Interpretacja Ministra Finansów
DD3/033/187/KDJ/14/RD-56459/14
z 18 czerwca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 14 maja 2014 r. Nr IPPB4/415-100/14-4/MS wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Pani (Wnioskodawczyni) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 10 lutego 2014 r., uzupełnionym w dniu 23 kwietnia 2014 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Dnia 14 maja 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając – na podstawie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 10 lutego 2014 r., uzupełniony w dniu 23 kwietnia 2014 r., w którym przedstawiono następujący stan faktyczny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na terenie gminy K. prowadzona będzie inwestycja pożytku publicznego związana z budową linii elektroenergetycznej 400 kV. W ramach tej inwestycji właściciel P. (dalej: P. S.A.) z siedzibą w K. pozyskuje prawo do terenu w oparciu o przepisy Działu III "Służebności", Rozdział III "Służebność przesyłu" Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz 93, z późn. zm), tj. na zasadzie obciążenia danej nieruchomości, na rzecz P. S.A. prawem polegającym na korzystaniu w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (tzw. służebność przesyłu). Za ustanowienie służebności przesyłu, czyli za obciążenie nieruchomości przysługuje właścicielowi odszkodowanie. Rozumiejąc, że prowadzona inwestycja jest potrzebna dla dobra społeczeństwa i uatrakcyjnienia terenów inwestycyjnych na terenie powiatu Wnioskodawczyni razem z mężem wyraziła zgodę na przeprowadzenie przedmiotowej linii elektroenergetycznej przez teren dwóch nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego: działki Nr 741/1 i działki Nr 924 obr. K., gmina K. ustanawiając służebność przesyłu.

Wnioskodawczyni wraz z mężem prowadzi w miejscowości K. gospodarstwo rolne o pow. 4 ha. Na ich nieruchomościach, tj. działkach Nr 741/1 i Nr 924 wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w dniu 26 listopada 2013 r. została zawarta umowa oraz w trybie art. 3051 Kodeksu cywilnego aktem notarialnym zastała ustanowiona wieczysta służebność przesyłu na rzecz inwestora, tj. spółki P. S.A. Ustanowienie przedmiotowej służebności przesyłu nastąpiło na czas nieoznaczony, w zakresie której spółka P. S.A. uzyskała uprawnienie do przeprowadzenia przez ww. nieruchomości linii elektroenergetycznej (podwieszenia przewodów, posadowienie słupa wraz z ustanowieniem pasa technologicznego). W związku z ustanowieniem służebności przesyłu wypłacono Wnioskodawczyni w dniu 4 grudnia 2013 r. jednorazowe wynagrodzenie będące rekompensatą za szkody powstałe w następstwie ustanowienia służebności przesyłu związanej z lokalizacją na nieruchomościach Wnioskodawczyni wchodzących w skład gospodarstwa rolnego odcinka linii elektroenergetycznej 400+110 kV[…], w tym również z tytułu zajęcia gruntu pod pas technologiczny, trwałego ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości oraz zmniejszenia wartości obciążonej służebnością nieruchomości. Ustalone jednorazowe wynagrodzenie w niewielki sposób rekompensuje straty jakie Wnioskodawczyni wraz z mężem poniosła w związku z przedmiotową inwestycją, tj. spadek wartości wymienionych działek, trwałego ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, zakazu wznoszenia budynków i innych budowli, zakazu zamieszkiwania, zakazie utrzymywania drzew i roślinności o wysokości powyżej 3 m. Wnioskodawczyni wraz z mężem uważa, że wypłacone za służebność przesyłu odszkodowanie stanowi wyrównanie szkody związanej z nałożonymi ograniczeniami i korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zadała następujące pytanie:

Czy w związku z wypłatą odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z którego dochód opodatkowany jest podatkiem rolnym Wnioskodawczyni jest zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych i czy wypłacone odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód, o którym mowa w zaistniałym stanie faktycznym stanowiący wyrównanie szkody powstałej w wyniku ustanowienia służebności przesyłu korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
   
2. rekultywacji gruntów,
   
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603, z późn. zm ).

Zastosowanie zwolnienia wynikającego z ww. przepisu jest uzależnione od wystąpienia następujących przesłanek, które muszą zostać spełnione łącznie:

1. musi dojść do wypłaty odszkodowania. Odszkodowanie to wynagrodzenie (rekompensata) za poniesione straty (szkody). Świadczenie, które zostało wypłacone ma na celu zrekompensowanie poniesionej szkody, a nie wzbogacenia;
2. podstawą jego wypłaty musi być wyrok sądowy albo zawarta umowa (ugoda). Mając na uwadze, że w stanie faktycznym opisanym w niniejszym wniosku wypłata następuje na podstawie umowy ustanowienia służebności przesyłu nie ma wątpliwości co do spełnienia tej przesłanki;
3. wypłata musi nastąpić na rzecz posiadacza gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, co również ma miejsce w tym stanie faktycznym;
4. tytułem wypłaty odszkodowania musi być ustanowienie służebności gruntowej, bądź rekultywacja gruntów, bądź szkoda powstała w uprawach rolnych i drzewostanie, a źródłem wypłaty odszkodowania musi być prowadzenie na gruncie przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
   
   

Istotą służebności przesyłu jest obciążenie nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub, którego własność stanowią urządzenia przesyłowe znajdujące się na gruncie, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w ograniczonym zakresie z nieruchomości obciążonej zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń. Służebność przesyłu jako szczególny rodzaj służebności gruntowej może być przedmiotem zasiedzenia. Te cechy pozwalają stwierdzić, że służebność przesyłu jest odmianą służebności gruntowej, a skoro tak to również odszkodowanie wypłacone w związku z ustanowieniem służebności przesyłu jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Takie stanowisko prezentują również sądy administracyjne. Już bowiem NSA w wyroku z 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10 orzekł, że: „(...) przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga z tytułu odszkodowania wypłaconego, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jako odmiany służebności gruntowej”. Możliwość korzystania w takim przypadku ze zwolnienia potwierdziły również wyroki m.in. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 5 grudnia 2012 r. sygn. akt SA/Gd 1003/12, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 18 grudnia 2012 r. sygn. akt I SA/Kr 1594/12 czy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 29 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Sz 9/13. Zatem Wojewódzkie Sądy Administracyjne zgodnie twierdzą, że art. 21 ust. 1 pkt 120 ma zastosowanie do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, argumentując, że stanowi ona rodzaj służebności gruntowej. Takie stanowisko potwierdzają również wyroki NSA z 1 czerwca 2011 r. sygn, akt II FSK 88/10 i z 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10. Pod wpływem korzystnego orzecznictwa sądów administracyjnych, a także uchwały Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 8 września 2011 r. sygn. akt III CZP 43/11 Minister Finansów przyznał, że otrzymywane przez właściciela nieruchomości rolnej wynagrodzenie może spełniać cele odszkodowawcze.

Kierując się literą prawa oraz orzecznictwem sądów Wnioskodawczyni uważa, że odszkodowanie za służebność przesyłu stanowi wyrównanie szkody związanej z nałożonymi ograniczeniami i korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznał za nieprawidłowe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, Minister Finansów stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przychodami (…) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
   
2. rekultywacji gruntów,
   
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Wskazać należy, iż cytowane wyżej zwolnienie przedmiotowe zawiera kilka warunków, których jednoczesne spełnienie uprawnia do jego stosowania. Zwolnieniem objęte są odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, m.in. z tytułu ustanowienia służebności gruntowej w związku z budową na tych gruntach urządzeń infrastruktury technicznej, przez którą rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych, a także budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów jej rafinacji.

Na tle stosowania art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy dochodziło do sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, rozstrzyganych przez sądy administracyjne. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, w myśl którego zwolnienie, dotyczące odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy, odnosi się także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (wyrok NSA: z dnia 26 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 3050/11, z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 2131/11, z dnia 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/10).

Mając na uwadze fakt, iż powyższe stanowisko odzwierciedla jednolitą i utrwaloną linię orzecznictwa w przedmiotowej kwestii, w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, Minister Finansów wydał w dniu 21 maja 2014 r. interpretację ogólną (pismo Nr DD3/033/126/CRS/14/RD-466264/14), w której zaakceptował przedstawioną w tym orzecznictwie wykładnię art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy.

Stąd też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy, wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej (służebności przesyłu) w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego w dniu 26 listopada 2013 r. została ustanowiona wieczysta służebność przesyłu na rzecz inwestora, tj. spółki P. S.A. W wyniku czego spółka P. S.A. uzyskała uprawnienie do przeprowadzenia przez ww. nieruchomość linii elektroenergetycznej (podwieszenia przewodów, posadowienie słupa wraz z ustanowieniem pasa technologicznego). W związku z ustanowieniem służebności przesyłu wypłacono Wnioskodawczyni w dniu 4 grudnia 2013 r. jednorazowe wynagrodzenie będące rekompensatą za szkody powstałe w następstwie ustanowienia służebności przesyłu związanej z lokalizacją na nieruchomościach Wnioskodawczyni wchodzących w skład gospodarstwa rolnego odcinka linii elektroenergetycznej, w tym również z tytułu zajęcia gruntu pod pas technologiczny, trwałego ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości oraz zmniejszenia wartości obciążonej służebnością nieruchomości.

W świetle powyższego, wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawczynię z tytułu ustanowienia służebności przesyłu w związku z budową i eksploatacją napowietrznej linii elektroenergetycznej na należącym do Niej gruncie wchodzącym w skład gospodarstwa rolnego korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.a ustawy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni w kontekście przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 14 maja 2014 r. Nr IPPB4/415-100/14-4/MS, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

P O U C Z E N I E

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej „ustawą”). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.