Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/4510-23/15/KP
z 7 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 7 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ustawy o CIT, w związku z zapłatą odsetek z tytułu zawartej umowy cash-poolingu (pytanie oznaczone we wniosku Nr 3) – jest prawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 7 stycznia 2015 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ustawy o CIT, w związku z zapłatą odsetek z tytułu zawartej umowy cash-poolingu.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również: „Spółka”) planuje zawrzeć z Bankiem (dalej: „Bank”) Umowę systemu zarządzania środkami pieniężnymi w grupie rachunków (dalej: „umowa”), która stanowi umowę typu cash-pool. Stronami umowy będą podmioty, które wraz ze Spółką wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej (dalej: „Uczestnicy Systemu”). System zarządzania środkami pieniężnymi w grupie rachunków jest usługą oferowaną przez Bank, polegającą na udostępnieniu klientom wchodzącym w skład grup kapitałowych efektywnego instrumentu:

• zarządzania posiadanymi środkami pieniężnymi i kredytami,
• efektywnego finansowania bieżących potrzeb Uczestników Systemu w za-kresie kapitału obrotowego oraz
• poprawy płynności finansowej poszczególnych Uczestników Systemu, jak i całej grupy kapitałowej (dalej: „System” lub „cash-pooling”).
  
  

Systemem zarządzania środkami pieniężnymi będą objęte rachunki prowadzone w EUR.

Przed rozpoczęciem korzystania z usługi cash-poolingu, Wnioskodawca, jak i pozostałe spółki z grupy kapitałowej zawrą z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych (dalej: „rachunki główne”). Następnie, Spółka oraz pozostali Uczestnicy Systemu przystąpią wraz z Bankiem do analizowanej Umowy, na podstawie której Bank udostępni w rachunkach głównych kredyt dzienny/limit zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony (dalej: „limit zadłużenia”). Tym samym poszczególni Uczestnicy Systemu (w tym Wnioskodawca) w ramach rachunków głównych mogą zadłużać się maksymalnie do kwoty ustanowionego limitu zadłużenia. W ramach Umowy, inny Uczestnik Systemu będzie pełnił dodatkowo funkcję tzw. Koordynującego, który posiada w Banku dwa rachunki rozliczeniowe. Jeden z rachunków prowadzony jest dla Koordynującego w ramach grupy rachunków głównych (dalej: „grupa rachunków”) z udostępnionym limitem zadłużenia (dalej: „rachunek główny koordynującego”), natomiast drugi z rachunków nie jest objęty grupą rachunków (dalej: „rachunek pomocniczy koordynującego”). Każdy Uczestnik Systemu, będzie zobowiązany spłacić w całości limit zadłużenia, do końca dnia roboczego, w którym zobowiązanie zaciągnął. Jeżeli do końca dnia roboczego Uczestnik Systemu nie dokona spłaty wykorzystanego limitu zadłużenia, to będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Banku odsetek określonych w umowie. Do sytuacji takiej, co do zasady, nie dochodzi z uwagi na przewidziane Umową wstąpienie przez Uczestników Sytemu posiadających dodatnie salda w prawa zaspokojonego wierzyciela, jakim będzie Bank w stosunku do Uczestników Systemu posiadających salda ujemne. Wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela (Banku) będzie się odbywało w oparciu o instytucję subrogacji, na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.), tj. każdy Uczestnik Systemu wykorzystujący limit zadłużenia nieodwołalnie wyrazi zgodę na to, aby na koniec każdego dnia roboczego, Koordynujący, w celu wstąpienia w prawa wierzyciela, spłacił jego zadłużenie wobec Banku z tytułu wykorzystanego limitu zadłużenia, a Koordynujący nieodwołalnie wyrazi zgodę, aby na koniec każdego dnia roboczego, każdy inny Uczestnik Systemu, w celu wstąpienia w prawa wierzyciela, spłacił jego zadłużenie wobec Banku z tytułu wykorzystania limitu zadłużenia przez Koordynującego. Z drugiej strony każdy Uczestnik Systemu nieodwołalnie upoważni Bank do obciążania jego rachunku głównego, a Koordynujący nieodwołalnie upoważni Bank do obciążania rachunku głównego oraz rachunku pomocniczego koordynującego kwotami wykorzystanymi przez Uczestników Systemu w ramach limitu zadłużenia, które nie zostały spłacone Bankowi przez któregokolwiek z Uczestników Systemu wykorzystujących limit zadłużenia. Usługa cash-poolingu realizowana przez Bank posiada cechy tzw. cash-poolingu rzeczywistego. W praktyce, opiera się ona na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. grupie rachunków), z wykorzystaniem rachunku pomocniczego koordynującego. Bilansowanie sald na grupie rachunków dokonywane jest na koniec każdego dnia roboczego, z chwilą postawienia w wymagalność limitów zadłużenia udzielonych przez Bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w grupie rachunków (w związku z opisanym mechanizmem subrogacji odpowiednio Koordynujący dokonuje spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich limitu zadłużenia, lub Uczestnicy Systemu spłacają długi Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania limitu zadłużenia przyznanego Koordynującemu). W wyniku wskazanych czynności, odpowiednio Wnioskodawca jak i pozostali Uczestnicy Systemu będę nabywać roszczenia z tytułu dokonanych spłat (dalej: „roszczenia”). Zgodnie z Umową kwoty roszczeń obciążone są odsetkami stosownie do określonej przez Bank stopy procentowej. Umowa przewiduje automatyczne transfery zwrotne następnego dnia funkcjonowania Systemu, czyli powrót do stanu sald na rachunkach głównych z końca poprzedniego dnia funkcjonowania Systemu. Podstawą prawną zwrotnych transferów pomiędzy rachunkami głównymi, a rachunkiem głównym Koordynującego i rachunkiem pomocniczym Koordynującego będzie rozliczenie roszczeń pomiędzy Uczestnikami Systemu i Koordynującym. Odsetki będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników Systemu (w tym Spółki) będzie dokonywana przez Bank jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesięcznym). Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom Systemu kalkulowana jest przez Bank. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uznaje rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąża rachunek pomocniczy Koordynującego kwotą odsetek należnych Bankowi z tytułu limitu zadłużenia w tym rachunku. W związku z uczestnictwem w Systemie, Wnioskodawca ponosi na rzecz Banku określone w Umowie opłaty. Spółka ustala różnice kursowe w oparciu o art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z zapłatą przez Wnioskodawcę odsetek w ramach Umowy, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o CIT? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z zapłatą odsetek przez Wnioskodawcę w ramach Umowy, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania różnic kursowych na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 lub ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:

• art. 15a, albo
• przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie, o którym mowa w ust. 3, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania.
  
  

Z uwagi na fakt, że Spółka ustala różnice kursowe w oparciu o przepisy art. 15a ustawy o CIT, ewentualne powstanie różnic kursowych na gruncie zawartej Umowy może mieć miejsce wyłącznie na podstawie regulacji zawartych w art. 15a ustawy o CIT. Zgodnie z art. 15 ust. 2 i 3 (winno być art. 15a ust. 2 i 3) ustawy o CIT, ujemne albo dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1. przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest in-na od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej we-dług faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 15a ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1),
2. poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest in-na od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2),
3. otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest inna od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5 (art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3),
4. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia (otrzymania) jest inna od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu (spłaty), przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5).
   
   

Poniżej Spółka odnosi się do wszystkich wyżej wymienionych przypadków, w których mogą powstać podatkowe różnice kursowe na gruncie art. 15a ustawy o CIT z perspektywy zapłaty lub otrzymania odsetek przez Spółkę w ramach realizacji Umowy.

Ad. 1 – różnice kursowe wynikające z uzyskanych przychodów.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. W świetle powyższego, aby na podstawie przytoczonej regulacji mogły powstać podatkowe różnice kursowe, musi wystąpić różnica pomiędzy wartością przychodu należnego, a wartością tego przychodu w dniu jego otrzymania. Przedmiotowy przepis nie znajdzie więc zastosowania w przypadku, w którym Spółka dokonuje płatności odsetek, gdyż w takiej sytuacji po stronie Spółki nie wystąpi przychód podatkowy w ogóle (w przypadku zapłaty odsetek po stronie Spółki mogą powstać jedynie koszty podatkowe). W przypadku natomiast otrzymania przez Spółkę odsetek, przedmiotowy przepis również nie znajdzie zastosowania, gdyż w takiej sytuacji nie wystąpi różnica pomiędzy wartością przychodu należnego a wartością przychodu z dnia jego otrzymania. Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Zgodnie z tym przepisem oraz utrwaloną praktyką otrzymane odsetki stanowią przychody podatkowe na zasadzie kasowej, tj. w momencie ich otrzymania. Tym samym, dzień powstania przychodu z tytułu odsetek będzie tym samym dniem co dzień otrzymania tych odsetek. W takim przypadku nie może wystąpić różnica pomiędzy kursami walutowymi z różnych dni powodująca powstanie różnicy kursowej.

Podsumowując, zarówno w przypadku otrzymania jak i zapłaty odsetek przez Spółkę w ramach realizacji Umowy, nie powstaną różnie kursowe w rozumieniu art. 15a ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT.

Ad. 2 – różnice kursowe wynikające z poniesionych kosztów.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT, różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. W świetle powyższego, aby na podstawie przytoczonej regulacji mogły powstać podatkowe różnice kursowe, musi wystąpić różnica pomiędzy wartością kosztu podatkowego z dnia jego rozpoznania, a wartością tego kosztu w dniu jego zapłaty. Przedmiotowy przepis nie znajdzie więc zastosowania w przypadku, w którym Spółka otrzymuje odsetki, gdyż w takiej sytuacji po stronie Spółki nie wystąpi koszt podatkowy w ogóle (w przypadku otrzymania odsetek po stronie Spółki mogą powstać jedynie przychody podatkowe). W przypadku natomiast zapłaty przez Spółkę odsetek, przedmiotowy przepis również nie znajdzie zastosowania, gdyż w praktyce nie wystąpi różnica pomiędzy wartością kosztu z dnia jego rozpoznania, a wartością kosztu w dniu jego otrzymania. Na podstawie bowiem art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty podatkowe naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Zgodnie z tym przepisem oraz utrwaloną praktyką odsetki stanowią koszty podatkowe na zasadzie kasowej, tj. w momencie ich zapłaty. Tym samym, dzień rozpoznania kosztu z tytułu odsetek będzie tym samym dniem co dzień jego zapłaty. W takim przypadku nie może wystąpić różnica pomiędzy kursami walutowymi powodująca powstanie różnicy kursowej.

Podsumowując, zarówno w przypadku otrzymania jak i zapłaty odsetek przez Spółkę w ramach realizacji Umowy, nie powstaną różnie kursowe w rozumieniu art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT.

Ad. 3 – różnice kursowe związane z zapłatą lub inną formą wypływu środków finansowych.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, różnice kursowe powstają jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest inna od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Jednocześnie, zgodnie z brzmieniem art. 15a ust. 7 ustawy o CIT, za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 uważa się dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności. W świetle powyższego, aby na podstawie przytoczonej regulacji mogły powstać różnice kursowe, po stronie Uczestnika Systemu musi dojść do „zapłaty” lub „innej formy wypływ środków” w walucie obcej. Przedmiotowy przepis nie znajdzie więc zastosowania w przypadku, w którym Spółka otrzymuje odsetki, gdyż w takiej sytuacji po stronie Spółki nie dojdzie do „zapłaty” lub „innej formy wypływu środków” w ogóle. W przypadku otrzymania odsetek po stronie Spółki pojawi się kurs walutowy z dnia wpływu, który będzie stanowił ewentualną podstawę do obliczenia różnicy kursowej w przypadku wykorzystania przez Spółkę tych środków do zapłaty jakiego zobowiązania lub w przypadku każdej „innej formy wypływu tych środków”. W przypadku natomiast zapłaty przez Spółkę odsetek, przedmiotowy przepis znajdzie zastosowanie, gdyż w praktyce pojawi się różnica odpowiadająca różnicy pomiędzy wartością otrzymanych odsetek w walucie obcej w dniu ich wpływu a wartością tych środków w dniu dokonania nimi zapłaty (tutaj: dzień zapłaty odsetek). W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT, po stronie Spółki:

• nie powstaną różnice kursowe w przypadku otrzymania przez Spółkę od-setek w ramach realizacji Umowy,
• powstaną różnice kursowe w przypadku zapłaty przez Spółkę odsetek w ramach realizacji Umowy (jako różnica pomiędzy wartością otrzymanych środków finansowych w dniu ich wpływu, a wartością tych środków w dniu zapłaty odsetek przez Spółkę).
  
  

Ad. 4 – różnice kursowe związane ze spłatą kwoty głównej pożyczki lub kredytu.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy o CIT, różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia (otrzymania) jest inna od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu (spłaty), przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. W świetle powyższego, aby na podstawie przytoczonej regulacji mogły powstać różnice kursowe musi dojść do zawarcia pomiędzy Uczestnikami Systemu umowy kredytu lub umowy pożyczki i następnie spłaty kwoty głównej kredytu lub pożyczki. Przedmiotowy przepis nie znajdzie więc zastosowania zarówno w stosunku do sytuacji, w której Spółka otrzymuje odsetki, jak i sytuacji, w której Spółka płaci odsetki. Odsetki od kredytu (pożyczki) stanowią odrębną kategorię od kwoty głównej kredytu (pożyczki), gdyż stanowią one wynagrodzenie z tytułu korzystania ze środków finansowych otrzymanych w ramach kredytu lub pożyczki. Przedmiotowy przepis odnosi natomiast wyłącznie do różnic kursowych powstających w odniesieniu do kwoty głównej kredytu lub pożyczki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 1 i 2 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 14 marca 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.