2015.06.02 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/4511-267/15/NG
z 2 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 24 lutego 2015 r. (data otrzymania 2 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków nabycia po cenie preferencyjnej akcji spółki akcyjnej w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z większościowym akcjonariuszem – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków nabycia po cenie preferencyjnej akcji spółki akcyjnej w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z większościowym akcjonariuszem.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną zatrudnioną na podstawie umowy o pracę w spółce akcyjnej z siedzibą na terytorium Polski (dalej: Spółka).

Spółka jest spółką publiczną, której akcje notowane są na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie (dalej: GPW). Spółka jest firmą badawczo-rozwojową zajmującą się dostarczaniem kompleksowych rozwiązań z zakresu chemii, biotechnologii oraz bioinformatyki dla jednostek badawczo-rozwojowych i różnych gałęzi przemysłu, umożliwiających obniżenie kosztów wprowadzania innowacyjnych produktów na rynek.

Spółka oraz jej większościowy akcjonariusz (dalej: Akcjonariusz) rozważają wdrożenie w Spółce programu motywacyjnego dla kluczowych członków kadry menedżerskiej i pracowników Spółki (dalej: Program). Głównym celem Programu będzie zaoferowanie kluczowym członkom kadry menedżerskiej i pracownikom Spółki rozwiązań zachęcających do pozostania w strukturach Spółki i motywacja do aktywniejszego uczestnictwa w rozwoju Spółki.

Wnioskodawca jest osobą spełniającą warunki do uczestnictwa (jako kluczowy członek kadry menedżerskiej lub pracownik Spółki) i zainteresowany jest uczestnictwem w Programie.

Program umożliwi nabycie przez Wnioskodawcę bezpośrednio od Akcjonariusza akcji Spółki na preferencyjnych warunkach (tzn. po cenie niższej od aktualnych notowań akcji Spółki na GPW). Zakładana cena w transakcji pomiędzy Akcjonariuszem a Wnioskodawcą będzie odpowiadała historycznej uśrednionej cenie nabycia akcji przez Akcjonariusza. Nabycie akcji nastąpi na podstawie zawartej pomiędzy Akcjonariuszem a Wnioskodawcą umowy sprzedaży akcji (dalej: Umowa sprzedaży), na podstawie której Akcjonariusz sprzeda a Wnioskodawca kupi od Akcjonariusza ustaloną ilość wyemitowanych przez Spółkę akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 0,40 zł. Umowa sprzedaży dotyczyć będzie przysługujących Akcjonariuszowi akcji Spółki już notowanych na GPW.

Uprawnienie do nabycia (objęcia) przez Wnioskodawcę jako uczestnika Programu akcji Spółki od Akcjonariusza wynikać będzie z uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki.

Program funkcjonować będzie na zasadach określonych w Regulaminie Programu Motywacyjnego (dalej: Regulamin), którego treść określona zostanie w drodze uchwały podjętej przez Radę Nadzorczą Spółki (na podstawie upoważnienia udzielonego przez Walne Zgromadzenie Wspólników) oraz w umowach sprzedaży akcji, które Akcjonariusz zawrze z każdym z uczestników w tym w umowie z Wnioskodawcą. Zgodnie z postanowieniami Regulaminu, warunkami uzyskania statusu osoby uprawnionej do uczestnictwa w Programie oraz uzyskania przez nią prawa do zakupu akcji jest spełnienie przez taką osobę kryterium kluczowego znaczenia dla Spółki tj. posiadania przez osobę kompetencji o szczególnym znaczeniu dla Spółki i jej rozwoju. Jak wskazano powyżej, Wnioskodawca posiada taki status.

Zasady funkcjonowania Programu przewidują, że jego uczestnicy będą zobowiązani do odsprzedania Spółce lub Akcjonariuszowi części akcji nabytych w ramach Programu, jeżeli rozwiążą umowę łączącą ich ze Spółką przed upływem ustalonego okresu licząc od dnia nabycia akcji. Cena sprzedaży zwrotnej akcji odpowiadać będzie cenie zapłaconej przez członków kadry menedżerskiej i pracowników za ich nabycie.

Po upływie ustalonego okresu od nabycia akcji Spółki (np. 2 lat), wszyscy uczestnicy Programu będący w tym momencie w posiadaniu akcji nabytych w ramach Programu będą mogli nimi swobodnie dysponować – np. zatrzymać je na swoim rachunku maklerskim bądź zbyć na rynku regulowanym. Jednocześnie po upływie połowy wymienionego wyżej okresu (np. z upływem 1 roku od nabycia akcji) uczestnikom Programu (w tym Wnioskodawcy) przysługiwać będzie prawo do swobodnego dysponowania 50% nabytych akcji.

Niezależnie od powyższego postanowienia dokumenty Programu, w tym treść umowy sprzedaży akcji zawartej pomiędzy Akcjonariuszem a Wnioskodawcą, zawierać będą zapisy przewidujące prawo Akcjonariusza do odstąpienia od umowy z uczestnikiem w przypadku stwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego działania na szkodę Spółki lub innego ciężkiego naruszenia obowiązków przez uczestnika.

Treść umowy zawartej pomiędzy Akcjonariuszem a Wnioskodawcą przewidywać będzie również zapisy zobowiązujące Wnioskodawcę do zwrotnej sprzedaży akcji na rzecz Akcjonariusza lub Spółki w każdym przypadku rozwiązania umowy, na podstawie której Wnioskodawca świadczy pracę (usługi) na rzecz Spółki za wyjątkiem wypowiedzenia umowy przez Spółkę z przyczyn nieleżących po stronie Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę na preferencyjnych warunkach umowy nabycia akcji Spółki prowadzi do powstania u niego w momencie zawarcia tej umowy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Czy nabycie (objęcie) przez Wnioskodawcę na preferencyjnych warunkach w wykonaniu umowy sprzedaży akcji Spółki prowadzi do powstania u niego w momencie objęcia akcji przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych powstanie dopiero w momencie ewentualnego zbycia przez niego zakupionych na preferencyjnych warunkach akcji Spółki (w związku z przystąpieniem do Programu) i będzie stanowił przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym zawarcie przez Wnioskodawcę na preferencyjnych warunkach umowy nabycia akcji w kapitale zakładowym Spółki nie prowadzi do powstania u niego w momencie zawarcia tej umowy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód taki nie powstaje również w momencie objęcia przez Wnioskodawcę akcji Spółki.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy).

Przywołany przepis odnosi się również do określania zarówno dochodu, jak i straty uzyskanej przez osobę fizyczną z kapitałów pieniężnych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ustawy. To oznacza, że dochód bądź strata z takich inwestycji rozliczana jest w zeznaniu rocznym jako suma przychodów w porównaniu z sumą kosztów.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Ponadto, zgodnie z regulacją art. 17 ust. 2 ww. ustawy – przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19.

Z kolei art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia m.in. praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Dodatkowo art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych daje organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej prawo do określenia przychodu w wysokości wartości rynkowej zbywanych praw majątkowych w przypadku, gdyby ich cena – bez uzasadnionej przyczyny – znacznie odbiegała od ich wartości rynkowej.

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zasadę określoną w zdaniu pierwszym stosuje się odpowiednio do dochodu stanowiącego nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie od spółki posiadającej osobowość prawną, która objęła (nabyła) te akcje wyłącznie w celu przeniesienia tytułu ich własności na osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Jednocześnie – zgodnie z ust. 12 tego artykułu – powyższe zasada nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia tych akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Ponadto należy podkreślić, że w myśl art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przepisy ust. 11 i 12 mają zastosowanie jedynie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji tych spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W świetle art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy – dochodem z tytułu odpłatnego zbycia akcji w spółkach mających osobowość prawną jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1 f lub art. 23 ust. 1 pkt 38.

Podsumowując przytoczone wyżej przepisy, a w szczególności brzmienie art. 24 ust. 11-12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, możliwe jest przesunięcie opodatkowania ewentualnych dochodów z tytułu objęcia/nabycia akcji po cenie niższej od aktualnego kursu notowań tych akcji na GPW na moment sprzedaży tychże akcji.

Konieczne jest ku temu łączne spełnienie dwóch następujących warunków:

 nabywane/obejmowane akcje powinny zostać przyznane podatnikowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy oraz

 siedziba emitenta obejmowanych/nabywanych akcji powinna znajdować na terenie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W odniesieniu do zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę, oba wskazane powyżej warunki są spełnione. Tym samym ewentualnie uzyskane przez Wnioskodawcę przysporzenie majątkowe z tytułu uczestnictwa w Programie (na etapie przystąpienia do niego poprzez podpisanie Umowy sprzedaży oraz objęcie oferowanych przez Akcjonariusza akcji Spółki) podlegać będzie opodatkowaniu dopiero w momencie zbycia objętych/nabytych przez Wnioskodawcę akcji (zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Stanowić ono będzie przychód Wnioskodawcy z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych – zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy. W konsekwencji, przychód ten powinien zostać opodatkowany stawką 19%, zgodnie z uregulowaniami art. 30b analizowanej ustawy.

Przedstawione powyżej stanowisko Wnioskodawcy znajduje uzasadnienie w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo należy wskazać m.in. na następujące wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego:

wyrok z 13 lutego 2014 r. sygn. akt: II FSK 685/12, w którym NSA wskazał, że: „Nabycie akcji nieodpłatnie będzie miało zatem wpływ wyłącznie na wysokość dochodu osiągniętego w wyniku ich odpłatnego zbycia. Dochód ten będzie dochodem ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”;
wyrok z 21 lutego 2013 r. sygn. akt: II FSK1268/11, zgodnie z którym: „Jest rzeczą oczywistą, że wartość akcji z dnia objęcia jest jedynie wyceną ich wartości, która się zmienia wraz ze zmianą kursu akcji. (...) Cechą papierów wartościowych jakimi są akcje jest to, że generują dochód w przyszłości w postaci dywidendy, czy też w przypadku ich odpłatnego zbycia – w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na ich nabycie. Oznacza to, że w momencie otrzymania akcji (w omawianym przypadku w wyniku nieodpłatnego przekazania akcji w ramach programu motywacyjnego) przysporzenie jest potencjalne”;
wyrok z 5 października 2011 r., sygn. akt: II FSK 517/10, zgodnie z którym: „sama okoliczność nabycia akcji, nawet nieodpłatnie bądź po preferencyjnej cenie, nie generuje dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. (...) osoby uczestniczące w programie motywacyjnym, w sytuacji sprzedaży akcji uzyskają przychody z kapitałów pieniężnych i będą zobowiązane do określenia podstawy opodatkowania, jaką jest różnica pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży, a kwotą po jakiej te akcje zostały nabyte (w rozpoznawanej sprawie 1 grosz). Słusznie wskazywał wnioskodawca w skardze do Sądu 1 instancji, że konsekwencją przyjęcia interpretacji organu, jako prawidłowej, jest podwójne opodatkowanie tego samego dochodu. Uczestnik nie miałby żadnego prawnego instrumentu do wyłączenia z podstawy opodatkowania przy ustalaniu dochodu ze zbycia akcji przychodu już opodatkowanego w momencie uzyskania pełni praw właścicielskich”.

Analogiczne poglądy prezentują również organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 czerwca 2009 r. (Znak: ILPB1/415-344/09-2/AG) Organ potwierdził, że: „Realne przysporzenie majątkowe Uczestnik Programu może otrzymać dopiero w momencie sprzedaży akcji Spółki niemieckiej. Dlatego też sprzedaż akcji Spółki niemieckiej przez Uczestników będzie pierwszym i jedynym momentem, w którym należy rozpoznać dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (nie licząc potencjalnych wypłat dywidend). Dochód ten, zgodnie z przepisem art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie traktowany jako dochód z kapitałów pieniężnych opodatkowany 19% stawką podatku. (...) Jednocześnie powyższa kwalifikacja do źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, oznacza, iż na Spółce jako ewentualnym pracodawcy nie ciążą jakiekolwiek obowiązki w zakresie deklarowania oraz rozliczania dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych dochodów wynikających z udziału pracowników Spółki w Programie, w przypadku sprzedaży akcji na zasadach przewidzianych w Programie”.

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 2 sierpnia 2010 r. (Znak: ILPB2/415-599/10-4/WM) wskazał, że w przypadku nabycia nieodpłatnie akcji od pracodawcy, które nie zostały opodatkowane na moment przyznania, pracownik powinien rozliczyć podatek dochodowy od zysków kapitałowych w momencie zbycia akcji przyjmując ceny ich nabycia w kwocie 0 zł.

Reasumując, uwzględniając treść przepisów art. 17 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 38 i art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, popartą orzecznictwem sądów administracyjnych oraz poglądami organów podatkowych należy wnioskować, że objęcie akcji (na preferencyjnych warunkach) jest neutralne podatkowo w dacie tego zdarzenia, ale podlega opodatkowaniu w momencie odpłatnego zbycia udziałów (akcji), stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a tej ustawy. Dopiero w tym momencie ujawnia się bowiem rzeczywisty przychód z objęcia akcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)–c).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

1.odsetki od pożyczek;

2.odsetki od wkładów oszczędnościowych i środki na rachunkach bankowych lub innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5;

3.odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych;

4.dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym również:

dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
podział majątku likwidowanej osoby prawnej lub spółki,
wartość dokonanych na rzecz wspólników spółek, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2-2b;

5.przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c;

6.należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,
realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

7.przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu;

8.przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy;

9.nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni, objętych w zamian za wkład niepieniężny;

9a.u wspólnika, określoną w umowie spółki, o której mowa w art. 5a pkt 28 lit. c i d, wartość wkładu niepieniężnego wniesionego w postaci rzeczy lub praw, w zamian za który wspólnikowi nie są wydawane udziały (akcje), o których mowa w pkt 9;

10.przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Akcjonariusz Spółki sprzeda Wnioskodawcy swoje akcje po cenie niższej od bieżących notowań akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych. Sprzedaż akcji poniżej wartości rynkowej wynika z planowanej przez Akcjonariusza i Spółkę strategii gospodarczej ukierunkowanej na skuteczne zmotywowanie kluczowych członków kadry menedżerskiej i pracowników Spółki (w tym Wnioskodawcy) do pozostania w strukturach Spółki przez założony okres oraz aktywniejsze przyczynienie się w tym czasie do rozwoju Spółki. Uprawnienie to będzie wynikało z uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki Cena sprzedaży akcji będzie odpowiadała historycznej uśrednionej cenie nabycia akcji przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższego przepisu wynika, że strony mają swobodę kontraktowania, co pozwala im ułożyć stosunek prawny według własnego uznania. Cena zbycia może więc być ustalona na dowolnym poziomie. Czym innym jest bowiem samo prawo do sprzedaży akcji po zaniżonej cenie a czym innym skutki podatkowe skorzystania z tego prawa. Tym samym Akcjonariusz Spółki może sprzedać Wnioskodawcy akcje po każdej cenie, w tym odpowiadającej historycznej uśrednionej cenie za jaką nabył akcje.

Przy czym w tym miejscu należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje – po stronie kupującego akcje (Wnioskodawcy) – opodatkowania z tytułu zawarcia umowy sprzedaży akcji z osobą, z którą nie łączy Wnioskodawcy żaden stosunek prawny. Nabycie akcji od akcjonariusza spółki akcyjnej nie jest źródłem przychodu, jest nim natomiast sprzedaż tych akcji. W myśl cyt. wyżej art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych. To oznacza, że opodatkowaniu podlegać będzie dopiero odpłatne zbycie akcji, które Wnioskodawca nabędzie w drodze zawarcia z Akcjonariuszem umowy sprzedaży akcji po cenie preferencyjnej.

Innymi słowy w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie podlega ani samo zawarcie umowy sprzedaży akcji ani też ich nabycie w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z Akcjonariuszem. Opodatkowaniu podlegać będzie dopiero odpłatne zbycie akcji nabytych w drodze zawarcia ww. umowy sprzedaży, przy czym w przypadku ich odpłatnego zbycia, kosztem uzyskania przychodu z tego zbycia będzie cena za jaką Wnioskodawca nabędzie akcje od Akcjonariusza. Zgodnie bowiem z art. 23 ust 1 pkt 38 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Tym samym należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że zarówno samo zawarcie z Akcjonariuszem Spółki umowy sprzedaży akcji po preferencyjnej cenie, jak również nabycie akcji przez Wnioskodawcę w wyniku zawarcia ww. umowy sprzedaży akcji jest dla nabywcy akcji (Wnioskodawcy) neutralne podatkowo i nie powoduje po jego stronie powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Nie sposób jednak zgodzić się z Wnioskodawcą, że w rozpatrywanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy art. 24 ust. 11-12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 24 ust. 12 ww. ustawy – zasada, o której mowa w ust. 11, nie ma zastosowania do dochodu osiągniętego ze zbycia akcji, przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem akcji.

Na podstawie art. 24 ust. 12a ww. ustawy – przepisy 11 i 12 mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego obszaru Gospodarczego.

Zgodnie z wykładnią językową cytowanych powyżej przepisów, a także zakazem rozszerzającego interpretowania przepisów zawierających preferencje podatkowe należy stwierdzić, że przepisy te odraczają moment opodatkowania dochodu wynikającego z różnicy między wartością rynkową akcji a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie), w sytuacji, gdy spełnione są wskazane w nim warunki, tj.:

musi nastąpić objęcie (nabycie) akcji – przepis dotyczy zatem zarówno objęcia akcji emitowanych po raz pierwszy jak i akcji będących już w obrocie,
osoby obejmujące (nabywające) te akcje muszą być uprawnione do takiego nabycia na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej ich emitentem,
spółka, której akcje są nabywane ma siedzibę na terytorium Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Warunki te oznaczają, że czynność objęcia akcji dotyczy spółki i osoby uprawnionej do objęcia akcji podobnie jak czynność nabycia akcji, która również dotyczy spółki i osoby uprawnionej jako stron transakcji nabycia. Innymi słowy nabycie akcji przez osobę uprawnioną następuje od spółki a nie od jakiegokolwiek innego podmiotu. Dlatego właśnie podejmowana jest uchwała walnego zgromadzenia. Spółka może wszak rozporządzać swoimi własnymi akcjami a nie cudzymi. Akcje objęte przez akcjonariusza spółki są akcjami należącymi do tego akcjonariusza a nie do spółki, w efekcie spółka nie może decydować w drodze uchwały komu i na jakich warunkach w tym za jaką cenę akcjonariusz ma te akcje sprzedać.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca stanie się właścicielem akcji na podstawie zawarcia umowy sprzedaży akcji z Akcjonariuszem, a nie na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki będącej emitentem. W tym miejscu należy podkreślić, że Akcjonariusz, który sprzeda Wnioskodawcy akcje po cenie preferencyjnej i Spółka (której pracownikiem jest Wnioskodawca) to dwa odrębne podmioty prawne. Spółka posiada osobowość prawną i sama jest podmiotem praw i obowiązków. W tym kontekście zupełnie niezrozumiała jest istota programu motywacyjnego, który ma polegać na motywowaniu kadry menedżerskiej i pracowników Spółki (w tym Wnioskodawcy), ale którego koszów ma nie ponosić Spółka. A do tego to z uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki ma wynikać uprawnienie Wnioskodawcy do nabycia akcji Spółki, ale nie od Spółki tylko od Akcjonariusza. W efekcie pojawia się pytanie w jaki sposób autor rzekomego programu motywacyjnego czyli Spółka może nadawać komukolwiek uprawnienia do nabywania akcji, które nie są jej własnością a własnością innego podmiotu (Akcjonariusza) i jeszcze wpływać na kształtowanie ceny sprzedaży akcji przez ten inny podmiot. Błędem jest bowiem traktowanie Spółki przez jej większościowego akcjonariusza jako formy swojej działalności gospodarczej i tym samym utożsamianie sprzedaży akcji przez większościowego akcjonariusza Spółki z przekazaniem akcji w ramach planu motywacyjnego na podstawie decyzji podjętej przez Spółkę wyrażoną w uchwale zgromadzenia wspólników.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia bezspornie wynika, że Wnioskodawca nabędzie akcje Spółki na podstawie zawartej z Akcjonariuszem umowy sprzedaży akcji po cenie preferencyjnej, a nie że obejmie (nabędzie) akcje na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wspólników Spółki – wbrew temu co sugeruje Wnioskodawca. Dlatego w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy art. 24 ust. 11-12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy, że zarówno zawarcie z Akcjonariuszem umowy nabycia akcji po preferencyjnej cenie, jaki i samo nabycie akcji przez Wnioskodawcę w wyniku zawarcia ww. umowy sprzedaży akcji jest dla Wnioskodawcy neutralne podatkowo i nie powoduje powstania przychodu, należało uznać za prawidłowe, choć z innego powodu niż wskazany przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin