Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4511-166/15-2/MK
z 23 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2014 r. (data wpływu 5 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przedawnieniem zobowiązań cywilnoprawnych bez zwolnienia dłużnika z obowiązku spłaty wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przedawnieniem zobowiązań cywilnoprawnych bez zwolnienia dłużnika z obowiązku spłaty wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, jako państwowa osoba prawna, powstała na podstawie ustawy), posiada należności z tytułu umów o spłatę zrestrukturyzowanego długu i umów o kredyt ze środków Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa (FRiOR), oraz inne należności powstałe w związku z wykonywaniem zadań finansowanych z krajowych środków publicznych oraz wynikających z bieżących kosztów funkcjonowania A. Zdarzają się sytuacje, w których dłużnicy nie wywiązują się z zawartych umów i powołując się na przedawnienie zobowiązania odmawiają spłaty należności Agencji. Jednocześnie, Sąd oddala powództwo Agencji czy też pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy (w całości lub w części dotyczącej odsetek) z uwagi na uznanie podniesionego przez dłużnika zarzutu przedawnienia roszczenia Agencji.

W sytuacjach powyższych następuje wyksięgowanie należności głównej, odsetek oraz powstałych kosztów z ksiąg rachunkowych Agencji, bez zwolnienia dłużnika z obowiązku spłaty wierzytelności w trybie art. 508 Kodeksu cywilnego.

Agencja ma wątpliwości czy w wyżej opisanych sytuacjach, przedawnione zobowiązanie cywilnoprawne należy uznać i zaliczyć do katalogu przysporzeń z tytułu innych nieodpłatnych świadczeń, nienależących do przychodów określonych w art. 12-14 117 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), które rodzi po stronie dłużnika (kredytobiorcy) powstanie przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy o pdof, a po stronie wierzyciela obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy przedawnione zobowiązanie cywilnoprawne należy uznać i zaliczyć do katalogu przysporzeń z tytułu innych nieodpłatnych świadczeń, nienależących do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), które rodzi po stronie dłużnika (kredytobiorcy) powstanie przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy o pdof, a po stronie wierzyciela obowiązek wystawienia informacji PIT-8C?
2. Czy w sytuacji podniesienia przez dłużnika zarzutu przedawnienia oraz w przypadku oddalenia przez Sąd powództwa Agencji czy też pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy (w całości lub w części dotyczącej odsetek) z uwagi na uznanie podniesionego przez dłużnika zarzutu przedawnienia roszczenia Agencji, po stronie dłużnika powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o pdof, a zatem czy Agencja ma obowiązek sporządzić na Jego imię informację PIT-8C?
3. Czy w przypadku, gdy z tytułu umowy lub prawomocnego orzeczenia Sądu - w przypadku niewykonania umowy, do spłaty zadłużenia zobowiązane były solidarnie dwie lub więcej osób, np. małżonkowie, czy poręczyciele, A, jeżeli jest zobowiązana do wystawienia informacji PIT-8C, powinna przychód podzielić i wystawić Informację PIT-8C dla każdego z solidarnych dłużników?
4. Czy w Informacji PIT-8C powinna być wykazana zarówno kwota należności głównej, wymagalnych odsetek oraz kosztów dochodzenia należności?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązania. Zgodnie z art. 117 § 2 K.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, dłużnik przeciwko któremu kieruje się roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia.

Skutkiem powyższego, roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane. Sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Nadto roszczenie takie nie korzysta wprawdzie z pełnej ochrony państwa, ale nadal uznawane jest za prawnie istniejące.

Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie. Roszczenia przedawnione mogą być także przedmiotem potrącenia (art. 502 K.c.) a także odnowienia (art. 506 K.c.) i ugody (art. 917 K.c.j).

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że mimo przedawnienia, zobowiązanie nadal istnieje i dłużnik ma obowiązek wykonać ciążące na nim zobowiązanie, natomiast wierzyciel nie może już dochodzić przymusowego jego wykonania .

Z uwagi więc na fakt, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania, może to zobowiązanie wypełnić, jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze charakteru trwałego w momencie przedawnienia.

Jeżeli uznać, że samo przedawnienie zobowiązania, w sytuacji gdy wierzyciel nie zwolnił dłużnika z długu w trybie art. 508 K.c., nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia, to zdaniem Agencji, w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o pdof nie ma obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C.

Gdyby Jednak Agencja była zobowiązana do wystawienia informacji PIT-8C w opisanej sytuacji, to zdaniem Agencji informacja PIT-8C powinna być wystawiona Jedynie na imię dłużnika (bądź dłużników głównych, np. małżonków), którzy osiągnęli korzyść majątkową i obejmować jedynie kwotę przedawnionej należności głównej, bez naliczonych i wymagalnych na dzień przedawnienia odsetek oraz kosztów dochodzenia należności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1 ww. ustawy) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Jak wynika z zaistniałego stanu faktycznego, Wnioskodawca posiada należności z tytułu umów o spłatę zrestrukturyzowanego długu i umów o kredyt ze środków Funduszu (F), oraz inne należności powstałe w związku z wykonywaniem zadań finansowanych z krajowych środków publicznych oraz wynikających z bieżących kosztów funkcjonowania A. Zdarzają się sytuacje, w których dłużnicy nie wywiązują się z zawartych umów i powołując się na przedawnienie zobowiązania odmawiają spłaty należności Wnioskodawcy. Jednocześnie, Sąd oddala powództwo Wnioskodawcy czy też pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy (w całości lub w części dotyczącej odsetek) z uwagi na uznanie podniesionego przez dłużnika zarzutu przedawnienia roszczenia Agencji. W takich sytuacjach następuje wyksięgowanie należności głównej, odsetek oraz powstałych kosztów z ksiąg rachunkowych Agencji, bez zwolnienia dłużnika z obowiązku spłaty wierzytelności w trybie art. 508 Kodeksu cywilnego.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 117 § 1 Kodeksu z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, przy czym po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§ 2).

Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Nadto roszczenie takie nie korzysta wprawdzie z pełnej ochrony państwa, ale nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie. Roszczenia przedawnione mogą być także przedmiotem potrącenia (art. 502 Kodeksu cywilnego) oraz – wedle panującego poglądu – odnowienia (art. 506) i ugody (art. 917).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że mimo przedawnienia zobowiązanie nadal istnieje i dłużnik ma obowiązek wykonać ciążące na nim zobowiązanie, natomiast wierzyciel nie może już dochodzić przymusowego jego wykonania. Z uwagi więc na fakt, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania, może to zobowiązanie wypełnić, jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze charakteru trwałego w momencie przedawnienia. W sytuacji, gdy wierzyciel nie umorzył należności, samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego - na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek informacyjny w postaci sporządzenia informacji PIT-8C osobom (dłużnikom), w stosunku do których Wnioskodawca (wierzyciel) nie umorzył należności, bowiem samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.