Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-1143/14-4/TR
z 26 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2014 r. (data wpływu 18 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 lutego 2015 r. (data wpływu 20 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 11 lutego 2015 r. nr ILPB2/415-1143/14-2/TR Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 11 lutego 2015 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 16 lutego 2015 r.), zaś w dniu 20 lutego 2015 r. (data nadania 19 lutego 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 8 sierpnia 2014 r. wojewoda pismem zawiadomił Zainteresowanego, że Skarb Państwa przejął działkę Wnioskodawcy pod budowę drogi.

W dniu 25 września 2014 r. decyzją wojewoda orzekł, że wysokość odszkodowania za przejętą działkę wynosi 70 437 zł na rzecz Wnioskodawcy i małżonki.

Natomiast wcześniej, bo w dniu 7 lutego 2014 r. aktem notarialnym matka żony Zainteresowanego przekazała na podstawie umowy darowizny nieruchomość w granicach działek oznaczonych numerami 18 i 165/4 o łącznej powierzchni 1, 3663 ha, w której znajduje się działka przejęta przez Skarb Państwa.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionej sytuacji odszkodowanie jest wolne od podatku od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie za przejęcie gruntu pod budowę drogi jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż przedmiotowy grunt użytkowany był przez małżonków i teściową wspólnie i wspólnie zamieszkują. Umowa darowizny tylko ten fakt porządkowała. Ponadto umowa darowizny była sporządzona na zasadach pierwokupu, albowiem teściowa nie ma innych spadkobierców. Zgodnie z par. 6 umowy darowizny korzyści i opłaty z przedmiotu darowizny przechodzą na obdarowanych z dniem sporządzenia umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wskazano we wniosku, w dniu 8 sierpnia 2014 r. wojewoda pismem zawiadomił Zainteresowanego, że Skarb Państwa przejął działkę Wnioskodawcy pod budowę drogi. W dniu 25 września 2014 r. decyzją wojewoda orzekł, że wysokość odszkodowania za przejętą działkę wynosi 70 437 zł na rzecz Wnioskodawcy i małżonki. Natomiast wcześniej, bo w dniu 7 lutego 2014 r. aktem notarialnym matka żony Zainteresowanego przekazała na podstawie umowy darowizny nieruchomość w granicach działek oznaczonych numerami 18 i 165/4 o łącznej powierzchni 1, 3663 ha, w której znajduje się działka przejęta przez Skarb Państwa.

Otrzymane odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania są opodatkowane tym podatkiem. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 687, z późn. zm.), ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260), zwanych dalej „drogami”, a także organy właściwe w tych sprawach.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ww. ustawy, wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

W myśl art. 11b ust. 1 ww. ustawy, właściwy zarządca drogi składa wniosek, o którym mowa w art. 11a ust. 1, po uzyskaniu opinii właściwych miejscowo zarządu województwa, zarządu powiatu oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, że do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy – w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale 3 - Nabywanie nieruchomości pod drogi) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wymieniona jest w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518, z późn. zm.), jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami. Jednocześnie w tym samym przepisie zaznaczono, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami (a co za tym idzie, w tym również ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Należy wskazać, że w ustawie o gospodarce nieruchomościami, przepisy dotyczące wywłaszczenia zawarte zostały w Dziale III - Wykonywanie, ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości. W tym też dziale (rozdział 5), a także w dziale IV, uregulowano kwestie związane z ustaleniem wysokości i wypłatą odszkodowania.

Z tego co wywiedziono wyżej wynika zatem, że opisane we wniosku odszkodowanie jest odszkodowaniem wypłacanym na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Wojewoda orzekł bowiem decyzją z dnia 25 września 2014 r. o przyznaniu Wnioskodawcy odszkodowania za przejętą działkę, wskazując w piśmie z dnia 8 sierpnia 2014 r., że działka została przejęta na rzecz Skarbu Państwa.

Z kolei, z analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że uregulowane w nim zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostają następujące warunki:

1. nabycie własności nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub przed odpłatnym zbyciem nieruchomości,
2. cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia.
   
   

Zatem w przypadku, gdy w odniesieniu do danego odszkodowania zostanie spełniony tylko jeden z ww. warunków albo nie zostanie spełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W analizowanym stanie faktycznym przedmiotową nieruchomość Wnioskodawca nabył nieodpłatnie na podstawie umowy darowizny, co nie pozwala na ustalenie ceny nabycia przez Wnioskodawcę tejże nieruchomości.

Od istnienia ceny nabycia jest natomiast uzależniona sama możliwość spełnienia drugiego z przywołanych warunków.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późń. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Skoro zatem przy nabyciu na podstawie umowy darowizny, z uwagi na jej nieodpłatny charakter, cena nie stanowi elementu tej umowy, nie będzie spełniony drugi z warunków wyłączających zastosowanie przedmiotowego zwolnienia, co uniemożliwiałoby zastosowanie tegoż zwolnienia.

Reasumując: na gruncie przedmiotowej sprawy odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami jest wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, stanowisko Zainteresowanego, zgodnie z którym odszkodowanie za przejęcie gruntu pod budowę drogi jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych należało uznać za prawidłowe, jednakże z uwagi na nieprawidłowość przedstawionego przez Wnioskodawcę uzasadnienia tegoż stanowiska, tut. Organ przedstawił uzasadnienie własne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto należy wskazać, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Zainteresowanego i stanowiskiem Zainteresowanego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.