Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-1453/14/BS
z 6 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2014 r. (data wpływu 19 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Spółka) jest spółką należącą do grupy .... Spółka świadczy usługi sklasyfikowane jako pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKWiU 64.19), pozostałe formy udzielania kredytów (PKWiU 64.92) oraz działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKWiU 66.19).

Spółka nie jest podmiotem udzielającym kredytów. Spółka świadczy usługi Wsparcia Procesu Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej na rzecz wszelkich podmiotów udzielających kredytów/pożyczek zainteresowanych nabyciem usług od Spółki, w tym również na rzecz kas z grupy ..., z którymi Spółka ma podpisane stosowne umowy. Zakres czynności Spółki w ramach usługi Wsparcia Procesu Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej był zmienny w czasie i zależny od woli zamawiających. W związku z tym w opisie czynności Spółka zaznacza, które czynności występowały zawsze, a istnienie których zależało od okresu, w którym świadczono usługę albo woli zamawiającego:

Wstępne badanie zgodności – sprawdzenie zgodności danych Wniosku pożyczkowego/kredytowego z warunkami określonymi w Metodyce i Formule produktu stanowiącymi wymagania Zleceniodawcy oraz kwalifikacja do grupy ryzyka wg. przyjętego przez Zleceniodawcę modelu scoringowego (czynność występująca zawsze);

Potwierdzenie dokumentacji o źródle i wysokości dochodu na którą składa się:

1. potwierdzenie dokumentacji o źródle i wysokości dochodu - weryfikacja danych zawartych w dokumentach o źródle i wysokości dochodu przez telefoniczny kontakt z wystawca dokumentu lub weryfikacja danych w oparciu o inne przewidziane Metodyką dokumenty (czynność zależna od rodzaju źródła dochodu, nie dotyczy świadczeń emerytalno-rentowych);
2. weryfikacja terenowa - weryfikacja danych zawartych w dokumentach o źródle i wysokości dochodu w siedzibie wystawcy dokumentu (czynność występująca na życzenie Zamawiającego);

Weryfikacja i wydanie raportu (czynność występująca zawsze) - weryfikacja Wniosku pożyczkowego / kredytowego w zakresie kompletności i jakości przedłożonej dokumentacji, weryfikacja zgodności z Formułą produktu i Metodyką dla warunków nie będących przedmiotem walidacji we wstępnym badaniu zgodności oraz sporządzenie raportu z weryfikacji.

Wstrzymanie realizacji wniosku - czynność wprowadzona na wniosek Zamawiającego polegająca na wstrzymaniu realizacji zamówienia w przypadku braku w Zamówieniu kompletu dokumentów wymaganych Formułą produktu i Metodyką występujące przy Usłudze:

1. potwierdzenie dokumentacji o źródle i wysokości dochodu; :
2. weryfikacja i wydanie raportu;
3. obsługa pożyczek (czynność występująca na życzenie Zamawiającego):
4. przygotowanie projektu dokumentu umowy kredytowej;
5. ustanowienie, zmiana, zwolnienie zabezpieczenia rzeczowego.

Monitoring (czynność występująca na życzenie Zamawiającego):

1. kontrola kontynuacji ubezpieczenia przedmiotu zabezpieczenia - wezwanie klienta Zamawiającego do przedłożenia polisy ubezpieczeniowej oraz jej weryfikacja pod względem formalno-prawnym;
2. okresowa weryfikacja dokumentacji kredytowej klienta Zamawiającego z pożyczką gospodarczą (element czynności monitoringu, którego wykonywania zaniechano z biegiem okresu świadczenia usługi Wsparcia Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej) – wezwanie klienta Zamawiającego do przedłożenia dokumentów finansowych weryfikacja przedłożonych dokumentów, ocena sytuacji finansowej pożyczkobiorcy/kredytobiorcy.

Konsultacje w zakresie wpływu zmian w Metodyce na obszar realizacji procesu weryfikacji dokumentacji kredytowej, w tym na aplikacje informatyczne wspierające proces — czynność realizowana po przesłaniu Zamówienia przez zamawiającego.

Złożenie wniosku do Sądu o wpis do hipoteki – czynność realizowana po przesłaniu Zamówienia przez zamawiającego.

Wsparcie przy obsłudze procesu sprzedażowego - czynność realizowana po przesłaniu Zamówienia przez zamawiającego.

Weryfikacja i wydanie raportu przy zmianie zabezpieczenia w aktywnej umowie (czynność występująca na życzenie Zamawiającego):

1. zmiana zabezpieczenia osobowego - weryfikacja przedłożonej dokumentacji oraz sporządzenie raportu z weryfikacji dokumentacji kredytowej ;
2. zmiana zabezpieczenia rzeczowego - weryfikacja przedłożonej dokumentacji oraz sporządzenie raportu z weryfikacji dokumentacji kredytowej, oraz po decyzji Zamawiającego sporządzenie projektu aneksu do umowy kredytowej.

Kontrola przedmiotu zabezpieczenia – dokumentacja zdjęciowa przedmiotu zabezpieczenia aktywnego zobowiązania pożyczkowego/kredytowego sporządzona przez podwykonawcę wraz z opisem lokalizacji przedmiotu zabezpieczenia (czynność występująca na życzenie Zamawiającego).

Monitorowanie wartości przedmiotu zabezpieczenia aktywnego zobowiązania pożyczkowego/kredytowego (czynność występująca na życzenie Zamawiającego):

1. weryfikacja metodą porównawczą — oszacowanie wartości przedmiotu zabezpieczenia na podstawie lokalnych ofert;
2. ocena z informacją rzeczoznawcy o przeciętnej cenie nieruchomości - ocena przeprowadzona przez podwykonawcę z informacją o przeciętnej cenie nieruchomości;
3. operat szacunkowy/wycena (czynność występująca na życzenie Zamawiającego) – operat szacunkowy nieruchom oś ci/wycena ruchomości wykonany/a przez podwykonawcę.

Realizacja usługi odbywa się poprzez każdorazowe złożenie zamówienia przez zleceniodawcę na daną usługę przy użyciu aplikacji elektronicznej „System Wniosek”. Na podstawie wyników czynności Spółki zleceniodawca dokonuje analizy wniosku i podejmuje decyzję w kwestii udzielenia lub odmowy udzielenia kredytu/pożyczki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W świetle powyższego stanu faktycznego powstało pytanie czy do usług świadczonych przez Spółkę znajdzie zastosowanie art. 43 ust 13 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), tj. czy Spółka jest uprawniona do zastosowania zwolnienia do świadczonych przez siebie usług na podstawie powyższego przepisu?

Zdaniem Spółki do świadczonych przez nią usług opisanych powyżej, znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT „zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.”

Natomiast w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT „Zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.”

Oznacza to, że dyspozycja art. 43 ust. 13 ustawy o VAT dotyczy również usług stanowiących element usługi udzielania kredytów lub pożyczek, jeśli stanowią odrębną całość oraz są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej udzielania kredytów lub pożyczek. Świadczone przez Spółkę usługi analizy kredytowej niewątpliwie są związane z usługami udzielania kredytów lub pożyczek, co wskazuje, że co do zasady usługi opisane w niniejszym wniosku mogą być przedmiotem zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Należy więc poddać analizie czy wszystkie warunki do uznania usług świadczonych przez Spółkę za zwolnione na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT są spełnione. W związku z tym należy wskazać, że z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT wynikają następujące warunki do uznania usługi za zwolnioną:

1. usługa ma stanowić element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT;
2. usługa ma stanowić równocześnie odrębną całość;
3. usługa ma być niezbędna do świadczenia usługi zwolnionej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 3 7-41 ustawy o VAT;
4. usługa ma być właściwa dla usługi zwolnionej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41ustawy o VAT.

Usługa stanowiąca element zwolnionej usługi podstawowej.

Przede wszystkim należy więc zwrócić uwagę, że z treści ani celu analizowanego przepisu nie wynika, żeby warunkiem jego zastosowania była tożsamość podmiotowa podmiotu świadczącego usługę udzielania kredytu albo pożyczki oraz podmiotu świadczącego usługę pomocniczą zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Innymi słowy, podmiotem świadczącym usługę zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT może być podmiot inny niż podmiot udzielający kredytu lub pożyczki, co ma miejsce w analizowanym przypadku.

Należy podkreślić, że taki wniosek wynika z:

1. wykładni literalnej — przepis nie wskazuje na konieczność tożsamości podmiotowej podmiotów świadczących usługę podstawową i pomocniczą;
2. wykładni systemowej — tam gdzie ustawodawca chciał ustanowić konieczność tożsamości podmiotowej w celu skorzystania ze zwolnienia z VAT uczynił to w sposób wyraźny (art. 43 ust. 17a ustawy o VAT). W konsekwencji, skoro nie uczynił tego w odniesieniu do analizowanego przepisu, to podmiot świadczący usługę pomocniczą może być podmiotem innym niż podmiot świadczący usługę podstawową;
3. orzecznictwa ETS — w wyroku w sprawie SDC C-2/95 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy pomiędzy podmiotem wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień właściwych dla usług pomocniczych do usług finansowych, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej. Oznacza to, że zgodnie z orzecznictwem ETS kluczowe jest by z punktu widzenia klienta usługa pomocnicza stanowiła element usługi finansowej, a kwestia tożsamości podmiotów świadczących usługę podstawową i pomocniczą jest bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia.

W świetle powyższego można więc stwierdzić, że pierwszy warunek zastosowania do usług Spółki zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, jest spełniony, gdyż z punktu widzenia klienta weryfikacja dokumentacji kredytowej jest elementem procesu prowadzącego do wyświadczenia mu usługi finansowej.

Usługa stanowiąca odrębną całość.

Drugim warunkiem zastosowania art. 43 ust. 13 ustawy o VAT jest, by usługa pomocnicza stanowiła odrębną całość. Również ten warunek zdaniem Spółki jest spełniony w analizowanym stanie faktycznym, gdyż dokonanie pełnej weryfikacji dokumentacji kredytowej jak opisana w niniejszym wniosku jest samodzielnym etapem na drodze do realizacji usługi finansowej, który jest w całości wykonywany przez Spółkę.

W świetle powyższego, również drugi warunek zastosowania art. 43 ust. 13 ustawy o VAT jest w analizowanym stanie faktycznym spełniony.

Usługa niezbędna dla usługi podstawowej.

Zdaniem Spółki nie ulega również wątpliwości, że jej usługa jest niezbędna dla usługi podstawowej, tj. udzielania kredytów lub pożyczek. Udzielanie kredytów lub pożyczek bez uprzedniej analizy zdolności do spłacania zobowiązań i możliwości zaspokojenia się przez pożyczkodawcę z majątku klienta, byłoby działaniem oczywiście sprzecznym z jakąkolwiek logiką oraz najprawdopodobniej doprowadziłoby do konieczności zakończenia działalności w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek, ze względu na straty realizowane na tej działalności.

W tym świetle zdaniem Spółki nie ulega wątpliwości, że również trzeci warunek zastosowania w analizowanej sytuacji art. 43 ust. 13 ustawy o VAT jest spełniony.

Usługa właściwa dla zwolnionej usługi podstawowej

W celu ustalenia czy usługi Spółki opisane w niniejszymi wniosku są właściwe dla zwolnionej usługi podstawowej należy określić czym są usługi właściwe dla zwolnionej usługi podstawowej. Zgodnie z zasadami wykładni przede wszystkim należy się odwołać do literalnego znaczenia słowa „właściwy”.

Za stroną http://pl.wiktionary.org/wiki/w%C5%82a%C5%9Bciwy „właściwy” oznacza:

1. taki, który jest odpowiedni, spełnia określone warunki,
2. specyficzny, charakterystyczny dla kogoś lub czegoś.

Podobnie analizowane słowo zostało zdefiniowane na stronie http://sjp.pwn.pl/szukaj/w%C5%82a%C5%9Bciwy na której wskazano, że „właściwy” to:

1. taki, jaki być powinien,
2. charakterystyczny dla kogoś lub czegoś,
3. zgodny z prawdą,
4. stanowiący najważniejszą część czegoś.

W świetle powyższego więc słowo „właściwy” oznacza coś co jest charakterystyczne dla kogoś lub czegoś. Zdaniem Spółki nie ulega wątpliwości, że analiza kredytowa jest charakterystyczna dla usług udzielania pożyczek lub kredytów, gdyż nie dokonuje się takowej dla celów innych operacji gospodarczych.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że z treści przepisu nie wynika, żeby warunkiem skorzystania ze zwolnienia z VAT na jego podstawie, było spełnianie funkcji właściwych dla usługi podstawowej. Analizowany przepis stanowi, że to usługa pomocnicza ma być właściwa dla usługi podstawowej, a nie że ma spełniać funkcje właściwe dla usługi podstawowej. Słowo „właściwy” w analizowanym przypadku niewątpliwie stanowi o cesze, którą ma się charakteryzować usługa pomocnicza; natomiast gdyby przepis wskazywał, że usługa pomocnicza ma spełniać funkcje właściwe dla usługi podstawowej, to słowo „właściwe” odnosiłoby się do funkcji usługi podstawowej. W konsekwencji, pojęcie „usługi właściwej dla usługi podstawowej” jest pojęciem w zupełności odrębnym od pojęcia „usługi spełniającej funkcje właściwe dla usługi podstawowej”.

W świetle powyższego więc wykładnia literalna pojęcia „właściwy dla usługi podstawowej” wskazuje, że usługi Spółki podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, gdyż wszystkie warunki do jego zastosowania są w analizowanym przypadku spełnione.

Na marginesie należy wskazać, że zarówno w doktrynie (M. Koszowski, Wykładnia prowspólnotowa w ujęciu teoretycznoprawnym, Przegląd Legislacyjny nr 3/2009), jak i w orzecznictwie powszechny jest pogląd zgodnie z którym wykładnia pro wspólnotowa jest możliwa jedynie w zakresie w jakim zasady wykładni prawa krajowego pozwalają na różne rozumienie danego przepisu. W tym kontekście należy wskazać wyrok NSA z dnia 23.03.20009 r., sygn. I FPS 6/08 w którym wskazano m.in. „Prowspólnotowa wykładnia prawa powinna mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy wykładnia językowa nie prowadzi do odpowiedzi w przedmiocie treści przepisów prawa krajowego. Wykładnia prowspólnotowa nie powinna mieć miejsca, gdy będzie prowadziła do rezultatów sprzecznych z efektami wykładni językowej, mogłoby to bowiem doprowadzić do niedopuszczalnej wykładni contra legem; por. cytowane wyroki NSA I FSK 600/07 i I FSK 743/07 oraz powołana tam literatura, a także wyrok ETS z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie Paola Faccini Dori v. Recreb Srl. (C-91/92), zgodnie z którym sąd krajowy, wykonując obowiązek dokonywania wykładni prawa wewnętrznego w świetle brzmienia i celu dyrektywy, nie może wykraczać poza wyraźne brzmienie przepisu prawa wewnętrznego. Oznaczałoby to bowiem przyzwolenie na to, aby bez właściwej transpozycji przez państwo określonego przepisu dyrektywy do prawa krajowego, sąd krajowy mógł - poprzez stosowaną wykładnię - nakładać na obywatela obowiązek wynikający z tej dyrektywy wbrew unormowaniu krajowemu. Tymczasem organy państwa członkowskiego w żadnym wypadku nie mogą powoływać się na bezpośrednią skuteczność dyrektywy wobec osób fizycznych i prawnych i nakładać na nie - poprzez stosowanie wykładni zgodnej z celami dyrektywy - obowiązków z mej wynikających, które jednak nie zostały lub zostały niewłaściwie określone w przepisach krajowych; p. orzeczenia ETS z dnia 19 stycznia 1982 r. w sprawie Ursula Becker (8/81) i z dnia 8 października 1987 r. w sprawie Kolpinguis Nijmegen (80/86).”

W świetle powyższego więc, skoro przepis art. 43 ust. 13 ustawy o VAT nie wskazuje w żaden sposób, żeby warunkiem skorzystania ze zwolnienia było spełnianie funkcji właściwych dla usługi podstawowej, to taki wniosek nie może być wywodzony na podstawie wykładni pro wspólnotowej. Jak wskazano w powyższym wyroku, wykładnia prowspólnotowa nie może prowadzić do wykładni contra legem, natomiast wykładnia oparta jedynie o orzecznictwo ETS prowadząca do wniosków nie dających się oprzeć na brzmieniu krajowych regulacji, byłaby taką wykładnią.

Stanowisko organów podatkowych oraz sadów administracyjnych.

Spółka uważa za godne podkreślenia, że w podobnym (ale nie tożsamym) stanie faktycznym uzyskała interpretację potwierdzającą zasadność stosowania zwolnienia z VAT do świadczonych przez nią usług analizy kredytowej. Przedmiotowa interpretacja została wydana po wyroku WSA w Gdańsku z dnia 14 listopada 2013 r., sygn. I SA/Gd 1249/13 w którym sąd potwierdził prawidłowość stanowiska Spółki.

Spółka składa niniejszy wniosek ze względu na fakt, że usługi analizy kredytowej nie są tożsame z usługami Wsparcia Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej (chociaż ich istota i znacząca część zakresu czynności, są takie same), a co za tym idzie, istnieją wątpliwości czy otrzymana interpretacja chroniłaby Spółkę w odniesieniu do usług Wsparcia Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej.

Należy również zaznaczyć, że zwolnienie z VAT czynności polegających na ocenie ryzyka kredytowego na etapie zawarcia umowy i jej realizacji znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25.02.2014 r., sygn. I FSK 563/13 w którym wskazano m.in.: „Bank jako jednostka specjalizująca się w ocenie ryzyka kredytowego - w ramach umowy kredytowej łączącej kredytobiorcę z innym Bankiem - wykonuje na rzecz tego Banku czynności mające na celu ocenę ryzyka kredytowego związanego z konkretnym kredytobiorcą, zarówno na etapie zawarcia umowy jak i jej realizacji. Klasyfikowanie w ten sposób czynności kredytowych jest wynikiem stosowania przepisu art. 43 ust. 13 u.p.t.u., w którym zawarte jest zwolnienie dla „elementu usługi” udzielania kredytu.”.

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, usługa Wsparcia Weryfikacji Dokumentacji Kredytowej będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu

na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.