Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/4511-167/15/NG
z 4 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 29 stycznia 2015 r. (data otrzymania 4 lutego 2015 r.), uzupełnionym 10 kwietnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi, pismem z 30 marca 2015 r. Znak: IBPBII/2/4511-167/15/NG wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 10 kwietnia 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 28 września 1995 r. Wnioskodawca nabył wraz ze swoim małżonkiem, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, własność nieruchomości utworzonej z działki nr ew. 385/1. W dniu 27 kwietnia 2010 r. zmarł małżonek Wnioskodawcy. W postanowieniu z 22 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po małżonku Wnioskodawcy nabyli: Wnioskodawca, syn oraz wnuczka po 1/3 części każdy z nich. W postanowieniu z 20 października 2011 r. Sąd Rejonowy ustalił, że przedmiotem działu spadku po małżonku Wnioskodawcy jest udział wynoszący ½ części w nieruchomości utworzonej z działki nr ew. 385/1 o wartości 377 500 zł, natomiast w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonka wchodzi prawo własności nieruchomości utworzonej z działki nr ew. 385/1 o wartości 755 000 zł. Następnie Sąd Rejonowy dokonał działu spadku po małżonku Wnioskodawcy w ten sposób, że przyznał wchodzący w skład spadku udział wynoszący ½ części we własności nieruchomości w udziale po ½ części Wnioskodawcy i jego synowi oraz dokonał podziału majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonka w ten sposób, że przyznał nieruchomość nr ew. 385/1 Wnioskodawcy i jego synowi po ½ części oraz zasądził tytułem spłaty na rzecz trzeciego spadkobiercy (wnuczki spadkodawcy) od syna spadkodawcy kwotę 75 804 zł oraz od Wnioskodawcy kwotę 48 974 zł. Postanowienie z 20 października 2011 r. uprawomocniło się 15 czerwca 2012 r. Wnioskodawca zamierza sprzedać w 2015 r. cały przysługujący mu udział wynoszący ½ we własności nieruchomości.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytania:

Czy z tytułu sprzedaży Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, a jeżeli tak to od jakiej kwoty należy obliczyć ten podatek?

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek zapłaty podatku od osób fizycznych w przedstawionym we wniosku zdarzeniu nie wystąpi, a to z tej przyczyny, że Wnioskodawca nabył udział we własności tej nieruchomości 28 września 1995 r. a zatem minęło 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do powyższego nabycia.

Wnioskodawca wskazuje, że dokonanie działu spadku po małżonku i podziału majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonka nie spowodowało zwiększenia udziału Wnioskodawcy we własności opisanej wyżej nieruchomości (a wręcz udział ten zmniejszył się w stosunku do stanu jaki zaistniał w związku z nabyciem spadku po małżonku) i nie można w związku z tym uznać, że Wnioskodawca sprzedaje udział, który nabył na podstawie dziedziczenia po małżonku lub działu spadku po nim, albowiem sprzedaje on udział, który przysługiwał mu pierwotnie od 28 września 1995 r.

Wobec tego, zdaniem Wnioskodawcy, zamierzona przez niego sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Wobec powyższego wyjaśnienia, w przypadku sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób ich nabycia.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości). W przypadku nabycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości w drodze spadku datą nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest data otwarcia spadku, czyli śmierć spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. Z art. 924 i 925 ustawy Kodeks cywilny wynika, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy a nie data wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

W myśl natomiast art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dział spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom na wyłączną własność lub współwłasność. Tak więc na skutek działu spadku następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku w części przekraczającej wartość udziału spadkowego (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem i stan jej majątku osobistego.

Zatem nabycie w wyniku działu spadku części majątku spadkowego, który należał do innych spadkobierców, tj. otrzymanie z tego majątku udziałów przekraczających pierwotny udział spadkowy stanowi nabycie w drodze działu spadku.

Z kolei odnośnie do skutków podatkowych podziału majątku dorobkowego małżonków zauważyć należy, że zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. W myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności np. w wyniku śmierci jednego z małżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym, według domniemania, jest równy udziałowi drugiego małżonka.

W omawianej sprawie należy zatem ustalić czy i ewentualnie jaką część udziału w nieruchomości Wnioskodawca nabył w spadku po zmarłym w 2010 r. małżonku oraz w 2012 r., kiedy to uprawomocniło się postanowienie, w którym Sąd dokonał działu spadku i podziału majątku dorobkowego Wnioskodawcy i jego małżonka. Aby tego dokonać należy porównać wartość jaką w momencie działu spadku i podziału majątku dorobkowego miał udział Wnioskodawcy w całym dzielonym majątku z wartością majątku jaki otrzymał Wnioskodawca w konsekwencji uprawomocnienia się ww. postanowienia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca z małżonkiem w 1995 r. nabyli nieruchomość do ich majątku wspólnego. Następnie 27 kwietnia 2010 r. zmarł małżonek Wnioskodawcy. Sąd Rejonowy w postanowieniu z 22 czerwca 2010 r. stwierdził, że spadek po zmarłym małżonku Wnioskodawcy nabyli Wnioskodawca, syn oraz wnuczka spadkodawcy po ⅓ części. Zatem stwierdzić należy, że Wnioskodawca od 1995 r. posiadał udział ½ w ww. nieruchomości, następnie w spadku Wnioskodawca nabył udział ⅓ w całym majątku spadkowym czyli udział 1/6 (⅓ z ½) w ww. nieruchomości.

W wyniku postanowienia Sądu z 20 października 2011 r. (które uprawomocniło się 15 czerwca 2012 r.) o dział spadku, zgodnie z którym przedmiotem działu spadku po małżonku Wnioskodawcy był udział ½ w nieruchomości nr ew. 385/1 o wartości 377 500 zł i podział majątku wspólnego, w którego skład wchodziła cała nieruchomość nr ew. 285/1 o wartości 755 000 zł – Wnioskodawcy przyznano udział ½ w nieruchomości z obowiązkiem spłaty na rzecz wnuczki spadkodawcy w wysokości 48 974 zł.

Zauważyć w tym miejscu należy, że Wnioskodawcy w majątku wspólnym małżeńskim przysługiwał udział w wysokości ½. Natomiast na podstawie ww. postanowienia Sądu Rejonowego z 20 października 2011 r. Wnioskodawcy przyznano na własność udział w nieruchomości odpowiadający wysokości jego udziału w nieruchomości, który nabył w 1995 r. To zaś oznacza, że uprawomocnienie się 15 czerwca 2012 r. ww. postanowienia nie stanowiło dla Wnioskodawcy daty nowego nabycia udziału w nieruchomości, gdyż nie było nadwyżki majątku, jaką Wnioskodawca uzyskałby w wyniku uprawomocnienia się ww. postanowienia. W takim przypadku za datę nabycia przez Wnioskodawcę udziału ½ w nieruchomości nr ew. 385/1 należy uznać datę nabycia ww. nieruchomości do majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonka, tj. 28 września 1995 r. Tym samym planowana sprzedaż udziału ½ w ww. nieruchomości w 2015 r., z uwagi na upływ 5-letniego terminu, nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy źródła przychodu a więc nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano zatem za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.