Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-1371/14-3/AMN
z 19 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 5 grudnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 16 lutego 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W dniu 16 lutego 2015 r. do tut. Biura wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie prawomocnych postanowień Sądu oraz przedłożonych faktur bądź rachunków, Oddział Finansowy realizuje należności biegłych z tytułu wydanych opinii sporządzonych na zlecenie Sądu. Większość biegłych, tłumaczy sporządzających opinie/tłumaczenie prowadzi działalność gospodarczą, o której mowa w art. 5a pkt 6 ustawy PIT. Od wynagrodzeń netto tych biegłych Sąd pobiera podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy należności biegłych/tłumaczy prowadzących działalność gospodarczą za wydane opinie/tłumaczenia na zlecenie Sądu, będące przychodami wymienionymi w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, można zaliczyć do źródła − działalność gospodarcza i zaniechać potrącania przez Sąd podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, źródłami dochodu, które są istotne dla rozstrzygnięcia problemu jest działalność wykonywana osobiście oraz pozarolnicza działalność gospodarcza.

Działalnością gospodarczą (pozarolniczą) stosownie do treści art. 5a pkt 6 u o p.d.o.f. jest działalność zarobkowa:

• wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
• polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
• polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
  
  

Tym samym dla celów podatkowych działalność prowadzona przez podatnika nie może być uznana za działalność gospodarczą pod warunkiem, że uzyskanych dochodów nie można zakwalifikować do źródeł przychodów wymienionych powyżej, to jest także do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.

Zgodnie z regulacją zawartą w tymże przepisie: za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej zlecił wykonywanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych sądowych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (...).

Nie ma zatem przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą wykonywały na zlecenie sądu określone czynności osiągając z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodów tych jednak nie należy łączyć z przychodami z działalności gospodarczej.

Specyfika czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez biegłych sądowych przesądza o braku możliwości uznania ich za pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W żadnej mierze nie można bowiem przyjąć, że przedstawienie fachowych opinii na potrzeby postępowania sądowego wymaga formalnego zorganizowania, nie nosi też cech ciągłości (por. wyrok NSA z dnia 22 września 2011 r. - sygn. akt II FSK 1532/10).

Zatem − nawet jeśli biegły za zlecone czynności wystawi fakturę bądź rachunek w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, sąd jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od wartości netto (bez VAT) wystawionej faktury po potrąceniu kosztów uzyskania przychodów. W przypadku przedłożenia przez biegłego faktury wystawionej przez spółkę prawa handlowego, w której biegły jest wspólnikiem, sąd powinien odmówić jej przyjęcia i wezwać biegłego do wystawienia dokumentu rozliczeniowego, pozwalającego na dokonanie zapłaty na rzecz osoby fizycznej, z tytułu osiągnięcia przychodu z działalności wykonywanej osobiście. Za błędne należy uznać założenie, że biegłym może być osoba prawna, byłoby to bowiem niezgodne z treścią rozporządzenia z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. 2005.15.133) wobec czego niemożliwe jest także, aby dokument statuujący spółkę prawa handlowego w zakresie jej działalności wskazywał występowanie w roli biegłego sądowego.

Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, że obowiązkiem płatnika − Sądu jest potrącanie zaliczek na podatek dochodowym jest brzmienie art. 41 ust. 2 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 2 i pkt 8, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej. Przychody biegłych kwalifikowane są w art. 13 pkt 6 − zatem art. 41 ust. 2 nie znajduje zastosowania.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że powyższe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego dotyczy biegłych sądowych oraz tłumaczy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są m.in.:

• pkt 2 – działalność wykonywana osobiście,
• pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza.
  
  

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej − oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Definicję powyższą uzupełnia regulacja zawarta w art. 5b ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
2. są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
3. wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
   
   

Zatem – co do zasady − nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy), tj. m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ustawodawca wyraźnie bowiem rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodu m.in. z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej; dokonany podział ma charakter rozłączny.

Zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak z powyższego wynika ustawodawca wyraźnie rozróżnia działalność wykonywaną osobiście i działalność gospodarczą jako dwa różne źródła przychodu.

Na gruncie powołanych wyżej przepisów prawa pojawiły się jednak wątpliwości w zakresie kwalifikacji przychodów do właściwego źródła w sytuacji, gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie działalność prowadzona przez podatnika spełnia warunki określone w definicji działalności gospodarczej. Jako przykłady można podać m.in. przychody uzyskiwane przez artystów, sportowców, sędziów sportowych, pełnomocników świadczących obronę z urzędu, czy też biegłych i tłumaczy.

W związku z powstałymi wątpliwościami, kierując się orzecznictwem, Minister Finansów w dniu 21 listopada 2013 r. wydał interpretację ogólną, Nr DD3/033/181/CRS/13/RD–90955/13, dotyczącą kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu. W interpretacji tej uznał, iż kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, czy rzecznika patentowego. Zatem przychody uzyskiwane z tego tytułu mogą zostać zaliczone do źródła przychodów – działalność gospodarcza, pomimo iż są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Skoro tak, to nie ma też powodów, aby inaczej traktować przychody innych osób, które działają na zlecenie organów władzy, administracji państwowej lub samorządowej, sądu czy prokuratora.

Kontynuacją zagadnień związanych z kwalifikacją do źródła przychodu jest interpretacja ogólna Ministra Finansów wydana w dniu 22 maja 2014 r. Nr DD2/033/30/KBF/14/RD-47426. Minister Finansów wskazał w niej, że podatnik może, jeżeli uzyskuje przychody w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej, zakwalifikować te przychody do źródła – działalność gospodarcza, nawet w sytuacji gdy wymienione są w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Do takiego wniosku doprowadza analiza przepisu art. 13 pkt 8 i 9 oraz art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tylko w art. 13 pkt 9 ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że przychody w nim wymienione zawsze będą kwalifikowane do źródła przychodów – „działalność wykonywana osobiście”, nawet jeżeli będą uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej. Ustawodawca dopuszcza więc możliwość zaliczenia przychodów – z działalności wykonywanej osobiście do działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.

Jak z powyższego wynika ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza, aby przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli wykonywane są one właśnie w warunkach spełniających przesłanki „działalności gospodarczej”. Powyższy sposób kwalifikacji należy stosować wobec wszystkich grup zawodowych wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy, a zatem także wobec biegłych, tłumaczy czy innych osób działających na zlecenie podmiotów wymienionych w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć przy tym należy, iż skoro ustawa dopuszcza możliwość takiej kwalifikacji jak wskazano powyżej, to nie oznacza to, że przychody uzyskiwane przez ww. osoby muszą być zawsze zaliczane do działalności gospodarczej. Analiza wskazanych przepisów doprowadza do wniosku, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza możliwości osiągania przychodów z działalności wykonywanej osobiście we wskazanym zakresie w ramach działalności gospodarczej. A zatem wskazane przychody mogą być kwalifikowane zarówno do działalności gospodarczej jak i działalności wykonywanej osobiście.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca realizuje należności biegłych i tłumaczy z tytułu wydanych opinii sporządzonych na zlecenie Sądu. Większość biegłych, tłumaczy sporządzających opinie/tłumaczenie prowadzi działalność gospodarczą, której mowa w art. 5a pkt 6 ustawy PIT.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy jego postępowania jako płatnika, w przypadku wypłaty należności biegłym i tłumaczom prowadzącym działalność gospodarczą za wydane na zlecenie Sądu opinie/tłumaczenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nawet jeśli biegły/tłumacz za zlecone czynności wystawi fakturę bądź rachunek w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, Sąd jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od wartości netto (bez VAT) wystawionej faktury po potrąceniu kosztów uzyskania przychodów.

Jak już wyżej wskazano, na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby dochody z działalności wykonywanej osobiście kwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej. Taka sytuacja dotyczyć będzie osób prowadzących działalność gospodarczą – na zlecenie sądu, prokuratury czy policji – czynności, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody uzyskiwane w takich warunkach można kwalifikować do działalności gospodarczej. Takiej też kwalifikacji należy dokonać w oparciu o przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe. Wynika bowiem z niego, że istotnie zlecone przez Wnioskodawcę biegłym czy tłumaczom czynności wykonywane są w warunkach działalności gospodarczej. Prokurator powołując bowiem biegłego lub tłumacza – w przypadku gdy jest to przedsiębiorca – wskazuje firmę przedsiębiorcy; w przypadku, gdy jest to wspólnik spółki osobowej – firmę spółki osobowej. Po wykonaniu zleconych czynności – należność przyznawana jest firmie (na podstawie przedstawionych faktur). Skoro więc wykonanie czynności zleconych przez Wnioskodawcę odbywa się w takich właśnie warunkach, to nie ma podstaw, aby przychody tychże osób kwalifikować do innego źródła niż działalność gospodarcza.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawcy wskazać należy, że obowiązki płatnika jakie będą ciążyć na Wnioskodawcy zależne będą od tego czy biegli i tłumacze zadeklarują zakwalifikowanie osiągniętego przychodu z tytułu wykonania zleconych dla nich czynność do przychodów z działalności wykonywanej osobiście czy też do przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak wynika z informacji zawartych we wniosku wskazane czynności wykonywane są w warunkach działalności gospodarczej. To oznacza, że na Wnioskodawcy nie będą ciążyły żadne obowiązki płatnika.

Zgodnie bowiem z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Przychód uzyskiwany przez biegłych i tłumaczy w warunkach przedstawionych w zawartym we wniosku pytaniu, kwalifikowany będzie do działalności gospodarczej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się natomiast do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego tut. Organ informuje, że został on wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.