Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB3/423-818/14-4/PK1
z 20 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 sierpnia 2014r. (data wpływu: 13 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 13 listopada 2014 r. (data wpływu: 17 listopada 2014 r.), na wezwanie organu z dnia 6 listopada 2014 r. nr IPPB3/423-818/14-2/PK1 (data doręczenia: 10 listopada 2014 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

1. skutków podatkowych zmiany firmy stanowiącej znak towarowy bez dokonywania jego rejestracji przed Urzędem ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w A. – jest nieprawidłowe.
2. skutków podatkowych zmiany firmy stanowiącej znak towarowy przy jednoczesnym dokonaniu jego rejestracji przed Urzędem ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w A. – jest nieprawidłowe.
   
   

UZASADNIENIE

W dniu 13 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zmiany firmy stanowiącej znak towarowy. W związku z brakami formalnymi pismem z dnia 6 listopada 2014 r. nr IPPB3/423-818/14-2/PK1, doręczonym 10 listopada 2014 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 13 listopada 2014 r. (data wpływu: 17 listopada 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka A. Sp. z o. o. (dalej A.) jest spółką doradztwa podatkowego powstałą w 2010 r. Spółka uzyskuje przychody z tytułu działalności rachunkowo - księgowej oraz usług doradztwa podatkowego. Rynek, na jakim działa spółka jest bardzo konkurencyjny i kluczowe znaczenie ma tu jakość usług, cena oraz nawiązane kontakty handlowe, wypracowane dotychczas przez spółkę. A. posiada stabilną pozycję na rynku oraz rozpoznawalną markę.

W związku z planowanym rozwojem międzynarodowym planowane jest przystąpienie do A. zagranicznego inwestora (dalej: Spółka X.), który jest spółką, prowadzącą działalność zbliżoną do działalności A., tj. działalność rachunkowo- księgową oraz doradztwo podatkowe w innych krajach należących do Unii Europejskiej. W wyniku nawiązania takiej współpracy może dojść do zmiany firmy spółki z A. Sp. z o.o. na X. Sp. z o.o.

Spółka X. posiada zarejestrowany znak towarowy „X.”. Znak ten zarejestrowany został przez Urząd ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w A. (dalej jako: OHIM) na rzecz spółki X. i jest chroniony na terytorium Unii Europejskiej jako znak towarowy między innymi dla usług z klas 35, 36 i 41 Klasy Nicejskiej. Rejestracja ta nie przewiduje jednak ochrony prawnej na terytorium Polski.

Po zmianie firmy Spółka planuje korzystać ze znaku „X.” poprzez umieszczanie go na dokumentach spółki (fakturach, ofertach, opiniach), na budynku biura, na stronie internetowej oraz w innych miejscach, związanych z działalnością marketingową, w których pojawia się firma spółki.

Na skutek planowanych zmian Spółka rozważa dwa warianty współpracy pomiędzy A. a X. po dokonaniu zmiany firmy. W pierwszym wariancie spółka nie dokona rejestracji znaku towarowego „X.”, dokonując wyłącznie zmiany firmy spółki, podyktowaną czynnikami własnościowymi i identyfikacyjnymi. Spółka nie będzie zobowiązana do zapłaty jakichkolwiek opłat licencyjnych z tytułu korzystania ze ze znaku towarowego X.. Natomiast drugi wariant zakłada, iż po przystąpieniu X. do A., Spółka dokona samodzielnej (na swoją rzecz) rejestracji znaku towarowego „X.” w identycznej lub podobnej postaci przed Urzędem ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w A. (dalej jako: OHIM), uzyskując ochronę prawną na terytorium Polski. W wyniku tej rejestracji Spółka uzyska samodzielną podstawę prawną do używania znaku towarowego X. (nabędzie prawo wyłączne na zarejestrowany znak towarowy). Spółka A. poniesie wszystkie koszty związane z rejestracją tego znaku towarowego. Zgodnie z planowanymi działaniami, modyfikacja znaku „X.” będzie polegała na zachowaniu dotychczasowej kolorystyki, jakiej używała A. w swoim znaku towarowym. Spółka X. przed rejestracją znaku „X.” przez A. wyrazi pisemne pozwolenie na prawo Spółki do rejestracji znaku towarowego w formie identycznej lub podobnej na terytorium Polski.

W dniu 6 listopada 2014 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie:

• charakteru prawnego „przystąpienia” do Wnioskodawcy zagranicznego inwestora, zwanego we wniosku Spółką X., ściślej wskazanie na jakiej podstawie dochodzi do wskazanego „przystąpienia”,
  
• czy znak towarowy wykorzystywany przez Wnioskodawcę zostanie przez niego nabyty (tj. Wnioskodawca stanie się właścicielem, użytkownikiem, etc...) na podstawie „przystąpienia” inwestora zagranicznego.
  
• w sposób jednoznaczny czy uzyskanie prawa do posługiwania się znakiem towarowym następuje odpłatnie czy nieodpłatnie.
  
  

W uzupełnieniu do wniosku podano:

Planowane jest, aby Spółka X. przystąpiła do spółki A. poprzez odpłatne nabycie jej udziałów lub ich objęcie na skutek podwyższenia kapitału zakładowego Spółki. Ściślej mówiąc, w celu przystąpienia zagranicznego inwestora do Spółki nastąpi albo podwyższenie kapitału zakładowego A. poprzez utworzenie nowych udziałów oraz ich wydanie na rzecz inwestora X. w zamian za odpowiednie wkłady (pieniężne bądź niepieniężne), bądź też nastąpi sprzedaż części udziałów, należących dotychczas do obecnych wspólników Spółki A., na rzecz inwestora - Spółki X.

Tym samym, w każdym z powyższych wariantów, inwestor X. stanie się udziałowcem Spółki A.. Przystąpienie to nie spowoduje jednak w żaden sposób połączenia tych dwóch podmiotów, które w dalszym ciągu będą osobnymi podmiotami prawnymi.

W związku z faktem, iż Spółka X. przystąpi do Spółki A. poprzez odpłatne nabycie lub objęcie jej udziałów, nie dojdzie do odrębnego nabycia przez Wnioskodawcę znaku towarowego. W wyniku przystąpienia spółki X. do spółki Wnioskodawcy nastąpi jedynie zmiana oznaczenia firmy, która to, jak już zauważono wcześniej we wniosku, wynikać będzie wyłącznie ze zmian relacji właścicielskich w tym podmiocie. A. nie stanie się natomiast ani właścicielem, ani użytkownikiem znaku towarowego X. na skutek odpłatnego nabycia lub objęcia udziałów przez X. w kapitale spółki A..

Nie jest planowane, aby Spółka A. zobowiązana była do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz spółki X. w związku ze zmianą firmy na X. i późniejszym umieszczaniem logo X. na dokumentach spółki (fakturach, ofertach, opiniach), na budynku biura, na stronie internetowej oraz w innych miejscach, związanych z działalnością marketingową w których pojawia się firma spółki.

W drugim wariancie współpracy będącym przedmiotem stanu faktycznego, Spółka A. poniesie wszystkie koszty związane z rejestracją tego znaku towarowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w wyniku planowanej zmiany firmy spółki A. na „X. Sp. z o. o.”, w sytuacji, gdy spółka nie dokona rejestracji znaku „X.” na swoją rzecz, dokonując wyłącznie zmiany firmy spółki, spółka A. będzie uzyskiwać, przychody z nieodpłatnego korzystania ze znaku towarowego „X.”, skutkujące powstaniem przychodu z tytułu nieodpłatnie otrzymanych świadczeń zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
2. Czy w przypadku, gdy po przystąpieniu do spółki zagranicznego inwestora X., A. dokona rejestracji znaku towarowego „X.” na swoją rzecz przed OHIM w formie identycznej lub podobnej, spółka uzyskiwać będzie przychody z tytułu nieodpłatnie otrzymanych świadczeń zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
   

Ad. 1. Spółka stoi na stanowisku, iż korzystanie przez Spółkę ze znaku towarowego „X.", będące następstwem zmiany jej firmy na „X. Sp. z o. o.” nie może być uznane - pomimo braku rejestracji znaku na rzecz Spółki - za podstawę do ustalenia po stronie spółki przychodu z tytułu nieodpłatnie otrzymanych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 86 z późn. zm., dalej jako: Ustawa o CIT).

W świetle art. 12 ust 1 pkt 2 Ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych, otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków do Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Ustawodawca nie określił przy tym, co należy rozumieć pod pojęciem nieodpłatnych świadczeń, lecz ograniczył się do wskazań w ust. 6 sposobu i kryteriów ustalania ich wartości. W związku z brakiem legalnej definicji przychodów z nieodpłatnych świadczeń należy bazować na wykładni językowej oraz odwołać się do orzecznictwa sądów administracyjnych w tym zakresie.

Zgodnie ze stanowiskiem sądów administracyjnych, bazujących na wykładni językowej, dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne, istotne jest, aby spełnione zostały następujące warunki:

• podmiot otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do dokonania - ani w momencie otrzymania tego świadczenia, ani w przyszłości - żadnego świadczenia ekwiwalentnego odpowiadającego wartości świadczenia otrzymanego,
  
• podmiot otrzymujący takie świadczenie faktycznie nie dokonuje świadczenia wzajemnego,
  
• w wyniku takiego świadczenia następuje rzeczywiste, mające konkretny wymiar finansowy przysporzenie majątku podmiotu otrzymującego to świadczenie (w wysokości odpowiadającej wartości świadczenia otrzymanego bez ekwiwalentu).
  
  

Stanowisko to zaprezentowane jest m. in. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. I SA/Sz 383/11, w którym uzasadnia on, iż „nieodpłatnym świadczeniem jest uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu, w związku z czym ustalenie, czy określone świadczenie uzyskane przez podatnika stanowi dla niego przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., wymaga oceny charakteru dokonanego rodzaju czynności, w szczególności zbadania, czy należy ona do czynności przysparzających, w przypadku których strona dokonująca przysporzenia otrzymuje w zamian i korzyść majątkową. Taką korzyść majątkową stanowi więc także zwolnienie podatnika z obowiązku świadczenia wzajemnego, np, z obowiązku płacenia czynszu”. Podobne stanowisko wyrażone zostało m. in. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. III SA/Wa 993/10 oraz przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 29 marca 2011 r,, sygn. i SA/Kr 229/11.

Z analizy powyższych orzeczeń wynika, iż spółka nie będzie uzyskiwać przychodów z nieodpłatnie otrzymanych świadczeń z tytułu użytkowania znaku towarowego, niezarejestrowanego na jej rzecz, gdyż nie są spełnione wszystkie przesłanki do zaistnienia takiego świadczenia. W związku z korzystaniem ze znaku X., odpowiadającego firmie Spółki, nie następuje rzeczywiste, mające konkretny wymiar finansowy przysporzenie majątku. Sam fakt braku wzajemnego świadczenia ze strony podmiotu korzystającego nie powoduje natomiast automatycznie konieczności opodatkowania przychodu z nieodpłatnie otrzymanych świadczeń. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 listopada 2012 r., sygn. III SA/Wa 245/12, „[...] pojęcie „nieodpłatne świadczenie" [...] to zatem takie zjawiska i zdarzenia, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W omawianym przypadku Spółka nie uzyska natomiast żadnego konkretnego przysporzenia z tytułu korzystania ze znaku towarowego. Firma indywidualizuje przedsiębiorstwo w obrocie prawnym i ma związek z całą działalnością przedsiębiorstwa. Dobór nazwy przedsiębiorstwa (firmy) wynika z realizacji funkcji właścicielskich przez udziałowca. Jest obowiązkiem wspólników, bez podania nazwy przedsiębiorstwa nie byłoby możliwe zarejestrowanie spółki z o.o. Należy uwzględnić, że opłaty z tytułu nadania firmy, tożsamej ze znakiem towarowym, nie mogłyby stanowić kosztów uzyskania przychodów, skoro płatności te miałyby wyłącznie przyczynę w stosunku łączącym spółkę z jej udziałowcem.

Samo słowo „konkretny” oznacza realny, precyzyjnie określony. Wartość prawa do znaku towarowego nie może być, z samej natury znaku, określona precyzyjnie. Aby mówić o świadczeniu nieodpłatnym musi, przede wszystkim, wystąpić korzyść po stronie osoby, która tym znakiem dysponuje. Nie da się w żaden obiektywnie sprawdzalny sposób ustalić, czy fakt posługiwania się znakiem towarowym innego podmiotu w ogóle wpływa na uzyskiwanie przychodu lub innych korzyści majątkowych. Metodą umożliwiającą identyfikację wartości znaku towarowego jest przykładowo porównanie do wartości należności uzyskiwanych w ramach umów franczyzy, która jednak w branży, w jakiej działa Spółka zgodnie z wiedzą posiadaną przez spółkę, nie ukształtowała się w takim samym zakresie jak w innych branżach, co zdaniem Spółki świadczy o tym, iż znak towarowy nie jest podstawą do czerpania korzyści z tej działalności.

Zgodnie z art. 120 ustawy o prawie własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1410, dalej jako: Ustawa o PWP), znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Pod pojęciem znaku towarowego rozumie się także znaki usługowe. Znak towarowy pełni głównie funkcję odróżniającą jeden towar od drugiego, pochodzącego od innego przedsiębiorcy. Jego cechą nie jest odróżnianie przedsiębiorców, ale produktów przez nich świadczonych. O wyborze klienta nie decyduje fakt posługiwania się danym znakiem, ale jakość oferowanych usług i ich charakter. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. II GSK 708/08, „w sprawach z zakresu prawa własności przemysłowej, dotyczących znaków towarowych, normę prawną dla ustalenia istnienia interesu prawnego należy wyprowadzić z prawnomaterialnej regulacji problematyki znaków towarowych, jednakże z uwzględnieniem roli, jaką prawa ochronne na znaki towarowe spełniają dla funkcjonowania rynku, tj. ich funkcji w obrocie, która polega w szczególności na odróżnieniu towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa (art. 120 ust. 1 Ustawy o PWP) oraz z uwzględnieniem celu ustanowienia ochrony, którym jest nabycie prawa wyłącznego używania znaku towarowego (art. 153 ust. 1 Ustawy o PWP)”. Podobnie orzekł również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 września 2008 r., sygn. VI SA/Wa 1061/08, argumentując, iż „pierwszoplanową funkcją znaku towarowego jest funkcja oznaczenia pochodzenia towaru (usługi), czyli funkcja odróżniania. Znak wskazuje, że towar nim opatrzony pochodzi z przedsiębiorstwa osoby używającej tego znaku albo z innych przedsiębiorstw związanych z nim organizacyjnie, gospodarczo lub prawnie w sposób, który ma wpływ na powstanie lub zbyt towarów ze znakiem”. W przedmiotowym stanie przyszłym Spółka nie osiągnie przychodów z tytułu korzystania ze znaku towarowego tożsamego z firmą, Sieć powiązań, kontaktów, potencjalnych klientów, oraz poziom cen pozostaną takie same. Spółka korzystać będzie w dalszym ciągu w głównej mierze z kontaktów handlowych nawiązanych jeszcze przed przystąpieniem zagranicznego inwestora. Zmiana nazwy Spółki nie będzie miała żadnego wpływu na zmianę dotychczasowych relacji z klientami.

W związku z powyższym Spółka stoi na stanowisku, iż korzystanie ze znaku towarowego, znajdującego się w firmie Spółki, nie spowoduje pomimo braku rejestracji znaku na jej rzecz - powstania po jej stronie przychodu z nieodpłatnych :świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Posługiwanie się znakiem nie wygeneruje dla Spółki jakiegokolwiek przysporzenia, które miałoby konkretny wymiar finansowy.

Ad. 2. Spółka stoi na stanowisku, iż również w przypadku, gdy w związku ze zmianą firmy Spółki, uzyska ona zgodę Spółki X. i dokona rejestracji znaku towarowego „X.” w OHIM na swoją rzecz, nie będzie uzyskiwać przychodów z tytułu nieodpłatnie otrzymanych świadczeń zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

W odniesieniu do wspólnotowego znaku towarowego wskazać należy, że został utworzony mocą rozporządzenia nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz. U. UE L78 z dnia 24 marca 2009 r., dalej jako: Rozporządzenie). Zgodnie z art. 1 ust. 2 Rozporządzenia, wspólnotowy znak towarowy ma charakter jednolity. Wywołuje on ten sam skutek w całej Wspólnocie; może on być zarejestrowany, zbyty, być przedmiotem zrzeczenia się lub decyzji stwierdzającej wygaśnięcie praw właściciela znaku lub unieważnienie znaku, a jego używanie może być zakazane jedynie w odniesieniu do całej Wspólnoty. Przepis ten ustanawia zasadę jednolitości wspólnotowego znaku towarowego. W praktyce zasada ta oznacza jednolitość uregulowań tyczących się patentów i wzorów przemysłowych, znaków towarowych rejestrowanych w państwach członkowskich UE.

Zasada jednolitości wyraża się w:

• jednolitej procedurze rejestracyjnej (rejestracji wspólnotowego znaku towarowego można dokonać za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP),
  
• ochronie wspólnotowego znaku towarowego na całym terytorium Wspólnoty i skutkach, jakie wywołuje wspólnotowy znak towarowy w krajach członkowskich.
  
  

Rejestracja znaku towarowego przed OHIM odbywa się po sprawdzeniu tzw. bezwzględnych podstaw odmowy, określonych w art. 7 Rozporządzenia.

W rezultacie rejestracji znaku towarowego „X.”, Spółka nabędzie na swoją rzecz samodzielne prawo wyłączne, upoważniające ją do posługiwania się znakiem „X.” w obrocie gospodarczym, w rozumieniu przepisów rozporządzenia oraz Ustawy o PWP, niezależnie od praw do znaków towarowych, przysługujących spółce X.. To spółka A. poniesie w stosunku do znaku „X.” wszelkie wydatki związane z rejestracją oraz obsługą formalną procesu rejestracji, obejmujące zwłaszcza opłaty za zgłoszenie rejestracyjne, koszty usług prawnych oraz rejestracyjnych w tym zakresie oraz koszty innych niezbędnych usług.

W świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Ustawodawca nie określił przy tym, co należy rozumieć pod pojęciem nieodpłatnych świadczeń, lecz ograniczył się do wskazań w ust. 6 sposobu i kryteriów ustalania ich wartości.

Ponieważ w wyniku rejestracji w OHIM znaku „X.” przez Spółkę uzyska ona prawo wyłączne do posługiwania się znakiem w Polsce, trudno mówić o uzyskaniu jakiegokolwiek nieodpłatnego świadczenia w związku z rejestracją znaku i korzystaniem przez Spółkę z tego znaku. To A. dokona rejestracji znaku i poniesie koszty z tym związane. A. będzie dysponowała samodzielnym prawem do dysponowania znakiem towarowym X. poprzez jego rejestrację, zostanie on wytworzony przez Spółkę we własnym zakresie, a nie nabyty od X., a więc nie będzie stanowił on świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT. Zdaniem Spółki, sam fakt, iż spółka X. nie wniesie sprzeciwu wobec rejestracji znaku towarowego w podobnej formie może świadczyć o nieistniejącej wartości dodanej, kreowanej przez znaki towarowe w branży podatkowo-księgowej. Daje się jedynie wyraz temu, iż nastąpiła zmiana struktury własnościowej w A..

W rezultacie Spółka stoi na stanowisku, iż po zmianie firmy dokonanie rejestracji znaku towarowego „X.” w OHIM i korzystanie ze znaku nie wygeneruje po stronie Spółki przychodu z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W niniejszej sprawie kwestią podlegającą rozstrzygnięciu jest określenie skutków podatkowych nieodpłatnego otrzymania prawa do użytkowania znaku towarowego zarówno tego, który nie będzie podlegał rejestracji przez organy patentowe jak również tego, który zostanie zarejestrowany przez Spółkę w Urzędzie ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w A. (dalej: OHIM). Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego Spółka otrzymując powyższe uprawnienie nie będzie zobowiązana do ponoszenia z tego tytułu jakiegokolwiek wynagrodzenia. Jedyne koszty jakie zostaną poniesione dotyczyć będą (wariant 2) pozyskania prawa ochronnego na znak towarowy i obejmować będą wydatki na rejestrację znaku towarowego oraz obsługę formalną procesu rejestracji.

W ocenie organu interpretacyjnego, dla określenia skutków podatkowych otrzymania prawa do używania znaku towarowego, konieczne jest w pierwszej kolejności dokonanie wykładni art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Z 2014 r., poz. 851, dalej: „UPDOP”). Zgodnie z treścią przywołanego unormowania przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” nie zostało zdefiniowane w ustawie podatkowej, stąd niezbędne jest odwołanie się do jego rozumienia w orzecznictwie sądowym. Otóż zgodnie z uchwałą NSA z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 pojęcie to ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W uchwale z dna 16 października 2006 r. sygn. akt II FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny w składzie powiększonym podtrzymał definicję nieodpłatnego świadczenia wyrażoną we wcześniejszej uchwale. W obu tych uchwałach NSA wskazał, iż nieodpłatność powinna być rozumiana jako „niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Konfrontując powyższe rozumienie terminu „nieodpłatne świadczenie” zawartego w powołanym orzecznictwie, z rozumieniem wskazanym przez Spółkę, powołującą się również na dorobek judykatury, stwierdzić należy, iż sama identyfikacja przesłanek warunkujących wystąpienie „nieodpłatnego świadczenia” nie jest wadliwa. Bezsporny jest również brak ekwiwalentu ze strony Spółki za otrzymywane „świadczenie”. Nieprawidłowe jest natomiast rozumienie jednej z przesłanek odnoszącej się do uzyskania przez podmiot otrzymujący świadczenie wymiernej korzyści majątkowej, kosztem innego podmiotu. Organ podziela stanowisko, zgodnie z którym, ażeby mówić o „nieodpłatnym świadczeniu” konieczne jest uzyskanie korzyści majątkowej bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, ekwiwalentu. Przy czym owa korzyść majątkowa utożsamiana winna być z wartością prawa/rzeczy otrzymywanej od danego podmiotu. Nie jest to zatem korzyść majątkowa, która przekłada się na przychód podatkowy. Oczywiście ona może pozytywnie wpłynąć na przychód podatkowy, ale z punktu widzenia „nieodpłatnego świadczenia” nie jest to warunek konieczny. Ustawodawca w przypadku „nieodpłatnych świadczeń” nie posługuje się koncepcją związku przyczynowo-skutkowego, gdzie dla zastosowania normy z art. 12 ust. 1 pkt 2 UPDOP wymagane byłoby wykazanie, iż otrzymywana rzecz lub prawo generuje przychód podatkowy. Z normatywnego brzmienia ustawy podatkowej istotne jest, aby dana rzecz lub prawo przedstawiała konkretną wartość majątkową. Natomiast okoliczność, czy oprócz wartości dana rzecz lub prawo wpływa na uzyskiwanie przychodów może mieć jedynie znaczenie przy ustalaniu wartości nieodpłatnego przysporzenia, nie zaś przy jego kwalifikowaniu do kategorii „nieodpłatnych świadczeń”. W konsekwencji, gdy otrzymywana rzecz lub prawo ma wartość ekonomiczną większą od zera stanowi dla podmiotu zyskującego tę rzecz lub to prawo „nieodpłatne świadczenie”

W realiach niniejszej sprawy, nie sposób jest przyjąć, iż graficzne oznaczenie podmiotu pozwalające mu się odróżniać od konkurencji (znak towarowy), nie stanowi dodatniej wartości o charakterze majątkowym. Znak towarowy stanowi bowiem składnik danego przedsiębiorstwa, które ma realną wartość ekonomiczną. Co więcej wartość znaku towarowego oprócz kosztów związanych z jego stworzeniem daje możliwość korzystania z renomy podmiotu, do którego ów znak towarowy należy. Sama zatem możliwość posługiwania się znakiem towarowym o ugruntowanej pozycji rynkowej ma wymierną wartość majątkową. Brak zaś wykazania, iż ewentualnie powstanie przychód podatkowy z tytułu posługiwania się znakiem towarowym wpływa jedynie na jego rynkową wycenę. Niemniej jednak, nawet sytuacja, gdzie nie dojdzie do powiększenia przychodów podatkowych na skutek posługiwania się znakiem towarowym nie oznacza, iż znak ten pozbawiony jest jakiejkolwiek wartości majątkowej.

Reasumując znak towarowy rozumiany jako prawo do posługiwania się nim przez przedsiębiorcę z zasady ma określoną wartość, która z punktu widzenia „nieodpłatnego świadczenia” stanowi wymierną (określoną) korzyść majątkową. Dla celów podatkowych w przypadku nieodpłatnego uzyskania tego prawa jej określenie następuje zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 UPDOP tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia. W konsekwencji, stanowisko podatnika w zakresie pytania pierwszego jest błędne, albowiem korzyść majątkową z tytułu nieodpłatnego świadczenia upatruje on w przychodzie podatkowym, nie zaś w samej wartości danego prawa, na którą co najwyżej uzyskiwanie przychodu może wpływać.

Podobnie przedstawia się sytuacja w odniesieniu do pytania drugiego. Niezależnie bowiem od poniesionych kosztów rejestracji znaku towarowego w dalszym ciągu mamy do czynienia z otrzymaniem nieodpłatnej korzyści majątkowej. Dla zarejestrowania znaku towarowego konieczne jest bowiem uprzednie jego otrzymanie od podmiotu, któremu ów znak przysługuje. Spółka dla celów rejestracji musi zatem przekazać znak towarowy organom patentowym (ewentualnie wskazać na istniejący już znak towarowy) przy jednoczesnym powołaniu się na zgodę właściciela co do możliwości korzystania ze znaku przez podmiot ten znak użyczający. Oczywiste jest bowiem, że w wariancie opisanym w ramach pytania drugiego również korzyścią Wnioskodawcy są zaoszczędzone środki na stworzenie znaku towarowego. Korzyścią jest także możliwość posługiwania się znakiem towarowym o określonej wartości majątkowej.

Organ interpretacyjny nie podziela również zapatrywania, iż przeprowadzenie przez Wnioskodawcę procedury rejestracji znaku towarowego jest równoznaczne z jego wytworzeniem. Dokonanie rejestracji służy jedynie uzyskaniu prawa ochronnego, nie zaś stworzeniu znaku towarowego. Jak wspomniano, ażeby dokonać rejestracji wpierw musi istnieć przedmiot (znak towarowy), na który następnie jest udzielane prawo ochronne.

Odnosząc się do kosztów rejestracji, stwierdzić należy, iż nie stanowią one ekwiwalentu za możliwość posługiwania się znakiem towarowym, tj. nie odnoszą się do samego znaku towarowego, lecz dotyczą jedynie procedury rejestracji i związanego z nią prawa ochronnego. Powyższe rozróżnienie zakładające istnienie z jednej strony samego znaku towarowego z drugiej zaś prawa ochronnego nie pozwala na przyjęcie, iż koszty uzyskania prawa ochronnego mogą dotyczyć znaku towarowego, albowiem inny jest cel poniesienia kosztu. Celem poniesionych przez Spółkę kosztów będzie bowiem rejestracja znaku towarowego nie zaś jego stworzenie, tj. wykreowanie formy graficznej znaku, którą jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego Spółka uzyskuje nieodpłatnie.

W konsekwencji, otrzymanie znaku towarowego przejawiające się w możliwości dokonania jego rejestracji na rzecz Spółki ma charakter nieodpłatnego świadczenia, które winno zostać wykazane w rachunku podatkowym Wnioskodawcy.

Na koniec rozważań organ interpretacyjny wskazuje na orzeczenie NSA z dnia 16 czerwca 2011 roku, sygn. akt II FSK 788/10, dotyczącego co prawda nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu, niemniej wyjaśniającego termin „nieodpłatnego świadczenia”, przez które zdaniem Sądu należy rozumieć świadczenie przyznające uprawnionemu prawo do używania lub użytkowania składnika majątku. W orzeczeniu tym Sąd stanął na stanowisku, zgodnie z którym (cytat) „Pomimo braku definicji ustawowej zwrotu normatywnego nieodpłatne świadczenie przyjąć można, iż w rozumieniu podatkowym obejmuje on wszelkie świadczenia, w tym mające za przedmiot korzystanie z cudzej praw (tak w wyroku SN z dnia 6.08.1999 roku III RN 31/99). Natomiast podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest to, że otrzymujący przysporzenie nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, np. obniżki ceny z tytułu sprzedaży towaru lub świadczonej usługi. Pojęcie nieodpłatnego świadczenia obejmuje te spośród nich, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub też których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy. Kluczową cechą świadczenia nieodpłatnego jest więc to, że otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do wykonania jakiekolwiek świadczenia wzajemnego. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne konieczne jest by polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu po stronie podmiotu, który świadczenie to uzyskał. Nieodpłatnym świadczeniem będą więc w szczególności wszelkie wykonane na rzecz uprawnionego świadczenia np. przyznające mu prawa do używania lub użytkowania składnika majątku. (podkreślenie organu) O nieodpłatnym świadczeniu można mówić także w przypadku znoszenia określonego działania podatnika, np. nieodpłatne udostępnienie nieruchomości na prowadzenie działalności.”

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.