Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-674/14-4/AF
z 27 stycznia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 listopada 2014 r. (data wpływu 17 listopada 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 20 stycznia 2015 r. (data nadania 21 stycznia 2015 r., data wpływu 23 stycznia 2015 r.) na wezwanie z dnia 16 stycznia 2015 r. (data doręczenia 19 stycznia 2015 r.) nr IPPB4/415-892/14-2/MS oraz IPPB2/436-674/14-2/AF o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej decyzją z dnia 02.02.1961 r. orzekło o wywłaszczeniu przez odjęcie prawa własności na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości o powierzchni 22.394 m². Z treści tego orzeczenia wynika, że przedmiotowa nieruchomość przeznaczona została na potrzeby Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa.

Nieruchomość powyższa stanowiła współwłasność dzieci Ludwika P. - dziadka Wnioskodawczyni. Ludwik P. zmarł w 1954 roku, a jego żona - Wanda w 1955 roku. Ustawowymi spadkobiercami były dzieci, wśród których był ojciec Wnioskodawczyni Jerzy P., który zmarł w 1989 roku, a jego żona Janina - matka Wnioskodawczyni zmarła w 2004 roku.

Ustawowymi spadkobiercami po Jerzym i Janinie P. są dzieci tj. Katarzyna P. (Wnioskodawczyni) i brat - Przemysław.

W zgłoszeniu o nabyciu rzeczy i praw majątkowych po zmarłych rodzicach, złożonym w Urzędzie Skarbowym, Wnioskodawczyni nie uwzględniła prawa do ubiegania się o odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. Staranie o wypłatę odszkodowania rodzina rozpoczęła w 2009 r., wówczas Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości.

W wyniku toczących się wystąpień i postępowań ostatecznie Urząd Miasta decyzją z dnia 29.08.2014 r. orzekł o ustaleniu odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości na rzecz spadkobierców m.in. Katarzyny i Przemysława. Jako podstawę prawną Organ powołał art. 129 ust. 1, art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 2, 3a, 4, 5, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz art. 104 i 107 Ustawy kodeks postępowania administracyjnego. Z treści powołanej decyzji Urzędu Miasta wynika, że strony postępowania w sposób jednoznaczny ustaliły 30-dniowy termin realizacji wypłaty liczony od dnia, w którym decyzja orzekająca stanie się ostateczna. W dniu 29.10.2014 r. nastąpiła wypłata na rachunek bankowy odszkodowania należnego Wnioskodawczyni w kwocie 177.230,92 zł. Kwota ta nie zawiera odsetek.

Pismem z dnia 16 stycznia 2015 r. Nr IPPB4/415-892/14-2/MS oraz IPPB2/436-674/14-2/AF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty w wysokości 40 zł na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie oraz nadesłanie kserokopii dowodu wpłaty.

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłata odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
2. Czy wypłata odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości w wyżej opisanym stanie prawnym podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania nr 2 w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Stosownie do art. 922 § 1 kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, spadkobiercy wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa.

Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje z datą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku.

W myśl przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania lub doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym. Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego lub w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Wnioskodawczyni uważa, że wypłacone na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie (wraz z odsetkami) nie zostało nabyte w drodze spadku, ponieważ w dacie nabycia spadku odszkodowanie to nie istniało. Tym samym przyznane odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy. Na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznania podatkowego z tytułu nabycia praw do roszczenia odszkodowania po zmarłych rodzicach: Jerzy (zmarł w 1989 roku) oraz Janina (zmarła w 2004 roku). Skoro obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Wnioskodawczynię spadku po zmarłych powstał z datą uprawomocnienia się stwierdzenia nabycia spadku, zdaniem Wnioskodawczyni zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja, zgodnie z zadanym pytaniem w zakresie podatku od spadków i darowizn dotyczy wyłącznie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości

Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji spadku, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Stosownie do art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

Stosownie zaś do art. 5 w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. powołanej ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. W przypadku, gdy nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem (orzeczeniem Sądu) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje z datą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ust. 1 ustawy, a stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach decyzją z dnia 02.02.1961 r. orzekło o wywłaszczeniu przez odjęcie prawa własności na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości o powierzchni 22.394 m². Z treści tego orzeczenia wynika, że przedmiotowa nieruchomość przeznaczona została na potrzeby Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Przemysłu. Nieruchomość powyższa stanowiła współwłasność dzieci Ludwika P. - dziadka Wnioskodawczyni. Ludwik P. zmarł w 1954 roku, a jego żona - Wanda w 1955 roku. Ustawowymi spadkobiercami były dzieci, wśród których był ojciec Wnioskodawczyni Jerzy P., który zmarł w 1989 roku, a jego żona Janina - matka Wnioskodawczyni zmarła w 2004 roku. Ustawowymi spadkobiercami po Jerzym i Janinie P. są dzieci tj. Katarzyna P. (Wnioskodawczyni) i brat - Przemysław. W zgłoszeniu o nabyciu rzeczy i praw majątkowych po zmarłych rodzicach, złożonym w Urzędzie Skarbowym Wnioskodawczyni nie uwzględniła prawa do ubiegania się o odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. Staranie o wypłatę odszkodowania rodzina rozpoczęła w 2009 r., wówczas Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. W wyniku toczących się wystąpień i postępowań ostatecznie Urząd Miasta decyzją z dnia 29.08.2014 r. orzekł o ustaleniu odszkodowania z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości na rzecz spadkobierców m.in. Katarzyny i Przemysława. Jako podstawę prawną Organ powołał art. 129 ust. 1, art. 130 ust. 1 i 2, art. 132 ust. 2, 3a, 4, 5, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz art. 104 i 107 Ustawy kodeks postępowania administracyjnego. Z treści powołanej decyzji Urzędu Miasta wynika, że strony postępowania w sposób jednoznaczny ustaliły 30-dniowy termin realizacji wypłaty liczony od dnia, w którym decyzja orzekająca stanie się ostateczna. W dniu 29.10.2014 r. nastąpiła wypłata na rachunek bankowy odszkodowania należnego Wnioskodawczyni w kwocie 177.230,92 zł. Kwota ta nie zawiera odsetek.

Reasumując, należy stwierdzić, że zasądzone i wypłacone na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie nie zostało nabyte w drodze spadku, ponieważ w tej dacie odszkodowanie to nie istniało. Tym samym wypłacone odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy. Należy nadmienić, że na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznania podatkowego z tytułu nabycia praw do roszczenia po spadkodawcach.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.