Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP4/443-617/14/EK
z 24 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z 15 grudnia 2014 r. (data wpływu 18 grudnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z 9 marca 2015 r. (data wpływu 16 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w spółce nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług -jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w spółce nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem 9 marca 2015 r. będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 26 lutego 2015 r. znak: IBPP4/443-617/14/EK.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka „X” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawarła ze wspólnikiem umowę zakupu udziałów w celu ich umorzenia. Zwolnienie z długu nastąpi w formie przeniesienia na rzecz zbywającego wspólnika własności zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzą:

1. NALEŻNOŚCI:
2. KAUCJE:
3. ZOBOWIĄZANIA:
4. POŻYCZKI:
5. UMOWY POŻYCZEK-
6. UMOWY NAJMU:
7. UMOWY MEDIA, USŁUGI KOMUNALNE
8. UMOWY POZOSTAŁE USŁUGI- ADMINISTROWANIE
   
   

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa będącą zwolnieniem z długu powstałego z tytułu zakupu udziałów w celu umorzenia można wydzielić w istniejącym przedsiębiorstwie poprzez urządzenia księgowe. Na osobne konta księgowe wprowadzane są zarówno koszty jak i przychody odnoszące się do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. oprócz przedstawionych we wniosku składników, aportem wniesiona zostanie nieruchomość składająca się z lokali użytkowych. Po wniesieniu aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, Wnioskodawca nie będzie miał żadnych środków trwałych i umów;
2. zbywana część przedsiębiorstwa obejmuje nieruchomość wraz ze wszystkimi umowami a także należności i zobowiązania dotyczące działalności Spółki;
3. część przedsiębiorstwa która ma być przedmiotem przekazania jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniona w istniejącym przedsiębiorstwie, stanowi wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość;
4. część przedsiębiorstwa która ma być przedmiotem przekazania stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania;
5. część przedsiębiorstwa która ma być przedmiotem przekazania stanowi zespół składników wyodrębnionych finansowo. Przychody i koszty oraz należności i zobowiązania a także finanse są przyporządkowane do zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
6. część przedsiębiorstwa która ma być przedmiotem przekazania posiada zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na którą składają się umowy, zobowiązania, należności, dającą wyodrębnić się księgowością, tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w spółce stanowi czynność opodatkowaną w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pojęcie zorganizowana część przedsiębiorstwa zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054). Oznacza ono, organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Całość przekazanych składników jakie zostaną przeniesione na wspólnika, z pewnością pozwolą na prowadzenie, w oparciu o te składniki, samodzielnej działalności gospodarczej. Na rzecz wspólnika przeniesione zostają bowiem, poza umowami najmu nieruchomości, również zobowiązania i należności. Spółka nie posiada pracowników, a zatem prawa z umów o pracę nie stanowią przedmiotu przeniesienia.

W związku z powyższym składniki jakie zostają przeniesione na wspólnika stanowić mogą niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku nie dojdzie do opodatkowania w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT.

Nie każda zatem czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Wnioskodawca zawarł ze wspólnikiem umowę zakupu udziałów w celu ich umorzenia. Zwolnienie z długu nastąpi w formie przeniesienia na rzecz zbywającego wspólnika własności zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wnioskodawca ma wątpliwości, czy przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w Spółce stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o VAT.

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich udziałów. Umorzenie udziałów powoduje w konsekwencji likwidację określonej cząstki kapitału zakładowego albo samych udziałów, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku), jak również utratę praw organizacyjnych i obligacyjnych związanych z udziałem (ale nie osobistych, dopóki się jest wspólnikiem).

Umorzenie dobrowolne zostało określone jako dokonywane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (na przykład sprzedaż, darowizna). W rzeczywistości więc nie chodzi tu w pierwszym rzędzie o umorzenie, ale o czynność prawną nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (art. 200 kodeksu spółek handlowych). Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego. Artykuł 199 § 1 kodeksu spółek handlowych nie dotyczy więc umorzenia, ale czynności prawnej w celu umorzenia w przyszłości. Z punktu widzenia treści czynności prawnej, umowa nabycia udziałów przez spółkę może zawierać elementy treści umowy sprzedaży czy umowy darowizny, należy jednak podkreślić jej odmienny charakter. W klasycznej umowie sprzedaży lub darowizny nabywca ma bowiem pełną swobodę w przedmiocie decyzji co do dalszych losów rzeczy lub prawa. W przypadku zaś nabycia udziałów własnych przez spółkę, po stronie spółki powstaje, co do zasady, obowiązek ich umorzenia (A. Kawałko, Umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Kraków 2006, s. 121).

W świetle powyższego należy zauważyć, że czynność nabycia przez spółkę udziałów od wspólnika w celu ich umorzenia w zamian za wynagrodzenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, ani też świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Wobec powyższego, przedmiotowe czynności nie mieszczą się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy natomiast zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).

Na takie też rozumienie pojęcia „dostawy towarów” wskazuje orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich). Na przykład w orzeczeniu w sprawie C-320/88 pomiędzy Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV (Holandia) stwierdzono, że wyrażenie „dostawa towarów” w rozumieniu art. 5(1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym. Z przepisu tego, zdaniem Trybunału, wynika, że kładzie on raczej nacisk na faktyczne dysponowanie rzeczą jak właściciel, a nie na zbycie prawa własności (M. Chomiuk, [w:] VI Dyrektywa VAT, pod red. K. Sachsa, op. cit., s. 108 i 122).

Odpłatność czynności (dostawy towarów, czy świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

W przedmiotowej sprawie wspólnik Spółki zbędzie na rzecz Spółki część swoich udziałów w celu ich umorzenia. Wynagrodzenie za umarzane udziały zostanie określone w formie niepieniężnej - na wspólnika zostanie przeniesiona zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Zatem rozliczenie pomiędzy Spółką a wspólnikiem nastąpi poprzez przeniesienie własności majątku rzeczowego Spółki na rzecz wspólnika.

Powyższe oznacza, że pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym – Spółka zobowiąże się przenieść na rzecz wspólnika zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a udziały będą wynagrodzeniem za tą czynność. Stwierdzić tym samym należy, że zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów w zakresie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość wyrażalną w pieniądzu.

Podkreślić przy tym należy, iż zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności, itp. będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług. Mamy bowiem do czynienia z konkretną korzyścią, która należna jest za dokonywane świadczenie.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że sama czynność nabycia przez Spółkę od wspólnika udziałów w celu umorzenia nie jest objęta podatkiem od towarów i usług. Natomiast przekazanie towarów w zamian za udziały, będzie odpowiadało hipotezie art. 7 ustawy o VAT. Za taką oceną przemawia fakt, że zaistnieje dostawa towarów rozumiana zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, jako przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel i dodatkowo będzie ona miała charakter odpłatny. Wnioskodawca w opisanym przypadku będzie występować w roli podatnika od podatku od towarów i usług, a wypłata wynagrodzenia w formie rzeczowej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy jednakże mieć na uwadze szczególną sytuację mającą miejsce w przedmiotowej sprawie. Jak wynika to bowiem z wniosku, zapłata za nabyte przez Wnioskodawcę udziały następuje w formie przeniesienia na rzecz zbywającego wspólnika zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, iż stosownie do art. 6 pkt 1 ww. ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ww. ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

A zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając zatem powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w tej szczególnej sytuacji opisanej we wniosku przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na wspólnika tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w Spółce nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że co do zasady wypłata wynagrodzenia w formie rzeczowej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT (bowiem stanowi ona dostawę towaru), lecz z uwagi na okoliczności występujące w przedmiotowej sprawie (tj. na mające w przedmiotowej sprawie zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT) nie wystąpi tu opodatkowanie tej czynności podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, że przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w Spółce nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.