Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP5/443-293/14-4/KG
z 2 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2014 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy e-puap 16 grudnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 marca 2015 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy e-puap 16 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla wykonywanej za wynagrodzeniem (prowizja) czynności polegającej na wymianie wirtualnej waluty X na środki pieniężne – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku dla wykonywanej za wynagrodzeniem (prowizja) czynności polegającej na wymianie wirtualnej waluty X na środki pieniężne. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 16 marca 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest czynnym płatnikiem VAT. Wnioskodawca zamierza prowadzić platformę internetową x.pl pośredniczącą w transakcjach kupna i sprzedaży oraz wymianie towarów i usług pomiędzy innymi podmiotami. Rozliczenie między użytkownikami portalu odbywać się będzie za pomocą elektronicznych znaków legitymacyjnych na okaziciela zwanych dla uproszczenia wirtualną walutą X. Wirtualna waluta ważna będzie bezterminowo. Elektroniczne jednostki rozliczeniowe w postaci wirtualnej waluty gromadzone będą na koncie użytkownika portalu. Emitentem wirtualnej waluty X będzie Wnioskodawca. Użytkownicy rozliczać będą transakcje kupna i sprzedaży poprzez przekazywanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X między kontami Użytkowników. Użytkownik po dokonaniu wpłaty na rzecz Wnioskodawcy otrzymuje określoną ilość X na swoje konto. Wnioskodawca zakłada, że będzie wydawał X po kursie 1 X = 1 złoty, zastrzegając jednocześnie możliwość zmiany kursu. Użytkownik ma prawo nabyć za elektroniczne znaki legitymacyjne X towary i usługi oferowanie przez innych Użytkowników portalu. Użytkownik ma prawo spieniężyć elektroniczne znaki legitymacyjne X posiadane na swoim koncie u Wnioskodawcy. W sytuacji tej Wnioskodawca wypłaci Użytkownikowi określoną kwotę pieniędzy stosując różne kursy wymiany w zależności od ilości X do spieniężenia. Wnioskodawca jest zatem stroną:

1. umowy, w której w zamian za pieniądze przekazuje Użytkownikom platformy elektroniczne znaki legitymacyjne zwane wirtualną walutą X, które to znaki uprawniają ich do nabycia towarów i usług od innych podmiotów – Użytkowników portalu;
2. umowy, w której w zamian za przekazanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X Wnioskodawca wypłaca Użytkownikom pieniądze stosując różne kursy wymiany w zależności od ilości wymienianych X.
   

Wnioskodawca będzie dokumentować wydanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X notą księgową na wartość dokonanej wpłaty i ilości przekazanego X. Podobnie, spieniężenie X dokumentowane będzie poprzez wydanie noty księgowej na wartość przedstawionych do wypłaty X, przy jednoczesnym wystawieniu faktury na wartość prowizji należnej Wnioskodawcy. Na konto bankowe Użytkownika Wnioskodawca przekaże różnicę pomiędzy nimi. Transakcje sprzedaży i kupna między Użytkownikami rozliczane poprzez elektroniczne znaki legitymacyjne stanowią ekonomiczny sens istnienia platformy. Tylko wtedy, kiedy Użytkownicy wystawiać będą towary i usługi na sprzedaż, platforma będzie przynosić dochód Wnioskodawcy. Wprowadzenie elektronicznych znaków legitymacyjnych ma za zadanie zachęcić Użytkowników do korzystania z platformy, oferując im mniejsze koszty promocji i obsługi transakcji kupna i sprzedaży oraz wymiany. W tym sensie zarówno emisja, jak i przyjmowanie i rozliczanie transakcji w X, odbywają się w imieniu i na rzecz Użytkowników. Wnioskodawca pełni rolę agenta łączącego Kupujących i Sprzedających.

W piśmie z dnia 16 marca 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany wskazał co następuje:

1. Wnioskodawca będzie pobierał prowizję z tytułu wymiany wirtualnej waluty X na środki pieniężne. Nie będzie pobierał prowizji z tytułu wymiany środków pieniężnych na wirtualną walutę X. Ponadto Wnioskodawca poprzez portal x.pl będzie świadczył usługi płatne polegające na wyróżnieniu ofert sprzedaży oraz emisji reklam na portalu x.pl.
2. Ostatecznymi konsumentami usług oferowanych przez Wnioskodawcę będą podatnicy VAT posiadający siedzibę/miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jak również podmioty nieposiadające miejsca zamieszkania na terytorium kraju i podmioty nie będące podatnikami VAT.
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Jaką stawkę VAT zastosować odnośnie prowizji dla Wnioskodawcy...

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności sprzedaży elektronicznych znaków legitymacyjnych X nie można utożsamiać z dostawą towarów ani świadczeniem usług, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Elektroniczna jednostka rozliczeniowa X stanowi bowiem jedynie rodzaj środka pieniężnego upoważniającego do odbioru świadczenia, a więc do zakupu towarów i usług w przyszłości od określonych podmiotów i dlatego nie mieści się w definicji towaru ujętej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. X nie jest wiec towarem, ani usługą lecz jedynie dokumentem w formie elektronicznej uprawniającym do zakupu towarów i usług. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary i usługi, natomiast wydanie X następuje w zamian za dokonanie wpłat środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy. Dokonania wpłaty środków pieniężnych przez kontrahenta na rzecz Zainteresowanego, a w konsekwencji również wydania X nie można również określić jako świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1. Wpłata środków pieniężnych jest bowiem dokonywana z tytułu wydania X, który nie jest towarem. Prowizja z tytułu pośrednictwa w obrocie elektronicznymi jednostkami rozliczeniowymi X stanowić będzie przychód Wnioskodawcy. Od czynności tej Wnioskodawca zobowiązany jest naliczyć podatek VAT w wysokości 23%, gdyż czynność ta nie mieści się w katalogu usług objętych zwolnieniem przedmiotowym. Nie można m.in. zaliczyć jej do usług pośrednictwa finansowego, o których mowa w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 40 ustawy o VAT, gdyż elektroniczny znak legitymacyjny X nie stanowi prawnego środka płatniczego na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zauważyć należy, że definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak wynika z powyższych przepisów na podstawę opodatkowania składają się kwoty należne z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, które są wykonywane przez podatnika.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest czynnym płatnikiem VAT. Wnioskodawca zamierza prowadzić platformę internetową x.pl pośredniczącą w transakcjach kupna i sprzedaży oraz wymianie towarów i usług pomiędzy innymi podmiotami. Rozliczenie między użytkownikami portalu odbywać się będzie za pomocą elektronicznych znaków legitymacyjnych na okaziciela zwanych dla uproszczenia wirtualną walutą X. Wirtualna waluta ważna będzie bezterminowo. Elektroniczne jednostki rozliczeniowe w postaci wirtualnej waluty gromadzone będą na koncie użytkownika portalu. Emitentem wirtualnej waluty X będzie Wnioskodawca. Użytkownicy rozliczać będą transakcje kupna i sprzedaży poprzez przekazywanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X między kontami Użytkowników. Użytkownik po dokonaniu wpłaty na rzecz Wnioskodawcy otrzymuje określoną ilość X na swoje konto. Wnioskodawca zakłada, że będzie wydawał X po kursie 1 X = 1 złoty, zastrzegając jednocześnie możliwość zmiany kursu. Użytkownik ma prawo nabyć za elektroniczne znaki legitymacyjne X towary i usługi oferowanie przez innych Użytkowników portalu. Użytkownik ma prawo spieniężyć elektroniczne znaki legitymacyjne X posiadane na swoim koncie u Wnioskodawcy. W sytuacji tej Wnioskodawca wypłaci Użytkownikowi określoną kwotę pieniędzy stosując różne kursy wymiany w zależności od ilości X do spieniężenia. Wnioskodawca jest zatem stroną:

1. umowy, w której w zamian za pieniądze przekazuje Użytkownikom platformy elektroniczne znaki legitymacyjne zwane wirtualną walutą X, które to znaki uprawniają ich do nabycia towarów i usług od innych podmiotów – Użytkowników portalu;
2. umowy, w której w zamian za przekazanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X Wnioskodawca wypłaca Użytkownikom pieniądze stosując różne kursy wymiany w zależności od ilości wymienianych X.
   

Wnioskodawca będzie dokumentować wydanie elektronicznych znaków legitymacyjnych X notą księgową na wartość dokonanej wpłaty i ilości przekazanego X. Podobnie, spieniężenie X dokumentowane będzie poprzez wydanie noty księgowej na wartość przedstawionych do wypłaty X, przy jednoczesnym wystawieniu faktury na wartość prowizji należnej Wnioskodawcy. Na konto bankowe Użytkownika Wnioskodawca przekaże różnicę pomiędzy nimi. Transakcje sprzedaży i kupna między Użytkownikami rozliczane poprzez elektroniczne znaki legitymacyjne stanowią ekonomiczny sens istnienia platformy. Tylko wtedy, kiedy Użytkownicy wystawiać będą towary i usługi na sprzedaż, platforma będzie przynosić dochód Wnioskodawcy. Wprowadzenie elektronicznych znaków legitymacyjnych ma za zadanie zachęcić Użytkowników do korzystania z platformy, oferując im mniejsze koszty promocji i obsługi transakcji kupna i sprzedaży oraz wymiany. W tym sensie zarówno emisja, jak i przyjmowanie i rozliczanie transakcji w X, odbywają się w imieniu i na rzecz Użytkowników. Wnioskodawca pełni rolę agenta łączącego Kupujących i Sprzedających. Wnioskodawca będzie pobierał prowizje z tytułu wymiany wirtualnej waluty X na środki pieniężne. Zainteresowany nie będzie pobierał prowizji z tytułu wymiany środków pieniężnych na wirtualną walutę X. Ponadto Wnioskodawca poprzez portal x.pl będzie świadczył usługi płatne polegające na wyróżnieniu ofert sprzedaży oraz emisji reklam na portalu x.pl. Ostatecznymi konsumentami usług oferowanych przez Wnioskodawcę będą podatnicy VAT posiadający siedzibę/miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jak również podmioty nie posiadające miejsca zamieszkania na terytorium kraju i podmioty nie będące podatnikami VAT.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości czy dla pobieranej przez niego prowizji z tytułu wymiany wirtualnej waluty X na środki pieniężne zastosowanie znajdzie stawka podstawowa VAT w wysokości 23%, czy zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7 lub pkt 40 ustawy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności stwierdzić należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy transakcja wymiany wirtualnej waluty X na środki pieniężne, za którą Wnioskodawca będzie pobierał odpłatność w formie prowizji, stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi jednak art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy, zwalnia się od podatku transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy, lub które mają wartość numizmatyczną.

Natomiast stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Wskazane wyżej regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2006/112/WE.

I tak, zgodnie z art. 131 Dyrektywy, zwolnienia przewidziane w rozdziałach 2-9 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych i na warunkach ustalanych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia prawidłowego zastosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim możliwym przypadkom uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b-f Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

• udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;
• pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;
• transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;
• transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;
• transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.
  

W tym miejscu wskazać należy – co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji waluty, banknotów i monet jako środków płatniczych. Należy zatem dokonać ich wykładni w oparciu o przepisy z innych dziedzin prawa.

W art. 31 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2013 r., poz. 908, z późn. zm.) postanowiono, że znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze.

Natomiast znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 32 tej ustawy).

W ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 873, z późn. zm.), w art. 1 pkt 1-3 określono zasady świadczenia usług płatniczych oraz wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego, w tym warunki świadczenia usług płatniczych, w szczególności dotyczące przejrzystości postanowień umownych i wymogów w zakresie informowania o usługach płatniczych (pkt 1); określono prawa i obowiązki stron wynikające z umów o świadczenie usług płatniczych, a także zakres odpowiedzialności dostawców z tytułu wykonywania usług płatniczych (pkt 2); warunki wydawania i wykupu pieniądza elektronicznego (pkt 2a) oraz zasady prowadzenia działalności przez instytucje płatnicze i biura usług płatniczych, instytucje pieniądza elektronicznego i oddziały zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego, w tym za pośrednictwem agentów, oraz zasady sprawowania nadzoru nad tymi podmiotami (pkt 3).

W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy, przepisy tej ustawy stosuje się do usług płatniczych świadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w obrocie z innymi państwami członkowskimi.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128), Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Czynnościami bankowymi, w myśl art. 5 tej ustawy, są:

1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;
2. prowadzenie innych rachunków bankowych;
3. udzielanie kredytów;
4. udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
5. emitowanie bankowych papierów wartościowych;
6. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
7. wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
   

Analiza przywołanych wyżej przepisów wskazuje, że wirtualna waluta X, którą Wnioskodawca zamierza emitować i w ramach platformy x.pl – pobierając stosowną prowizję – wymieniać na środki pieniężne, nie stanowi prawnego środka płatniczego, nie jest bowiem regulowana przepisami prawa. Waluta ta nie ma żadnego centralnego organu, ani jakiejkolwiek instytucji sprawującej nad nią nadzór. Na gruncie polskiego prawa waluty X nie można traktować na równi z prawnym środkiem płatniczym, bowiem nie funkcjonuje ona jako instrument rynku pieniężnego w rozumieniu odrębnych przepisów. W świetle obowiązujących przepisów prawa wirtualna waluta X nie jest walutą uznawaną jako prawny środek płatniczy, nie jest również stosowana w rozliczeniach międzynarodowych w sensie prawnym, ponieważ nie posługują się nią żadne instytucje publiczne. Wirtualna waluta X nie funkcjonuje jako instrument rynku pieniężnego.

W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług obrót wirtualną walutą X nie może być zatem uznany za usługi finansowe zwolnione od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 lub pkt 40 ustawy.

Dla potrzeb podatku od towarów i usług przedmiotowa waluta jest traktowana jako rodzaj praw majątkowych, a transakcje z jej udziałem – wymiana wirtualnej waluty X na środki pieniężne wykonywane przez Wnioskodawcę za wynagrodzeniem (prowizja) w ramach jego działalności gospodarczej – co do zasady – podlegają opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych.

W analizowanym przypadku należy jednakże podkreślić, że świadczoną przez Wnioskodawcę w opisanych okolicznościach usługę – ze względu na jej charakter – należy zaliczyć do usług elektronicznych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 26 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. – przez usługi elektroniczne rozumie się usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 77 z 23.03.2011, s. 1).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. rozporządzenia Rady (UE), do „usług świadczonych drogą elektroniczną”, o których mowa w dyrektywie 2006/112/WE, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe”.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady (UE), ustęp 1 obejmuje w szczególności:

1. ogólnie dostawy produktów w formie cyfrowej, łącznie z oprogramowaniem, jego modyfikacjami lub nowszymi wersjami;
2. usługi umożliwiające lub wspomagające obecność przedsiębiorstw lub osób w sieci elektronicznej, takich jak witryna lub strona internetowa;
3. usługi generowane automatycznie przez komputer i przesyłane poprzez Internet lub sieć elektroniczną w odpowiedzi na określone dane wprowadzone przez usługobiorcę;
4. odpłatne przekazywanie prawa do wystawiania na aukcji towarów lub usług za pośrednictwem witryny internetowej działającej jako rynek online, na którym potencjalni kupujący przedstawiają swoje oferty przy wykorzystaniu automatycznych procedur oraz na którym strony są informowane o dokonaniu sprzedaży za pomocą poczty elektronicznej generowanej automatycznie przez komputer;
5. pakiety usług internetowych oferujące dostęp do informacji, w których element telekomunikacyjny ma charakter pomocniczy i drugorzędny (to znaczy pakiety wykraczające poza oferowanie samego dostępu do Internetu i obejmujące inne elementy, takie jak strony, które umożliwiają dostęp do aktualnych wiadomości, informacji meteorologicznych lub turystycznych, gier, umożliwiają hosting witryn internetowych, dostęp do grup dyskusyjnych; itp.);
6. usługi wyszczególnione w załączniku I.
   

W myśl ust. 3 omawianego artykułu, ustęp 1 nie obejmuje w szczególności:

1. usług nadawczych radiowych i telewizyjnych;
2. usług telekomunikacyjnych;
3. towarów, w przypadku których zamawianie i obsługa zamówienia odbywają się elektronicznie;
4. płyt CD-ROM, dyskietek i podobnych nośników fizycznych;
5. materiałów drukowanych, takich jak książki, biuletyny, gazety lub czasopisma;
6. płyt CD i kaset magnetofonowych;
7. kaset wideo i płyt DVD;
8. gier na płytach CD-ROM;
9. usług świadczonych przez specjalistów, takich jak prawnicy i doradcy finansowi, którzy udzielają swym klientom porad za pomocą poczty elektronicznej;
10. usług edukacyjnych, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej (tzn. przez zdalne połączenie);
11. usług fizycznych off-line naprawy sprzętu komputerowego;
12. hurtowni danych off-line;
13. usług reklamowych, w szczególności w gazetach, na plakatach i w telewizji;
14. usług centrum wsparcia telefonicznego;
15. usług edukacyjnych obejmujących wyłącznie kursy korespondencyjne, takie jak kursy za pośrednictwem poczty;
16. konwencjonalnych usług aukcyjnych, przy których niezbędny jest bezpośredni udział, niezależnie od sposobu składania ofert;
17. usług telefonicznych z elementem wideo, znanych też pod nazwą usług wideofonicznych;
18. dostępu do Internetu i stron World Wide Web;
19. usług telefonicznych świadczonych przez Internet.
    

W przypadku świadczenia m.in. usług elektronicznych bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie bowiem, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Przepisy regulujące miejsce świadczenia przy świadczeniu usług zawarte zostały w Dziale V Rozdział 3 ustawy.

Zgodnie z art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   

W myśl art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy).

Natomiast w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy).

Stosownie do przepisu art. 28k ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. – miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Jak wynika z powyższego – co do zasady – usługi elektroniczne podlegają opodatkowaniu VAT, jednakże to czy tego typu usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce zależy od miejsca ich świadczenia, statusu nabywcy (czy jest podatnikiem VAT) oraz jego miejsca siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu, a także miejsca siedziby usługodawcy.

Odnosząc przytoczone wyżej przepisy do sprawy będącej przedmiotem wniosku należy stwierdzić, że wykonywane przez Wnioskodawcę czynności polegające na wymianie wirtualnej waluty X na środki pieniężne, za które będzie On pobierał wynagrodzenie w formie prowizji, nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 7 lub pkt 40 ustawy, nie stanowią one bowiem usług finansowych, o których mowa w ww. przepisach.

Na terytorium Polski stawka VAT dla usług elektronicznych – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. – wynosi 23%.

Jak wskazano jednak wyżej, w przypadku świadczenia usług elektronicznych kluczowe dla ustalenia kwestii ich opodatkowania jest m.in. miejsce świadczenia usług, a to zależy przede wszystkim od statusu nabywcy oraz miejsca jego siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu i miejsca siedziby usługodawcy.

Należy przy tym mieć na uwadze, że w przypadku świadczenia ww. usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami miejsce świadczenia tych usług, a co za tym idzie miejsce, gdzie będą one podlegać opodatkowaniu należy ustalić zgodnie z dyspozycją art. 28k ustawy. W przypadku natomiast, gdy usługobiorcą będzie podatnik, miejsce świadczenia regulować będą przepisy art. 28b ustawy.

Zaznaczyć zatem należy, że w przypadku, gdy na podstawie ww. przepisów usługi elektroniczne będą podlegać opodatkowaniu w Polsce zastosowanie znajdzie stawka VAT w wysokości 23%, natomiast w przypadku, gdy będą podlegać opodatkowaniu w innym kraju – stawka właściwa dla tych usług w tymże kraju.

Należy zaznaczyć, że oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe, ponieważ Zainteresowany we własnym stanowisku przyjął, że wykonywane przez Niego za wynagrodzeniem czynności polegające na wymianie wirtualnej waluty X na środki pieniężne, na gruncie podatku od towarów i usług nie stanowią świadczenia usług, oraz że w każdym przypadku podlegają one opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym tut. Organ informuje się, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii ustalenia podstawy opodatkowania, dokumentowania opisanych transakcji, procedury ich rozliczania, stawek obowiązujących w innych krajach niż Polska oraz zasad opodatkowania wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności wymienionych w opisie sprawy ale nieobjętych zakresem pytania.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku właściwej dla prowizji pobieranej przez Wnioskodawcę. Odpowiedź na pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych została udzielona odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.