Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-123/15-4/MP
z 29 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2015 r. (data wpływu 6 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przystąpienia do umowy kredytowej i zwolnienia z długu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przystąpienia do umowy kredytowej i zwolnienia z długu.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) w związku z powyższym, pismem z dnia 29 kwietnia 2015 r., Nr IPTPB2/4511-123/15-2/MP, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 29 kwietnia 2015 r. (data doręczenia 30 kwietnia 2015 r.), natomiast w dniu 6 maja 2015 r. do tutejszego Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 4 maja 2015 r.)

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

W dniu 21 grudnia 2007 r. Pani SB wraz z Panem RW, zawarła z Bankiem umowę kredytu budowlano-hipotecznego przeznaczonego na finansowanie inwestycji budowlanej. Z uwagi na chwilowe trudności związane ze źródłem zarobku Pana W. w dniu 1 września 2008 r., Bank zawarł z bratem Pani B., tj. Wnioskodawcą umowę przystąpienia do długu, w ramach której Wnioskodawca dokonał zabezpieczenia kredytu. Podkreślić należy, że problemy ze źródłem dochodu Pana W. miały charakter tymczasowy i w związku z tym, Bank sam zaproponował rozwiązanie w postaci tymczasowego przystąpienia do długu osoby trzeciej (Wnioskodawcy), a następnie jej zwolnienie. Bank nie poinformował przy tej okazji o żadnych negatywnych konsekwencjach takiego działania.

Warunki zwolnienia z długu Wnioskodawcy przewidziano w aneksie nr 1 do umowy kredytowej (aneks zawarto również w dniu 1 września 2008 r.). Z § 1 pkt 8 tego aneksu wynika, że do § 6 ust. 5 części szczególnej umowy, dodaje się m.in. pkt 5 w brzmieniu: „Warunki zwolnienia z długu Pana ŁB: dwa wpływy z wynagrodzenia za pracę świadczoną przez Pana RW”. Dodać należy, że 1 września 2008 r. została również zawarta umowa kaucji w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu kredytu. Wspomnianym aneksem do umowy kredytowej dodano także § 6 ust. 5 pkt 4 części szczególnej umowy, zgodnie z którym za warunek zwolnienia kaucji przyjęto m.in. wpływ wynagrodzenia za pracę świadczoną przez Pana RW (przesłanka ta jest zatem bardzo zbliżona do przesłanki zwolnienia Wnioskodawcy z długu, jest poniekąd przez nią „skonsumowana”). Do dwóch wpływów z wynagrodzenia Pana RW doszło w lutym 2009 r., wtedy też nastąpił zwrot środków z kaucji w ramach czynności technicznej Banku, polegającej na uwolnieniu środków. Zatem warunek zwolnienia został spełniony, jednak Wnioskodawca nadal pozostaje dłużnikiem, skutek zwolnienia wiązać bowiem należy z podpisaniem stosownej umowy w sprawie zwolnienia z długu z Bankiem - planowane jest podpisanie takiej umowy w przyszłości.

W związku z przystąpieniem do umowy kredytowej, Wnioskodawca nie rości sobie żadnych praw do nieruchomości, nie otrzyma On z tego tytułu wynagrodzenia, ani nie osiągnie z tego tytułu żadnych innych korzyści majątkowych. Po zwolnieniu Wnioskodawcy z długu zaciągniętego na skutek przystąpienia do umowy kredytowej, kredyt nie zostanie umorzony i będzie on dalej spłacany przez Panią SB i Pana RW. Przystąpienie do długu przez Wnioskodawcę nie oznacza zwolnienia z długu wskazanych dotychczasowych kredytobiorców. Jedynymi właścicielami nieruchomości będącej przedmiotem kredytu, po spłacie pozostaną Pani SB oraz Pan RW (widnieją oni jako właściciele w księdze wieczystej).

W piśmie z dnia 4 maja 2015 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca dodatkowo wskazał:

W § 1 umowy przystąpienia do długu zawartej z bankiem w dniu 1 września 2008 r., wskazano kwotę zadłużenia Pani SB oraz Pana RW (pierwotnych kredytobiorców) na dzień zawarcia tej umowy (1 września 2008 r.). Zaś w § 2 ww. umowy, przewidziano m.in., że Wnioskodawca oświadczył, że przystępuje do tego długu wraz z odsetkami i zobowiązuje się spłacić zadłużenie wraz z powyższymi pierwotnymi kredytobiorcami na warunkach przewidzianej w umowie kredytowej. W § 3 ww. umowy, Bank wyraził zgodę na przystąpienie do długu. W § 4 ww. umowy wskazano, że umowa przystąpienia do długu jest ważna do czasu wykonania zobowiązania (tj. spłaty kredytu) i nie może być odwołana przez przystępującego do długu.

Jednak należy podkreślić, że przystąpienie do długu miało charakter tymczasowego zabezpieczenia długu, na co wskazywał z góry ustalony warunek zwolnienia z długu przewidziany w aneksie do umowy o kredyt mieszkaniowy zawarty 1 września 2008 r. – do § 6 ust. 5 części szczególnej umowy kredytowej („Inne postanowienia umowy”), dodano pkt 5 o następującym brzmieniu:

„Warunki zwolnienia z długu P. ŁB:

- dwa wpływy z wynagrodzenia za pracę świadczoną przez P. RW”.

Warunek ten został spełniony (jak wskazano we wniosku, do wpływów z wynagrodzenia, o których mowa wyżej, doszło w lutym 2009 r.). Wnioskodawca przystąpił do długu i tym samym zobowiązał się do spłaty (wraz kredytobiorcami) zadłużenia w wysokości kwoty w złotych stanowiącej równowartość xx CHF (taką kwotę na dzień 1 września 2008 r. pierwotni kredytobiorcy byli winni Bankowi z tytułu kredytu mieszkaniowego).

Przystępujący (Wnioskodawca) do długu - odpowiada solidarnie z pierwotnymi kredytobiorcami - nie zostało to wprost wskazane w umowie, ale wynika to z cech konstrukcji przystąpienia do długu. Wnioskodawca stwierdza, że jednak w kontekście solidarnego charakteru odpowiedzialności trzeba zaznaczyć, że odpowiedzialność Wnioskodawcy istotnie różni się od odpowiedzialności pierwotnych kredytobiorców. Intencją stron umowy o przystąpienie do długu było wzmocnienie sytuacji prawnej Banku poprzez zabezpieczenie długu (o tymczasowym charakterze w związku z chwilową niedyspozycją jednego z pierwotnych kredytobiorców), nie zaś udzielenie kredytu Wnioskodawcy. Podkreślenia wymaga, że Wnioskodawca nie uzyskał w związku z przystąpieniem do długu żadnego przysporzenia, żadnych korzyści majątkowych.

W związku z zawartą umową przystąpienia do długu z dnia 1 września 2008 r., Bank nie dokonał żadnego umorzenia (długu, części długu, ani odsetek), kwota zadłużenia pozostała taka sama. Przystąpienie do długu nie oznaczało zwolnienia z długu dotychczasowych, pierwotnych kredytobiorców, kredyt nie został z tego tytułu umorzony w jakiejkolwiek części, był dalej spłacany w tej samej kwocie, z tymi samymi odsetkami. Zwolnienie Wnioskodawcy z długu w przyszłości, również nie spowoduje umorzenia tego długu lub odsetek. Wnioskodawca pragnie zaakcentować, że Jego przystąpienie do długu miało jedynie charakter tymczasowego zabezpieczenia, zaś kredyt od samego początku był faktycznie spłacany wyłącznie przez pierwotnych kredytobiorców (także po przystąpieniu do długu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Jakie skutki na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zwolnienie z długu Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie Go z długu (poprzez podpisanie z Bankiem stosownej umowy w sprawie zwolnienia) zaciągniętego na skutek przystąpienia do umowy kredytowej, do którego doszło celem zabezpieczenia wierzytelności Banku wynikającej z umowy kredytowej, będzie obojętne podatkowo i nie będzie powodowało po Jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012, poz. 361 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody (z wyjątkiem dochodów wskazanych w ustawie). Na mocy art. 9 ust. 2 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów jest zasadniczo nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Źródła przychodów stanowiących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wskazane są w art. 10 ust. 1 oraz art. 20 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, definiuje przychód jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (z zastrzeżeniami wskazanymi w tym przepisie). Z kolei zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł (o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy) uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi najbliższej rodziny w rozumieniu przepisowo organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) i inne niż wymienione w art. 14 dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia należące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycie w ujawnionych źródłach.

Podkreślić trzeba, że katalog wymieniony w art. 20 ust. 1 nie ma charakteru zamkniętego, na co wskazuje użyty w przepisie zwrot „w szczególności”. W katalogu tym zatem mieszczą się wszelkie przychody podatnika, u którego występuje realne przysporzenie majątkowe.

Przez nieodpłatne świadczenie należy zaś rozumieć zasadniczo taką sytuację, kiedy następuje przysporzenie bez wcześniejszego obowiązku takiego świadczenia wynikającego z łączącego strony stosunku umownego. Wydaje się jednak, że w przepisach art. 11 i art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez nieodpłatne świadczenie rozumie się po prostu zapłatę czymś innym niż pieniędzmi (wyrok WSA w Poznaniu z 19 stycznia 2010 r., sygn. I SA/Po 836/09).

Natomiast w wyroku z 12 grudnia 2008 r. (sygn. II FSK1361 /07) NSA uznał, że nieodpłatne świadczenie obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy.

Podkreślić należy, że na skutek przystąpienia do długu Wnioskodawca nie otrzymał żadnych środków, nie korzystał ze środków pieniężnych będących przedmiotem umowy kredytowej (nie miał nawet dostępu do konta, na którym środki te się znajdowały), zaś w związku z faktem przystąpienia do kredytu nie odniósł żadnych korzyści. Oznacza to, że zwolnienie Wnioskodawcy z długu, o którym mowa w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, nie spowoduje powstania u Niego jakichkolwiek korzyści, nastąpi jedynie zmiana stron umowy kredytu, która nie spowoduje żadnych konsekwencji w zakresie stosunków zobowiązaniowych. Trzeba również zaznaczyć, że status Wnioskodawcy, który przystąpił do długu, jest inny od statusu samych kredytobiorców. Wnioskodawca staje się dodatkowym dłużnikiem, ale nie staje się kredytobiorcą, zatem zwolnienia Wnioskodawcy z długu niewątpliwie nie należy traktować tak samo, jak umorzenia długu wobec pierwotnych kredytobiorców. Istotą przystąpienia do długu jest bowiem to, że do istniejącego długu przystępuje po stronie kredytobiorcy osoba trzecia celem dodatkowego zabezpieczenia kredytu, jednak jak wskazano wyżej - nie staje się ona z tego tytułu kredytobiorcą.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach organów podatkowych, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 czerwca 2013 r. (Nr ITPB2/415-602/14/DSZ), w której stwierdzono, że wnioskodawczyni nie uzyskała kosztem majątku Banku korzyści majątkowej w wysokości odpowiadającej kwocie kredytu stanowiącego przedmiot zwolnienia z długu, gdyż w chwili dokonania przedmiotowej czynności prawnej nastąpiła zmian stron umowy kredytu, która nie powoduje żadnych konsekwencji w zakresie stosunków zobowiązaniowych - nie zmienia się bowiem tożsamość, kształt ani treść zobowiązania kredytowego, dlatego też nie można uznać, że w chwili zwolnienia z długu po stronie Wnioskodawczyni powstał przychód podlegający opodatkowaniu.

Podkreślić należy, że fakt, że wierzyciel zwolni z długu Wnioskodawcę (który przystąpił do długu w celu zabezpieczenia kredytu), nie będzie miał wpływu na dalsze trwanie wierzytelności będącej przedmiotem tego zabezpieczenia.

Uzasadniając stanowisko Wnioskodawca wskazuje, że skutki podobne do wyżej opisanych wywoływałoby uwolnienie od odpowiedzialności poręczyciela. Odwołanie się do instytucji poręczenia jest uzasadnione, bowiem pełni ona taką samą rolę, jak przystąpienie do długu, tj. stanowi zabezpieczenie kredytu, a jak wskazano wyżej – sytuacja przystępującego do długu (jak i poręczyciela) jest inna, niż kredytobiorcy.

Do poręczenia oraz przystąpienia do długu odniósł się WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 13 października 2010 r. (sygn. I SA/Po 407/10), charakteryzując obie instytucje jako rodzaj zabezpieczenia kredytu dokonywanego przez kredytobiorcę. Sąd podkreślił, że aby można było mówić o przychodzie podlegającym opodatkowaniu, zbadać trzeba okoliczność, czy podatnik otrzymał pieniądze lub jakiekolwiek wartości pieniężne bądź czy pozostawiono mu je do dyspozycji, albo też czy otrzymał świadczenia w naturze lub nieodpłatne świadczenia. Sąd wywiódł, że aby u podatnika powstał przychód do opodatkowania, musi powstać po jego stronie korzyść majątkowa, jakiekolwiek przysporzenie. W niniejszej sprawie wnioskodawca nie otrzymał żadnego przysporzenia, nie powstała po jego stronie jakakolwiek korzyść majątkowa. WSA w Poznaniu dodał, że przychód powstanie w przypadku umorzenia przez bank odsetek od kredytu, ale - co istotne - przychód ten powstanie po stronie kredytobiorcy, ponieważ to kredytobiorca korzystał z kredytu bezpłatnie, dlatego też otrzymał od banku nieodpłatne świadczenie. W niniejszej sprawie wnioskodawca nie może być utożsamiany z kredytobiorcą, jest on bowiem dłużnikiem stanowiącym dodatkowe zabezpieczenie kredytu. W przypadku wnioskodawcy nie można w ogóle mówić o korzystaniu z kredytu (a już tym bardziej o bezpłatnym korzystaniu) - nie miał on nawet dostępu do środków. Dlatego też, po stronie wnioskodawcy nie powstanie przychód. W dalszej części wywodu WSA w Poznaniu stwierdza, że jego zdaniem, z punktu widzenia skutków podatkowych, nie ma podstaw prawnych do odmiennego traktowania podatników, którzy dokonali zabezpieczenia kredytu w formie poręczenia lub przystąpienia do długu. Sąd podkreślił, że przystępując do długu zabezpieczający kredyt staje się wraz z kredytobiorcą solidarnym dłużnikiem wobec banku, jednakże zarówno w przypadku poręczenia, jak i przystąpienia do długu, bank nie dokonuje nieodpłatnego świadczenia na rzecz zabezpieczającego, ponieważ zarówno poręczyciel jaki przystępujący do długu nie korzystają ze środków finansowych pochodzących z udzielonego kredytu, dlatego też nie można mówić o powstaniu przychodu z nieodpłatnego świadczenia przez bank.

W kontekście powyższych uwag przytoczyć można również przykładowo interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 kwietnia 2012 r. (Nr IPPB4/415-66/12-4/JK3), w której organ podatkowy uznał, że jeżeli bank zwolni kredytobiorcę z długu, to kwota tego zwolnienia nie będzie stanowiła dla poręczyciela przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dzieje się tak dlatego, że po stronie poręczyciela nie następuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia. Organ ponadto zaznaczył, że skoro majątek poręczyciela w chwili udzielenia kredytu nie uległ powiększeniu (gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z kredytu), to nie można uznać, że w chwili umorzenia tego kredytu po stronie poręczyciela powstanie przychód podlegający opodatkowaniu. Majątek poręczyciela nie powiększa się o umorzoną kwotę, ponieważ to nie on był kredytobiorcą.

Zdaniem Wnioskodawcy uwagi te znajdują zastosowanie również w sprawie opisanej w niniejszym wniosku.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stwierdzić, że w opisanej we wniosku interpretacyjnym sytuacji, w razie podpisania z Bankiem stosownej umowy, na mocy której dojdzie do zwolnienia z długu Wnioskodawcy, nie dojdzie do powstania po Jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby, do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Należy wyjaśnić, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 z późn. zm.), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia należności głównej (kapitał kredytu lub pożyczki), a niekiedy i odsetek od kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Natomiast, odmiennie w zakresie rozliczeń należy traktować odsetki, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytobiorcy, tzw. odsetki karne.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, w dniu 21 grudnia 2007 r. Pani SB wraz z Panem RW, zawarli z Bankiem umowę kredytu budowlano-hipotecznego przeznaczonego na finansowanie inwestycji budowlanej.

Z uwagi na chwilowe (tymczasowe) trudności związane ze źródłem zarobku jednego z kredytobiorców, Bank zaproponował rozwiązanie w postaci tymczasowego przystąpienia do długu osoby trzeciej, a następnie jej zwolnienie W związku z tym w dniu 1 września 2008 r., Bank zawarł z Wnioskodawcą umowę przystąpienia do długu, w ramach której Wnioskodawca dokonał zabezpieczenia kredytu.

Przystąpienie Wnioskodawcy do długu/kredytu ma charakter tymczasowego zabezpieczenia tego długu, na co wskazuje z góry ustalony warunek zwolnienia z długu przewidziany w aneksie do umowy o kredyt mieszkaniowy zawarty również w dniu 1 września 2008 r. Stosownie do przepisów tego aneksu do umowy, warunkiem zwolnienia z długu Wnioskodawcy są dwa wpływy z wynagrodzenia za pracę świadczoną przez kredytobiorcę. Ponadto, w dniu 1 września 2008 r. została również zawarta umowa kaucji w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu kredytu. Ww. aneksem do umowy kredytowej dodano także, że za warunek zwolnienia kaucji przyjęto m.in. wpływ wynagrodzenia za pracę świadczoną przez kredytobiorcę. W lutym 2009 r., doszło do dwóch wpływów z wynagrodzenia kredytobiorcy, wtedy też nastąpił zwrot środków z kaucji w ramach czynności technicznej Banku, polegającej na uwolnieniu środków. Zatem warunek zwolnienia został spełniony, jednak Wnioskodawca nadal pozostaje dłużnikiem, bowiem skutek zwolnienia z długu wiązać należy z podpisaniem z Bankiem stosownej umowy w sprawie zwolnienia z długu - planowane jest podpisanie takiej umowy w przyszłości.

W związku z zawartą w dniu 1 września 2008 r. umową przystąpienia Wnioskodawcy do długu, Bank nie dokonał żadnego umorzenia długu, części długu, lub odsetek, a kwota zadłużenia pozostała taka sama. Przystąpienie Wnioskodawcy do długu/kredytu nie oznaczało również zwolnienia z długu dotychczasowych, pierwotnych kredytobiorców, kredyt nie został z tego tytułu umorzony w jakiejkolwiek części, był dalej spłacany w tej samej kwocie, z tymi samymi odsetkami. Wnioskodawca podał, że zwolnienie Wnioskodawcy z długu w przyszłości, również nie spowoduje umorzenia tego długu lub odsetek.

W związku z przystąpieniem do umowy kredytowej, Wnioskodawca nie rości sobie żadnych praw do nieruchomości, nie otrzyma On z tego tytułu wynagrodzenia ani nie osiągnie z tego tytułu żadnych innych korzyści majątkowych. Po zwolnieniu Wnioskodawcy z długu, zaciągniętego na skutek przystąpienia do umowy kredytowej, kredyt nie zostanie umorzony i będzie dalej spłacany przez kredytobiorców. Przystąpienie do długu przez Wnioskodawcę nie oznacza zwolnienia z długu wskazanych dotychczasowych kredytobiorców. Jedynymi właścicielami nieruchomości będącej przedmiotem kredytu, po spłacie kredytu pozostaną kredytobiorcy (widnieją oni jako właściciele w księdze wieczystej).

Wskazać należy, że przystąpienie do długu jest jedną z form osobowego zabezpieczenia transakcji finansowych stosowaną przez instytucje bankowe. Jego cechą charakterystyczną jest to, że powoduje przekształcenie po stronie dłużniczej stosunku zobowiązaniowego. W jego następstwie, do pierwotnego dłużnika przystępuje nowy, jako dłużnik solidarny. Oznacza to, że osoba przystępująca do długu (kredytu) nie odpowiada za niego jak za cudze zobowiązanie, lecz dług staje się jego własnym. Przystąpienie do długu powoduje zatem, zwiększenie liczby podmiotów zobowiązanych do świadczenia wobec wierzyciela (np. Banku).

Dłużnik odpowiada za dług w takim zakresie, w jakim istniał on w chwili przystąpienia przez niego do długu. Istniejąca między dłużnikami solidarność skutkuje tym, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych z długu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w następstwie przystąpienia w dniu 1 września 2008 r. przez Wnioskodawcę do długu, stał się On dłużnikiem solidarnym i odpowiada za zobowiązanie - kredyt zaciągnięty przez dotychczasowych współkredytobiorców tak jak za własny. Odpowiedzialność Wnioskodawcy za zadłużenie ograniczona jest do takiego zakresu, w jakim istniało ono w chwili przystąpienia Wnioskodawcy do długu.

Jednakże z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przeszłego wynika, że przystąpienie Wnioskodawcy do długu/kredytu nie będzie się wiązało się z umorzeniem przez Bank należności głównej udzielonego kredytu, odsetek lub ich części. Zatem, jeżeli Wnioskodawca przystępując do długu/kredytu faktycznie nie uzyska kosztem majątku Banku korzyści majątkowej oraz nie zmieni się kształt ani treść zobowiązania kredytowego, nie będzie można uznać, że w momencie zwolnienia Wnioskodawcy z długu, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Reasumując, jeżeli w następstwie przystąpienia Wnioskodawcy do długu (kredytu) w dniu 1 września 2008 r., nie dojdzie do umorzenia przez Bank długu, części długu, lub odsetek - zwolnienie Wnioskodawcy z długu, poprzez zawarcie z Bankiem stosownej umowy, nie będzie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowanie podatkiem dochodowym, w szczególności nie powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie tut. Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.