Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-1533/14/JD
z 30 marca 2015 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 23 grudnia 2014 r. (wpływ do tut. BKIP 24 grudnia 2014 r.), uzupełnionym 12 i 17 marca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka, na podstawie art. 75 § 1 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a oraz art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi na nowe technologie, o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania:

a.w roku podatkowym, w którym Systemy IT objęte wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w tym roku podatkowym oraz przedpłat (zadatków) zapłaconych w roku poprzedzającym ten rok podatkowy,

b.w roku podatkowym następującym po roku, w którym Systemy IT objęte wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w roku następującym po roku, w którym Systemy IT zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

-za okres od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. – jest prawidłowe,

-za okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – jest nieprawidłowe,

-za okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.:

  • w sytuacji, gdy Spółka osiągnie dochód – jest prawidłowe,
  • w sytuacji, gdy Spółka poniesie stratę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2014 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka, w odniesieniu do lat podatkowych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. – na podstawie art. 75 § 1 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a oraz art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi na nowe technologie, o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania:

  1. w roku podatkowym, w którym Systemy IT objęte wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia)do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w tym roku podatkowym oraz przedpłat (zadatków) zapłaconych w roku poprzedzającym ten rok podatkowy,
  2. w roku podatkowym następującym po roku, w którym Systemy IT objęte wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w roku następującym po roku, w którym Systemy IT zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 6 marca 2015 r. Znak: IBPBI/2/423-1533/14/JD wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 12 i 17 marca 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka (dalej także „Wnioskodawca”) to nowoczesny kontraktor geofizyczny oferujący szeroki zakres usług dla poszukiwań złóż węglowodorów, wód geotermalnych oraz monitorowania złóż i zbiorników gazu. Spółka świadczy kompleksowe usługi sejsmiczne, od momentu projektowania, poprzez akwizycję, aż do analizy i opracowania pozyskanych danych oraz szeroki zakres pomiarów geofizycznych w otworach oraz kompletną analizę i interpretację tych danych:

  • programowanie, projektowanie, wykonywanie i dokumentowanie badań z zakresu geofizyki,
  • opracowywanie i interpretowanie danych z pomiarów geofizycznych,
  • wykonywanie robót strzałowych i wiertniczych,
  • projektowanie techniczne oraz wykonywanie zabiegów i prac specjalnych w otworach wiertniczych i odwiertach,
  • działalność geologiczno-poszukiwawcza,
  • przetwarzanie danych,
  • działalność związana z bazami danych i oprogramowaniem, konserwacja i naprawa komputerów i sprzętu peryferyjnego,
  • usługi remontowe i sprzętowe,
  • wytwarzanie urządzeń i aparatur związanych z działalnością spółki oraz ich sprzedaż,
  • świadczenie usług transportowo-sprzętowych,
  • wynajem, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek
  • import technologii, sprzętu, urządzeń i materiałów niezbędnych do wykonywania usług.

Zasadniczym dążeniem Spółki było utrzymanie i umocnienie pozycji dominującej na rynku badań geofizycznych. Ze względu na wysoko specjalistyczny charakter działalności, konieczne jest oparcie się o najnowocześniejsze dostępne technologie w celu utrzymania najwyższej jakości świadczonych przez Spółkę usług oraz spełnienia wymogów kontraktowych.

Udoskonalanie opisanego wyżej procesu poszukiwania węglowodorów oraz przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych wymagało stałego wdrażania innowacji oraz udoskonalania stosowanych technologii tak, aby usprawnić proces świadczonych przez Spółkę usług. W tym celu Spółka nabyła od kontrahentów zewnętrznych szereg wartości niematerialnych i prawnych w postaci licencji na oprogramowanie komputerowe (dalej „Systemy IT”) wraz z pracami wdrożeniowymi. Nabycie praw do wiedzy technologicznej w postaci Systemów IT nastąpiło w drodze umowy cywilnoprawnej o ich przeniesienie oraz korzystanie z tych praw. Korzystanie z podmiotowego oprogramowania prowadziło do optymalizacji procesów wewnętrznych w Spółce, sprawniejszej obsługi poszukiwania złóż, przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych oraz zarządzania projektem, co w konsekwencji przekłada się na znaczące obniżenie kosztów oraz wzrost efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę.

Udoskonalenie powyższych obszarów działalności Spółki polegało na uzyskaniu wskazanych niżej korzyści wynikających z wdrożenia Systemów IT, tj. na:

  • poprawie jakości świadczonych usług w obszarze zarządzania projektem,
  • poprawie jakości świadczonych usług w obszarze przetwarzania interpretacji danych sejsmicznych,
  • poprawie efektywności procesów operacyjnych,
  • usprawnieniu zarządzania Spółką poprzez przyspieszenie określonych procesów o charakterze administracyjnym,
  • zwiększeniu konkurencyjności na rynku usług geofizycznych,
  • ograniczeniu kosztów działalności Spółki,
  • zwiększeniu szybkości i sprawności procesów produkcyjnych poprzez lepsze wykorzystywanie zasobów.

Polepszenie obsługi procesów gospodarczych w powyższym zakresie skutkowało zasadniczo obniżeniem określonych kosztów po stronie Spółki, jak również usprawnieniem pewnych procesów administracyjnych, zarządczych i finansowych wpływających na efektywność i wydajność.

Wniosek dotyczy wydatków poniesionych w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2014 r. w odniesieniu do Systemów IT wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r.

W odniesieniu do Systemów IT, których dotyczy wniosek, Spółka dokonywała płatności wydatków na ich nabycie w tym samym roku, w którym Spółka wprowadziła Systemy IT do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, lub też - w przypadku przedpłat (zadatków) na poczet wydatków na nabycie nowych technologii w rozumieniu art. 18b ust. 4 ustawy o CIT - w roku poprzedzającym rok, w którym Spółka wprowadziła Systemy IT do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Systemy IT spełniają kryteria wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji podatkowej w rozumieniu art. 16b ustawy o CIT i wszystkie one zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. Wartość początkową Systemów IT przyjęto w wysokości ceny nabycia (w tym kosztów licencji, praw autorskich), powiększonej o wydatki związane z dostosowaniem i wdrożeniem (uruchomieniem) Systemów IT - poniesionych na rzecz jednego lub kilku uprawnionych podmiotów.

Spółka oczekuje, że innowacyjność wskazanych wyżej Systemów IT zostanie potwierdzona opiniami jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 238, poz.2390 ze zm.), a od 1 października 2010 r. w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96, poz. 615), jako spełniająca przesłanki do zastosowania ulgi na nowe technologie stosownie do art. 18b ust. 2 in fine ustawy o CIT (zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U z 2010 r. nr 226, poz. 147 - do odliczeń z tytułu ulgi na nowe technologie, o których mowa w art. 18b ust. 2 ustawy o CIT dokonywanych przed dniem 1 października 2010 r. i po dniu 30 września 2010 r. mają zastosowanie zarówno opinie wydane przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki, jak i opinie wydane przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki) czyli, że wskazane we wniosku Systemy IT stanowiące wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, umożliwiają wytwarzanie nowych lub udoskonalanie wyrobów lub usług i nie są stosowane przez okres dłuższy niż 5 ostatnich lat (dalej „Pozytywne Opinie”). Spółka nie prowadziła działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie stosownego zezwolenia. Spółka nie udzieliła w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowych technologii. Nie została ogłoszona upadłość Spółki obejmująca likwidację majątku oraz Spółka nie została postawiona w stan likwidacji. Spółka nie otrzymała zwrotu wydatków na nowe technologie w postaci Systemów IT w jakiejkolwiek formie. Spółka nie rozpoznała straty podatkowej za lata 2008-2011, rozpoznała stratę podatkową za lata 2012-2013. Dotychczas Spółka nie korzystała z ulgi z tytułu nowych technologii.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przy założeniu, że Spółka uzyska Pozytywne Opinie jednostki naukowej, Spółka może, w odniesieniu do lat podatkowych trwających od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r., na podstawie art. 75 § 1 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a oraz art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi na nowe technologie, o której mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o CIT, poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania:

  1. w roku podatkowym, w którym Systemy IT objęte niniejszym wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych- omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w tym roku podatkowym oraz przedpłat (zadatków) zapłaconych w roku poprzedzającym ten rok podatkowy,
  2. w roku podatkowym następującym po roku, w którym Systemy IT objęte niniejszym wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych- omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w roku następującym po roku, w którym Systemy IT zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych?

Zdaniem Spółki, przy założeniu, że uzyska ona Pozytywne Opinie jednostki naukowej, będzie mogła, w odniesieniu do lat podatkowych trwających od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r., na podstawie art. 75 § 1 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a oraz art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi na nowe technologie, o której mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o CIT, poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania:

  1. w roku podatkowym, w którym Systemy IT objęte niniejszym wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w tym roku podatkowym oraz przedpłat (zadatków) zapłaconych w roku poprzedzającym ten rok podatkowy,
  2. w roku podatkowym następującym po roku, w którym Systemy IT objęte niniejszym wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w roku następującym po roku, w którym Systemy IT zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Przepisy obowiązujące.

Zgodnie z art. 18b ust.1 ustawy o CIT, od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18 ustawy o CIT, odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii. Stosownie do treści art. 18b ust. 2 ustawy o CIT, za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalanie wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki. Zgodnie natomiast z art. 18b ust. 4 ustawy o CIT, podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz która nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Zgodnie z art. 16g ust. 3 ustawy o CIT, za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Z art. 18b ust.5 ustawy o CIT wynika, że w sytuacji, gdy podatnik dokonał przedpłat (zadatków) na poczet wydatków na nowe technologie w roku poprzedzającym rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uznaje się je za poniesione w roku wprowadzenia do tej ewidencji.

Zgodnie z przepisem art. 18b ust. 6 ustawy o CIT, podatnik dokona stosownych odliczeń w zeznaniach za właściwe lata podatkowe, w których poniesiono wydatki, o których mowa w art. 18b ust. 4 i ust. 5 ustawy o CIT.

Stosownie do art. 18b ust. 8 ustawy o CIT, podatnik traci prawo do odliczeń związanych z nabyciem nowych technologii, jeżeli przed upływem 3 lat podatkowych licząc od końca roku podatkowego, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:

  1. udzieli w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowej technologii; nie dotyczy to przeniesienia prawa w wyniku przekształcenia formy prawnej oraz łączenia lub podziału dotychczasowych przedsiębiorstw - dokonywanych na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, albo
  2. zostanie ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, lub zostanie postawiony w stan likwidacji, albo
  3. otrzyma zwrot wydatków na technologię w jakiejkolwiek formie.

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków spełniających kumulatywnie poniższe warunki, tj.:

  1. wydatki zostały uwzględnione w wartości początkowej WNiP, oraz
  2. zostały poniesione przez podatnika na nabycie nowej technologii, oraz
  3. zostały zapłacone w roku podatkowym, w którym wprowadzono nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następnym, przy czym wydatki poniesione w roku wprowadzenia do ewidencji uważa się również przedpłaty (zadatki) na poczet tych wydatków w roku poprzedzających rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
  4. nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W ocenie Spółki, poniesione przez Spółkę wydatki na nabycie licencji na Systemy IT spełniają wszystkie powyższe warunki, w szczególności zaś wydatki te zostały uwzględnione w wartości początkowej WNiP, zostały poniesione przez Spółkę na nabycie nowych technologii, zostały zapłacone w roku podatkowym, w którym wprowadzono nowa technologię do ewidencji środków trwałych lub w roku następującym po tym roku, przy czym za wydatki poniesione w roku wprowadzenia do ewidencji uważa się również przedpłaty (zadatki) na poczet tych wydatków w roku poprzedzającym rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również nie zostały one zwrócone Spółce w jakiejkolwiek formie.

Systemy IT.

W ocenie Spółki, wdrożenie Systemów IT objętych wnioskiem umożliwia udoskonalenie procesów operacyjnych dotyczących poszukiwania węglowodorów, w szczególności przy przetwarzaniu i interpretowaniu informacji pozyskanych w wyniku prowadzonych polowych prac sejsmicznych w porównaniu do stanu przed ich wdrożeniem. Standard Systemów IT, jako nowej technologii w rozumieniu art. 18b ust. 1 ustawy o CIT potwierdzony zostanie opiniami niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki. Zgodnie z art. 18b ustawy o CIT nie jest niezbędnym, aby konsekwencją zastosowania nowej technologii było wytwarzanie nowego wyrobu przez dany podmiot, lecz wyłącznie, aby technologia była innowacyjna, tj. aby umożliwiała wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów, jednak niewątpliwie mają one charakter innowacyjny (jak wskazała Spółka w zdarzeniu przyszłym wniosku).

W konsekwencji, mając na względzie korzyści dla procesów gospodarczych w Spółce wynikające z zakupu Systemów IT należy takie systemy IT stanowiące wiedzę technologiczną zakwalifikować jako innowacyjne i w konsekwencji, taktować jako nową technologię w rozumieniu ustawy o CIT. W zaprezentowanych zdarzeniach przyszłych, prawo do rozwiązań technologicznych w postaci licencji na Systemy IT, stanowi dla Spółki wartości niematerialne i prawne w świetle przepisów ustawy o CIT, co jest jednym z warunków uznania danej wiedzy technologicznej za nową technologię w rozumieniu tej ustawy.

Jak wynika z literalnej interpretacji art. 18b ustawy o CIT oraz ugruntowanej praktyki organów podatkowych, licencje na oprogramowanie komputerowe, które zostały wprowadzone przez podatnika do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, mogą być podstawą do skorzystania z preferencji podatkowej wynikającej z ulgi technologicznej, pod warunkiem uzyskania opinii jednostki naukowej potwierdzającej innowacyjność nowej technologii.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 września 2009 r. (sygn. IPPB5/423-330/09-5/AM), który uznał, że podatnikowi przysługuje prawo do dokonania korekty deklaracji i odliczenia 50% kosztów poniesionych na nowe technologie w postaci licencji do programu komputerowego.

Analogiczny pogląd zaprezentował również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 25 marca 2011 r. (sygn. ILPB3/423-29/10-2/AP), potwierdzając stanowisko, że podatnik będzie mógł skorzystać z prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania 50% wydatków poniesionych na nabycie nowych technologii w postaci wartości niematerialnej i prawnej, jaką stanowi system uprawniający procesy biznesowe.

Jednocześnie, gdy nabyte licencje do programów mające wpływ na udoskonalenie wewnętrznych procesów gospodarczych oraz produkcyjnych u podatnika, mimo, że nie prowadzą w sposób bezpośredni do zmiany produktu z uwagi na jego wystandaryzowany charakter, mogą stanowić nowe technologie w rozumieniu art. 18b ust. 2 ustawy o CIT.

Powyższe potwierdza:

  • interpretacja indywidualna z 28 września 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB4/423-74/10-3/MC),
  • interpretacja indywidualna z 22 marca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB5/423-13/10-2/AM),
  • interpretacja indywidualna z 19 stycznia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBI/2/423-1284/09/JD),
  • interpretacja indywidualna z 23 lipca 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB3/423-328/09-4/HS),
  • interpretacja indywidualna z 29 maja 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB3/423-166/09/DK).

Natomiast w interpretacji indywidualnej z 19 stycznia 2011 r. (sygn. ILPB3/423-585/10-2/EK), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził stanowisko wnioskodawcy, że w momencie niezastosowania odliczenia w roku, w którym odliczenie przysługiwało, w celu skorzystania z prawa do odliczenia ulgi technologicznej, podatnik może złożyć korektę deklaracji za rok, w którym to odliczenie przysługiwało, z zastrzeżeniem, że spełnione zostały wszystkie warunki niezbędne do zastosowania ulgi, o której mowa w art. 18b ustawy o CIT i nie upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Jak wynika z art. 16g ust. 3 ustawy o CIT, wartość początkowa nabytych licencji na korzystanie z Systemów IT powiększana jest o wydatki dotyczące wdrożenia, rozumiane jako koszty wdrożenia naliczone do dnia przyjęcia Systemów IT do używania. Powyższe stanowisko jest powszechnie akceptowane w praktyce organów podatkowych, co potwierdza m.in.:

  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 kwietnia 2011 r. (sygn. IPPB5/423-60/11-2/AM),
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27 sierpnia 2010 r. (sygn. ILPB3/423-483/10-4/MM) oraz
  • interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 listopada 2008 r. (sygn. ILPB3/423-502/08-3/HS).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w opisanym przez Spółkę przedstawionym zdarzeniu przyszłym spełnione zostały wszystkie niezbędne przesłanki determinujące skorzystanie z ulgi technologicznej oraz nie zaistniały okoliczności skutkujące koniecznością dokonania korekty zwiększającej podstawę opodatkowania, wymienione przez ustawodawcę w art. 18b ust. 8 ustawy o CIT, które powodowałyby definitywną utratę prawa do skorzystania z ulgi technologicznej.

Ponadto, wydatki na nabycie nowych technologii zostały efektywnie poniesione, co umożliwi ich odliczenie od podstawy opodatkowania na podstawie art. 18b ust. 6 ustawy o CIT w roku podatkowym, w którym doszło do ich poniesienia w rozumieniu art. 18b ust. 4 i ust. 5 ustawy o CIT.

W konsekwencji, przy założeniu, że Spółka uzyska Pozytywne Opinie jednostki naukowej, będzie mogła, w odniesieniu do lat podatkowych trwających od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r., na podstawie art. 75 § 1 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 lit. a oraz art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej, złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą zeznania podatkowego i skorzystać z ulgi na nowe technologie, o której mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o CIT, poprzez odliczenie od podstawy opodatkowania:

  1. w roku podatkowym, w którym Systemy IT objęte niniejszym wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w tym roku podatkowym oraz przedpłat (zadatków) zapłaconych w roku poprzedzającym ten rok podatkowy,
  2. w roku podatkowym następującym po roku, w którym Systemy IT objęte wnioskiem zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - omówionych wyżej wydatków (części wydatków) na nabycie Systemów IT (obejmujących łącznie koszty licencji, praw autorskich i wdrożenia) do kwoty stanowiącej 50% wydatków uwzględnionych w wartości początkowej i zapłaconych podmiotowi uprawnionemu w roku następującym po roku, w którym Systemy IT zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 18b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej „ustawa o CIT”), od podstawy obliczenia podatku (opodatkowania), ustalonej zgodnie z art. 18, odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii. Stosownie do art. 18b ust. 2 ustawy o CIT, za nowe technologie, w rozumieniu ust. 1, uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96, poz.615).

Z kolei w myśl art. 18b ust. 1 i 2 ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2010 r. od podstawy opodatkowania, ustalonej zgodnie z art. 18, odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii. Za nowe technologie, w rozumieniu ust. 1, uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 85, poz. 727 i Nr 179, poz. 1484).

Stosownie do art. 5 ustawy z dnia z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478 ze zm.), do odliczeń z tytułu ulgi na nowe technologie, o których mowa w art. 26c ust. 2 ustawy wymienionej w art. 1 oraz w art. 18b ust. 2 ustawy wymienionej w art. 2, dokonywanych przed dniem 1 października 2010 r. i po dniu 30 września 2010 r. mają zastosowanie zarówno opinie wydane przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2008 r. Nr 169, poz. 1049), jak i opinie wydane przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96, poz. 615).

Jak stanowi przepis art. 18b ust. 2a ustawy o CIT, przez nabycie nowej technologii rozumie się nabycie praw do wiedzy technologicznej, o której mowa w ust. 2, w drodze umowy o ich przeniesienie, oraz korzystanie z tych praw. Prawo do odliczeń nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia (art. 18b ust. 3 ustawy o CIT). W myśl art. 18b ust. 4 ustawy o CIT, podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej, w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Jeżeli podatnik dokonał przedpłat (zadatków) na poczet wydatków określonych w ust. 4 w roku poprzedzającym rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uznaje się je za poniesione w roku jej wprowadzenia do tej ewidencji (art. 18b ust. 5 ustawy o CIT).

Jak wynika z art. 18b ust. 6 ustawy o CIT, odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki, o których mowa w ust. 4 i 5. W sytuacji gdy podatnik osiąga za rok podatkowy stratę lub wielkość dochodu z pozarolniczej działalności podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe licząc od końca roku, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Stosownie do art. 18b ust. 7 ww. ustawy, odliczenia związane z nabyciem nowej technologii nie mogą przekroczyć 50% kwoty, ustalonej zgodnie z ust. 4 i 5.

W świetle powyższego, nowe technologie to wiedza technologiczna w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów i usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż 5 lat. Okres ten, czyli swoisty wyznacznik nowości, a także przydatność „produkcyjną” technologii potwierdzać ma opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej. Takimi jednostkami – w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96 poz. 615 ze zm.), są prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe:

  1. podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni,
  2. jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. Nr 96, poz. 619),
  3. instytuty badawcze,
  4. międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów, działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  5. Polską Akademię Umiejętności,
  6. inne jednostki organizacyjne, niewymienione w lit. a-e, posiadające osobowość prawną i siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przedsiębiorców posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, nadawany na podstawie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 226).

Przez nabycie nowej technologii rozumie się nabycie praw do wiedzy technologicznej w drodze umowy o ich przeniesienie oraz korzystanie z tych praw. Z regulacji art. 18b ustawy o CIT, wynika również, że podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej. Przy czym dopuszczalne jest odliczenie tylko tej części wydatków, która została zapłacona w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następnym po tym roku.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Spółka nabyła od kontrahentów zewnętrznych szereg wartości niematerialnych i prawnych w postaci licencji na oprogramowanie komputerowe (dalej „Systemy IT”) wraz z pracami wdrożeniowymi. W odniesieniu do Systemów IT, których dotyczy wniosek, Spółka dokonywała płatności wydatków na ich nabycie w tym samym roku, w którym Spółka wprowadziła Systemy IT do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, lub też - w przypadku przedpłat (zadatków) na poczet wydatków na nabycie nowych technologii w rozumieniu art. 18b ust. 4 ustawy o CIT - w roku poprzedzającym rok, w którym Spółka wprowadziła Systemy IT do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Systemy IT spełniają kryteria wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji podatkowej w rozumieniu art. 16b ustawy o CIT i wszystkie one zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. Wartość początkową Systemów IT przyjęto w wysokości ceny nabycia (w tym kosztów licencji, praw autorskich), powiększonej o wydatki związane z dostosowaniem i wdrożeniem (uruchomieniem) Systemów IT - poniesionych na rzecz jednego lub kilku uprawnionych podmiotów.

Spółka oczekuje, że innowacyjność wskazanych wyżej Systemów IT zostanie potwierdzona opiniami jednostki naukowej. Spółka nie prowadziła działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie stosownego zezwolenia. Spółka nie udzieliła w jakiejkolwiek formie lub części innym podmiotom prawa do nowych technologii. Nie została ogłoszona upadłość Spółki obejmująca likwidację majątku oraz Spółka nie została postawiona w stan likwidacji. Spółka nie otrzymała zwrotu wydatków na nowe technologie w postaci Systemów IT w jakiejkolwiek formie. Spółka nie rozpoznała straty podatkowej za lata 2008-2011, rozpoznała stratę podatkową za lata 2012-2013. Dotychczas Spółka nie korzystała z ulgi z tytułu nowych technologii.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym - do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu, a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Stosownie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Natomiast w myśl art. 81 § 1 tej ustawy, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.

Zgodnie z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Uprawnienie określone w § 1 przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej (art. 75 § 2 ust. 1 lit a). Stosownie do art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej, w przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. a i b oraz w pkt 2 lit. a i b, podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty są obowiązani złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że zgodnie z cytowanym wyżej 18b ust. 4 ustawy o CIT, podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej, w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu:

  • w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub
  • w roku następującym po tym roku,
  • oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Ustawodawca dopuścił także możliwość odliczenia wydatków na nabycie nowych technologii, które zostały poczynione w roku poprzedzającym rok, w którym podatnik wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jedynie w sytuacji dokonania przez podatnika przedpłat (zadatków) na poczet wydatków o których mowa w art. 18b ust. 4 ustawy o CIT; powyższe wynika wprost z literalnego brzmienia art. 18b ust. 5 ustawy o CIT.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Spółka będzie uprawniona do skorygowania zeznań podatkowych za lata 2009 - 2011 (przy założeniu, że uzyska Pozytywne Opinie jednostki naukowej). W tym zakresie stanowisko Spółki jest prawidłowe.

Za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Spółki w zakresie możliwości skorygowania zeznań podatkowych za lata 2012 – 2013. W latach tych Spółka poniosła bowiem stratę, a więc odliczenie o jakim mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o CIT nie będzie możliwe. Możliwość dokonania odliczenia w takim przypadku przechodzi na trzy lata podatkowe licząc od końca roku, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Stosownie bowiem do art. 18b ust. 6 ustawy o CIT, odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki, o których mowa w ust. 4 i 5. W sytuacji gdy podatnik osiąga za rok podatkowy stratę lub wielkość dochodu z pozarolniczej działalności podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe licząc od końca roku, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W zakresie możliwości skorygowania zeznania podatkowego za 2014 r. należy stwierdzić, że możliwość taka będzie istniała jedynie w sytuacji osiągnięcia przez Spółkę dochodu za ten rok, o czym składając wniosek ORD-IN Spółka nie musiała wiedzieć. Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie można uznać za prawidłowe jedynie w sytuacji osiągnięcia przez Spółkę dochodu, w przeciwnym razie stanowisko to jest nieprawidłowe ze względu na brak możliwości dokonania odliczenia, o czym pisano wcześniej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie stanu faktycznego wydano odrębną interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj