Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-1021/14/BD
z 13 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 grudnia 2014 r. (data wpływu do Biura – 19 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej:

• w części dotyczącej przysługującego prawa do odliczenia ulgi na córkę – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej proporcji przysługującej ulgi – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1995 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński z M. Z tego małżeństwa 5 czerwca 1996 r. urodziła się córka K. Małżeństwo to zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w K. w styczniu 2009 r. Wykonywanie władzy rodzicielskiej Sąd powierzył Wnioskodawcy, a matce tę władzę ograniczył. Miejsce zamieszkania dla małoletniej wówczas córki Sąd ustanowił przy Wnioskodawcy, a matkę zobowiązał do płacenia alimentów na małoletnie dziecko w wysokości 350,00 zł miesięcznie.

W październiku 2013 r. córka postanowiła przeprowadzić się do matki. Od grudnia 2013 r. Wnioskodawca płacił byłej żonie po 500,00 zł miesięcznie na utrzymanie córki.

W styczniu przeprowadzone zostało postępowanie przed Sądem Rejonowym w J., w wyniku którego stałe miejsce pobytu córki ustalono przy matce i to jej powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, a Wnioskodawcy została ona ograniczona. W marcu 2014 r. przed Sądem Wnioskodawca z byłą żoną zawarł ugodę, na mocy której zobowiązał się do płacenia alimentów na rzecz córki po 600,00 zł miesięcznie.

Z posiadanych przez Wnioskodawcę informacji wynika, że latem 2014 r. córka, w wyniku silnego konfliktu z obecnym mężem jej matki, przeprowadziła się do dziadków – rodziców jej matki. Natomiast na przełomie sierpnia i września 2014 r. była żona Wnioskodawcy również zamieszkała u swoich rodziców. Obecnie pozostałą część kosztów utrzymania córki pokrywają dziadkowie.

Córka Wnioskodawcy w dniu 5 czerwca 2014 r. ukończyła 18 lat. Uczy się w Liceum Ogólnokształcącym w J. i nie pracuje.

Wnioskodawca obecnie pozostaje w związku małżeńskim z J., z którą wspólnie wychowuje córkę A. Dochody Wnioskodawcy i jego obecnej żony nie przekraczają limitów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z córką z pierwszego małżeństwa Wnioskodawca pozostaje w stałym kontakcie; córka często go odwiedza, Wnioskodawca interesuje się jej wynikami w nauce i wszystkimi sprawami, które jej dotyczą.

Wnioskodawca zaznaczył, że córka z pierwszego małżeństwa zamieszkała z matką i jej obecnym mężem nie z powodu konfliktu z Wnioskodawcą, czy z jego obecną żoną, lecz kierowała się chęcią zbliżenia się do matki. Wnioskodawca regularnie oraz terminowo płaci alimenty na rzecz córki do rąk jej matki. Ponadto przed Sądem Rejonowym w J., byli małżonkowie uzgodnili, że miesięczne koszty utrzymania córki wynoszą ok. 900,00 zł i w związku z dysproporcją dochodów Wnioskodawcy i jego byłej żony, postanowili zachować dotychczasową proporcję w kosztach utrzymania córki, zgodnie z którą Wnioskodawca pokrywa 2/3 kosztów utrzymania córki.

Wnioskodawca wskazał, że z byłą żoną pozostaje w konflikcie i nie ma możliwości zawarcia porozumienia co do podzielenia się ulgą na dziecko.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia ulgi na dziecko z pierwszego małżeństwa?
2. Jeśli przysługuje, to w jakiej części i od czego ta część zależy?
3. Czy wystarczy, że Wnioskodawca w liście poleconym poinformuję swoją byłą żonę, że skorzysta z ulgi na ich wspólne dziecko?
4. Co w przypadku, gdy była żona odeśle informację, że się nie zgadza?
5. Co w sytuacji, kiedy była żona lekceważąc informację Wnioskodawcy odliczy w swojej deklaracji PIT 100% ulgi na dziecko?
   
   

W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę treść art. 27f ust. 6 ustawy podatkowej, w głównej mierze znaczenia ma to, że Wnioskodawca utrzymuje pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego. Władza rodzicielska wygasa z chwilą ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Kwestia zamieszkania w ocenie Wnioskodawcy nie powinna mieć w przedmiotowej sprawie szczególnego znaczenia dlatego, że to z kim córka K. mieszka nie ma wpływu na kształtowanie się uzasadnionych kosztów jej utrzymania. Wnioskodawca uważa, że wypełnia on obowiązki rodzica wobec swojej córki K. poprzez zachowanie więzi emocjonalnej, regularne kontakty, utrzymywanie i spełnianie jej potrzeb.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że powinno mu przysługiwać prawo do korzystania z ulgi na córkę K. przynajmniej w połowie jej wymiaru, a nawet proporcjonalnie do pokrywania uzasadnionych kosztów jej utrzymania w tym przypadku do wysokości 8/12 jej wymiaru.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na mocy art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 tej ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1.jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2.dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3.trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Stosownie do art. 27f ust. 2a ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Zgodnie z art. 27f ust. 2b ww. ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Stosownie do art. 27f ust. 6 pow. ustawy przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 cyt. ustawy, to:

• dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.
  
  

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ustawy podatkowej przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi został określony na dziecko. Rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska (pełna bądź ograniczona), i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu, ulgi na dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej” – tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych” – należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w styczniu 2009 r. małżeństwo Wnioskodawcy zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w K. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad córką Sąd powierzył Wnioskodawcy, a matce tę władzę ograniczył. Miejsce zamieszkania dla małoletniej wówczas córki K. Sąd ustanowił przy Wnioskodawcy, a matkę zobowiązał do płacenia alimentów na małoletnie dziecko w wysokości 350,00 zł miesięcznie. W październiku 2013 r. córka postanowiła przeprowadzić się do matki. Od grudnia 2013 r. Wnioskodawca płacił byłej żonie po 500,00 zł miesięcznie na utrzymanie córki. W styczniu przeprowadzone zostało postępowanie przed Sądem Rejonowym w J., w wyniku, którego stałe miejsce pobytu córki ustalono przy matce i to jej powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, a Wnioskodawcy została ona ograniczona. W marcu 2014 r. przed Sądem Wnioskodawca z byłą żoną zawarł ugodę, na mocy której zobowiązał się do płacenia alimentów na rzecz córki po 600,00 zł miesięcznie. Córka Wnioskodawcy z poprzedniego małżeństwa w dniu 5 czerwca 2014 r. ukończyła 18 lat. Uczy się w Liceum Ogólnokształcącym w J. i nie pracuje. Z córką z pierwszego małżeństwa Wnioskodawca pozostaje w stałym kontakcie. Wnioskodawca interesuje się jej wynikami w nauce i wszystkimi sprawami, które jej dotyczą. Wnioskodawca regularnie oraz terminowo płaci alimenty na rzecz córki do rąk jej matki. Przed Sądem Rejonowym w J., byli małżonkowie uzgodnili, że miesięczne koszty utrzymania córki wynoszą ok. 900,00 zł i w związku z dysproporcją dochodów Wnioskodawcy i jego byłej żony, postanowili zachować dotychczasową proporcję w kosztach utrzymania córki, zgodnie z którą Wnioskodawca pokrywa 2/3 kosztów utrzymania córki. Wnioskodawca wskazał, że z byłą żoną pozostaje w konflikcie i nie ma możliwości zawarcia porozumienia co do podzielenia się ulgą na dziecko.

Z treści złożonego wniosku wynika, że brak jest zgodnego oświadczenia woli obojga rodziców dziecka z pierwszego małżeństwa co do podziału przysługującej im wspólnie kwoty odliczenia. W takiej sytuacji – zgodnie z postanowieniem art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – każdemu z rodziców ulga przysługuje w równych częściach, na każde dziecko. Zatem, jeżeli wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dziecko zostały spełnione, to Wnioskodawca (ze względu na brak porozumienia z byłą żoną) ma prawo do odliczenia za 2014 r. ulgi na córkę z pierwszego małżeństwa w wysokości 50% pomimo, iż w 2014 r. miał ograniczoną władzę rodzicielską w stosunku do córki.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców również przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ona ograniczona.

W świetle powyższego – po spełnieniu wszystkich ustawowych przesłanek określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż przysługuje mu prawo do odliczenia ulgi na córkę z pierwszego małżeństwa. Jednakże odliczenie to nie przysługuje w wysokości 8/12 jej wymiaru, tylko w wysokości 50%, gdyż jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca pozostaje w konflikcie i nie ma możliwości zawarcia porozumienia co do podziału ulgi na córkę z pierwszego małżeństwa. Wskazać również należy, że aktualne przepisy art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają – dla uzyskania prawa do ulgi – warunku zamieszkiwania dziecka z podatnikiem. Istotnym jest aby rodzic wykonywał władzę rodzicielską (nie był jej pozbawiony) w stosunku do dziecka małoletniego bądź wykonywał obowiązek alimentacyjny względem dziecka pełnoletniego.

Ponadto, Organ podatkowy – ustosunkowując się do pytań Wnioskodawcy 3-5, zadanych w poz. 68 części G wniosku ORD-IN – wyjaśnia, że kwestie dotyczące zasad i sposobu wzajemnego informowania się podatników co do przysługującego im prawa do ulgi na dziecko, a co za tym idzie ujęcia jej w odpowiedniej wysokości w zeznaniu podatkowym nie zostały uregulowane w przepisach prawa podatkowego. Decyzję o sposobie podziału przysługującej kwoty ustawodawca pozostawił samym rodzicom dziecka, zaznaczając jedynie, że kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców. Natomiast, jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, bądź nie są w stanie dojść do porozumienia w tej kwestii, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych. Istotne jest, aby nie dochodziło do dublowania ulgi.

W analizowanej sprawie, jak wynika z wniosku rodzice nie zawarli żadnych uzgodnień co do wysokości stosowanej przez nich ulgi. To oznacza, że żądne z nich nie może odliczyć ulgi w kwocie wyższej niż 50%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.