Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/4511-175/15-6/MM
z 7 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2015 r. (data wpływu 23 marca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 czerwca 2015 r. (data wpływu 11 czerwca 2015 r.) oraz pismem, które wpłynęło w dniu 25 czerwca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 1 czerwca 2015 r., Nr IPTPB1/4511-175/15-2/MM, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 1 czerwca 2015 r. (data doręczenia 5 czerwca 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 9 czerwca 2015 r. (data wpływu 11 czerwca 2015 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 9 czerwca 2015 r.

Następnie, z uwagi na nieczytelny podpis na złożonym uzupełnieniu wniosku, pismem z dnia 16 czerwca 2015 r., Nr IPTPB1/4511-175/15-4/MM, ponownie wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 19 czerwca 2015 r., a w dniu 25 czerwca 2015 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 23 czerwca 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wchodzi w skład P. Spółka Akcyjna z siedzibą w L. W skład Spółki wchodzi dziewięciu niezależnych pracodawców (w tym Wnioskodawca), a co za tym idzie, każdy z Oddziałów występuje oddzielnie jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych w stosunku do swoich pracowników.

P. Spółka Akcyjna z siedzibą w L. planuje w 2015 r. wdrożyć w Oddziałach Spółki (w tym u Wnioskodawcy) Program Odpraw Kompensacyjnych. Celem Programu jest stworzenie warunków wspierających podejmowania dobrowolnych decyzji o kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami P Spółka Akcyjna przez pracowników zatrudnionych na obszarach objętych zmianami organizacyjnymi i technologicznymi.

Zgodnie z założeniami Programu Odpraw Kompensacyjnych będzie realizowany w czterech etapach:

1. I etap – od dnia ogłoszenia Programu do dnia 30 czerwca 2015 r.;
2. II etap – od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.;
3. III etap – od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r.;
4. IV etap – od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.
   
   

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pracownikom zostaną wypłacone:

1. Odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla Pracowników P. Spółka Akcyjna, w dniu rozwiązania stosunku pracy;
2. Ekwiwalent pieniężny w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;
3. Odprawa pieniężna, o której mowa w przepisie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późn. zm.), w wysokości tam określonej, w dniu rozwiązania stosunku pracy;
4. Równowartość premii rocznej proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danym roku, w którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, na zasadach określonych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy;
5. Równowartość nagrody jubileuszowej, jeżeli przypada na okres objęty gwarancją, wypłacana odrębnie i naliczana proporcjonalnie do czasu przepracowanego od ostatniej wypłaty nagrody.
   
   

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że Zasady Programu Odpraw Kompensacyjnych dla Pracowników P. Spółka Akcyjna określają prawa pracowników m.in. do rozwiązania umowy o pracę, powiązanego z wypłatą świadczenia pieniężnego mającego charakter odszkodowania. Ponadto wskazano, że odszkodowanie to pełni funkcję kompensacyjną – stanowi finansową rekompensatę uszczerbku, który powstał u osoby poszkodowanej (pracownika) wskutek zdarzenia wywołującego szkodę (rozwiązania umowy o pracę). Wysokość odszkodowania, zgodnie z zapisami Zasad, jest też adekwatna do rozmiarów powstałej szkody – stanowi bowiem wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia, jakie pracownik uzyskałby, gdyby nie zaistniała przesłanka w postaci rozwiązania umowy o pracę (szkody). W związku z powyższym, opisywane świadczenie pieniężne wypłacane na podstawie Zasad ma charakter odszkodowania.

Zasady, jako dokument określający prawa i obowiązki zarówno pracowników, jak i pracodawcy, stanowią wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy. Program zgodny jest i wynika z wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy w postaci Umowy społecznej dla pracowników Wnioskodawcy, która w istocie stanowi porozumienie zbiorowe oparte na ustawowej podstawie z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.). Umowa społeczna w katalogu działań zgodnych z jej zakresem normowania (czynności niestanowiących naruszenia jej postanowień) ujmuje rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem na podstawie treści Zasad połączonych z wypłatą odszkodowań. Jednocześnie ustalenie wielkości przysługującego odszkodowania zostało zaakceptowane pomiędzy pracodawcą a stroną społeczną w trybie porozumienia z dnia … marca 2015 r. Zdaniem Wnioskodawcy, można przyjąć, że świadczenie z tytułu dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy, stanowiące odszkodowania, oparte są na unormowanych wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy – porozumień zbiorowych, które swą normatywną podstawę posiadają w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy Wnioskodawca wypłacając odprawę pieniężną w dniu rozwiązania stosunku pracy, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla Pracowników P. Spółka Akcyjna, zobowiązany jest jako płatnik pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla Pracowników P. Spółka Akcyjna, w dniu rozwiązania stosunku pracy, wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie jest On zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wchodzi w skład Spółki P. Spółka Akcyjna, która planuje wdrożyć w Oddziałach Spółki (w tym u Wnioskodawcy) Program Odpraw Kompensacyjnych. Celem Programu będzie stworzenie warunków wspierających podejmowanie dobrowolnych decyzji o kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami Spółki przez pracowników zatrudnionych w obszarach objętych zmianami organizacyjnymi i technologicznymi. W związku z rozwiązaniem umowy o pracę pracownikom zostanie wypłacona m.in. odprawa pieniężna, której wysokość określona jest w Zasadach Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników Wnioskodawcy, w dniu rozwiązania stosunku pracy. Zasady Programu Odpraw Kompensacyjnych dla pracowników określają prawa pracowników m.in. do rozwiązania umowy o pracę powiązanego z wypłatą świadczenia pieniężnego nazwanego w treści ww. Programu „odprawą pieniężną”. Program Odpraw Kompensacyjnych, jako dokument określający prawa i obowiązki zarówno pracowników, jak i pracodawcy, stanowi wewnątrzzakładowe źródło prawa pracy.

Podkreślenia wymaga fakt, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Natomiast odprawa pieniężna to w istocie świadczenie pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

Ponadto zaznaczyć należy, że ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem „odprawa”, to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego, zawartego w lit. a), b) i c) ww. normy prawnej.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że – Jego zdaniem – wypłacana odprawa będzie miała charakter odszkodowania. Jednak jest to tylko Jego opinia (stanowisko). Z przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego jednoznacznie wynika, że Wnioskodawca w związku z rozwiązaniem umowy o pracę będzie dokonywał wypłaty odprawy pieniężnej. Wskazuje na to wprost treść zacytowanego Programu Odpraw Kompensacyjnych. W związku z powyższym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że odprawa pieniężna wypłacona na podstawie Porozumienia z pracodawcą będzie korzystała ze zwolnienia, bo w jego odczuciu stanowi odszkodowanie. Skoro w Programie Odpraw Kompensacyjnych zapisano, że pracownikowi będzie wypłacona odprawa (nie odszkodowanie), to nie ma podstaw, aby zmieniać charakter tego świadczenia.

Podkreślić również należy, że z treści wniosku wynika, że Program Odpraw Kompensacyjnych został stworzony, aby wspierać podejmowanie dobrowolnych decyzji o odejściu z pracy (kontynuacji kariery zawodowej poza strukturami). Tak więc to pracownik sam decyduje się na odejście z pracy i z tego tytułu zostaje mu wypłacone przedmiotowe świadczenie (odprawa pieniężna). W przedstawionej sytuacji to nie pracodawca zwalnia pracownika (wypowiada mu umowę), czyli nie dochodzi do zaistnienia sytuacji, w której pracownik doznaje szkody od pracodawcy (a tylko w takiej sytuacji wypłacane świadczenia miałoby charakter odszkodowania).

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przepisy prawa należy uznać, że odprawa pieniężna, którą będzie wypłacał Wnioskodawca na podstawie Porozumienia, nie będzie zwolniona od podatku. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1328, z późn. zm.) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień. Zatem wypłacona odprawa pieniężna będzie stanowiła dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, podlegający opodatkowaniu. W związku z powyższym na Wnioskodawcy – jako płatniku – będzie ciążył obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconej odprawy pieniężnej. Zgodnie bowiem z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.