne z ideą zwolnienia.

Podsumowując, przeznaczenie przez Wnioskodawcę, począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, środków ze sprzedaży nieruchomości gruntowej na nabycie lokalu mieszkalnego co do zasady uprawnia Wnioskodawcę do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w przypadku gdy Wnioskodawca planuje po przeznaczeniu środków ze sprzedaży nieruchomości na nabycie lokalu mieszkalnego dokonać jego darowizny na rzecz córki, to nie ma prawa do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Celem ustawodawcy jest zwolnienie z opodatkowania dochodu, gdy środki ze sprzedaży zostaną wydatkowane na realizację własnych celów mieszkaniowych. Darowizna nieruchomości córce, a w konsekwencji wyzbycie się tytułu własności nieruchomości powoduje, że nie można mówić o realizowaniu osobistych celów mieszkaniowych Wnioskodawcy poprzez nabycie lokalu mieszkalnego, do którego Wnioskodawcy przysługuje prawo własności. Tym samym darowizna lokalu mieszkalnego powoduje, że taka sytuacja nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W rezultacie Organ nie może potwierdzić prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy, że zachowa prawo do ulgi darując nabyty lokal mieszkalny córce. Darowizna lokalu mieszkalnego na rzecz córki spowoduje, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży, ponieważ Wnioskodawca w efekcie wydatkuje środki na nabycie lokalu mieszkalnego, który nie będzie stanowił jego własności a więc wydatkuje środki na nabycie lokalu dla córki.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.