Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-1075/14-4/AG
z 11 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2014 r. (data wpływu 22 września 2014 r.), uzupełnionym w dniu 30 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 22 października 2014 r. znak ILPB1/415-1075/14-2/AG na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 24 października 2014 r., a w dniu 31 października 2014 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 30 października 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca działający jako wspólnik Spółki Jawnej (podatnik podatku PIT-5L), zawarł x kwietnia 2005 r. umowę pośrednictwa w sprzedaży wyrobów meblarskich na terenie Francji (8 departamentów), plus Korsyka, (terytorium zamorskie Francji) z firmą A mająca siedzibę w (…).

Wynagrodzenie z tytułu sprzedawanych usług to prowizja w wysokości 6% od wartości sprzedanych mebli oraz 5% z tytułu marketingu i kontroli rynku na rzecz firmy Wnioskodawcy.

Powyższy kontrakt został zawarty na czas nieokreślony z zastrzeżeniem możliwości jego wypowiedzenia w terminie:

• 1 miesiąca po pierwszym roku współpracy,
• 2 miesięcy po dwóch latach współpracy,
• 3 miesięcy po trzech latach współpracy.
  
  

Ponadto zapisano, że wypowiedzenie umowy za wyjątkiem winy agenta, szkoda będzie obliczona według ogólnych zasad obowiązujących we Francji.

Równocześnie zapisano w tej umowie, że pośrednik czyli A zobowiązuje się do osiągnięcia w ciągu 6 miesięcy od daty podpisania umowy co najmniej 100.000 EUR sprzedaży w ciągu 1 miesiąca czyli 1.200.000 euro w skali roku kalendarzowego.

Dane liczbowe posiadane przez Wnioskodawcę wykazały sprzedaż mebli tapicerowanych za pośrednictwem nadmienionego agenta w następujących kwotach:

• rok 2005 316.448,96 Eur
• rok 2006 792.631,39 Eur
• rok 2007 990 315,18 Eur
• rok 2008 696.122,16 Eur
• rok 2009 364.207,45 Eur.
  
  

Jak wynika z powyższych danych, wielkość osiągniętych obrotów ulegała systematycznej obniżce zamiast podwyżce, jak również nie osiągała wielkości ustalonej w umowie. W związku z tym w terminie odwrotnym w roku 2009 Wnioskodawca rozwiązał umowę o współpracy, a agent wniósł sprawę do właściwego sądu we Francji o odszkodowanie i tak:

• Sąd I instancji oddalił roszczenie agenta,
• Sąd II instancji zmienił wyrok sądu I instancji i zarządził odszkodowanie na rzecz agenta w wysokości 100.000 euro.
  
  

Prawo Francuskie wymaga, aby wnieść skargę kasacyjną należy zapłacić najpierw powyższe odszkodowanie.

Wnioskodawca nadmienia, że praca agenta była mało efektywna i nie przynosiła oczekiwanych efektów w postaci wyników gospodarczych i finansowych. Po rozwiązaniu umowy z nadmienionym agentem Wnioskodawca nawiązał współpracę z inną firmą a obroty dzięki temu agentowi w latach 2009-2013 znacznie wzrosły, i tak:

• rok 2009 153.545,30 Eur
• rok 2010 990.900,49 Eur

• rok 2011 1.213.895,91 Eur
  

• rok 2012 984.690,66 Eur
• rok 2013 1.267.226,64 Eur.
  
  

Do rozwiązania umowy w trybie odwrotnym Wnioskodawcę zmusiło:

• bardzo pasywne zachowanie dotychczasowego agenta,
• niepozyskiwanie nowych odbiorców (klientów) na wyroby meblarskie,
• brak dywersyfikacji odbiorców.
  
  

Nie podjęcie odwrotnych decyzji mogło być jednym z większych zagrożeń dla istnienia firmy, jak również dobrego rozwoju.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zasądzone odszkodowanie na sumę 100.000 euro winno być kosztem uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy, zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodu zostały określone w art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 2011 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zmianami), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 19 a mianowicie kar i odszkodowań umownych z tytułu:

• wad dostarczonych towarów oraz wykonanych robót i usług,
• zwłok w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłok w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
  
  

Z powyższych regulacji podatkowych wynika zatem, że zakaz kwalifikowania do kosztów uzyskania przychodu nie dotyczy wszelkiego rodzaju kar umownych i odszkodowań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, lecz tylko niektórych ich rodzajów ściśle określonych i stanowiących zamknięty katalog. Z zapisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że rolą ustawodawcy nie było wyłączenie wszystkich kar i odszkodowań umownych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W omawianej sytuacji w trakcie obowiązywania cytowanej umowy okazało się, że agent zachowuje się pasywnie i nie pozyskuje nowych odbiorców na wyroby. Brak zwiększenia dywersyfikacji odbiorców mogło być jednym z większych zagrożeń dla istnienia i kontynuacji działalności, jak również jej dobrego rozwoju. Logicznym i koniecznym ciągiem zdarzeń było więc rozwiązanie umowy z dotychczasowym agentem, co wpłynęło bardzo korzystnie na wzrost sprzedaży mebli we Francji. Związek między wzrostem obrotów, a rezygnacją z pracy byłego agenta jest więc zasadny i oczywisty.

Wydatek poniesiony na zapłatę umownego odszkodowania na rzecz byłego partnera (pośrednika) był więc działaniem mającym na celu zabezpieczenie przyszłych źródeł przychodów i wpływów, jak również kontynuację działalności gospodarczej bez zastrzeżeń.

Odstąpienie od umowy cywilnej pozostaje więc w bezpośrednim związku przyczynowym z przychodami Wnioskodawcy.

Dlatego też powyższe odszkodowanie na sumę 100.000 euro winno być kosztem uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu winien spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości. Podkreślić przy tym należy, że ciężar wykazania związku przyczynowo-skutkowego z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Negatywny katalog wydatków, które nie należą do kosztów uzyskania przychodu podatkowego, określa art. 23 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Wymienione w treści art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Celem tego przepisu jest więc uniemożliwienie pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty poniesione w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania. Ustawodawca wyłączył zatem wprost z kosztów uzyskania przychodów jedynie wydatki związane z karą za wadliwie wykonaną usługę, dostarczenie wadliwego towaru, bądź za zwłokę w usunięciu powstałych wad. Nie wyłączył natomiast z katalogu kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy, w tym odszkodowań z tytułu wcześniejszego rozwiązania umów pośrednictwa w sprzedaży. Oznacza to, że kary umowne, odszkodowania inne niż wymienione w cytowanym przepisie mogą (co do zasady), stanowić koszt uzyskania przychodów pod warunkiem, że spełniają warunek związku przyczynowo-skutkowego z osiągnięciem przychodu bądź z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, określony w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki, która zajmuje się produkcją mebli. Wspólnicy spółki zawarli umowę pośrednictwa w sprzedaży wyrobów meblarskich na terenie Francji. Zawarta umowa określała pułap sprzedaży. Kontrahent nie wywiązał się z umowy, a jego działania były pasywne, doprowadzały do braku pozyskania nowych klientów oraz braku dywersyfikacji odbiorców.

W wyniku rozwiązania umowy, agent wniósł sprawę do sądu, gdzie sąd I instancji oddalił roszczenie agenta, ale sąd II instancji zmienił wyrok sądu I instancji i zarządził odszkodowanie na rzecz agenta.

Wnioskodawca zaznaczył, że na skutek rozwiązania umowy z dotychczasowym agentem i nawiązania współpracy z innym, zwiększeniu uległa kwota osiąganych dochodów. Zainteresowany uznał więc, że rozwiązanie umowy z dotychczasowym agentem zapobiegło zagrożeniom wpływającym na dalszy rozwój firmy.

Zatem – zdaniem tut. Organu – należy stwierdzić, że jeżeli w istocie wcześniejsze rozwiązanie umowy pośrednictwa w sprzedaży miało na celu ograniczenie strat uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej, to wydatek poniesiony z tytułu odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie ww. umowy stanowi racjonalny, celowy i uzasadniony wydatek związany z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, mający na celu zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 19 powołanej ustawy nie obejmuje przypadków niewykonania umów. Jednakże żeby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zasądzone odszkodowanie musi istnieć przesłanka działania Wnioskodawcy w celu osiągnięcia przychodów (art. 22 ust. 1 ww. ustawy). To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia, że korzystne było odstąpienie od umowy i zapłata odszkodowania, a następnie zawarcie bardziej intratnej umowy w celu osiągnięcia większych przychodów.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.