INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2012r. (data wpływu 24 lutego 2012r.) uzupełnionego pismem z dnia 21 maja 2012r. (data wpływu 24 maja 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania zaliczek płaconych przez członków wspólnoty związanych z odsprzedażą przez Wnioskodawcę mediów i usług takich jak energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości oraz usług portiersko-ochronnych obciążających właścicieli lokali z tytułu kosztów utrzymania wyodrębnionych lokali - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2012r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania zaliczek płaconych przez członków wspólnoty związane z odsprzedażą przez Wnioskodawcę mediów i usług takich jak energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości oraz usług portiersko-ochronnych obciążających właścicieli lokali z tytułu kosztów utrzymania wyodrębnionych lokali.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 21 maja 2012r. (data wpływu 24 maja 2012r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 14 maja 2012r. znak: IBPP1/443-207/12/LSz.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W nieruchomości użytkowej (budynek biurowy) wszystkie lokale zostały nabyte i są aktualnie w posiadaniu osób fizycznych i prawnych. Dla potrzeb zarządu częścią wspólną nieruchomości, oraz bieżącej obsługi lokali indywidualnych, znajdujących się w niej, w zakresie zaopatrzenia w niezbędne media (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, gaz, ciepła i zimna woda, wywóz nieczystości, usługi portiersko-ochronne) została zawiązana wspólnota, w skład której weszli wszyscy właściciele lokali indywidualnych.

Zarząd wspólnoty został powołany spośród jej członków (zarząd właścicielski).

Do zadań wspólnoty należy zarządzanie całą infrastrukturą nieruchomości, dbałość o jej należyte funkcjonowanie, stan techniczny itp. Lokale indywidualne, znajdujące się w nieruchomości, w swoim obrębie pozostają w gestii ich właścicieli. Dla potrzeb podatku od towarów i usług wspólnota jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Realizując swoje zadania, wspólnota obciąża swoich członków proporcjonalnie do ich procentowego udziału w nieruchomości i pobiera od nich miesięczne zaliczki.

Zaliczki te mają charakter skonkretyzowany, związany z;

1. kosztami utrzymania części wspólnej (elewacja, dach, klatka schodowa, korytarze, toalety, infrastruktura techniczna),
2. pośrednictwem w zakresie kosztów dostawy mediów zużytych przez właścicieli w ich lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne),
3. kosztami tworzenia funduszy specjalnych (remontowo-awaryjnego, na niedopłatę właścicielską)
   
   

Powyższe zaliczki płacone przez członków wspólnoty na jej rzecz są zgodnie z ustawą o własności lokali dokumentowane rachunkami wystawianymi przez zarząd wspólnoty w trybie „na żądanie właściciela” we wspólnocie. Należy tu podkreślić, że w przypadku opisanym w pkt 2 wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale, w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży.

W przypadku gdy na koniec roku suma zaliczek nie wystarcza na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością lub je przewyższa, członkowie wspólnoty są zobowiązani do pokrycia różnicy proporcjonalnie do ich udziałów, bądź otrzymują zwrot nadpłaty zaliczek.

Wspólnota nie dolicza swoim członkom do zaliczek żadnej marży z tytułu sprawowania zarządu nieruchomością.

Do zadań wspólnoty należy także wynajem części wspólnych (korytarze, elewacja, dach) podmiotom zewnętrznym jak i poszczególnym właścicielom lokali. Tego typu usługi są dokumentowane fakturami VAT.

Jako czynny podatnik podatku od towarów i usług wspólnota jest obciążana przez dostawców mediów i usług fakturami VAT.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że powszechną sytuacją w kraju na tle ustawy o własności lokali jest stan, w którym nieruchomość wspólna pozostaje w całości przeznaczona na cele mieszkalne. Rzadziej, choć zwłaszcza w centrach miast dość powszechnie partery lub przyziemia budynków mieszkalnych mogą być wykorzystywane na cele gospodarcze, co powoduje, iż użytek powierzchni lokali w takich wspólnotach jest mieszany, przeważająco mieszkalny, a jedynie w części użytkowy.

Powyższe w zupełności nie dotyczy nieruchomości wspólnej Wspólnoty Nieruchomości Użytkowych ,,…”.

Stan prawny nieruchomości wspólnej. Budynek stanowiący nieruchomość wspólną w interpretowanym przypadku pozostaje budynkiem administracyjno biurowym na podstawie prawomocnej decyzji administracyjnej Prezydenta Miasta nr … z dnia 27 czerwca 1995 roku, która z pierwotnej funkcji hotelu robotniczego zmieniła funkcję na budynek administracyjno-biurowy. W korespondencji z powołaną decyzją budynek ujmowany jest w ewidencji gruntów i budynków jako budynek administracyjno biurowy, a wszystkie lokale jako lokale użytkowe. Użytek biurowy wyodrębnionych samodzielnych lokali na wszystkich kondygnacjach i wszystkich samodzielnych lokali magazynowych w kondygnacji przyziemia pozostaje ujawniony w księgach wieczystych jeszcze przed zawiązaniem wspólnoty. Statut Wspólnoty potwierdza powyższy stan prawny zaistniały jeszcze przed powołaniem wspólnoty. Tak więc przynajmniej od 1995 roku, a faktycznie również we wcześniejszych okresach budynek wykorzystywany był i jest nadal jako biurowiec. W nieruchomości wspólnej nie ma i przynajmniej od 1995 roku nie było żadnych lokatorów, a stan ten jest aktualny także w okresie zarządzania nieruchomością wspólną przez stronę w postępowaniu o indywidualną interpretację podatkową. W toku istnienia wspólnoty, tj. od 2008 roku doszło do szeregu sporów sądowych pomiędzy uczestnikami wspólnoty, w toku których charakter prawny lokali zgodny z ujawnionym w księgach wieczystych i opisanym wyżej pozostaje potwierdzony prawomocnymi orzeczeniami sadów Rejonowego w B. i Okręgowego w K. Nadto w zakresie wymiaru podatku od nieruchomości prawomocne decyzje Prezydenta Miasta stwierdzają, iż przedmiotem opodatkowania są grunty związane z działalnością gospodarczą i lokale niemieszkalne związane z działalnością gospodarczą. Podstawą decyzji Prezydenta pozostają art. 207 i 210 z związku z art. 21 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa art. 2, 3, 4, 5, 6 i 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, oraz uchwał Rady Miasta ostatnio z dnia 26 października 2011 roku. Nadto w rozumieniu odrębnych przepisów dotyczących zasad eksploatacji nieruchomości wspólnej z uwagi na powierzchnię całkowitą budynku wynoszącą 3.200 m² budynek jest niespornie budynkiem publicznym.

Uczestnicy wspólnoty. Zawiązana w styczniu 2008 roku Wspólnota Nieruchomości Użytkowych „…” została od początku swego istnienia zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Uczestnikami wspólnoty pozostaje 12 podmiotów prawnych: spółek prawa handlowego, przedsiębiorców rejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczej oraz osób fizycznych pobierających pożytki cywilne, na zasadzie umów najmu od posiadanych wyodrębnionych lokali biurowych lub magazynowych. Wszyscy uczestnicy wspólnoty są podatnikami podatku VAT i posiadają numer identyfikacji podatkowej NIP. Uczestnicy korzystają ze swych lokali bądź to na potrzeby własnej działalności gospodarczej, lub na wynajem, zawsze jednak na rzecz najemców - podmiotów gospodarczych. Realnie cała wykorzystywana powierzchnia użytkowa budynku pozostaje w posiadaniu podmiotów gospodarczych podatników podatku VAT (gdyż osoby fizyczne uczestnicy wspólnoty, jeśli nie prowadzą działalności gospodarczej wynajmują swe lokale zgodnie z ich użytkiem na biura.)

Rozliczenia wspólnotowe. Zgodnie z art. 13 ustawy o własności lokali współwłaściciele -uczestnicy wspólnoty ponoszą koszty utrzymania nieruchomości wspólnej oraz koszty swoich wyodrębnionych lokali płacąc miesięczne zaliczki. Dowodem wskazującym na wielkość obciążeń właściciela z tytułu zaliczek na koszty utrzymania części wspólnych i samodzielnych lokali zgodnie z Ustawą o własności lokali są „zawiadomienia o zaliczkach" na dany rok obrotowy. Jednak z uwagi na fakt prowadzenia działalności gospodarczej konieczności dokumentowania kosztów we wspólnocie wystawiane są rachunki oddzielnie dla samodzielnych, wyodrębnionych lokali, oddzielnie dla części wspólnych - partycypacji w częściach wspólnych stosownie do posiadanego udziału we wspólnocie oraz oddzielnie na zaliczki na fundusz remontowo - awaryjny. Jeżeli we wspólnocie przeprowadzono lub prowadzi się zadanie gospodarcze przekraczające czynności zwykłego zarządu na podstawie uchwały Zebrania Wspólnoty, np. remont i ocieplenie dachu po sfinansowaniu i wykonaniu remontu również wystawiano rachunki na każdego uczestnika wspólnoty rozdzielając koszty uczestnictwa w remoncie zgodnie z wielkością posiadanych udziałów.

Bieżący formalny stan prawny.

W okresie zawiązania wspólnoty (styczeń 2008) jej ówczesny Zarząd dążąc do wyjaśnienia sytuacji prawnej w zakresie rozliczenia podatku VAT i zapewnienia legalności i pewności prawnej działania wspólnoty zwrócił się do Ministra Finansów o indywidualną interpretację przepisów dotyczących rozliczeń w konkretnej podmiotowej wspólnocie, uzyskując zgodnie z ówczesnymi poglądami organów podatkowych niekorzystne dla wspólnoty stanowisko wykluczające wewnętrzne rozliczanie podatku VAT, (wystawianie faktur VAT dla uczestników wspólnoty.) Wspólnota nie zaskarżyła interpretacji i zastosowała się i stosuje się nadal do uzyskanej interpretacji.

W latach 2009 do 2011 doszło jednak do istotnej zmiany poglądów prawnych i zasad interpretacji oraz zapadło szereg istotnych orzeczeń sądowych, w tym Sądu Najwyższego, które zdaniem strony w postępowaniu powodują, że dotychczasowa interpretacja nie może być dalej stosowana. W konsekwencji koniecznym jest jej uchylenie i zastąpienie nową interpretacją, w treści której uwzględniona zostanie zmiana poglądów prawnych, tak aby sytuacja prawnopodatkowa Wspólnoty Nieruchomości Użytkowych „…” kształtowana na podstawie indywidualnej interpretacji prawa nie była niekorzystna (gorsza) dla strony w stosunku do zasad obecnie wynikających z powszechnie obowiązującej interpretacji.

Powyższe czyni wystąpienie o indywidualna interpretację uzasadnionym, a ponowne zajęcie stanowiska w sprawie przez organ orzekający koniecznym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zaliczki płacone przez członków wspólnoty, związane z pośrednictwem wspólnoty w zakresie kosztów dostawy mediów zużywanych przez właścicieli w ich lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne) mogą być dokumentowane fakturami VAT, które w swej istocie będą refakturami całkowitych kosztów ponoszonych przez wspólnotę na rzecz dostawców mediów, a tym samym czy mogą stanowić obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11marca 2004r. (t.j. z dnia 29 lipca 2011r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.)...

Zdaniem Wnioskodawcy, w początkowym okresie istnienia wspólnoty, ze względu na jej charakter (wspólnota nieruchomości użytkowych), powstało pytanie, czy zaliczki płacone przez jej członków na utrzymanie części wspólnej oraz koszty dostawy mediów zużywanych we własnych lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne) stanowią obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług.

Celem wyjaśnienia problemu Wnioskodawca zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej do Ministra Finansów poprzez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach jako organu upoważnionego do wydania interpretacji. W dniu 4 czerwca 2008r. Wnioskodawca otrzymał interpretację indywidualną znak IBPP3/443-172/08/IK, w której stwierdzone zostało że: „...Przyjęty sposób rozliczania kosztów zarządu nieruchomością nie daje podstaw do postawienia tezy, że zaliczki (kwoty) wpłacane przez członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, będący kwotą należną obejmującą całość świadczenia należnego od nabywcy. Zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty lokali użytkowych - przez jej członków. Wspólnota, a więc jej członkowie, nie dokonują sprzedaży, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samych siebie, poprzez zapłatę zaliczek (kwot) z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem części wspólnych. Tym samym brak jest uzasadnienia do fakturowania wewnętrznych rozliczeń między wspólnotą a jej członkami....”.

Zgodnie z tą interpretacją wspólnota otrzymane kwoty z tytułu zaliczek dokumentowała rachunkami wystawianymi przez zarząd w trybie „na żądanie właściciela” we wspólnocie.

Kwestia zaliczek płaconych przez członków wspólnoty, w części dotyczącej ich lokali własnych w nieruchomości pozostawała jednak cały czas w kręgu zainteresowania Wnioskodawcy. Studiując problem, Wnioskodawca natknął się na dwa wyroki sądowe. I tak:

1. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 2 listopada 2009r. sygn. III SA/GI 746/09 podniesiono iż: „... Ustawowego obowiązku ponoszenia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie można rozciągać także na lokale, a w konsekwencji przyjmować, iż w przypadku zakupu mediów wspólnota w całości kupuje je dla siebie i sama ze sobą rozlicza. Z tego powodu, że ze względów technicznych niemożliwe jest kupowanie mediów do poszczególnych lokali oddzielnie, wspólnota dokonuje tego zakupu „całościowo” i z tego tytułu od właścicieli pobierane są stosowne należności. Wspólnota w tym zakresie działa jako pośrednik, nie kupuje tych mediów dla siebie, lecz działa w istocie w imieniu właścicieli; nawet jeżeli zawiera umowę we własnym imieniu, to w odpowiedniej części jest ona zawarta na rzecz właścicieli. Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. Taka odsprzedaż mediów właścicielom lokali stanowić będzie przedmiot opodatkowania VAT jako świadczenie usług. Oznacza to, że w tym też zakresie wystawiane mogą być przez wspólnotę faktury VAT, dokumentujące świadczenie usług na rzecz właścicieli (refakturowanie zakupionych przez wspólnotę mediów na właściciela)....”.
2. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 2009r. sygn. III SA/Wa 2597/08 podniesiono, iż: „... Wspólnota tylko pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale, w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. Taka odsprzedaż mediów właścicielom lokali stanowić będzie przedmiot opodatkowania VAT jako świadczenie usług. W tym też zakresie wystawiane mogą być przez wspólnotę faktury VAT, dokumentujące świadczenie usług na rzecz właścicieli (refakturowanie zakupionych przez wspólnotę mediów na właściciela)....”.
   
   

Wnioskodawca może stwierdzić, że sytuacje, których dotyczą powołane wyroki, są bardzo zbliżone do sytuacji wspólnoty, co skłania Wnioskodawcę do ponownego podniesienia kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług zaliczek płaconych przez właścicieli lokali indywidualnych z tytułu dostaw mediów do tych lokali.

W uzupełnieniu stanowiska Wnioskodawca podał, że zdaniem strony dla wydania nowej indywidualnej interpretacji w zakresie rozliczeń wewnętrznych podatku VAT w podmiotowej wspólnocie organ orzekający winien uwzględnić wyżej wykazany stan nieruchomości i wspólnoty oraz, w zakresie stanu prawnego uwzględnić dotychczas pominięte:

• art. 6 ust. 4 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczącą podatków obrotowych (77/388/EWG),
• dyrektywę 2006/112/WE z 28 listopada 2006 w sprawie podatku od wartości dodanej,
• Interpretację ogólna nr PT 8/033/101/AEW/11/PT-571 Ministra Finansów z 21 czerwca 2011 roku Dz. Min. Fin z dnia 2 sierpnia 2011 roku nr 6 poz. 27.
• orzeczenia NSA uwzględnione w wyżej powołanej interpretacji: tj.: wyrok z dn. 20 marca 2009r. sygn. akt I FSK 742/10, wyrok z dnia 2 grudnia 2010 roku sygn. akt I FSK 2038/09, wyrok z dnia 4 lutego 2011r. sygn. akt I FSK 217/10, uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 grudnia 2007 roku sygn. CZP 65/0765,
• orzeczenia wskazane w pierwotnym wniosku, a wyszukane na podstawie systemu informacji prawnej Info lex LEX OMEGA jako materiał prawny związany ze stosowaniem i interpretacją art. 12 i 13 ustawy,
• orzeczenie NSA z dnia 10 marca 2011r. sygn. akt FSK 423/10 roku dotyczące świadczenia przez wspólnotę dostaw energii i mediów do wyodrębnionych lokali na terenie nieruchomości wspólnej,
• Interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 lipca 2011 sygn. IBPP3/443-747/11/IK
  
  

W opinii wszystkich reprezentowanych uczestników wspólnoty oraz reprezentującego wspólnotę właścicielskiego Zarządu Wspólnoty organ udzielający interpretacji winien uwzględniając powołany materiał prawny uznać prawo podmiotowej wspólnoty do rozliczania podatku VAT (wystawiania faktur VAT) z uczestnikami wspólnoty, od wszelkich postaci mediów, a w szczególności ciepła i energii elektrycznej oraz usług komunalnych (śmieci, ścieki, opady deszczowe inne) i ochrony obiektu obciążających właścicieli lokali z tytułu kosztów utrzymania wyodrębnionych lokali w proporcji do udziału tych lokali w nieruchomości wspólnej, w szczególności zgodnie z orzeczeniem NSA I FSK 423/10 i interpretacja ogólną MF z 21 czerwca 2011 roku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z art. 8 ust. 2a cyt. ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Jedną z generalnych zasad na gruncie podatku od towarów i usług jest to, że czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy wykonane są przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Powyższa działalność obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Zatem kwota należna z tytułu sprzedaży to kwota, która obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Oznacza to, że kwotą należną jest wartość wszelkich świadczeń, których ma prawo domagać się sprzedawca (usługobiorca) lub które otrzymał z tytułu wykonywania określonych czynności podlegających opodatkowaniu. Kwota należna obejmuje zarówno świadczenia kupującego (usługobiorcy), jak i świadczenia osób trzecich, jeśli są one dokonywane w związku z wykonaniem danej czynności podatnika.

Z regulacji zawartej w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT wynika, że sprzedaż definiowana jest jako odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak wynika z powyższego na obrót składają się kwoty należne z tytułu tych czynności podlegających opodatkowaniu, które są wykonywane przez podatnika.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 ustawy o VAT ustawodawca określił w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360) obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011r., elementy, które powinna zawierać faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży.

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami „FAKTURA VAT”. Szczegółowe elementy takiego dokumentu określa § 5 ust. 1 rozporządzenia. Natomiast § 10 ust. 4 rozporządzenia wymienia jakie elementy powinna zawierać faktura stwierdzająca otrzymanie części lub całości należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Jak wynika z przytoczonych przepisów, fakturę wystawia sprzedawca (usługodawca) będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu udokumentowania dokonanej sprzedaży towarów lub świadczonych usług. Faktura VAT jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt dostawy określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura jest więc dokumentem stwierdzającym wystąpienie u podatnika okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że w nieruchomości użytkowej (budynek biurowy) wszystkie lokale zostały nabyte i są aktualnie w posiadaniu osób fizycznych i prawnych. Dla potrzeb bieżącej obsługi lokali indywidualnych, znajdujących się w niej, w zakresie zaopatrzenia w niezbędne media (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, gaz, ciepła i zimna woda, wywóz nieczystości, usługi portiersko-ochronne) oraz zarządu częścią wspólną nieruchomości została zawiązana wspólnota, w skład której weszli wszyscy właściciele lokali indywidualnych. Zarząd wspólnoty został powołany spośród jej członków (zarząd właścicielski). Dla potrzeb podatku od towarów i usług wspólnota jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Wszyscy uczestnicy wspólnoty są podatnikami podatku VAT i posiadają numer identyfikacji podatkowej NIP. Cała wykorzystywana powierzchnia użytkowa budynku pozostaje w posiadaniu podmiotów gospodarczych podatników podatku VAT. Lokale indywidualne, znajdujące się w nieruchomości, w swoim obrębie pozostają w gestii ich właścicieli.

Do zadań wspólnoty należy zarządzanie całą infrastrukturą nieruchomości, dbałość o jej należyte funkcjonowanie, stan techniczny itp.

Wspólnota pośredniczy w zakupie mediów i rozliczając ten zakup na poszczególne lokale, w rzeczywistości dokonuje odsprzedaży. Wspólnota jest obciążana przez dostawców mediów i usług fakturami VAT. Wspólnota nie dolicza swoim członkom do zaliczek żadnej marży z tytułu sprawowania zarządu.

Realizując swoje zadania, wspólnota obciąża swoich członków proporcjonalnie do ich procentowego udziału w nieruchomości i pobiera od nich miesięczne zaliczki.

Zaliczki te mają charakter skonkretyzowany, związany m.in. z pośrednictwem w zakresie kosztów dostawy mediów zużytych przez właścicieli w ich lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne).

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy możliwości dokumentowania fakturami VAT i uznania za obrót w rozumieniu VAT zaliczek płaconych przez członków wspólnoty, związanych z pośrednictwem wspólnoty w zakresie kosztów dostawy mediów zużywanych przez właścicieli w ich lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne).

Podstawą prawną funkcjonowania wspólnot jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Powyższa ustawa określa prawa i obowiązki członków wspólnoty.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o własności lokali, ustawa określa sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną.

Z powyższego przepisu wynika, że postanowienia ww. ustawy o własności lokali odnoszą się zarówno do lokali mieszkalnych, jak też do lokali o innym przeznaczeniu tzw. lokali użytkowych (lokali sklepowych, usługowych, handlowych, biurowych, gastronomicznych, garaży i innych).

Stosownie do art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Powyższa regulacja art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali wskazuje na dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej: jedne związane z nieruchomością wspólną i drugie, związane z odrębną własnością lokalu. Tym samym właściciele lokali zobowiązani są uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z nieruchomością wspólną, na pokrycie których uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat (art. 15 ustawy o własności lokali), oraz ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za wodę, ciepło, odprowadzanie ścieków, gaz, energię elektryczną).

W przypadku, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, wspólnota w zakresie nabywanych towarów i usług celem zaopatrzenia poszczególnych lokali występuje w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. Tym samym wspólnota nabywając towary i usługi, które następnie przyporządkowuje poszczególnym lokalom, dokonuje ich odsprzedaży właścicielom lokali. W takiej sytuacji środki uiszczane przez właścicieli poszczególnych lokali na ich utrzymanie stanowią w istocie zapłatę za odsprzedawane im przez wspólnotę towary i usługi. W konsekwencji w odniesieniu do rozliczania wydatków związanych z utrzymaniem poszczególnych lokali, ponoszonych m.in. z tytułu zakupu przez wspólnotę towarów i usług do tych lokali, zastosowanie znajdą przepisy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że Wspólnota lokali użytkowych jako czynny podatnik podatku od towarów i usług jest obciążana przez dostawców mediów i usług fakturami VAT, którymi następnie obciąża swoich członków (podatników VAT) proporcjonalnie do ich procentowego udziału w nieruchomości i pobiera od nich miesięczne zaliczki. Zaliczki mają charakter skonkretyzowany, związany m.in. z pośrednictwem w zakresie kosztów dostawy mediów zużytych przez właścicieli w ich lokalach indywidualnych (energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne).

Zgodnie z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.) (przepis ten odpowiada art. 6 ust. 4 nieobowiązującej już Szóstej Dyrektywy), w przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot odsprzedający daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Celem tzw. „refakturowania” jest zatem przeniesienie poniesionych kosztów przez jeden podmiot na inny podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot odsprzedający danej usługi nie wykonał. Tzw. „refaktura” jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie „w stanie nieprzetworzonym” odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że tzw. „refaktura” dokumentuje odsprzedaż zakupionych wcześniej towarów lub usług, a czynność taka podlega opodatkowaniu według stawek właściwych dla odsprzedawanych towarów i usług.

Z dniem 1 kwietnia 2011r., ustawą z dnia 18 marca 2011r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64 poz. 332), do polskiego porządku prawnego wprowadzono art. 8 ust. 2a, który stanowi implementację ww. uregulowań Dyrektywy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy należy rozstrzygnąć, czy koszty, o których mowa w stanie faktycznym są kosztami, które mogą stanowić przedmiot odsprzedaży.

W przedmiotowej sprawie właściciele lokali ponoszą wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali (m.in. za energia elektryczna, centralne ogrzewanie, wywóz nieczystości, usługi portiersko - ochronne). Wspólnota dokonuje zakupu mediów i usług i następnie rozliczając ten zakup na poszczególne lokale, w rzeczywistości dokonuje ich odsprzedaży.

W świetle powyższego należy przyjąć, iż nawet jeśli podmiot faktycznie nie świadczy usługi (osobiście nie wykonuje czynności), jednakże pośrednio bierze udział w jej świadczeniu (czego nie należy utożsamiać z pośrednictwem w jej świadczeniu) – a jego udział przejawia się w odsprzedaży takiej usługi – to dla potrzeb podatku VAT, takie zachowanie jest traktowane na równi ze świadczeniem konkretnej usługi. Podmiot ten staje się zatem podatnikiem podatku VAT ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami, tj. w szczególności powinien opodatkować tę usługę według zasad dla niej przewidzianych oraz udokumentować fakturami.

Tym samym Wnioskodawca w przedmiotowej sprawie działa jako podatnik, który nabył te usługi w zakresie poniesionych kosztów we własnym imieniu, a następnie je wykonał na rzecz osoby trzeciej. Następuje zatem odsprzedaż zakupionych wcześniej usług, a czynność taka podlega opodatkowaniu według stawek właściwych dla odsprzedawanych usług.

Należy podkreślić, że wspólnota, która nabywa media od dostawców, pobiera od właścicieli lokali będących członkami tej wspólnoty opłaty tytułem dostarczonych usług.

Mając na uwadze powyższą analizę przepisów należy stwierdzić, że przyjęty sposób rozliczania mediów daje podstawy do postawienia tezy, że kwoty wpłacane przez członków wspólnoty związane z odsprzedażą przez Wspólnotę ww. mediów z tytułu kosztów utrzymania indywidualnych lokali, stanowią wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków, a tym samym stanowią obrót w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca zatem zobowiązany jest do udokumentowania przedmiotowej transakcji wystawiając fakturę VAT zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106 ww. ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisach do niej wykonawczych, zawierającą stawkę podatku właściwą dla przedmiotu sprzedaży.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo odnośnie powołanych we wniosku orzeczeń NSA i WSA należy stwierdzić, że sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.).

Zatem powołane w stanowisku wyroki: NSA i WSA, nie stanowią podstawy dla analogicznego rozstrzygnięcia przez organy podatkowe.

Również powołana przez Wnioskodawcę interpretacja indywidualna dotyczy indywidualnej sprawy podmiotu, który o nią wystąpił i nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym uzupełnieniem wniosku zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.