2015.04.09 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP2/4512-7/15-4/PRP
z 9 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2014 r. (data wpływu 5 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 marca 2015 r. (data wpływu 19 marca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego w związku z uzyskaniem odszkodowania z tytułu prac polegających na usunięciu szkód powstałych w wyniku pożaru oraz za uszkodzone materiały lub urządzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego w związku z uzyskaniem odszkodowania z tytułu prac polegających na usunięciu szkód powstałych w wyniku pożaru oraz za uszkodzone materiały lub urządzenia. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 marca 2015 r. poprzez doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Stan faktyczny wspólny dla wszystkich zdarzeń przyszłych:

Wnioskodawca realizował na podstawie umowy o roboty budowlane prace związane z przebudową budynku użyteczności publicznej (budynek w przyszłości będzie wykorzystywany jako siedziba Sądu). Budynek jest własnością Skarbu Państwa zarządzanym przez jego statio fisci - Sąd Okręgowy.

Sąd Okręgowy równocześnie pełni funkcję Inwestora na przedmiotowej inwestycji. Wykonane prace budowlane przed dniem zaistnienia pożaru zostały odebrane i rozliczone jedynie częściowo, nie zostały jednak ostatecznie zakończone (tj. nie zostały oddane ani odebrane w całości).

W toku realizacji inwestycji doszło do losowego zdarzenia w postaci pożaru dachu budynku. Wskutek pożaru oraz akcji gaśniczej doszło do uszkodzenia lub zniszczenia robót realizowanych przez Wnioskodawcę w budynku. Zniszczeniu uległy również elementy budynku, których nie obejmował zakres prac określonych umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem.

Inwestor w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji zawarł umowę ubezpieczenia. Zakres ubezpieczenia obejmował wszelkie ryzyko fizycznej utraty lub uszkodzenia prac budowlanych i montażowych z wyjątkiem ryzyk wyłączonych w OWU. Wnioskodawca, pomimo że nie jest stroną umowy ubezpieczenia, jest uprawniony do żądania odszkodowania, bowiem zgodnie z treścią polisy jest podmiotem ubezpieczonym (opisanym w jej treści jako „Główny wykonawca”).

Zdarzenie przyszłe nr 1

W związku z opisaną powyżej sytuacją uszkodzeniu uległy roboty budowlane, do których realizacji Wnioskodawca był zobowiązany na podstawie umowy. Roboty te nigdy nie zostały nawet częściowo odebrane przez Inwestora, ani nie zostały przez niego rozliczone (Wnioskodawca nie otrzymał za nie dotychczas żadnego wynagrodzenia). Wnioskodawca zamierza usunąć skutki pożaru poprzez dokonanie odtworzenia uszkodzonych lub zniszczonych robót kontraktowych. Następnie Wnioskodawca zamierza przedłożyć ubezpieczycielowi dokumentację potwierdzającą usunięcie powstałych zniszczeń (tj. np. kosztorys powykonawczy, protokoły odbioru) i na tej podstawie zażądać od ubezpieczyciela odszkodowania tytułem zaistniałego zdarzenia.

Zdarzenie przyszłe nr 2

W związku z opisaną powyżej sytuacją uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy roboty budowlane, do których realizacji Wnioskodawca był zobowiązany na podstawie umowy. Roboty zostały częściowo odebrane przez Inwestora. Wnioskodawca wystawił w związku z tym fakturę, zaś Inwestor na podstawie wystawionej faktury dokonał częściowej płatności.

Wnioskodawca zamierza usunąć skutki pożaru poprzez dokonanie odtworzenia zniszczonych lub uszkodzonych robót kontraktowych, które dotychczas zostały rozliczone. Następnie Wnioskodawca zamierza przedłożyć ubezpieczycielowi dokumentację potwierdzającą usunięcie powstałych zniszczeń (tj. np. kosztorys powykonawczy, protokół odbioru) i na tej podstawie zażądać od ubezpieczyciela odszkodowania tytułem zaistniałego zdarzenia.

Zdarzenie przyszłe nr 3

W związku z opisaną powyżej sytuacją zniszczeniu lub uszkodzeniu uległy również elementy budynku, które nie były objęte przedmiotem umowy, jednak wystąpiły po protokolarnym przekazaniu placu budowy Wnioskodawcy. Wnioskodawca zamierza usunąć skutki pożaru poprzez dokonanie odtworzenia zniszczonych lub uszkodzonych wyżej opisanych elementów budynku. Następnie Wnioskodawca zamierza przedłożyć ubezpieczycielowi dokumentację potwierdzającą usunięcie powstałych zniszczeń (tj. np. kosztorys powykonawczy, protokół odbioru) i na tej podstawie zażądać od ubezpieczyciela odszkodowania tytułem zaistniałego zdarzenia.

Zdarzenie przyszłe nr 4

W związku z opisaną powyżej sytuacją uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy materiały lub urządzenia Wnioskodawcy składowane w obiekcie. W związku z tym, Wnioskodawca zamierza zwrócić się do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania z tytułu powstałej szkody.

W piśmie z dnia 16 marca 2015 r., stanowiącym uzupełnienie przedmiotowego wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). W odniesieniu do wszystkich czterech zdarzeń przyszłych opisanych we wniosku – podstawą zobowiązania Wnioskodawcy do usunięcia szkód powstałych w wyniku pożaru jest umowa o roboty budowlane zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem. W związku z zawartą umową Wnioskodawcy jako generalnemu wykonawcy został protokolarnie przekazany plac budowy. Zgodnie natomiast z treścią art. 652 kodeksu cywilnego, jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe na tym terenie. W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca ponosi na zasadzie ryzyka odpowiedzialność za przypadkowe zniszczenie terenu budowy, w tym poczynionych nakładów, robót, materiałów, maszyn oraz sprzętu. W związku z faktem, iż szkody powstałe na budowie w wyniku pożaru powstały w czasie, gdy plac budowy pozostawał pod pieczą generalnego wykonawcy - zgodnie z zasadą odpowiedzialności wyartykułowaną w art. 652 k.c. wykonawca pomimo zniszczeń powstałych wskutek pożaru nadal pozostaje zobowiązany do wykonania przedmiotu umowy. Ww. zasada prowadzi również do wniosku, że Wnioskodawca ponosi szkodę również za szkody w elementach budynku niezwiązanych z przedmiotem umowy, bowiem prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy wymaga naprawienia tych elementów

Prawa i obowiązki stron umowy szczegółowo określa Polisa nr PO/00601195/2014 (dalej „Polisa”) udzielona przez S.A. oraz załączone do Polisy Ogólne Warunki Ubezpieczenia Wszystkich Ryzyk Budowy/Montażu (dalej „OWU”), w tym w szczególności postanowienia § 1-8 OWU. Rzeczą praktycznie niemożliwą jest skrótowe i jednocześnie szczegółowe opisanie praw oraz obowiązków określonych umową ubezpieczenia, dlatego Wnioskodawca przekazuje w załączeniu kopię ww. dokumentów z prośbą o ich potraktowanie jako załączników do wniosku o wydanie interpretacji.

Analiza zapisów Polisy oraz OWU oraz skonfrontowanie przyjętych ustaleń ze szczegółowym stanem faktycznym prowadzi do wniosku, iż wszystkie uszkodzenia i zniszczenia, o których mowa w zdarzeniach nr 1, 2 objęte są umową ubezpieczenia. Wynika to z treści przedmiotu ubezpieczenia (str. 2 polisy), gdzie jako podstawowy zakres przedmiotu umowy wskazano wartość robót kontraktowych. W odniesieniu do zdarzenia przyszłego nr 3 odpowiedzialność Ubezpieczyciela za uszkodzenia i zniszczenia wynika z treści klauzuli 119 Mienie znajdujące się w dniu rozpoczęcia robót budowlanych na terenie budowy lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie, stanowiące własność lub będące w posiadaniu właściciela lub zarządcy nieruchomości (str. 25 OWU). Klauzula nr 119 została wprowadzona zgodnie z postanowieniami zawartymi na stronie 3 polisy. W odniesieniu do zdarzenia przyszłego nr 4 odpowiedzialność Ubezpieczyciela za uszkodzenia i zniszczenia wynika z treści przedmiotu ubezpieczenia (str. 2 polisy), gdzie sprzęt, wyposażenie i zaplecze budowy/montażu ubezpieczono w systemie pierwszego ryzyka na kwotę 100.000,00 zł treści § 3 ust. 1 pkt 2 oraz § 3 ust. 2 OWU, gdzie objęcie ubezpieczeniem ww. elementów zostało uwarunkowane uzgodnieniem w Polisie odrębnych sum ubezpieczenia dla każdego rodzaju mienia.

Polisa i OWU zawierają szereg wyłączeń, zatem sformułowanie, że wszelkie uszkodzenia powstałe na terenie całego placu budowy są objęte umową ubezpieczenia może zostać uznane za zbyt daleko idące. Nawiązując jednak do wyjaśnień z pkt 4 powyżej stwierdzić należy, iż umową ubezpieczenia są objęte również szkody powstałe w zakresie innym niż związanym z robotami wykonanymi w ramach umowy o roboty budowlane zawartej z inwestorem. Zakres takiej dodatkowej odpowiedzialności ubezpieczeniowej wynika z treści klauzuli 119 Mienie znajdujące się w dniu rozpoczęcia robót budowlanych na terenie budowy lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie, stanowiące własność lub będące w posiadaniu właściciela lub zarządcy nieruchomości opisanej str. 25 OWU, a zastrzeżonej zgodnie z postanowieniami polisy na jej stronie 3.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w wyniku pożaru zostanie wypłacone Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Pytanie do zdarzenia przyszłego nr 1

Czy w związku z realizacją prac polegających na odtworzeniu zniszczonych robót kontraktowych, które nie zostały przez Inwestora rozliczone powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (VAT)?

Pytanie do zdarzenia przyszłego nr 2

Czy w związku z realizacją prac polegających na odtworzeniu zniszczonych robót kontraktowych, które zostały częściowo rozliczone powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (VAT)?

Pytanie do zdarzenia przyszłego nr 3

Czy w związku z realizacją prac polegających na odtworzeniu zniszczonych lub uszkodzonych elementów budynku nieobjętych przedmiotem umowy powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (VAT)?

Pytanie do zdarzenia przyszłego nr 4

Czy w związku z uzyskaniem odszkodowania od ubezpieczyciela za uszkodzone materiały lub urządzenia Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (VAT)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko do zdarzenia przyszłego nr 1 i 2

W związku z realizacją prac polegających na odtworzeniu zniszczonych robót kontraktowych, które nie zostały przez Inwestora rozliczone, a także tych częściowo rozliczonych, nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (VAT).

Zgodnie z treścią art. 652 kodeksu cywilnego jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od Inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie. W konsekwencji, ryzykiem przypadkowego uszkodzenia nakładów w postaci zrealizowanych robót aż do chwili oddania obiektu Inwestor (co z reguły potwierdza protokół odbioru końcowego) obciąża Wnioskodawcę jako Generalnego Wykonawcę.

W takiej sytuacji działanie polegające na odtworzeniu zniszczonych robót kontraktowych (zarówno tych nierozliczonych, jak i częściowo rozliczonych) ma charakter czynności prowadzących do usunięcia szkody we własnym mieniu, bowiem do czasu oddania przedmiotu umowy w całości ryzyko uszkodzenia robót kontraktowych obciąża Wnioskodawcę.

Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, iż stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W konsekwencji działanie polegające na usunięciu szkody we własnym mieniu nie podlega opodatkowaniu, ponieważ nie zostało wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Planowane roboty nie są bowiem świadczeniem na rzecz Inwestora, a jedynie działaniem polegającym na samodzielnym usunięciu przez Wnioskodawcę skutków szkody obciążającej jego mienie.

Stanowisko do zdarzenia przyszłego nr 3

W związku z realizacją prac polegających na odtworzeniu zniszczonych lub uszkodzonych elementów budynku nieobjętych przedmiotem umowy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (VAT). Po protokolarnym przekazaniu placu budowy na Wnioskodawcę przeszło ryzyko uszkodzenia całości lub części budynku. W takiej sytuacji działanie polegające na odtworzeniu zniszczonych lub uszkodzonych elementów budynku, za których uszkodzenie na zasadzie ryzyka odpowiada Wnioskodawca ma charakter czynności prowadzących do usunięcia szkody własnej. Dzieje się tak bowiem do czasu oddania przedmiotu umowy. Ryzyko uszkodzenia protokolarnie przekazanego Wnioskodawcy budynku obciąża Wnioskodawcę. Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, iż stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W konsekwencji działanie polegające na usunięciu szkody własnej nie podlega opodatkowaniu, ponieważ nie zostało wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Planowane roboty nie są bowiem świadczeniem na rzecz Inwestora, a jedynie działaniem polegającym na samodzielnym usunięciu przez Wnioskodawcę skutków szkody, której obowiązek usunięcia go obciąża.

Stanowisko do zdarzenia przyszłego nr 4

W związku z uzyskaniem odszkodowania od ubezpieczyciela za uszkodzone materiały lub urządzenia Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług. Zgodnie z wyjaśnieniami do zdarzenia przyszłego nr 1 i 2 usunięcie szkody we własnym mieniu nie jest świadczeniem usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdza się, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Innymi słowy pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. Idąc dalej należy wskazać, że czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do prawa własności rzeczy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, iż definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

Natomiast z art. 8 ust. 2 ww. ustawy wynika, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę - art. 19a ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 19a ust. 3 ustawy, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

W myśl art. 19a ust. 4 ustawy, przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów, z wyjątkiem dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, realizował na podstawie umowy o roboty budowlane prace związane z przebudową budynku użyteczności publicznej (budynek w przyszłości będzie wykorzystywany jako siedziba Sądu). Budynek jest własnością Skarbu Państwa zarządzanym przez jego statio fisci - Sąd Okręgowy. Sąd Okręgowy równocześnie pełni funkcję Inwestora na przedmiotowej inwestycji. Wykonane prace budowlane przed dniem zaistnienia pożaru zostały odebrane i rozliczone jedynie częściowo, nie zostały jednak ostatecznie zakończone (tj. nie zostały oddane ani odebrane w całości). W toku realizacji inwestycji doszło do losowego zdarzenia w postaci pożaru dachu budynku. Wskutek pożaru oraz akcji gaśniczej doszło do uszkodzenia lub zniszczenia robót realizowanych przez Wnioskodawcę w budynku. Zniszczeniu uległy również elementy budynku, których nie obejmował zakres prac określonych umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem. Inwestor w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji zawarł umowę ubezpieczenia. Zakres ubezpieczenia obejmował wszelkie ryzyko fizycznej utraty lub uszkodzenia prac budowlanych i montażowych z wyjątkiem ryzyk wyłączonych w OWU. Wnioskodawca, pomimo że nie jest stroną umowy ubezpieczenia, jest uprawniony do żądania odszkodowania, bowiem zgodnie z treścią polisy jest podmiotem ubezpieczonym (opisanym w jej treści jako „Główny wykonawca”).

Zdarzenie przyszłe nr 1

Zdarzenie przyszłe nr 2

Zdarzenie przyszłe nr 3

Zdarzenie przyszłe nr 4

W odniesieniu do wszystkich czterech zdarzeń przyszłych opisanych we wniosku – podstawą zobowiązania Wnioskodawcy do usunięcia szkód powstałych w wyniku pożaru jest umowa o roboty budowlane zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem. W związku z zawartą umową Wnioskodawcy jako generalnemu wykonawcy został protokolarnie przekazany plac budowy. Zgodnie natomiast z treścią art. 652 kodeksu cywilnego, jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe na tym terenie. W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca ponosi na zasadzie ryzyka odpowiedzialność za przypadkowe zniszczenie terenu budowy, w tym poczynionych nakładów, robót, materiałów, maszyn oraz sprzętu. W związku z faktem, iż szkody powstałe na budowie w wyniku pożaru powstały w czasie, gdy plac budowy pozostawał pod pieczą generalnego wykonawcy - zgodnie z zasadą odpowiedzialności wyartykułowaną w art. 652 k.c. wykonawca pomimo zniszczeń powstałych wskutek pożaru nadal pozostaje zobowiązany do wykonania przedmiotu umowy. Ww. zasada prowadzi również do wniosku, że Wnioskodawca ponosi szkodę również za szkody w elementach budynku niezwiązanych z przedmiotem umowy, bowiem prawidłowe wykonanie przedmiotu umowy wymaga naprawienia tych elementów

Prawa i obowiązki stron umowy szczegółowo określa Polisa nr PO/00601195/2014 (dalej „Polisa”) udzielona przez GENERALI T.U. S.A. oraz załączone do Polisy Ogólne Warunki Ubezpieczenia Wszystkich Ryzyk Budowy/Montażu (dalej „OWU”), w tym w szczególności postanowienia § 1-8 OWU.

Analiza zapisów Polisy oraz OWU oraz skonfrontowanie przyjętych ustaleń ze szczegółowym stanem faktycznym prowadzi do wniosku, iż wszystkie uszkodzenia i zniszczenia, o których mowa w zdarzeniach nr 1, 2 objęte są umową ubezpieczenia. W odniesieniu do zdarzenia przyszłego nr 3 odpowiedzialność Ubezpieczyciela za uszkodzenia i zniszczenia wynika z treści klauzuli 119 Mienie znajdujące się w dniu rozpoczęcia robót budowlanych na terenie budowy lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie, stanowiące własność lub będące w posiadaniu właściciela lub zarządcy nieruchomości (str. 25 OWU). Klauzula nr 119 została wprowadzona zgodnie z postanowieniami zawartymi na stronie 3 polisy. W odniesieniu do zdarzenia przyszłego nr 4 odpowiedzialność Ubezpieczyciela za uszkodzenia i zniszczenia wynika z treści przedmiotu ubezpieczenia (str. 2 polisy), gdzie sprzęt, wyposażenie i zaplecze budowy/montażu ubezpieczono w systemie pierwszego ryzyka na kwotę 100.000,00 zł treści § 3 ust. 1 pkt 2 oraz § 3 ust. 2 OWU, gdzie objęcie ubezpieczeniem ww. elementów zostało uwarunkowane uzgodnieniem w Polisie odrębnych sum ubezpieczenia dla każdego rodzaju mienia.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w wyniku pożaru zostanie wypłacone Wnioskodawcy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności wskazać należy, iż zapłata za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty jest – w świetle regulacji ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), zwanej dalej k.c. – odszkodowaniem. Kwestię odszkodowań regulują przepisy art. 361-363 Kodeksu cywilnego.

Na mocy art. 361 § 1 i § 2 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron (art. 362 k.c.).

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Zgodnie z art. 652 ustawy k.c., jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.

Wobec powyższego uznać należy, iż w rozpatrywanej sprawie nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Otrzymanie przez Wnioskodawcę odszkodowania nie wiąże się bowiem z żadnym świadczeniem na rzecz klienta. Wypłacenie odszkodowania jest efektem powstałych w wyniku pożaru strat w postaci zniszczonych robót kontraktowych, elementów budynku nieobjętych przedmiotem umowy oraz materiałów i urządzeń Wnioskodawcy. Zatem w rozpatrywanej sprawie wypłata odszkodowania stanowić będzie rekompensatę finansową za poniesioną szkodę.

Jednocześnie wskazać należy, iż opodatkowaniu podlegają dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, które powinno mieć formę przysporzenia (zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta) z tytułu konkretnego świadczenia. W sytuacji kar, odszkodowań czy rekompensat brak jest zachowania symetrii pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy do czynienia jedynie z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, a zatem nie ma zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta.

W konsekwencji odszkodowanie za straty powstałe w wyniku pożaru stanowiące rekompensatę za szkodę, nie będzie mieściło się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, iż w związku z realizacją prac, w ramach zobowiązania do usunięcia powstałych szkód objętych umową ubezpieczenia, polegających na odtworzeniu zniszczonych robót kontraktowych, które nie zostały przez Inwestora rozliczone, a także tych częściowo rozliczonych oraz prac polegających na odtworzeniu zniszczonych lub uszkodzonych elementów budynku nieobjętych przedmiotem umowy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (VAT). Również w związku z uzyskaniem odszkodowania od ubezpieczyciela za uszkodzone materiały lub urządzenia Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług.

Zatem, oceniając stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Końcowo należy wskazać, iż analiza załączników dołączonych do wniosku o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem tut. Organ w związku z § 5a ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest uprawniony do oceny załączników dołączonych do wniosku, a niniejszą interpretację wydano jedynie w oparciu o zdarzenie przyszłe w nim przedstawione.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin