Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-1562/14/SD
z 25 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 29 grudnia 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 30 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy umorzenie bez wynagrodzenia należących do Wnioskodawcy udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej będzie dla niego czynnością neutralną na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy umorzenie bez wynagrodzenia należących do Wnioskodawcy udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej będzie dla niego czynnością neutralną na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest większościowym udziałowcem w spółce z o.o. (dalej: „Spółka Zależna”) i posiada ok. 91,5 % udziałów w jej kapitale zakładowym. Pozostałe udziały w Spółce Zależnej, posiada spółka akcyjna będąca zarazem jedynym wspólnikiem Wnioskodawcy. Wnioskodawca planuje dokonać dobrowolnego umorzenia wszystkich należących do niego udziałów w Spółce Zależnej. Umorzenie udziałów miałoby nastąpić w trybie art. 199 § 1-2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm., dalej: „KSH”), tj. za zgodą Wnioskodawcy w drodze nabycia udziałów przez Spółkę Zależną oraz na mocy uchwały zgromadzenia wspólników Spółki Zależnej (umorzenie dobrowolne). Zgodnie z art. 199 § 3 KSH, umorzenie udziałów Wnioskodawcy miałoby nastąpić bez wynagrodzenia. Na skutek ww. umorzenia udziałów, Wnioskodawca utraciłby status wspólnika Spółki Zależnej. Jedynym wspólnikiem Spółki Zależnej stałby się dotychczasowy jedyny wspólnik Wnioskodawcy. Wnioskodawca, Spółka Zależna oraz wspomniana wcześniej spółka akcyjna są spółkami kapitałowymi posiadającymi swe siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy umorzenie bez wynagrodzenia należących do Wnioskodawcy udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, będzie dla niego czynnością neutralną na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, tzn. czy po stronie Wnioskodawcy nie powstanie z tego tytułu dochód (przychód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na mocy przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, nie będzie prowadzić do powstania po jego stronie dochodu (przychodu) z tego tytułu w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Zdarzenie to będzie dla Wnioskodawcy obojętne (neutralne) podatkowo z przyczyn wskazanych poniżej.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów.

Instytucja umorzenia udziałów wspólnika spółki kapitałowej została uregulowana w art. 199 KSH. Przepis art. 199 § 1 KSH stanowi, że udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne dokonywane jest za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę. Natomiast zgodnie z art. 199 § 2 KSH, umorzenie udziału wymaga także uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Przepis art. 199 § 3 KSH, dopuszcza z kolei sytuację, w której za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

W świetle powyższych regulacji, jednym z elementów procesu dobrowolnego umorzenia udziałów, jest zawarcie przez spółkę i wspólnika umowy przeniesienia własności udziałów w celu ich umorzenia (nabycie przez spółkę udziałów w celu ich umorzenia). Natomiast, kwestia ustalenia wynagrodzenia dla wspólnika za udziały zbywane w celu umorzenia pozostawiona została swobodnemu uznaniu stron. Strony mogą zatem w szczególności uzgodnić brak wynagrodzenia z tytułu zbycia udziałów w celu ich umorzenia.

Z omawianego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza nieodpłatnie zbyć na rzecz Spółki Zależnej wszystkie swoje udziały w celu ich umorzenia. Tym samym, umorzenie tychże udziałów miałoby nastąpić bez wynagrodzenia, na co zezwala art. 199 § 3 KSH. W kontekście skutków podatkowych opisanego powyżej działania wskazać należy, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 21 i 22, jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został on osiągnięty. Dochód stanowi, co do zasady, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. W sytuacji natomiast, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o CIT).

Szczególną kategorię dochodów (przychodów) opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób prawnych stanowią dochody (przychody) z udziału w zyskach osób prawnych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów. Należy jednak zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2011 r. do dochodów z udziału w zyskach osób prawnych zaliczane są wyłącznie dochody z tzw. umorzenia przymusowego lub automatycznego udziałów. Z dniem 1 stycznia 2011 r. w związku z uchyleniem art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, dochody związane z dobrowolnym umorzeniem udziałów (zbyciem udziałów na rzecz spółki w celu umorzenia) zostały wyłączone z kategorii dochodów z udziału w zyskach osób prawnych. Oznacza to, że tego rodzaju dochody powinny być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych łącznie z pozostałymi dochodami podatnika z zastosowaniem ogólnych zasad rozpoznawania przychodów i kosztów ich uzyskania.

W świetle powyższego, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia wiąże się z powstaniem jakiegokolwiek przychodu po stronie podmiotu zbywającego udziały w celu umorzenia. Przepisy ustawy o CIT, nie zawierają przy tym generalnej definicji przychodu. Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, wymienia jedynie rodzaje przysporzeń majątkowych uznawanych na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych za przychody podlegające opodatkowaniu. W szczególności do takich przychodów, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, należą otrzymane pieniądze i wartości pieniężne. Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

Z powyższych regulacji wypływa wniosek, że aby dane przysporzenie majątkowe mogło zostać uznane za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, powinno mieć ono konkretny wymiar i definitywny charakter. W świetle ugruntowanego obecnie stanowiska, do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny i rzeczywisty powiększa ono aktywa podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego, zdaniem Wnioskodawcy wskazać należy, że w wyniku dobrowolnego umorzenia należących do niego udziałów w kapitale zakładowym Spółki Zależnej, nie dojdzie po jego stronie do powstania żadnego przysporzenia majątkowego. Nieodpłatny charakter takiej operacji skutkuje tym, że Wnioskodawca nie otrzyma w związku ze zbyciem udziałów w celu ich umorzenia żadnych realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Brak jest zatem przesłanek do uznania, że w wyniku zbycia udziałów przez Wnioskodawcę bez wynagrodzenia na rzecz Spółki Zależnej w celu ich umorzenia, po jego stronie powstanie jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Jak już bowiem wspomniano, zgodnie z przepisami ustawy o CIT, warunkiem koniecznym dla osiągnięcia przychodu jest uzyskanie definitywnego przysporzenia majątkowego, a transakcja zbycia udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia przeprowadzona stosownie do uregulowań KSH nie skutkuje dla podmiotu dokonującego takiego zbycia przyrostem aktywów (zmniejszeniem zobowiązań). Tym samym, należy stwierdzić, że operacja ta nie wiąże się z obowiązkiem rozpoznania przez podatnika przychodu podatkowego.

W świetle powyższego, oceniając skutki będące następstwem umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, należy uznać, że w wyniku tej operacji po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o CIT, a tym samym pozostanie ona bez wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem. Transakcja ta będzie dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych, w tym m.in:

1. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 czerwca 2012 r. (Znak: IPPB3/423-187/12-2/DP),
2. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 1 kwietnia 2010 r. (Znak: IBPBII/2/423-4/10/MM),
3. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 maja 2011 r. (Znak: ILPB3/423-77/11-2/GC),
4. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 grudnia 2012 r. (Znak: IPPB3/423-692/12-2/KK).
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w sprawach będących przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.