Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-1290/14-4/AW
z 5 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zainteresowanego, przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2014 r. (data wpływu 3 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 listopada 2014 r. (data wpływu 28 listopada 2014 r.) nadesłanym jako odpowiedź na wezwanie z dnia 19 listopada 2014 r. (doręczone w dniu 24 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz obowiązku wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymania odszkodowania w zamian za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz obowiązku wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymania odszkodowania w zamian za nieruchomość zajętą pod drogę publiczną.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 listopada 2014 r. (data wpływu 8 listopada 2014 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 19 listopada 2014 r. - doręczone Wnioskodawcy w dniu 24 listopada 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Na wniosek z dnia 15 grudnia 2003 roku Spółdzielni, zwanej dalej Wnioskodawcą, w dniu 1 sierpnia 2013 roku Starosta decyzją ustalił dla Wnioskodawcy odszkodowanie za nieruchomość zajętą pod publiczną drogę powiatową w kwocie 330,665,00 zł. Decyzja została podjęta na podstawie ostatecznej decyzji Wojewody z dnia 4 września 2012 r. stwierdzającej nabycie przez Powiat z mocy prawa własności przedmiotowej nieruchomości zajętej pod publiczną drogę powiatową, a także w związku ze spełnieniem ustawowych przesłanek warunkujących wydanie decyzji o odszkodowaniu w trybie art. 73 ustawy z 13 października 1998 r. przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, a także na podstawie art. 129 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. l30 ust. 1 i 2 tejże ustawy, ustalenie wysokości odszkodowania nastąpiło po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającej wartość przedmiotowej nieruchomości, sporządzonej zgodnie z wymogami rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego (Dz. U. nr 207, poz.2109 z późn. zm.) i w oparciu o art. 154, art. l59 i art. 175 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Operat sporządzony w dniu 15 kwietnia 2013 r., określił wartość przedmiotowej nieruchomości na kwotę 330.665,- zł. Wnioskodawca, po zapoznaniu się z całością akt sprawy, w tym z wyceną, złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na wypłatę odszkodowania w kwocie zawartej w operacie szacunkowym z 15 kwietnia 2013 r. Odszkodowanie w powyższej kwocie zostało przelane na konto wnioskodawcy we wrześniu 2013 r. W lutym 2014 r. Wnioskodawca dotarł do opinii prawnej, która stwierdzała, że na podstawie art. 5 ust. 1 pkt l, art. 7 ust. 1 pkt l w związku z art. 19a ust. 5 pkt lb ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca był zobowiązany do wystawienia faktury VAT stwierdzającej dokonanie sprzedaży (wyrok WSA w Łodzi z 13 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Łd 1188/09).

Ponieważ w operacie z 15 sierpnia 2013 r. rzeczoznawca, w ostatnim akapicie na str. 12, umieścił zapis, że: „wartość odszkodowania określono bez uwzględnienia dodatkowych kosztów transakcji kupna/sprzedaży oraz związanych z tą transakcją podatków i opłat” Wnioskodawca uznał, iż kwota odszkodowania stanowi, na podstawie: art. 21 ust. 2 Konstytucji RP; art. 134 ust. 1 i art. 151 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, Dyrektywy 2006/112/WE Rady (Dz. U. UE L z 2006 r. nr 347/1) oraz wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 15 maja 1990 r. w sprawie C-4/89 i wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 14 marca 2000 r., sygn. akt P5/99, wartość netto do wystawionej i przesłanej na adres Starostwa Powiatowego, faktury, jednocześnie Wnioskodawca wystawił i przesłał do Urzędu Skarbowego korektę deklaracji VAT 7 za miesiąc wrzesień 2013 roku wraz ze stosownym uzasadnieniem, oraz dokonał przelewu kwoty należnego VAT z wystawionej faktury wraz z odsetkami za zwłokę, na właściwy rachunek skarbowy. W przesłanym do Wnioskodawcy piśmie z 4 marca 2014 r. Starosta utożsamił przyznane dla Wnioskodawcy odszkodowanie z ceną transakcji kupna/sprzedaży i powołując się na art. 3 ust. l pkt l ustawy z 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2001 nr 95 poz. 1050 z późn. zm.) oraz art. 151 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a także przytaczając wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26 września 2013 r. (sygn. akt I C 986/10) uznał, iż brak jest podstaw formalno-prawnych do zapłaty przez Powiat L. naliczonego przez Wnioskodawcę w wystawionej fakturze podatku VAT. Pismem z 10 marca 2014 r. Wnioskodawca ponownie, wskazując szeroką podstawę prawną opartą na Konstytucji RP oraz prawie Polskim i Unii Europejskiej, wezwał Starostwo Powiatowe do zapłaty naliczonego VAT. W odpowiedzi Starosta L. w piśmie z 22 maja 2014 r. nadal podtrzymał swoje stanowisko, iż brak jest podstaw formalno-prawnych do zapłaty kwoty VAT naliczonej w fakturze wystawionej przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w nadesłanym uzupełnieniu do wniosku:

Czy Wnioskodawca miał obowiązek wystawienia faktury VAT po otrzymaniu odszkodowania? Czy Wnioskodawca naliczył właściwie w wystawionej fakturze (od właściwej podstawy), podatek od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko Wnioskodawca ostatecznie przedstawił w nadesłanym uzupełnieniu do wniosku.

Wnioskodawca uważa, że w świetle przytoczonych argumentów miał obowiązek wystawienia faktury VAT, oraz prawidłowo naliczył podatek od towarów i usług (od właściwej podstawy).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 z późn. zm. - zwana dalej: „ustawą”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
   
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
   
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
   
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
   
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
   
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
   
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   
   

Z powołanych przepisów wynika, ze przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towaru (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług, także wówczas gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z z mocy samego prawa.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu pdoatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca przekazał na rzecz powiatu nieruchomość gruntową zajętą pod drogę publiczną. W zamian za przekazanie nieruchomości Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie. Wysokość odszkodowania została ustalona po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającej wartość przedmiotowej nieruchomości i sporządzeniu operatu szacunkowego. Operat szacunkowy określił wartość nieruchomości na kwotę 330.665 zł. Wnioskodawca po zapoznaniu z wyceną złożył oświadczenie, że wyraża zgodę na wypłatę odszkodowania w kwocie zawartej w operacie, które we wrześniu 2013 r. zostało przekazane na konto Wnioskodawcy. Zainteresowany w lutym 2014 r. po zapoznaniu z opinią prawną uznał, że z tytułu przeprowadzonej transakcji winien wystawić fakturę VAT oraz odprowadzić podatek od towarów i usług od kwoty odszkodowania. Jednocześnie wystawił i przesłał do właściwego urzędu skarbowego korektę deklaracji VAT 7 za miesiąc wrzesień 2013 r. wraz z uzasadnieniem, oraz wpłacił należny podatek VAT wraz z odsetkami. Powiat jako nabywca nieruchomości utożsamił przyznane Wnioskodawcy odszkodowanie z ceną transakcji i uznał, że brak jest podstaw do zapłaty na rzecz Zainteresowanego podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do obowiązku wystawienia faktury VAT dokumentującej przekazanie nieruchomości na rzecz powiatu w zamian za odszkodowanie, oraz właściwego określenia podstawy opodatkowania.

Całokształt sprawy wskazuje, że czynność przeniesienia prawa własności nieruchomości pod drogę publiczną w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy ,stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% (art. 146a pkt 1 ustawy).

Na podstawie dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Przez tereny budowlane zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wskazane przepisy prowadzą do uznania, że przekazanie nieruchomości zajętej pod drogę publiczna nie stanowi dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane zatem nie może być objęte zwolnieniem od podatku wskazanym w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Tym samym konieczne jest uznanie, że dokonana dostawa nieruchomości podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według podstawowej stawki podatku – 23% - zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Wskazany przepis zobowiązuje Wnioskodawcę do udokumentowania dokonanej dostawy nieruchomości fakturą VAT.

Podstawą opodatkowania stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy, jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W świetle powołanego przepisu kwota należna obejmuje wszystkie elementy kosztów związanych z dostawą towarów czy świadczeniem usług kształtujące cenę, której sprzedawca żąda od nabywcy. Tak skalkulowana kwota należności powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla danego towaru lub usługi. Zatem w myśl cyt. art. 29 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania stanowi kwota całego świadczenia ustalona przez strony transakcji, pomniejszona o kwotę podatku.

Jednocześnie, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.), ceną jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Należy stwierdzić, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji ustalenie ceny oraz tego czy kwota należna w zamian za dostawę towarów uwzględnia podatek od towarów i usług i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług i stanowi kwotę netto. W prawodawstwie polskim obowiązuje bowiem zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Kwestię zawierania umów reguluje ustawa Kodeks cywilny. Na podstawie art. 353(1) ustawy Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zatem organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów i przyjęty w nich sposób rozliczeń pomiędzy kontrahentami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, co może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ postępowania podatkowego.

Tym samym należy wyjaśnić, że w przypadku gdy kwota odszkodowania jest jedynym wynagrodzeniem należnym Wnioskodawcy z tytułu dostawy nieruchomości, to w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT stanowi ona kwotę należną zawierającą podatek od towarów i usług. Podstawą opodatkowania jest zatem kwota odszkodowania pomniejszona o kwotę należnego podatku. Jeśli natomiast zgodnie z odpowiednimi dokumentami, przepisami innych gałęzi prawa czy uzgodnieniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, kwota odszkodowania nie jest jedyną kwotą należną Wnioskodawcy za nieruchomość i z dokumentów, przepisów czy też uzgodnień pomiędzy stronami wynika, że jest to kwota, do której należy doliczyć podatek VAT według właściwej stawki, to kwota ta będzie kwotą netto.

Trzeba mieć bowiem na uwadze, że co do zasady (poza wyjątkami określonymi w ustawie np. w art. 32 ustawy o VAT) przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii wysokości wynagrodzenia za dostawę towarów czy świadczenie usług.

Jak wskazał Zainteresowany w opisie sprawy, zgodnie z zapisem z operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę wartość odszkodowania określono bez uwzględnienia dodatkowych kosztów transakcji kupna/sprzedaży oraz związanych z nią podatków i opłat. Tym samym wartość nieruchomości wynikająca z operatu szacunkowego stanowi kwotę netto do której należy doliczyć podatek VAT w wysokości 23% zgodnie zawartym wyżej wyjaśnieniem. Należy jednak mieć na uwadze, że co do zasady przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii wysokości wynagrodzenia za dostawę towarów czy świadczenie usług.

Tym samym Wnioskodawca zaprezentował prawidłowe stanowisko w sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.