Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/4511-40/15/BP
z 11 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 13 stycznia 2015 r. (data wpływu do Biura – 16 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu bezumownego korzystania z działek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu bezumownego korzystania z działek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni wraz z dwoma siostrami jest współwłaścicielką nieruchomości położnej na terenie miasta W. Nieruchomość składa się z czterech działek. Na terenie posiadłości, będącej współwłasnością Wnioskodawczyni, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka Akcyjna (zwane dalej MPWiK) wybudowało sieć wodociągową. Wnioskodawczyni wraz z pozostałymi współwłaścicielami starała się otrzymać odszkodowanie od MPWiK za zajęcie i użytkowanie nieruchomości. W związku z zaistniałą sytuacją MPWiK złożyło wniosek do sądu o ustanowienie służebności przesyłu na tej nieruchomości. Dnia 26 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o ustanowieniu na nieruchomości służebności przesyłu na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Spółka Akcyjna polegającej na dostępie i korzystaniu poprzez bieżącą eksploatację, dokonywanie kontroli, przeglądów, konserwacji, modernizacji, remontów, usuwaniu awarii, wymiany urządzeń znajdujących się na obszarze nieruchomości, w zakresie niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania sieci przemysłowej przedsiębiorstwa, w postaci sieci wodociągowej. Jednocześnie Sąd Rejonowy zasądził od MPWiK wypłatę wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawczyni i pozostałych współwłaścicieli za ustanowienie służebności przesyłu po nieruchomościach w określonej wysokości. Wynagrodzenie zostało wypłacone 17 marca 2014 r.

Ponieważ zasądzone wynagrodzenie było niższe niż oczekiwane, współwłaściciele zwrócili się do MPWiK o wypłatę dodatkowego wynagrodzenia (odszkodowania). Dnia 26 czerwca 2014 r. otrzymano odpowiedź o przyznaniu wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z działek w wysokości 5146,00 zł. Wynagrodzenie zostało wypłacone współwłaścicielom po podpisaniu ugody pozasądowej 17 września 2014 roku.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie otrzymane z tytułu bezumownego korzystania z działek przez MPWiK podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i powinno być wykazane w zeznaniu podatkowym za 2014 rok?

Zdaniem Wnioskodawczyni zasądzone wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120a, w którym mowa, że wolne od podatku dochodowego są: wynagrodzenia otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Temat służebności przesyłu reguluje art. 305 Kodeksu cywilnego (winno być art. 305¹ Kodeksu cywilnego). Zgodnie z tym przepisem – nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

Zdaniem Wnioskodawczyni w przedstawionej sytuacji otrzymane zasądzone wynagrodzenie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, a tym samym Wnioskodawczyni nie ma obowiązku wykazywać tych dochodów w zeznaniu rocznym.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni otrzymane odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest przychodem z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 tejże ustawy. Zdaniem Wnioskodawczyni ma ona obowiązek rozliczenia tego przychodu w zeznaniu podatkowym PIT-36 za rok podatkowy, w którym przedmiotowy przychód osiągnęła, czyli za rok 2014.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie opodatkowania wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z działek (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

W zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 10 ust. 1 pkt 9 wymienia tzw. inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 – uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści wniosku wynika, iż na nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawczyni została ustanowiona służebność przesyłu za wynagrodzeniem. Służebność ta została ustanowiona w związku z zajęciem i użytkowaniem nieruchomości przez MPWiK, w związku z wybudowaniem sieci wodociągowej.

Oprócz ww. wynagrodzenia na mocy ugody pozasądowej współwłaściciele ww. nieruchomości (a więc i Wnioskodawczyni) otrzymali wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z działek.

Zdaniem Wnioskodawczyni otrzymane odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest przychodem z tzw. innych źródeł podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych łącznie z innymi dochodami. Wynagrodzenie to należy wykazać w zeznaniu podatkowym.

Bezumowne korzystanie z rzeczy ma miejsce wtedy, gdy osoba trzecia bez tytułu prawnego wchodzi w strefę uprawnień właścicielskich, w wyniku czego właściciel zostaje pozbawiony faktycznego władztwa nad rzeczą oraz możliwości czerpania z niej pożytków.

W myśl art. 224 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jej posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 225 Kodeksu cywilnego obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

W świetle powyższego, roszczenia uregulowane w ww. przepisach służą naprawieniu uszczerbków spowodowanych pozbawieniem właściciela możliwości korzystania z rzeczy. W orzecznictwie przyjmuje się, że wynagrodzenie o jakim mowa w przywoływanych normach stanowi sposób regulowania stosunków między właścicielem a nieuprawnionym posiadaczem, ochronę interesów właściciela i przywracania zakłóconej równowagi między tymi podmiotami.

Należy przy tym zaznaczyć, że przepisy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego w zakresie wymienionych w nich roszczeń wyłączają inne podstawy odpowiedzialności posiadacza wobec właściciela. Zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależy od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia.

Świadczenie (wynagrodzenie) przysługujące z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy jest więc zapłatą za korzystanie z rzeczy właściciela, którą korzystający z rzeczy musiałby uiścić właścicielowi, gdyby to korzystanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej; a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego.

Omawiane wynagrodzenie, jak słusznie stwierdziła Wnioskodawczyni, będzie stanowić przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy, podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej (określonej w art. 27 cytowanej ustawy). Przychód ten należy wykazać w zeznaniu podatkowym (PIT-36), składanym za rok podatkowy, w którym ten przychód Wnioskodawczyni otrzymała – w przedmiotowym przypadku w 2014 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.