Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/4511-53/15-2/MD
z 2 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2015 r. (data wpływu 26 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu przejęcia nieruchomości pod drogę publiczną – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca oraz K. byli współwłaścicielami zabudowanego gruntu, oznaczonego jako działka ewidencyjna nr X o powierzchni 0,5086 ha, obrębu …, położonego w L. przy ul. W. (zwanego dalej: nieruchomością nr X).

Wnioskodawca oraz K. nabyli grunt oraz posadowione na tymże gruncie budynki, w trakcie trwania ich małżeństwa do ich majątku wspólnego - na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Wnioskodawca oraz K. nie zawierali małżeńskich umów majątkowych. Nabycie budynków oraz gruntu nastąpiło poprzez nabycie prawa użytkowania wieczystego oznaczonego powyżej gruntu w drodze licytacji w 1998 r., na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 4 lutego 1998 r., sygn. akt ….

Nadto, na podstawie tego samego aktu Wnioskodawca oraz K. nabyli prawo własności budynków posadowionych na tymże gruncie, to jest:

• budynku biurowo - socjalnego o pow. użytkowej 199,9 m²,
  

• budynku magazynowego o pow. zabudowy 412 m²,
  

• budynku magazynowego o pow. zabudowy 177,8 m²,
  

• budynku magazynowego o pow. użytkowej 236 m².
  
  

Budynki te są trwale związane z gruntem.

Oznaczonym powyżej postanowieniem z dnia 4 lutego 1998 r., Sąd Rejonowy przysądził na rzecz Wnioskodawcy prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz prawo własności budynków - po myśli art. 998 Kodeksu postępowania cywilnego.

Sprzedawcą gruntu oraz posadowionych na gruncie budynków było P.P.T. w upadłości (dalej: PPT), reprezentowane przez Syndyka. Sprzedaż budynków i gruntu została dokonana w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym PPT. PPT wykorzystywało budynki oraz grunt dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym w pierwszej połowie lat 90-tych XX wieku budynki te były przez PPT oddane w dzierżawę innym przedsiębiorcom, którzy dokonali remontu budynków, w realizacji umów zawartych z PPT. Budynki te były wzniesione prawdopodobnie przez PPT albo jego poprzednika prawnego.

W związku ze sprzedażą PPT wystawiło:

• fakturę do urządzenia fakturującego-księgującego z dnia 5 lutego 1998 r. – w przedmiocie sprzedaży gruntu, opiewającą na kwotę 11 437,00 zł. Podatek od towarów i usług do powyższej kwoty nie został naliczony,
  

• fakturę VAT z dnia 5 lutego 1998 r. w przedmiocie sprzedaży posadowionych na gruncie budynków, opiewającą na kwotę 63 563,00 zł. Podatek od towarów i usług do powyższej kwoty nie został naliczony. Wpisano, że czynność ta jest zwolniona od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (to jest jako sprzedaż budynków używanych). Łączna cena wynosiła 75 000,00 zł (to jest 11 437,00 zł + 63 563,00 zł).
  
  

Faktury te nie dawały podstaw do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wnioskodawca wciągnął grunt oraz posadowione na nim budynki do ewidencji środków trwałych prowadzonego przezeń przedsiębiorstwa. Prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało przekształcone w prawo własności w 2005 r., na podstawie ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 26 lipca 2005 r., wydanej w sprawie oznaczonej jako YY.

W 1998 r. Wnioskodawca oraz K. dokonali ulepszeń budynków posadowionych na gruncie w ten sposób, że dokonali drobnych napraw tych budynków oraz doprowadzili przyłącze wodociągowe i kanalizacyjne do budynku biurowo - socjalnego. W latach następnych czynili jedynie bieżące naprawy budynków. Łączna wartość wydatków poniesionych na ulepszenia budynków w 1998 r. oraz napraw eksploatacyjnych czynionych w latach następnych stanowi mniej niż 30% wartości początkowej oznaczonych powyżej budynków, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Łączna wartość nakładów czynionych przez Wnioskodawcę oraz K. na rzecz każdego z jednostkowych budynków, przez okres od chwili nabycia do chwili obecnej, jest niższa niż 30% wartości początkowej tego budynku, przy czym wartość budynku biurowo - socjalnego w chwili jego nabycia wynosiła około 30 000,00 zł, zaś pozostałych budynków – po około 11 000,00 zł. Wnioskodawca oraz K. nie wznosili na gruncie budynku.

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą. Oznaczone budynki oraz grunt, na którym budynki te są posadowione, były nabyte przez Wnioskodawcę oraz K. w celu prowadzenia na nich działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę. Budynki oraz grunt były wykorzystywane przez Wnioskodawcę w celu prowadzenia działalności gospodarczej, na co K. wyrażała zgodę. K. nie prowadzi i nie prowadziła działalności gospodarczej. Wnioskodawca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w budynkach oraz na gruncie w czerwcu 2014 r. Aktualnie Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w innym miejscu , tj. w L. przy ul. W.

Małżeństwo Wnioskodawcy oraz K. zostało rozwiązane przez rozwód przez Sąd Okręgowy prawomocnym wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r., sygn. akt XY. Wnioskodawca oraz K. nie dokonali podziału majątku wspólnego, w tym rzeczonych budynków i gruntu, po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, wobec czego:

• Wnioskodawcy przysługuje udział w wysokości 1/2 we współwłasności budynków oraz gruntu,
  

• K. przysługuje udział w wysokości 1/2 we współwłasności budynków oraz gruntu.
  
  

Prezydent Miasta L. obwieszczeniem z dnia 30 października 2012 r., Nr DD. zawiadomił, że na wniosek złożony w dniu 12 października 2012 r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, polegającej na rozbudowie ul. S. na odcinku od ul. K. do ul. P. oraz budowie projektowanej ul. W. na odcinku od ul. P. do projektowanej ul. T. i projektowanej ul. T. na odcinku od projektowanej ul. W. do ul. S.. Postępowanie to zostało wszczęte w oparciu o art. 11 ust. 1 i następne ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 193, poz. 1194, z późn. zm. - zwanej dalej: ustawą o inwestycji w zakresie dróg publicznych). Postępowanie to obejmowało m.in. stanowiącą własność Wnioskodawcy oraz K. nieruchomość nr X.

W dniu 25 marca 2013 r. Prezydent Miasta L. decyzją Nr DD., na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, udzielił zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, polegającej na rozbudowie ul. S. na odcinku od ul. K. do ul. P. oraz budowie projektowanej ul. W. na odcinku od ul. P. do projektowanej ul. T. i projektowanej ul. T. na odcinku od projektowanej ul. W. do ul. S.

Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja ta w zakresie dotyczącym należącej do Wnioskodawcy oraz K nieruchomości nr X wywołała dwojakie konsekwencje:

• po pierwsze, nieruchomość nr X została podzielona na nieruchomości o nr X/1 oraz X/2, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych; z nieruchomości nr X została wydzielona nieruchomość nr X/1 o powierzchni 0,1035 ha;
  

• po wtóre, prawo własności nieruchomości nr X/1 przeszło na rzecz Gminy L., stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych.
  
  

Pozostałą część nieruchomości nr X, oznaczono numerem X/2. Nieruchomość ta stanowiła własność Wnioskodawcy oraz K. do dnia 13 listopada 2014 r., kiedy to Wnioskodawca oraz K. zbyli ją na rzecz Gminy - Miasta L.

Jako, że w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, Wnioskodawca utracił z mocy prawa własność nieruchomości w zakresie nieruchomości nr X/1, przysługuje Mu odszkodowanie, zgodnie z art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Postępowanie w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania za utratę własności nieruchomości nr X/1, prowadzone stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, toczy się aktualnie przed Starostą B. pod Nr B. Wysokość odszkodowania nie została jak dotychczas ustalona. Nie wydano w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji administracyjnej. Nie zawarto także ugody administracyjnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie należne Wnioskodawcy za utratę własności nieruchomości nr X/1, na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie, które zostanie Mu wypłacone, na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, w związku z nabyciem z mocy ustawy nieruchomości nr X/1 przez Gminę - Miasto L., w oparciu o decyzję z dnia 25 marca 2013 r. Prezydenta Miasta L. o Nr D. oraz art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, jest wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie bowiem do powołanego art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od tego podatku są: przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Nie podlega zatem podatkowi dochodowemu od osób fizycznych „odszkodowanie wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami”, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w powołanej powyżej normie, nie są tożsame z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518, zwanej dalej ustawą o gospodarce nieruchomościami), ponieważ w rzeczonym art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawarto wyrażenie „odszkodowanie wypłacane stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami”, nie zaś wyrażenie „odszkodowanie wypłacane stosownie do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami”. Przy czym zakres wyrażenia pierwszego jest szerszy od drugiego. Skoro tak, to hipoteza normy art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje, że zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych podlega odszkodowanie wypłacone na podstawie któregokolwiek z przepisów normujących „gospodarkę nieruchomościami”, w rozumieniu powołanego przepisu. Przy czym, ustawa o gospodarce nieruchomościami stanowi jeden z kilku aktów prawa powszechnie obowiązującego, regulujących „gospodarkę nieruchomościami”, o której mowa w rzeczonym art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Twierdzenie to znajduje uzasadnienie w:

1. treści art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w którym to zawarto katalog aktów normatywnych regulujących „gospodarkę nieruchomościami”, w wyznaczonych zakresach, przy czym wśród aktów tych została wymieniona także ustawa o inwestycji w zakresie dróg publicznych - vide: art. 2 pkt 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami;
2. treści art. 12 ust. 5 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, zgodnie z którą do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania za nieruchomość stosuje się odpowiednie przepisy o ustawy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18;
3. treści art. 23 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, który to przepis zawiera odesłanie do regulacji ustawy o gospodarce nieruchomościami.
   
   

Wobec powyższego, przyjąć należy, że zakres wyrażenia „odszkodowanie wypłacane stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami”, zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje odszkodowanie wypłacane zarówno na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, jak i przepisów innych aktów prawnych regulujących „gospodarkę nieruchomościami”, w tym na podstawie przepisów ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych. Innymi słowy, w zakresie hipotezy art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mieści się m.in. odszkodowanie wypłacone na podstawie ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Per analogiam, zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2013 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II FSK 1117/11 (Legalis nr 594054): „każde odszkodowanie za odjęcie prawa własności na cel publiczny, którego zasady ustalania oraz wypłaty określają przepisy o gospodarce nieruchomościami korzysta ze zwolnienia podatkowego po spełnieniu warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r., Nr 14, poz. 176, z późn. zm.). Nie ma natomiast znaczenia, czy podstawa wypłacenia odszkodowania wynika z przejęcia nieruchomości z mocy prawa w trybie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, czy ustawy o gospodarce nieruchomościami, i czy jest konsekwencją postępowania wywłaszczeniowego. Użyte w tym przepisie pojęcie postępowania wywłaszczeniowego nie zostało zawężone tylko i wyłącznie do rozumienia go w ujęciu ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wywłaszczenie, w szerokim znaczeniu tego słowa, oznacza wszelkie formy ingerencji państwa w prawa własności przysługujące innym podmiotom. Przedmiotem wywłaszczenia jest prawo rzeczowe, a skutkiem przejście prawa na rzecz Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego albo wygaśnięcie prawa bądź ograniczenie wykonywania prawa” (por. także interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 kwietnia 2014 r., Nr IBPBII/1/415-66/14/MK).

W niniejszej sprawę nie znajduje zastosowania norma art. 21 ust. 1 pkt 29 in fine ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którą podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych odszkodowanie w wypadku, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu”. Zgodnie z tymże przepisem, zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych nie przysługuje, jeśli łącznie spełnione zostaną następujące przesłanki:

1. nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
2. cena nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
   
   

Ad. a).

Wnioskodawca nabył nieruchomość w okresie poprzedzającym okres dwóch lat przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, polegającej na rozbudowie ul. S. na odcinku od ul. K. do ul. P. oraz budowie projektowanej ulicy W. na odcinku od ul. P. do projektowanej ul. T. i projektowanej ul. T. na odcinku od projektowanej ul. W. do ul. S. (jak wskazano we wniosku w pkt G - obwieszczenie o wszczęciu postępowania w oznaczonym zakresie nastąpiło w dniu 30 października 2012 r., zaś wniosek wszczynający postępowanie został złożony w dniu 12 października 2012 r.). Za nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 in fine ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przyjąć przy tym należy nabycie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości - na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w L. z dnia 4 lutego 1998 r. sygn. akt … (okoliczność ta nie jest przy tym relewantna, albowiem przesłanka ad. a) art. 21 ust. 1 pkt 29 in fine ustawy o podatku od osób fizycznych nie byłaby spełniona także wówczas, gdyby przyjąć hipotetycznie, że nabyciem nieruchomości w rozumieniu rzeczonego przepisu jest przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności tejże nieruchomości - na podstawie decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 26 lipca 2005 r., wydanej w sprawie oznaczonej jako: G.

Ad. b)

Jako, że przesłanka ad. a) art. 21 ust. 1 pkt 29 in fine ustawy o podatku od towarów i usług nie wystąpiła, zaś brak zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych następuje jedynie wówczas, gdy obie przesłanki wystąpią koniunktywnie, bezprzedmiotowym jest ustalanie przesłanki ad. b), bowiem niezależnie, czy przesłanka ad. a) wystąpi, czy też nie wystąpi, obie przesłanki – ad. a) oraz ad. b) nie wystąpią łącznie, przeto nie zostanie wypełniona hipoteza art. 21 ust. 1 pkt 29 in fine ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji ustalenia, że odszkodowanie, które zostanie wypłacone na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, stanowi „odszkodowanie wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 in principio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustalenia, że nie zaistniała przesłanka wyłączająca zastosowanie zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych wyrażona w tymże przepisie in fine, stwierdzić należy, że odszkodowanie, które zostanie wypłacone Wnioskodawcy jest wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Podkreślić należy jednakże, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Z treści przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca oraz Jego była małżonka byli współwłaścicielami zabudowanego gruntu, oznaczonego jako działka ewidencyjna nr X o powierzchni 0,5086 ha, obrębu ..., położonego w L. przy ul. W. (zwanego dalej: nieruchomością nr X). Wnioskodawca oraz Jego była małżonka nabyli prawo użytkowania wieczystego oznaczonego powyżej gruntu w drodze licytacji w 1998 r. - na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w L. z dnia 4 lutego 1998 r., sygn. akt ... Ponadto, na podstawie tego samego aktu nabyli prawo własności budynków posadowionych na tymże gruncie. Grunt i budynki po ich ulepszeniu były wykorzystywane w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Małżeństwo Wnioskodawcy oraz K. zostało rozwiązane przez rozwód przez Sąd Okręgowy prawomocnym wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r. Nie dokonano podziału majątku wspólnego, w tym rzeczonych budynków i gruntu, po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, wobec czego:

• Wnioskodawcy przysługuje udział w wysokości 1/2 we współwłasności budynków oraz gruntu,
  

• byłej małżonce Wnioskodawcy przysługuje udział w wysokości 1/2 we współwłasności budynków oraz gruntu.
  
  

Prezydent Miasta L. obwieszczeniem z dnia 30 października 2012 r., Nr D., zawiadomił, że zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Postępowanie to zostało wszczęte w oparciu o art. 11 ust. 1 i następne ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Postępowanie to obejmowało m.in. stanowiącą własność Wnioskodawcy oraz byłej małżonki Wnioskodawcy nieruchomość nr X. W dniu 25 marca 2013 r. Prezydent Miasta L. decyzją Nr D., na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, udzielił zezwolenia na realizację planowanej inwestycji drogowej.

Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja ta w zakresie dotyczącym należącej do Wnioskodawcy oraz Jego byłej małżonki nieruchomości nr X wywołała dwojakie konsekwencje:

• po pierwsze, nieruchomość nr X została podzielona na nieruchomości o nr X/1 oraz X/2, stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych; z nieruchomości nr 307 została wydzielona nieruchomość nr X/1, o powierzchni 0,1035 ha;
  

• po wtóre, prawo własności nieruchomość nr X/1 przeszło na rzecz Gminy L., stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych.
  
  

Dodano, że w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, Wnioskodawca utracił z mocy prawa własność nieruchomości nr X/1 i w związku z tym przysługuje Mu odszkodowanie, zgodnie z art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych. Postępowanie w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania za utratę własności nieruchomości nr X/1, prowadzone stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych, toczy się przed Starostą B. pod Nr B. Wysokość odszkodowania nie została jak dotychczas ustalona. Nie wydano w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji administracyjnej. Nie zawarto także ugody administracyjnej.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 687, z późn.zm.), wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 11f ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej – art. 12 ust. 4a powyższej ustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

W myśl art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518, z późn. zm.), przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Na podstawie art. 128 ust. 1 powołanej ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej, odpowiadającym wartości tych praw.

Stosownie do art. 130 ust. 1 zdanie 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu.

Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości (art. 130 ust. 2 ww. ustawy).

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku należne odszkodowanie, ma zostać Wnioskodawcy przyznane i wypłacone, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w powołanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:

• nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
  

• cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
  
  
  

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W przedmiotowej sprawie nabycie działki X/1 przez Wnioskodawcę nastąpiło w okresie poprzedzającym okres 2 lat przed wszczęciem postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, o której mowa we wniosku. Powyższe, w świetle ww. art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje uznać, że pierwsza negatywna przesłanka zwolnienia przedmiotowego nie została w tym przypadku spełniona. Wobec tego bezprzedmiotowe staje się rozpatrywanie sprawy pod kątem spełnienia drugiej z przesłanek negatywnych, skoro aby zwolnienie nie przysługiwało, muszą one być spełnione łącznie.

Mając na uwadze powyższe, odszkodowanie, które ma otrzymać Wnioskodawca za utratę własności nieruchomości nr X/1 (na podstawie art. 12 ust. 4f ustawy o inwestycji w zakresie dróg publicznych) będzie korzystało ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu jego otrzymania.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) – niniejsza interpretacja dotyczy Wnioskodawcy. Nie wywołuje skutków prawnych dla byłej małżonki Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydawania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.