2015.01.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-1278/14-2/JL
z 26 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2014 r. (data wpływu 30 października 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego bonusu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego bonusu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. („Bank”, „Wnioskodawca”) jest bankiem działającym w formie polskiej spółki akcyjnej, prowadzącym działalność na podstawie polskiego prawa bankowego. Aktualnie, Bank rozważa zawarcie umowy dystrybucyjnej „Non-Life Distribution Agreement” (dalej: „Umowa”) z polskim zakładem ubezpieczeń działającym w formie spółki akcyjnej (dalej: „ZU”). ZU będzie podmiotem niepowiązanym z Bankiem (w tym, w rozumieniu przepisów art. 32 Ustawy o VAT), prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie „pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych”, o których mowa w Dziale II Załącznika do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 950, z późn. zm. („Ustawa o działalności ubezpieczeniowej”), jak również inną działalność bezpośrednio związaną z działalnością ubezpieczeniową.

Przyszła Umowa będzie miała charakter umowy o wzajemnej współpracy stron przy dystrybucji określonych usług i produktów dotyczących ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczeń majątkowych (dalej: „Produkty”). Na podstawie Umowy, ZU zaoferuje i będzie stale oferował Bankowi Produkty dotyczące ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczeń majątkowych.

Podejmując współpracę z ZU w ramach Umowy, Bank będzie miał na uwadze dążenie do zwiększenia innowacyjności oraz wszechstronności swojej oferty. Intencją Banku będzie współpraca z ZU we wprowadzaniu Produktów na rynek, ich promowaniu oraz oferowaniu klientom w uzgodnionej przez strony formule prawnej, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa jak również regulacji wydawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF”).

W ramach Umowy strony zadeklarują zamiar wykorzystania umiejętności, możliwości i dotychczasowych doświadczeń Banku oraz ZU dla rozwoju wiodącego na rynku polskim biznesu bancassurance w zakresie ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie. W celu realizacji ww. deklaracji, każda z jej stron podejmie szereg zobowiązań dotyczących współpracy z drugą stroną przy dystrybucji Produktów.

W szczególności, Bank zobowiąże się do współpracy z ZU na warunkach i w standardach nie gorszych niż stosowane w przeszłości, podejmowania określonych czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego - i w tym zakresie, przestrzegania regulacji z ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r., nr 124, poz. 1154 z późn. zm.) - dalej: „Ustawa o pośrednictwie”, prowadzenia działań o charakterze marketingowym, realizacji zadań szkoleniowych, zapewnienia dla celów Umowy odpowiednio wykwalifikowanego personelu, jak również podejmowania niezbędnych czynności wspomagających rozwój Produktów oraz zarządzanie cyklem życia klienta. Bank zobowiąże się także do spowodowania, że zobowiązania do realizacji powyższych działań i czynności zostaną podjęte również przez wybrane podmioty działające w ramach grupy kapitałowej Banku (dalej: „Podmioty Powiązane”).

ZU zobowiąże się, wobec Banku oraz wobec Podmiotów Powiązanych, w szczególności do wypracowywania oraz oferowania Produktów w tym do zapewniania i dostarczania wymaganych informacji o Produktach, uwzględniających potrzeby klientów, współpracy z Bankiem/Podmiotami Powiązanymi przy tworzeniu nowych Produktów, wypracowywania warunków cenowych dla oferowanych Produktów, terminowej wypłaty wynagrodzeń należnych zaangażowanym podmiotom w związku z dystrybucją Produktów (w tym, z tytułu pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz z tytułu usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek), realizacji zadań szkoleniowych, właściwej obsługi roszczeń oraz obsługi posprzedażowej, podejmowania określonych działań z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego, utrzymywania odpowiednich narzędzi informatycznych, zapewnienia personelu niezbędnego dla realizacji Umowy, podejmowania określonych czynności o charakterze marketingowym.

Każda ze stron Umowy zobowiąże się ponadto, że w ramach współpracy objętej Umową, m.in. będzie wykonywać podjęte przez siebie zobowiązania na własny koszt jak również z należytą starannością, z uwzględnieniem najwyższych standardów, pełnym zaangażowaniem, terminowo oraz w zgodzie z odpowiednimi procedurami. Strony mają wspólnie dążyć do celów ustalonych w ramach planów (budżetów) sprzedażowych i marketingowych, jak również wspólnie podejmować starania, aby oferowane Produkty miały charakter konkurencyjny. Strony zobowiążą się także do wspierania dystrybucji Produktów poprzez finansowanie, w równych częściach, kosztów reklamy określonych w ustalonym przez strony planie marketingowym.

Umowa będzie przewidywać, że Bank zapewni ZU wyłączność w zakresie dystrybucji Produktów, przez Bank oraz Podmioty Powiązane, do klientów zdefiniowanych w Umowie. Umowa będzie zawierać ponadto określone uprawnienia dla ZU w odniesieniu do wyłącznej dystrybucji Produktów, które będą wykorzystywane dla zabezpieczenia umów leasingowych spełniających kryteria określone w Umowie. Wyjątki od zasady wyłączności oraz okoliczności, w jakich wyłączność nie ma zastosowania, zostaną szczegółowo opisane w Umowie. Umowa będzie również zakazywać prowadzenia działalności konkurencyjnej, w zdefiniowanym przez strony zakresie.

Umowa będzie miała charakter ramowy dla przyszłej współpracy pomiędzy Bankiem a ZU, a wyznaczone w niej kierunkowo zobowiązania stron będą konkretyzowane w umowach szczegółowych. W szczególności, zgodnie z ustaleniami stron, należne od ZU wynagrodzenie z tytułu dystrybucji poszczególnych Produktów zostanie ustalone przez strony odrębnie, w ramach umów szczegółowych zawieranych w odniesieniu do tych Produktów.

Bank nie będzie zobowiązany do żadnych świadczeń w zamian za otrzymaną Płatność Bonusową. Uzasadnienie udzielenia Płatności Bonusowej, do którego nawiązuje Umowa wynika z okoliczności dotychczasowej współpracy pomiędzy Bankiem a Podmiotami Powiązanymi, polegającej na świadczeniu usług ubezpieczeniowych na rzecz klientów Banku oraz pośrednictwie w świadczeniu takich usług. Ta wieloletnia współpraca doprowadziła do wykreowania efektywnego modelu pozwalającego na oferowanie usług ubezpieczeniowych na istotną skalę, wynikającą z dostępu do klientów Banku.

Poprzez przystąpienie do współpracy z Bankiem, ZU uzyska od razu możliwość oferowania swoich usług ubezpieczeniowych w oparciu o tę skalę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w okolicznościach zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku, Płatność Bonusowa wypłacana w momencie zawarcia Umowy przez ZU na rzecz Banku nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z tego względu, że płatność ta nie będzie dotyczyła żadnej z czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku, Płatność Bonusowa wypłacana przez ZU na rzecz Banku w momencie zawarcia Umowy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Płatność Bonusowa nie będzie bowiem stanowiła wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów, świadczenia usług, ani żadnej innej czynności, o której mowa w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.

UZASADNIENIE WNIOSKODAWCY

ZAKRES OPODATKOWANIA NA PODSTAWIE USTAWY O VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Warunkiem opodatkowania danego zdarzenia podatkiem VAT jest zatem, aby zdarzenie to zostało ujęte w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT zawartym w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT. Aby zaś tak się stało, dana czynność musi mieć za przedmiot towar lub usługę (świadczenie).

Stosownie do art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Czynności, które nie spełniają ww. przesłanek, nie mogą zostać uznane za dostawę towarów ani świadczenie usług, nie mają także charakteru czynności opodatkowanych opisanych w kolejnych punktach art. 5 ust. 1 (eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów). W konsekwencji, w świetle przepisów Ustawy o VAT, czynności takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższy wniosek potwierdza definicja „sprzedaży” zawarta w art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, zgodnie z którą ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Pojęcie „sprzedaży” jest kluczowe dla ustalenia podstawy opodatkowania - w świetle bowiem art. 29a Ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającym bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podsumowując, dla uznania, że dane zdarzenie ma charakter opodatkowanej czynności dotyczącej „towaru” lub „usługi” („sprzedaży”), kluczowe jest zidentyfikowanie takiego towaru lub usługi oraz zdefiniowanie natury świadczenia, realizowanego przez podatnika, które miałoby podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. W przeciwnym razie, w braku takiego świadczenia, nie można bowiem mówić o jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu, a w konsekwencji także o podstawie opodatkowania takiej czynności.

ZASTOSOWANIE WW. PRZEPISÓW DO SYTUACJI BANKU

W praktyce podatkowej zgodnie prezentowany jest pogląd, że w świetle przepisów Ustawy o VAT, przy ocenie, czy dane zdarzenie (w tym, zdarzenie polegające na otrzymaniu określonej sumy pieniężnej) wiąże się z dostawą towaru lub świadczeniem usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT należy wziąć pod uwagę, w szczególności:

Czy można zidentyfikować świadczenie wykonane w ramach stosunku zobowiązaniowego pomiędzy stronami?
Czy istnieje bezpośredni związek pomiędzy wynagrodzeniem a ewentualnym świadczeniem?
Czy istnieje konsument ewentualnego świadczenia?

W przedstawionym przez Wnioskodawcę opisie zdarzenia przyszłego żadna z powyższych przesłanek nie zostanie spełniona, co Wnioskodawca wyjaśnia poniżej.

1. BRAK ISTNIENIA ŚWIADCZENIA WYKONANEGO W RAMACH STOSUNKU ZOBOWIĄZANIOWEGO POMIĘDZY STRONAMI

W ocenie Wnioskodawcy, o odpłatnej dostawie towarów lub o odpłatnym świadczeniu usług (dalej jako „odpłatne świadczenie”), o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, można mówić tylko na tle stosunku zobowiązaniowego istniejącego pomiędzy stronami. Innymi słowy, aby zaistniało odpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów o VAT, jedna strona musi zobowiązać się do wykonania określonego działania (bądź powstrzymać się od działania) na rzecz (na korzyść) drugiej strony, a druga strona zobowiązuje się przekazać w zamian za to świadczenie określone wynagrodzenie. Zatem nie każda korzyść majątkowa uzyskana przez dany podmiot jest rezultatem świadczenia.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie również w literaturze podatkowej. Przykładowo, w świetle Komentarza do Ustawy o VAT pod red. T. Michalika, (Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 2010, Legalis): „Warto podkreślić odwołanie się ustawodawcy do samego pojęcia „świadczenia”. To pozwala na odniesienie się do prawa cywilnego, które przez świadczenie rozumie zarówno czynienie, jak i powstrzymanie się od działania. Nie oznacza to jednak, że świadczeniem usług jest każda czynność czy zdarzenie, którego efektem jest odpłatne przysporzenie jednej ze stron na skutek działania bądź zaniechania innej strony”.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym w niniejszym wniosku, strony przyszłej Umowy (Bank oraz ZU) zamierzają zawrzeć w Umowie zapis, na podstawie którego, w dniu zawarcia Umowy, ZU wypłaci na rzecz Banku określoną ryczałtowo kwotę - Płatność Bonusową. Płatność Bonusowa będzie należna Bankowi z tytułu historycznie ukształtowanej współpracy pomiędzy Bankiem a Podmiotami Powiązanymi, skutkującej określonymi okolicznościami gospodarczymi, dzięki którym, wraz z zawarciem Umowy, ZU uzyska dostęp do istniejącego (funkcjonującego) biznesu. Innymi słowy, ZU ma uiścić na rzecz Banku ustaloną przez strony kwotę odzwierciedlającą subiektywną (rozpoznaną przez strony Umowy) wartość relacji biznesowych, które w przeszłości zostały wspólnie wypracowane przez Bank oraz przez Podmioty Powiązane.

Nie ulega wątpliwości, że rozpoznana przez strony wartość wypracowanego przez Bank oraz Podmioty Powiązane biznesu nie spełnia definicji „towaru” ani definicji „usługi” dla potrzeb Ustawy o VAT. Równie oczywiste jest, że pracując w przeszłości nad rozwinięciem owego biznesu, Bank oraz Podmioty Powiązane nie działały na rzecz (na zlecenie) ZU, ani też nie działały z myślą o zaspokojeniu potrzeb ZU jako „konsumenta”. Innymi słowy, Bank oraz Podmioty Powiązane nie działały z zamiarem wykonania jakiegokolwiek odpłatnego świadczenia na rzecz ZU.

Przeciwnie, rozwijając w przeszłości wzajemne relacje gospodarcze (biznes), Bank oraz Podmioty Powiązane działały wyłącznie na własną rzecz i z myślą o zaspokojeniu własnych celów i planów gospodarczych.

2. BRAK BEZPOŚREDNIEGO ZWIĄZKU POMIĘDZY WYNAGRODZENIEM A EWENTUALNYM ŚWIADCZENIEM

W opinii Wnioskodawcy, aby można było mówić o „świadczeniu odpłatnym”, musi wystąpić bezpośredni związek pomiędzy „świadczeniem” a odpłatnością (wynagrodzeniem) - powszechnie wskazuje się, że świadczenie musi mieć charakter wzajemny.

Powyższe stanowisko podziela również NSA; przykładowo, w wyroku z dnia 10 czerwca
2008 r., sygn. I FSK 707/07 czytamy: „W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, autor skargi kasacyjnej celnie również przywołał na poparcie prezentowanej tezy dotyczącej braku ekwiwalentności świadczenia wyrok ETS w sprawie Mirror Group z 9 października 2001 r., sygn. C-409/98. ETS stwierdził mianowicie, że fakt otrzymania płatności wyłącznie za przystąpienie do umowy z tym a nie innym podmiotem, nie determinuje świadczenia usług w rozumieniu VI Dyrektywy. A więc pomimo otrzymania „wynagrodzenia” w związku z określonym zachowaniem („świadczenie”) nie zawsze dochodzi do wystąpienia czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Co więcej, w sprawie Mirror Group podmiot dokonujący płatności niewątpliwie osiąga wymierną korzyść z faktu wypłaty premii (przejawiającą się zawarciem długoterminowej umowy, na podstawie której będzie otrzymywał czynsz), w sytuacji Spółki natomiast wypłacający premię żadnej korzyści nie osiąga. Analogia do analizowanego zagadnienia jest - w ocenie NSA - oczywista.

Za brakiem podstaw prawnych do opodatkowania premii czy bonusów opowiedział się
J.Zubrzycki w Leksykonie VAT, stwierdzając, że osiągnięcie przez nabywcę towarów określonej umownie wielkości obrotów (zakupów) z danym sprzedawcą nie jest usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem wypłacana temuż nabywcy towarów przez sprzedawcę premia (bonus) za uzyskanie tegoż pułapu obrotów - nie stanowi odpłatności (wynagrodzenia za świadczenie usług). Tym samym wypłacenie tego rodzaju premii (bonusu) jest obojętne z punktu widzenia podatku od towarów i usług, podlega natomiast u nabywcy towarów, któremu ta premia jest przekazywana, zaliczeniu do przychodów w podatku dochodowym. Podobnie w przypadku wypłaty premii przez sprzedawcę - nabywcy towarów, z tytułu terminowego płacenia przez tego ostatniego za zakupiony towar, a więc prawidłowe wykonywanie przez nabywcę jednej z czynności istniejącego między stronami kontraktu kupna - sprzedaży - nie jest żadną usługą kupującego na rzecz sprzedawcy, która podlegałaby opodatkowaniu VAT (por. J. Zubrzycki w: Leksykon VAT. Tom l 2006, Wydawnictwo UNIMEX, s. 498).

Podobny pogląd wyrażono również w Komentarzu do art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.04.54.535), [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT Komentarz, Lex, 2007, wyd. II, gdzie uznano za błędną koncepcję, że premia pieniężna jest w istocie wynagrodzeniem za usługę świadczoną przez podmiot, który otrzymuje premię pieniężną przede wszystkim z powodu braku dostatecznie jednoznacznego i bezpośredniego powiązania pomiędzy otrzymywanymi premiami a określonymi (dobrowolnymi i autonomicznymi) zachowaniami podatnika, które pozwalałoby uznać, że premia jest wynagrodzeniem za owo zachowanie podatnika”.

Podobne tezy zaprezentował NSA w wyroku z dnia 6 lutego 2007 r., sygn. I FSK 94/06.

Konieczność istnienia bezpośredniego związku pomiędzy odpłatną czynnością podlegającą opodatkowaniu, a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem została również podkreślona w innych orzeczeniach ETS (dalej: „Trybunał”) (poza cytowanym orzeczeniem w sprawie Mirror Group). W wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise (sygn. Sprawy C-102/86) Trybunał zauważył, że: „(...) aby świadczenie usług mogło podlegać opodatkowaniu w rozumieniu VI Dyrektywy, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem [...]. Należy zatem stwierdzić, że koncepcja świadczenia usług wykonywanych za wynagrodzeniem w rozumieniu art. 2(1) VI Dyrektywy zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem”. Przedmiotem powyższej sprawy było rozstrzygnięcie, czy organizacja zrzeszająca rolników, której celem była promocja określonych upraw rolnych, powinna odprowadzać VAT z tytułu pobieranych od rolników składek. Trybunał uznał, że nie ma bezpośredniego związku pomiędzy wysokością składek a poziomem korzyści uzyskiwanych przez rolników na skutek działań promocyjnych organizacji. W takim wypadku nie może być mowy o ekwiwalentności świadczeń stron. Wobec powyższego Trybunał uznał, że składki członkowskie nie podlegają opodatkowaniu VAT, jako niezwiązane bezpośrednio z korzyścią wynikającą z wyświadczonej usługi.

Również w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, Trybunał stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. (C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), w którym Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Stanowiska zawarte w cytowanych orzeczeniach Trybunału znajdują odzwierciedlenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, które podkreślają, że „o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami [...]. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie” (tak m.in. wyrok WSA w Krakowie z 28 września 2005 r., sygn. I SA/Kr 850/05 oraz wyrok WSA w Białymstoku z 23 sierpnia 2006 r., sygn. I SA/Bk 193/06). Jak podkreśla WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22 kwietnia 2009 r., sygn. III SA/Wa 3100/08, „dla stwierdzenia, że dana płatność stanowi wynagrodzenie za usługę konieczne jest wykazanie ścisłego związku między płatnością a usługą”.

W orzeczeniu z dnia 22 kwietnia 2009 r., sygn. III SA/Wa 3100/08, WSA w Warszawie wskazał, że „elementem definicji transakcji opodatkowanej jest wynagrodzenie, co wynika wprost z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. (tak samo - art. 2 ust. 1 lit. a i c Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1). Jeżeli więc podatnik za świadczenie usług otrzymuje jakiekolwiek przysporzenie, można twierdzić, że wówczas mamy do czynienia z transakcją opodatkowaną. [...] Poza tym dla stwierdzenia, że dana płatność stanowi wynagrodzenie za usługę konieczne jest wykazanie ścisłego związku między płatnością a usługą. [...] Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy powiedzieć należy, iż w zależności od tego, czy opłata wstępna podlega zwrotowi, czy zwrotowi nie podlega w razie niezrealizowania umowy zasadniczej, jaką jest umowa o współpracę, będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, bądź temu podatkowi nie będzie podlegała. Jeśli opłata ta nie podlega zwrotowi nawet, gdy nie dojdzie do realizacji umowy o współpracę (lub w innych przewidzianych przez strony okolicznościach mających związek ze świadczeniem usług), wówczas nie podlega ona podatkowi VAT jako opłata pozostająca bez związku z usługą”.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że czynność uznaje się za odpłatną gdy zostaną spełnione następujące warunki:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

W konsekwencji weryfikacji ww. warunków Bank wskazuje, że ZU zapłaci Bankowi Płatność Bonusową bez związku z żadną skonkretyzowaną korzyścią w postaci wyświadczonej usługi (nie wystąpi świadczenie wzajemne). W żadnym wypadku nie można stwierdzić, że już z samego faktu przystąpienia przez ZU do Umowy, ZU stanie się bezpośrednim beneficjentem ewentualnej usługi wyświadczonej przez Bank. Za brakiem związku z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym Banku przemawia w szczególności fakt, że Płatność Bonusowa będzie miała charakter ostateczny i nie będzie podlegała zwrotowi niezależnie od jakiegokolwiek „zachowania” Banku, w tym, niezależnie od ewentualnie podjętych przez Bank, jako stronę Umowy, działań lub zaniechań.

3. BRAK KONSUMENTA ŚWIADCZENIA

Konieczność identyfikacji konsumenta (beneficjenta) świadczenia była przedmiotem oceny w sprawie C-384/95 pomiędzy Landboden Agrardienste GmbH Co. KG a Finanzamt Calau (Niemcy). Sprawa dotyczyła opodatkowania zobowiązania się do ograniczenia produkcji ziemniaków w świetle definicji świadczenia usług. W orzeczeniu Trybunału wskazano, że w sytuacjach, w których zredukowanie produkcji ziemniaków nie przyczynia się do uzyskania korzyści ani przez organy administracji państwowej, które dokonują wypłaty odszkodowania z tego tytułu, ani przez inne znane (ustalone) osoby, czynność taka nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu artykułu 6 (1) VI Dyrektywy. Świadczenie usług nie może mieć bowiem miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi.

Podobne stanowisko zaprezentował również NSA, który w wyroku z dnia 10 czerwca 2008 r. sygn. I FSK 707/07 wskazał, że „przesłanką uznania danego zdarzenia za świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jest istnienie bezpośredniego beneficjenta, konsumenta tego świadczenia. Usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT oraz art. 24 ust. 1 Dyrektywy VAT, jest bowiem transakcja gospodarcza. Oznacza to, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. [...]

W okolicznościach opisanego w niniejszym wniosku stanu faktycznego nie istnieje beneficjent ewentualnego świadczenia zrealizowanego przez Bank oraz Podmioty Powiązane. Nawet bowiem, gdyby uznać, że wypracowanie przez Bank oraz Podmioty Powiązane relacji biznesowych spełnia definicję „usługi”, to, jak wskazano powyżej, pracując w przeszłości nad rozwinięciem owych relacji, Bank oraz Podmioty Powiązane miały na uwadze jedynie własne cele biznesowe i własne korzyści ekonomiczne: nie działały w tym zakresie na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej (ewentualnego „konsumenta usługi”). W szczególności, Bank oraz Podmioty Powiązane nie działały z zamiarem wykonania jakiegokolwiek świadczenia na rzecz ZU.

W tych okolicznościach, w opinii Wnioskodawcy, planowana w związku z zapisami przyszłej Umowy operacja gospodarcza w postaci wpłaty na rachunek Banku kwoty Płatności Bonusowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (nie podlega przepisom Ustawy o VAT).

WYBRANA PRAKTYKA POLSKICH ORGANÓW PODATKOWYCH

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w praktyce polskich organów podatkowych. Przykłady takiej praktyki Wnioskodawca przytacza poniżej:

Interpretacja indywidualna o sygn. IPPP1-443/S-989/08-10/AW z dnia 26 sierpnia 2008 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której organ potwierdził prawidłowość następującego stanowiska wnioskodawcy: „Wnioskodawca jest Spółką której przedmiotem działalności jest prowadzenie sklepu (marketu) ze sprzętem elektronicznym i AGD. W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera z bankami bądź innymi instytucjami finansowymi (banki) umowy o współpracę w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym (umowa). Na podstawie tej umowy Spółka umożliwia bankowi prowadzenie na terenie marketu działalności związanej z udzielaniem kredytów, wykonuje też szereg czynności wspierających tę działalność banku. Zawarcie umowy o współpracę uzależnione jest od wpłacenia przez bank na rzecz Spółki opłaty wstępnej (opłaty motywacyjnej). Opłata ta ma na celu wynagrodzenie Spółki za jej gotowość do przystąpienia do umowy i wykonywania wynikających z niej obowiązków, [...] Opłata motywacyjna jest niezależna od faktycznego wykonywania umowy a w szczególności od realizacji obowiązków nałożonych umową na Spółkę. […] Opisana opłata wstępna nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - pozostaje poza zakresem opodatkowania tym podatkiem.[...] przystąpienie do umowy o współpracę oraz świadczenia wynikające z tej umowy to dwa odrębne i niezależne od siebie tytuły dokonywanych, płatności. Tym samym płatność za przystąpienie do umowy o współpracę nie może być rozpatrywana jako tożsama - na gruncie ustawy o VAT - z płatnością z tytułu wykonywania czynności wynikających z tej umowy. Jej celem jest bowiem jedynie zachęcenie danego podmiotu (Spółki) do współpracy z wypłacającym - czyli zachętą do rozpoczęcia świadczenia usług. W takiej sytuacji podmiot, na którego rzecz dokonuje się wypłaty opłaty za zawarcie umowy nie świadczy na rzecz wypłacającego żadnych usług - nie ma więc elementu wzajemności, koniecznego do uznania, że płatność jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę. [...] Innymi słowy opłata wstępna jest opłatą za możliwość uzyskania w określonej przyszłości świadczeń stanowiących usługi w rozumieniu ustawy o VAT.
Interpretacja indywidualna o sygn. IPPP1/443-30/11/12-7/S/AW, z dnia 29 października 2012 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której organ potwierdził prawidłowość następującego stanowiska wnioskodawcy: „1. Stosownie do przepisów ustawy o VAT opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2. W świetle powyższych argumentów, w tym także powołanego orzeczenia ETS nie każda płatność ma charakter wynagrodzenia za świadczenie usług w szczególności nie ma takiego charakteru płatność, której nie towarzyszy świadczenie wzajemne. 3. Opłata wstępna (motywacyjna) stanowi wynagrodzenie za przystąpienie do realizacji Umowy i wykonywanie obowiązków z niej wynikających a jej głównym celem jest zachęcenie Spółki do wykonywania świadczeń na rzecz Banku, ale nie ich świadczenie w zamian za tę opłatę. 4. Zarówno sama wypłata opłaty wstępnej (motywacyjnej) jak również jej wysokość są niezależne od wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Spółkę usług na podstawie przedmiotowej Umowy. Zdaniem Spółki, przystąpienie do realizacji umowy i pobranie z tego tytułu opłaty wstępnej (motywacyjnej) nie ma charakteru świadczenia usługi w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, podlegającej opodatkowaniu VAT”.
Interpretacja indywidualna o sygn. IPPP3/443-246/14-2/Mkw z dnia 9 czerwca 2014 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: „Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę […]. Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że jednorazowa wypłata określonej kwoty pieniężnej na rzecz Wnioskodawcy następuje z tytułu samego zawarcia długoterminowej umowy najmu. Jednocześnie, Wnioskodawca, nie jest tzw. klientem flagowym dla wynajmującego, a wybór lokalizacji, podyktowany jest tylko i wyłączenie oceną atrakcyjności pod kątem prowadzenia możliwie największej sprzedaży oferowanych usług turystycznych. Zatem, otrzymywane przez Wnioskodawcę premie pieniężne nie są w żaden sposób związane ze spełnieniem przez Wnioskodawcę świadczenia wzajemnego. W konsekwencji, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że otrzymane premie pieniężne nie stanowią zapłaty za świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Interpretacja indywidualna o sygn. IPPP3/443-705/12-2/SM z dnia 2 października 2012 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie „W przyszłości, w związku z przystępowaniem przez Wnioskodawcę do zawieranych za pośrednictwem Brokera umów ubezpieczenia przedmiotów leasingu, Spółka otrzymywać będzie od Brokera premie pieniężne. Wysokość premii będzie uzależniona od kwot składek należnych na rzecz zakładu ubezpieczeń, wskazywanych w polisach ubezpieczeniowych i opłacanych przez Spółkę w momencie ubezpieczenia nowego przedmiotu leasingu lub odnowienia polisy. Premie pieniężne będą wypłacane Spółce bezpośrednio przez Brokera z jego własnych środków. W związku z wypłatą premii pieniężnych Spółka nie będzie zobowiązana do podejmowania jakichkolwiek innych czynności - premia należna będzie jedynie w związku z faktem, iż w odniesieniu do własnego majątku Spółka zawrze we własnym imieniu i na własny rachunek umowy ubezpieczenia za pośrednictwem Brokera, tj. nabędzie usługi ubezpieczeniowe o danej wartości. Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa podatkowego w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że wypłacane przez Brokera na rzecz Wnioskodawcy premie pieniężne nie są w żaden sposób związane ze spełnieniem przez Wnioskodawcę świadczenia wzajemnego, gdyż za takie świadczenie nie można uznać zrealizowanej przez Zainteresowanego określonej wartości kwot składek należnych na rzecz zakładu ubezpieczeń, wskazywanych w polisach ubezpieczeniowych i opłacanych przez Spółkę w momencie ubezpieczenia nowego przedmiotu leasingu lub odnowienia polisy.

Wnioskodawca jako otrzymujący premie nie świadczy na rzecz Brokera usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem premie pieniężne wypłacane Wnioskodawcy przez Brokera z tytułu zawarcia przez Spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek umowy ubezpieczenia za pośrednictwem Brokera, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Interpretacja indywidualna o sygn. ILPP5/443-101/13-2/KG, z dnia 19 lipca 2013 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu: „[...] czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. […] Z tytułu umów ubezpieczenia zawartych przez Spółkę za pośrednictwem Brokera Spółce przysługiwać będzie premia pieniężna. Premia ta wypłacana będzie przez Brokera a jej wysokość uzależniona będzie od wartości składek ubezpieczeniowych należnych zakładom ubezpieczeniowym z tytułu tych umów. Otrzymywana przez Spółkę premia nie będzie zatem uzależniona od jakiegokolwiek świadczenia wykonywanego na rzecz Brokera. […] Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wypłacane przez Brokera premie pieniężne na rzecz Zainteresowanego, nie będą w żaden sposób związane ze spełnieniem przez niego świadczenia wzajemnego, gdyż za takie nie będzie można uznać zawarcia przez niego umów ubezpieczenia z określonymi zakładami ubezpieczeń. Zatem należy uznać, iż w niniejszej sprawie, Wnioskodawca jako otrzymujący premie pieniężne nie będzie świadczył na rzecz wypłacającego je Brokera usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Reasumując, premia pieniężna wypłacana Spółce przez Brokera z tytułu umów ubezpieczenia zawieranych przez Spółkę z zakładami ubezpieczeń za pośrednictwem Brokera pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) - zwanej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został sformułowany w art. 7 oraz w art. 8 ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z tym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Bank) rozważa zawarcie umowy dystrybucyjnej z polskim zakładem ubezpieczeń działającym w formie spółki akcyjnej („ZU”). ZU będzie podmiotem niepowiązanym z Bankiem (w tym, w rozumieniu przepisów art. 32 Ustawy o VAT), prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie „pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych”, jak również inną działalność bezpośrednio związaną z działalnością ubezpieczeniową. Przyszła Umowa będzie miała charakter umowy o wzajemnej współpracy stron przy dystrybucji określonych usług i produktów dotyczących ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczeń majątkowych. Na podstawie Umowy, ZU zaoferuje i będzie stale oferował Bankowi Produkty dotyczące ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczeń majątkowych. Podejmując współpracę z ZU w ramach Umowy, Bank będzie miał na uwadze dążenie do zwiększenia innowacyjności oraz wszechstronności swojej oferty. Intencją Banku będzie współpraca z ZU we wprowadzaniu Produktów na rynek, ich promowaniu oraz oferowaniu klientom w uzgodnionej przez strony formule prawnej, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa jak również regulacji wydawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. W ramach Umowy strony zadeklarują zamiar wykorzystania umiejętności, możliwości i dotychczasowych doświadczeń Banku oraz ZU dla rozwoju wiodącego na rynku polskim biznesu bancassurance w zakresie ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie. W celu realizacji ww. deklaracji, każda z jej stron podejmie szereg zobowiązań dotyczących współpracy z drugą stroną przy dystrybucji Produktów.

W szczególności, Bank zobowiąże się do współpracy z ZU na warunkach i w standardach nie gorszych niż stosowane w przeszłości, podejmowania określonych czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego - i w tym zakresie, przestrzegania regulacji z ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, prowadzenia działań o charakterze marketingowym, realizacji zadań szkoleniowych, zapewnienia dla celów Umowy odpowiednio wykwalifikowanego personelu, jak również podejmowania niezbędnych czynności wspomagających rozwój Produktów oraz zarządzanie cyklem życia klienta. Bank zobowiąże się także do spowodowania, że zobowiązania do realizacji powyższych działań i czynności zostaną podjęte również przez wybrane podmioty działające w ramach grupy kapitałowej Banku („Podmioty Powiązane”).

Ponadto, strony zamierzają zawrzeć w Umowie postanowienie, zgodnie z którym, w dniu zawarcia Umowy, ZU wypłaci na rzecz Banku określoną ryczałtowo kwotę w formie bonusu z tytułu historycznie ukształtowanej współpracy pomiędzy Bankiem a Podmiotami Powiązanymi, której skutkiem jest istnienie biznesu ubezpieczeniowego w grupie kapitałowej. Płatność Bonusowa zostanie przekazana przez ZU przelewem bankowym na rachunek Banku. Płatność Bonusowa będzie miała charakter ostateczny - Umowa nie przewiduje jej zwrotu w przypadku, gdy nie dojdzie do realizacji Umowy na skutek niewywiązania się lub nieprawidłowego wywiązania się Banku (lub ZU) z Umowy lub jej poszczególnych postanowień, ani też w żadnych innych okolicznościach. Bank nie będzie zobowiązany do żadnych świadczeń w zamian za otrzymaną Płatność Bonusową. Uzasadnienie udzielenia Płatności Bonusowej, do którego nawiązuje Umowa wynika z okoliczności dotychczasowej współpracy pomiędzy Bankiem a Podmiotami Powiązanymi, polegającej na świadczeniu usług ubezpieczeniowych na rzecz klientów Banku oraz pośrednictwie w świadczeniu takich usług. Ta wieloletnia współpraca doprowadziła do wykreowania efektywnego modelu pozwalającego na oferowanie usług ubezpieczeniowych na istotną skalę, wynikającą z dostępu do klientów Banku. Poprzez przystąpienie do współpracy z Bankiem, ZU uzyska od razu możliwość oferowania swoich usług ubezpieczeniowych w oparciu o tę skalę.

W zaistniałych okolicznościach niezależnie od zawarcia przyszłej umowy o wzajemnej współpracy stron przy dystrybucji określonych usług i produktów dotyczących ubezpieczeń osobowych innych niż ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczeń majątkowych, dochodzi do zawiązania innego stosunku zobowiązaniowego, w którym Wnioskodawcy - za fakt umożliwienia ZU przystąpienia do biznesu ubezpieczeniowego wypracowanego w grupie kapitałowej Banku, jak również dostępu do klientów Banku - będzie wypłacona jednorazowo kwota pieniężna (bonus).

W takiej sytuacji występuje wyraźny związek wypłaconego przez ZU wynagrodzenia za wzajemne zachowanie Banku – umożliwienie korzystania z funkcjonującego biznesu ubezpieczeniowego wypracowanego przez Bank i udzielenie dostępu do klientów. Tak więc otrzymana przez Bank kwota jest związana z określonym zachowaniem Banku, a zatem świadczeniem przez niego usługi. Zatem występuje konieczny element wzajemności, wystarczający do uznania, że płatność jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Należy w tym miejscu podkreślić, że w analizowanej sprawie usługą nie jest samo wypracowanie przez Bank i Podmioty Powiązane pewnych relacji biznesowych – co próbuje wykazać Wnioskodawca we wniosku, lecz określone zachowanie Banku (tolerowanie, znoszenie określonego stanu rzeczy) polegające na umożliwieniu ZU korzystania z funkcjonującego biznesu ubezpieczeniowego wypracowanego przez Bank i udzieleniu dostępu do klientów Banku.

Ponadto wynagrodzenie w postaci wymienionego bonusu nie jest płacone za samą gotowość Banku do współpracy z ZU (opłata motywacyjna, o której wspomina Wnioskodawca powołując się na interpretacje indywidualne).

W odniesieniu do tej kwestii należy wskazać, że opłata motywacyjna w swej istocie stanowi instrument mający na celu zachęcenie potencjalnego kontrahenta do dokonania/zaniechania określonego działania (w tym np. do zawarcia umowy) czy też wynagrodzenie jego gotowości do zawarcia tej umowy. Natomiast jak wynika z wniosku Spółki, ZU wypłaca Spółce określoną kwotę w zamian za możliwość natychmiastowego oferowania swoich usług ubezpieczeniowych klientom Banku na istotną skalę wynikającą z dostępu do tych klientów. Wyklucza to motywacyjny charakter opłaty (Bonusu) wypłacanego Bankowi przez ZU. Oceniając obiektywnie przedstawione w sprawie okoliczności nie można stwierdzić, że Bonus wypłacany jest w celu zachęcenia Banku do przystąpienia do umowy z ZU. Stanowi on ekwiwalent wymiernych korzyści, jakie uzyska ZU w wyniku możliwości oferowania swoich usług ubezpieczeniowych klientom Banku.

W ocenie tut. Organu w opisanej sprawie występuje oczywisty związek pomiędzy chęcią ZU korzystania z modelu pozwalającego na oferowanie usług ubezpieczeniowych wypracowanego przez Bank i uzyskania dostępu do jego klientów, a wypłaceniem Bankowi premii. Należy zauważyć, że brak świadczenia ze strony Banku mógłby wiązać się dla ZU z pewnymi konsekwencjami przykładowo z koniecznością pozyskiwania klientów we własnym zakresie oraz koniecznością samodzielnego kreowania modelu biznesowego pozwalającego na oferowanie usług ubezpieczeniowych.

Świadczy to wprost o tym, że w konsekwencji powyższego skonkretyzowanego świadczenia ze strony Banku, wraz z zawarciem umowy ZU odnosi istotne korzyści o charakterze majątkowym.

Na podstawie powyższych okoliczności nie sposób uznać za Wnioskodawcą, że w analizowanej sprawie brak jest istnienia świadczenia, konsumenta tego świadczenia oraz związku pomiędzy wynagrodzeniem i świadczeniem, jak również, że „nie można stwierdzić, że już z samego faktu przystąpienia przez ZU do Umowy, ZU stanie się bezpośrednim beneficjentem ewentualnej usługi wyświadczonej przez Bank”.

Jak stwierdza sam Bank we wniosku - poprzez przystąpienie do współpracy z Bankiem, ZU uzyska od razu możliwość oferowania swoich usług ubezpieczeniowych na istotną skalę, wynikającą z dostępu do klientów Banku.

Ponadto nie można pomijać faktu, że omawiany bonus ma zostać wypłacony Bankowi na podstawie zapisów zawartej z ZU umowy, a w wyniku świadczenia Banku, z chwilą zawarcia umowy ZU uzyska wymierne korzyści. Opisana usługa Banku wykonywana jest zatem w ramach umowy zobowiązaniowej, a ZU może bez przeszkód zostać uznany za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy tym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz ZU ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, że można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Tym samym z uwagi na powyższe okoliczności należy uznać, że Płatność Bonusowa wypłacana przez ZU w momencie zawarcia wymienionej umowy z Bankiem na jego rzecz, będzie w rzeczywistości stanowiła wynagrodzenie za usługę świadczoną przez Bank na rzecz ZU w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy wyjaśnić, że powołane we wniosku interpretacje stanowią rozstrzygnięcia indywidualne wydane w odmiennych stanach faktycznych - dotyczących opodatkowania wypłacanych opłat motywacyjnych oraz premii wypłacanych przez brokera w zależności od kwot składek należnych na rzecz danego zakładu ubezpieczeń. Jak wykazano wyżej, Bonus wypłacany Spółce nie ma charakteru opłaty motywacyjnej, a ponadto wypłacany jest w zamian za konkretne świadczenie ze strony Banku – umożliwienie ZU oferowania swoich usług ubezpieczeniowych na istotną skalę, wynikającą z dostępu do klientów Banku.

Powołane interpretacje nie mogły zatem automatycznie stanowić podstawy przy rozstrzygnięciu dokonanym w analizowanej sprawie.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę wyroków sądów administracyjnych oraz TSUE dotyczących analizy istoty świadczenia usług Organ wskazuje, że aprobuje tezy powołanych wyroków w tym zakresie. Jak wykazano w interpretacji, w analizowanej sprawie spełnione są wszystkie przesłanki warunkujące uznanie danego świadczenia za świadczenie usługi podlegające opodatkowaniu. Powołane przez Spółkę orzeczenia potwierdzają zatem prawidłowość stanowiska Organu w niniejszej interpretacji i nie mogły one stanowić podstawy do przyjęcia stanowiska Spółki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin