Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB1/415-679/14-4/SJ
z 27 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2014 r. (data wpływu 17 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 lutego 2015 r. (data wpływu 18 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 3 lutego 2015 r., Nr IPTPB1/415-679/14-2/SJ, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłane zostało w dniu 3 lutego 2015 r. (doręczone w dniu 6 lutego 2015 r.). Uzupełnienie wniosku wpłynęło w dniu 18 lutego 2015 r. (data nadania 13 lutego 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku).

Wnioskodawca działający w formie zakładu budżetowego Gminy X, który zarządza jej mieniem komunalnym, posiada w zakresie swoich obowiązków między innymi zawieranie umów najmu lokali mieszkalnych - komunalnych.

Przedmiotem działalności jest również windykowanie należności związanych z zajmowaniem lokali mieszkalnych przez najemców. Wnioskodawca jest również stroną umów najmu jako wynajmujący, jednocześnie będąc upoważniony do windykowania zaległości czynszowych. W przyszłości u Wnioskodawcy zaległy czynsz będzie odpracowywany.

Pod pojęciem „dłużnika” rozumie się osobę, która jest najemcą lokalu mieszkalnego znajdującego się w zasobach komunalnych Gminy X (posiadającą tytuł prawny do lokalu w postaci umowy najmu). Dłużnicy są osobami fizycznymi, natomiast ich zaległość wobec Wnioskodawcy powstała w związku z nieuregulowaniem należności czynszowych w zajmowanych lokalach mieszkalnych. Zadłużenie nie wynika z prowadzonej przez dłużników działalności gospodarczej, dotyczy wyłącznie lokali mieszkalnych zajmowanych przez osoby fizyczne.

Wobec niewywiązywania się dłużników ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartych umów najmu lokali mieszkalnych, Wnioskodawca chce skorzystać z dyspozycji art. 453 i 659 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), gdzie czynsz - świadczenie pieniężne zostanie zastąpione świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejscu wypełnienia). Jego przedmiotem będzie wykonywanie różnych prac mieszczących się w ramach działalności statutowej Wnioskodawcy, zastępczo, w zamian za brak po stronie dłużnika zapłaty za istniejące zobowiązanie z tytułu najmu (czynsz). Wartość świadczenia nie będzie wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowywaniu zaległości. Przedmiotowe zaległości obejmować będą wyłącznie wymagalny (należny) czynsz. Tym samym, celem możliwości realizowania przez dłużników czynności związanych z odpracowaniem ww. należności, zawierany będzie stosowny aneks do umowy najmu, przewidujący, zgodnie z art. 453 i 659 par. 2 Kodeksu cywilnego, możliwość zapłaty czynszu za zgodą wynajmującego – Wnioskodawcy, także w formie świadczenia rzeczowego, polegającego na wykonywaniu na rzecz Wnioskodawcy różnego rodzaju prac o charakterze porządkowym np. zamiatanie chodników i placów, odśnieżanie chodników i placów, wrzucanie opału do kotłowni, drobne prace naprawcze lub malarskie, itp.

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania, spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa - tak jakby nastąpiło wykonanie zobowiązania, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Z kolei w myśl art. 659 par. 1 i 2 Kodeksu cywilnego, poprzez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania na czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, późn. zm.), przychodami, z zastrzeżeniem art. l4-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. l9 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Świadczenia rzeczowe w miejsce opłat czynszowych nie stanowią przychodu dla dłużników.

W związku z powyższym świadczenia rzeczowe w miejsce opłat czynszowych nie stanowią źródła przychodu dla dłużnika i Wnioskodawca nie jest zobowiązany do odprowadzania zaliczek na podatek.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy u najemców lokali mieszkalnych komunalnych, którzy wykonują świadczenie rzeczowe jakim będzie odpracowanie wymagalnego (należnego) czynszu, powstaje obowiązek podatkowy, a tym samym, czy płatnik ma obowiązek poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), świadczenie rzeczowe jakim będzie odpracowanie wymagalnego (należnego) czynszu nie rodzi obowiązku podatkowego, a zatem nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, w oparciu o treść art. 11 ust. 1 i art. l4 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo.

W ocenie Wnioskodawcy, stosownie do postanowień art. 659 par. 1 i 2 Kodeksu cywilnego, w ramach umowy najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku powstałego z tytułu zaległości z tytułu najmu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. poprzez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umówieniem się stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika. Efektem osiągnięcia rezultatów windykacyjnych jest możliwość odpracowania wymagalnego (należnego) czynszu, który na podstawie art. 453 i art. 659 Kodeksu cywilnego zostanie zastąpiony świadczeniem rzeczowym.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro przepisy prawa cywilnego dopuszczają taką formę regulacji długów, to ustawy podatkowe nie mogą wprowadzać dodatkowego obciążenia z tytułu spłaty zobowiązania w innej formie niż pieniądz. W ocenie Wnioskodawcy, wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie, zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o podatku od osób fizycznych odpracowanie przez dłużnika wymagalnego (należnego) czynszu w formie świadczenia rzeczowego - różnego rodzaju prace o charakterze porządkowym, np. zamiatanie chodników i placów, odśnieżanie chodników i placów, wrzucanie opału do kotłowni, drobne prace naprawcze lub malarskie - nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym jest mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, Wnioskodawca uważa, że nie będzie miał - jako płatnik - obowiązku poboru z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Jej celem jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (np. powstałego z tytułu zaległego czynszu), poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Należy podkreślić, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca, działający w formie zakładu budżetowego Gminy, zarządza jej mieniem komunalnym, a także posiada w zakresie swoich obowiązków zawieranie umów najmu lokali mieszkalnych - komunalnych oraz windykowanie należności związanych z zajmowaniem lokali mieszkalnych przez najemców. W przyszłości u Wnioskodawcy zaległy czynsz, dotyczący wyłącznie lokali mieszkalnych zajmowanych przez osoby fizyczne, będzie odpracowywany.

Wnioskodawca chce skorzystać z dyspozycji art. 453 i 659 Kodeksu cywilnego, gdzie czynsz - świadczenie pieniężne zostanie zastąpione świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejscu wypełnienia). Jego przedmiotem będzie wykonywanie różnych prac mieszczących się w ramach działalności statutowej Wnioskodawcy, zastępczo w zamian za brak po stronie dłużnika zapłaty za istniejące zobowiązanie z tytułu najmu (czynsz). Celem możliwości realizowania przez dłużników czynności związanych z odpracowaniem ww. należności, zawierany będzie stosowny aneks do umowy najmu, przewidujący zgodnie z art. 453 i 659 par. 2 Kodeksu cywilnego, możliwość zapłaty czynszu za zgodą wynajmującego, także w formie świadczenia rzeczowego, polegającego na wykonywaniu na rzecz Wnioskodawcy różnego rodzaju prac o charakterze porządkowym, np. zamiatanie chodników i placów, odśnieżanie chodników i placów, wrzucanie opału do kotłowni, drobne prace naprawcze lub malarskie itp.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie należy stwierdzić, że odpracowanie przez dłużnika wymagalnego (należnego) czynszu w formie prac o charakterze porządkowym, np. zamiatanie chodników i placów, odśnieżanie chodników i placów, wrzucanie opału do kotłowni, drobne prace naprawcze lub malarskie, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. W związku z tym na Wnioskodawcy jako płatniku nie będzie ciążył obowiązek wystawienia informacji o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek PIT-11 oraz obowiązek wystawienia informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Należy przy tym zastrzec, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.