Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB3/423-53/12-5/15-S/KC
z 14 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt X (data wpływu 7 maja 2015 r.), stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2012 r. (data wpływu 13 lutego 2012 r.) o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lutego 2012 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) posiada zatrzymane zyski z lat ubiegłych. Wspólnik Spółki – X Spółka Akcyjna (dalej: ,,Wspólnik”) planuje podział zysku (w tym zysku wypracowanego za 2011 r.).

Wspólnik jest 100% udziałowcem Spółki i posiada bezpośrednio Jej udziały przez nieprzerwany okres dłuższy niż 2 lata (udziały Spółki zostały zakupione na własność przez Wspólnika w 2009 r.).

Spółka i Wspólnik posiadają siedzibę w Polsce i podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wspólnik nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

W związku z brakiem wystarczających środków pieniężnych na wypłatę dywidendy, rozważana jest wypłata przez Spółkę dywidendy w formie rzeczowej. W tym celu planowane jest podjęcie uchwały Zgromadzenia Wspólników, zgodnie z którą dywidenda zostanie wypłacona w formie rzeczowej w drodze transferu posiadanych przez Spółkę udziałów w spółce zależnej Y Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „spółce zależnej”).

Dokonanie przez Spółkę wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej będzie zgodne z umową spółki. Transfer własności udziałów w spółce zależnej nastąpi zgodnie z art. 180 Kodeksu spółek handlowych, w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, nie będzie to jednak umowa sprzedaży.

Wysokość dywidendy podlegającej wypłacie będzie odpowiadała wartości rynkowej posiadanych przez Spółkę udziałów w spółce zależnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym powyżej stanie faktycznym wypłata dywidendy przez Spółkę na rzecz wspólnika w formie rzeczowej w drodze transferu udziałów w spółce zależnej nie powoduje powstania dla Spółki przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych?
2. Czy w związku ze spełnieniem przesłanek do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, Spółka nie będzie zobowiązana do poboru 19% zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie dywidendy rzeczowej na rzecz Wspólnika?
3. Czy wypłata dywidendy przez Spółkę na rzecz Wspólnika w formie rzeczowej w drodze transferu udziałów w spółce zależnej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: „PCC”)?
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi odpowiedź na pytanie nr 1.

Wniosek Spółki w zakresie pytań nr 2 i nr 3 został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata dywidendy rzeczowej przez Spółkę na rzecz Wspólnika w drodze transferu udziałów w spółce zależnej nie spowoduje powstania dla Spółki przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca zwraca uwagę na charakter prawny wypłaty dywidendy rzeczowej wskazując, iż wypłata dywidendy przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością uregulowana została w art. 191-198 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., dalej: „KSH”).

Dywidenda jest formą partycypowania przez wspólnika w zysku netto spółki, czyli w zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Na podstawie art. 191 KSH, wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników.

Wnioskodawca zaznacza, iż prawo do wypłaty dywidendy stanowi jedno z podstawowych praw majątkowych wspólnika w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, które konkretyzuje się wraz z uchwałą o wypłacie dywidendy. Spółka natomiast, z tytułu wypłaty dywidendy, nie ma względem wspólnika żadnych roszczeń. Wypłata dywidendy stanowi zatem jednostronne świadczenie spółki na rzecz wspólnika.

Doktryna prawa handlowego wskazuje na dopuszczalność wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej (zwanej również „dywidendą rzeczową” lub „dywidendą w naturze”), choć nie zostało to wyrażone wprost żadnymi przepisami (por. Komentarz do art. 191 Kodeksu spółek handlowych, Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1 - 300 k.s.h., LEX 2011). KSH reguluje ogólnie zasady wypłaty udziału w zysku, spółki, nie wyróżniając przy tym jej form.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy zauważyć, że KSH nie preferuje żadnej z form wypłaty dywidendy, w szczególności nie ustanawia pierwszeństwa formy pieniężnej nad niepieniężną ani nie wprowadza zakazu dywidendy niepieniężnej. Postanowienia KSH mogą być odnoszone w równym stopniu zarówno do dywidend w pieniądzu, jak i niepieniężnych. Skoro postanowienia ustawowe nie przesądzają o wyższości jednej formy wypłaty dywidendy nad drugą, należy przyjąć, że obie formy są równorzędne.

Forma wypłaty dywidendy uzależniona jest od treści uchwały postanawiającej o jej wypłacie. W przypadku podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy w gotówce, zobowiązanie spółki ma od początku charakter pieniężny, natomiast, jeżeli podjęta jest uchwała o wypłacie dywidendy w postaci niepieniężnej, zobowiązanie ma od początku charakter niepieniężny.

Wnioskodawca wskazuje, iż komentatorzy są również zgodni, co do tego, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej jest możliwa, o ile dana umowa spółki jej nie zabrania. Jak wskazano w stanie faktycznym, dokonanie przez Spółkę wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej będzie zgodne z brzmieniem umowy Spółki.

W świetle postanowień KSH, wypłata dywidendy jest szczególnym rodzajem czynności prawnej. Źródłem nabycia przedmiotu dywidendy i tytułem do uzyskania świadczenia przez wspólnika nie jest umowa cywilnoprawna, lecz uchwała zgromadzenia wspólników, w oparciu o odpowiednie zapisy umowy spółki. Jest to czynność, która została ściśle uregulowana w przepisach KSH i nie mają do niej zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące sprzedaży lub zamiany.

Wnioskodawca również dodaje, iż w przypadku podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy w formie rzeczowej, Spółka powinna wykonać taką uchwałę oraz wypłacić dywidendę.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, wypłata dywidendy nie powinna być klasyfikowana jako czynność polegająca na dysponowaniu majątkiem Spółki w drodze sprzedaży.

Ponadto, Wnioskodawca wskazuje na konsekwencje wypłaty dywidendy rzeczowej dla podmiotu wypłacającego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania jest − co do zasady − dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

Dochodem jest co do zasady nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie posiada definicji przychodu podatkowego, zawiera ona jedynie w art. 12 ust. 1 otwarty katalog przysporzeń majątkowych stanowiących przychody podatnika. Zgodnie z tym przepisem przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze i wartości pieniężne, w tym różnice kursowe.

Jak natomiast wskazuje się w doktrynie oraz orzecznictwie, przychodem jest każde przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa majątek podatnika (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2003 r., sygn. akt III SA 3382/02; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1294/10; interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w imieniu Ministra Finansów w dniu 4 grudnia 2009 r., znak ILPB3/423-777/09-2/JG).

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata dywidendy jest jednostronnym świadczeniem, któremu nie towarzyszy żadne przysporzenie majątkowe po stronie Spółki. Co więcej, wiąże się ona z trwałym pomniejszeniem majątku Spółki bez względu na to, czy dokonywana jest w formie pieniężnej, czy niepieniężnej. Jedynym podmiotem, u którego dochodzi do przysporzenia majątkowego w wyniku wypłaty dywidendy jest Wspólnik.

Wnioskodawca również zwraca uwagę na fakt, że przepisy podatkowe, podobnie jak przepisy KSH, nie przewidują przepisów szczególnych w kwestii wypłaty dywidendy. Zgodnie z powszechnym stanowiskiem wypłata dywidendy w formie pieniężnej, nie ma wpływu na rozliczenia w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych podmiotu wypłacającego dywidendę (tj. w żadnym przypadku nie dochodzi do powstania przychodu tego podmiotu).

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nieuzasadnione byłoby dopatrywanie się różnicy pomiędzy wypłatą dywidendy w formie pieniężnej i niepieniężnej. Nie można bowiem różnicować sytuacji podatkowej spółki dokonującej podziału zysków na rzecz wspólnika w naturze od sytuacji spółki, która wypłaca gotówkę. Oznaczałoby to bowiem, iż pomimo braku regulacji normatywnej w tym zakresie, w zależności od tego, czy podatnik wypłaca dywidendę w gotówce, czy w formie rzeczowej, wystąpią dla niego odmienne skutki podatkowe.

Zatem, jeżeli Spółka planuje wypłatę dywidendy w formie niepieniężnej, forma jej wypłaty nie może wpływać na kwalifikację podatkową tego zdarzenia.

Natomiast uzyskanie przychodu z tytułu otrzymania dywidendy jest wyraźnie unormowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 22 tej ustawy, dywidenda stanowić może przychód wyłącznie podmiotu uprawnionego do otrzymania dywidendy. W oparciu o cytowany powyżej przepis należy skonkludować, że podatnikiem jest jedynie podmiot otrzymujący dywidendę. Oznacza to zatem, iż wypłata dywidendy w formie transferu udziałów spółki zależnej jest dla Spółki neutralna z punktu widzenia Jej rozliczeń podatkowych, tj. nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Dodatkowo Wnioskodawca zaznacza, iż zysk, z którego wypłacana będzie dywidenda rzeczowa podlega opodatkowaniu u Spółki z tytułu osiągnięcia zysku zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych. Wspólnik otrzymujący dywidendę również może być opodatkowany z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (w tym zakresie Spółka byłaby ewentualnie płatnikiem o podatku dochodowym od osób prawnych należnego od wspólnika).

Zdaniem Wnioskodawcy, za podstawę prawną powstania przychodu z tytułu wypłaty dywidendy w formie rzeczowej nie można również uznać art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie; jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Wnioskodawca podkreśla, iż cytowana regulacja jest normą uzupełniającą w stosunku do art. 7 i art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która konkretyzuje sposób ustalenia wysokości przychodu dla transakcji odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych. Możliwość zastosowania tego przepisu uzależniona jest w pierwszej kolejności od wystąpienia przychodu, jak również od istnienia transakcji odpłatnego zbycia. Przytoczony przepis wiąże zatem powstanie przychodu z czynnością polegającą na zbyciu rzeczy lub praw za cenę określoną w umowie. Czynność ta wypełnia treść umowy sprzedaży, która w prawie cywilnym jest umową dwustronnie zobowiązującą − sprzedawcę do wydania rzeczy, a nabywcę do zapłaty za nią określonej w umowie ceny. W związku z faktem, że podjęcie uchwały o wypłacie dywidendy jest czynnością jednostronnie zobowiązującą, przepis art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przystaje do stanu faktycznego występującego w niniejszej sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, we wskazanym stanie faktycznym nie może być także mowy o cenie za zbywany majątek. To bowiem Spółka jest dłużnikiem i musi spełnić swoje świadczenie nieodpłatnie, tj. nie żądając niczego w zamian. Inaczej mówiąc, Spółka nie ma ani roszczenia, ani wierzytelności wobec wspólnika.

Wnioskodawca podkreśla, że stanowisko przedstawione w niniejszym wniosku jest w pełni zgodne z jednolitą linią orzeczniczą prezentowaną przez sądy administracyjne w wyrokach rozstrzygających w sprawach opodatkowania dywidendy rzeczowej przez spółkę wypłacającą.

Przykładowo, w orzeczeniu WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Po 912/10 (orzeczenie nieprawomocne), Sąd potwierdził, iż: „skoro wprost z przepisów prawa nie wynika, aby wypłacenie dywidendy niepieniężnej powodowało powstanie po stronie podatnika obowiązku podatkowego, to a contrario nie można a priori rozszerzać katalogu źródeł przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.”

Podobny pogląd zaprezentowany został w następujących wyrokach:

• WSA we Wrocławiu z dnia 7 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 707/11,
  

• WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 1375/11,
  

• WSA w Poznaniu z dnia 8 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 140/11,
  

• WSA w Kielcach z dnia 25 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Ke 120/10,
  

• WSA w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 98/11,
  

• WSA we Wrocławiu z dnia 23 lutego 2011 r., sygn. akt I SAWr 1461/10,
  

• WSA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 3068/10,
  

• WSA w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 374/10.
  
  

Z uwagi na powyższe, w opinii Wnioskodawcy, w przedstawionym powyżej stanie faktycznym wypłata dywidendy przez Spółkę na rzecz Wspólnika w formie rzeczowej w drodze transferu udziałów w spółce zależnej nie spowoduje powstania dla Spółki przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W dniu 17 kwietnia 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 lutego 2012 r. (data wpływu 13 lutego 2012 r.), wydał interpretację indywidualną nr IPTPB3/423-53/12-2/MF, stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej jest nieprawidłowe.

W powyższej interpretacji stwierdzono, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej poprzez przeniesienie na rzecz Wspólnika udziałów z zależnej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, spowoduje po stronie Spółki wypłacającej dywidendę powstanie przychodu z odpłatnego zbycia praw rozpoznanego na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Interpretację indywidualną z dnia 17 kwietnia 2012 r., nr IPTPB3/423-53/12-2/MF, doręczono Wnioskodawcy w dniu 23 kwietnia 2012 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem, Wnioskodawca w dniu 30 kwietnia 2012 r. (data wpływu data wpływu 7 maja 2012 r.), wezwał tutejszy Organ do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zawartej w piśmie z dnia 22 maja 2012 r., nr IPTPB3/423W-15/12-2/MF, (doręczonej w dniu 25 maja 2012 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdził brak podstaw do zmiany przedmiotowej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, podtrzymując argumentację zawartą w interpretacji.

Na powyższą interpretację przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, Wnioskodawca reprezentowany przez Pełnomocnika w dniu 22 czerwca 2012 r. (data wpływu 26 czerwca 2012 r.), złożył za pośrednictwem tutejszego Organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X, w której wniósł o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Pismem z dnia 26 lipca 2012 r., nr IPTPB3/4240-28/12-2/MF, tutejszy Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

W wyniku rozpatrzenia skargi Strony, Wojewódzki Sąd Administracyjny w X, wyrokiem z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt X, uchylił interpretację indywidualną z dnia 17 kwietnia 2012 r., nr IPTPB3/423-53/12-2/MF.

Na powyższy wyrok Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, pismem z dnia 12 listopada 2012 r. wniósł skargę kasacyjną do NSA za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – X, od ww. wyroku. Następnie, tutejszy Organ pismem z dnia 3 kwietnia 2015 r. wycofał skargę kasacyjną.

Postanowieniem z dnia 17 marca 2015 r. sygn. akt Y Naczelny Sąd Administracyjny umorzył postępowanie kasacyjne.

W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt X stwierdzono, że skarga Wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd na wstępie ustalił zakres sporu, wskazując, że sprowadza się on do „kwestii skutków podatkowych wypłaty wspólnikom dywidendy w formie niepieniężnej w postaci transferu udziałów Spółki w spółce zależnej. Minister Finansów uważa, iż wypłata dywidendy w tej postaci spowoduje powstanie po stronie Spółki przychodu z odpłatnego zbycia prawa własności rzeczy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397, z późn. zm., dalej u.p.d.o.p.), z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1 tej ustawy. Dopatruje się on bowiem różnic pomiędzy dywidendą pieniężną i niepieniężną pod względem skutków podatkowych, jakie rodzą się po stronie wypłacającego je podmiotu. Spółka podnosi z kolei, iż dywidenda, niezależnie, czy przybiera formę pieniężną, czy rzeczową, jest podatkowo neutralna dla Spółki, która tą dywidendę wypłaca uprawnionemu, nie powoduje ona bowiem przysporzenia majątkowego po stronie Spółki.

W ocenie Sądu, wypłata dywidendy powoduje powstanie, opodatkowanego przychodu po stronie wspólnika jako podmiotowi uprawnionemu do jej otrzymania, stanowiąc jego przychód z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, niezależnie czy będzie on osobą prawną (art. 10 ust. 1 u.o.p.d.p.), czy też osobą fizyczną (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych − Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.). Przepisy o podatku dochodowym, w niniejszej sprawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie przewidują natomiast powstania obowiązku podatkowego z tytułu wypłaty dywidendy po stronie Spółki, która wypłaty takiej dokonuje.

Wbrew temu, co przyjął Minister Finansów obowiązek taki nie powstaje na podstawie art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p. Stosownie do tegoż przepisu przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartości wymienione w punktach 1-10. Tak określony katalog zdarzeń skutkujących uzyskaniem przychodu ma charakter otwarty, co nie jest kwestią sporną między stronami. Stwarza to wprawdzie możliwość opodatkowania przychodów niewymienionych w tym katalogu, nie oznacza to jednakże powstania obowiązku podatkowego po stronie Spółki przekazującej dywidendę. Zarówno bowiem w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawodawca unormował, jak wskazano, uzyskanie przychodu z tytułu dywidendy. Skoro zatem w regulacjach tych nie uwzględnił przychodu uzyskanego przez spółkę wypłacającą dywidendę (także niepieniężną), przychód taki przypisał zaś wspólnikom, uprawniony jest wniosek, że ten brak regulacji wynikał z celowego działania ustawodawcy. Kierując się regułami wykładni systemowej wewnętrznej i zewnętrznej należałoby − zdaniem składu orzekającego − już z powodu uregulowania przez racjonalnego ustawodawcę kwestii opodatkowania dywidendy po stronie udziałowca, nie zaś po stronie przekazującej ją Spółki, wywieść wniosek o niedopuszczalności opodatkowania tejże dywidendy również po stronie Spółki. Mając przy tym na uwadze, że Spółka gromadząc swój zysk, z którego pochodzi dywidenda, jest także opodatkowywana, to bez wątpienia dochodziłoby do naruszenia zakazu podwójnego opodatkowania i nierównego traktowania podatników, którzy świadczą dywidendę w formie pieniężnej.

Ustawodawca nie zdefiniował wprawdzie pojęcia przychód, podlegający opodatkowaniu, niemniej jednakże przychodem jest przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej. Uwzględniając cel i charakter dywidendy, nie sposób, jak zauważa spółka, określić, jakie przysporzenie po stronie Spółki miałoby powstać poprzez świadczenie przedmiotu dywidendy uprawnionym wspólnikom. Nie powoduje ono bowiem przysporzenia majątkowego po stronie Spółki. Wręcz przeciwnie to Spółka przekazuje wspólnikowi część posiadanego majątku (zysku), czy to w formie pieniężnej, czy rzeczowej (o ile spełnione zostaną przewidziane umową spółki i przepisami prawa wymogi formalne). Skutkiem podjęcia uchwały jest powstanie po stronie wspólnika (akcjonariusza) roszczenia o wypłatę dywidendy, a po stronie Spółki − zobowiązania do jej wypłaty.

Sąd podziela pogląd Spółki, że jest to jednak zobowiązanie jednostronne, jako że uprawniony (akcjonariusz) nie jest zobligowany do spełnienia jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. W rezultacie realizacja przez spółkę zobowiązania, wyrażająca się w wypłacie dywidendy, zawsze następuje kosztem własnego majątku spółki. Spółka zatem nie uzyska z tytułu wypłaty dywidendy rzeczowej jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, który zgodnie z definicją przychodu, za taki mógłby być uznany. Trwały przyrost aktywów, który będzie stanowić przychód do opodatkowania, powstanie tylko i wyłącznie po stronie podmiotu otrzymującego swój udział w zysku spółki, twierdzenia organu jakoby przysporzenie Spółki − w opisanym przez Nią stanie faktycznym – miało polegać na zmniejszeniu pasywów jest chybione, w tym sensie, że mogłoby ono odnosić się w równym stopniu do dywidendy gotówkowej, która bezspornie nie podlega opodatkowaniu po stronie wypłacającej ją spółki.

Minister Finansów zasadnie wprawdzie podnosił, że zmniejszenie pasywów podatnika może powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych. Jednakże ma to miejsce wówczas, gdy zmniejszenie pasywów nie jest wynikiem działania powodującego uszczuplenie majątku podatnika.

Opodatkowaniu będzie zatem podlegało zwolnienie z długu, jednakże z tego względu, że w takim przypadku wierzyciel rezygnuje z należnego mu świadczenia, pomimo że nie uzyskał zaspokojenia. Innymi słowy, zwolnienie z długu, dokonane przez wierzyciela, ma ten skutek, że dług przestaje istnieć, aczkolwiek z majątku dłużnika nic nie ubyło (art. 508 k.c.). Sytuacja taka w przypadku wypłaty dywidendy rzeczowej jednakże nie występuje. Nie sposób bowiem stwierdzić, aby w rozpatrywanej sprawie wspólnik zwalniał Spółkę w jakikolwiek sposób z obciążającego Ją długu. Czynność ta nie prowadzi do zwolnienia Spółki z długu, bowiem Spółka przekazuje wspólnikom część posiadanego majątku w formie pieniężnej bądź rzeczowej z tego powodu, że spełnione zostaną przewidziane umową spółki i przepisami prawa wymogi dotyczące podziału zysku.

Wypłata z zysku w postaci rzeczowej nie różni się od takiej wypłaty w postaci pieniężnej. Brak jest podstaw, aby różnicować skutki podatkowe w zależności od formy, w jakiej dywidenda jest wypłacana. Nie zasługuje więc na uwzględnienie argumentacja Ministra Finansów w tym zakresie, oparta na wyróżnieniu w przypadku dywidendy niepieniężnej dwóch czynności, a mianowicie jednostronnej uchwały o wypłacie dywidendy oraz przeniesienia własności aktywów innych niż środki pieniężne.

Przeniesienie własności nieruchomości lub innych praw, czy też rzeczy w wyniku wypłaty dywidendy, nie stanowi odpłatnego ich zbycia, gdyż jest jednostronną czynnością prawną polegająca na przeniesieniu rzeczy (praw) na wspólnika (akcjonariusza) uprawnionego do udziału w zysku na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Wypłata z zysku na rzecz wspólnika (akcjonariusza) Spółki nie jest także czynnością wzajemną, gdyż świadczeniu Spółki nie odpowiada jakiekolwiek świadczenie wspólnika (akcjonariusza). Nie sposób twierdzić, że z wypłatą zysku na rzecz wspólników łączy się określenie ceny zbywanej rzeczy lub praw majątkowych. Za niedopuszczalne należy zatem uznać opodatkowywanie jednostronnej, nieodpłatnej czynności prawnej również po stronie Spółki, a więc podmiotu uszczuplającego swój majątek i nie otrzymującego z tego tytułu przysporzenia.

Przeniesienie własności składnika majątkowego jako wypłata dywidendy rzeczowej może mieć tylko jeden skutek − wygaśnięcie zobowiązania spółki z tego tytułu. Wspólnik nie uiszcza ceny. Zostaje zaspokojone już istniejące i wymagalne zobowiązanie. Przeniesienie uprawnienia Spółki do udziału w spółce zależnej w istocie jest pochodną przyjętej formy dywidendy, innej niż pieniężna, ale tak jak dywidenda pieniężna skutkującej wygaśnięciem zobowiązania Spółki z tego tytułu.

Wykładnia przyjęta w zaskarżonej interpretacji prowadziłaby, jak słusznie zauważyła Spółka, do naruszenia zakazu podwójnego opodatkowania. Spółka bowiem, jest opodatkowana w wyniku osiągnięcia zysku. Do powstania kolejnego zobowiązania podatkowego prowadziłaby wypłata tego zysku jako dywidendy udziałowcom, którzy z tego tytułu też są opodatkowani.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt X wraz z aktami sprawy wpłynął do tutejszego Organu w dniu 7 maja 2015 r.

Mając powyższe na uwadze, ponownemu rozpatrzeniu podlega wniosek z dnia 10 lutego 2012 r. (data wpływu 13 lutego 2012 r.) o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X zawarte w prawomocnym wyroku z dnia 3 października 2012 r., sygn. akt X – tutejszy Organ dokonał ponownej analizy sprawy, w wyniku której stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie powstania przychodu w związku z wypłatą dywidendy w formie niepieniężnej jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zauważyć należy, że niniejsza interpretacja oparta została na przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 74, poz. 397, z późn. zm.).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania uchylonej interpretacji, tj. na dzień 17 kwietnia 2012 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.