Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-369/14/AŻ
z 2 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) − Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 24 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura – 28 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia składników majątkowych przekazywanych przez trust po śmierci spadkodawcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 listopada 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia składników majątkowych przekazywanych przez trust po śmierci spadkodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną posiadającą obywatelstwo polskie oraz mającą stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Wnioskodawczyni urodziła się 11 maja 2004 r., a zatem na dzień składania wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego jest osobą małoletnią.

Pani E.G. jest babką Wnioskodawczyni, matką jej ojca i zarazem jej wstępną (dalej: „spadkodawczyni”). Obecnie stale zamieszkuje w Stanach Zjednoczonych Ameryki w Stanie Y. Spadkodawczyni zamierza sporządzić testament celem dokonania rozrządzenia − na wypadek śmierci − swoim majątkiem położonym w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

W testamencie tym, obok innych rozrządzeń testamentowych, spadkodawczyni zamierza między innymi powołać trust podlegający prawu Stanów Zjednoczonych Ameryki, Stanu Y (dalej: „Trust I”). Trust I zostanie utworzony po jej śmierci na podstawie testamentu spadkodawczyni. Jako jego beneficjentkę, tj. osobę uprawnioną do pobierania korzyści z Trustu I, spadkodawczyni zamierza wskazać Wnioskodawczynię. Testament będzie również określać obowiązki powierników, tj. osób, które będą zarządzać i dysponować majątkiem Trustu I zgodnie z wolą założyciela, tj. spadkodawczyni.

Zgodnie z postanowieniami testamentu, do momentu ukończenia przez Wnioskodawczynię 18 roku życia, powiernikom tym pozostawiona będzie swoboda uznania co do decyzji o wypłacie na rzecz Wnioskodawczyni do 4% wartości rynkowej kapitału zgromadzonego jako majątek Trustu I, ustalonej według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ewentualną wypłatę. W momencie osiągnięcia przez Wnioskodawczynię pełnoletności, tj. ukończenia 18 roku życia, powiernicy będą mieć obowiązek wypłaty na jej rzecz co najmniej raz na kwartał kwoty równej 4% wartości rynkowej kapitału trustu ustalonej na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego wypłatę.

Ponadto, spadkodawczyni zamierza uznaniu powierników Trustu I poddać decyzję co do wypłaty dodatkowych środków na rzecz jego beneficjentki, jeśli uznają to za wskazane ze względu na zdrowie, edukację, utrzymanie i ogólnie rozumianą pomoc dla Wnioskodawczyni.

Poza postanowieniami, które mają zostać zawarte w testamencie, dodatkowo, spadkodawczyni postanowiła utworzyć Trust finansowany z jej polisy ubezpieczeniowej (dalej: „Trust II”). Trust II został powołany na podstawie umowy zawartej 1 października 2014 r., poddano go prawu Stanów Zjednoczonych Ameryki, Stanu Y (dalej: „umowa”). Tym samym spadkodawczyni wniosła prawa z polisy ubezpieczeniowej do Trustu II. W umowie zawarto postanowienia dotyczące powołania Wnioskodawczyni jako beneficjentki Trustu II, a także określono obowiązki jego powierników. Zgodnie z jej postanowieniami, jeszcze za życia spadkodawczyni, powiernicy mogą wypłacać ewentualny dochód netto wypracowany przez Trust II na rzecz Wnioskodawczyni.

Po śmierci spadkodawczyni środki z polisy ubezpieczeniowej zostaną wypłacone na rzecz Trustu II. Powiernicy Trustu II mają wówczas obowiązek zgromadzić wszelkie przychody z polisy ubezpieczeniowej, odpraw pośmiertnych oraz innych aktywów wniesionych na jego majątek. Ponadto, po śmierci spadkodawczyni, powiernicy zostali zobowiązani do corocznego wypłacania Wnioskodawczyni wypracowanego dochodu netto z majątku Trustu II. Wyłącznemu uznaniu powierników Trustu II pozostawiono decyzję co do możliwości wypłacenia Wnioskodawczyni całego kapitału zgromadzonego w Truście II.

Trust II wygaśnie w momencie, gdy cały jego kapitał zostanie wypłacony. Jeśli Wnioskodawczyni umrze przed wyczerpaniem majątku Trustu II, wówczas powiernicy wydzielą, przeniosą oraz wypłacą pozostały kapitał oraz wszelkie osiągnięte lub zgromadzone aż do momentu jej śmierci przychody, na rzecz żyjących krewnych Wnioskodawczyni, per stirpes.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątku (rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności środków pieniężnych) w wyniku przekazywania ich przez Trust I, który zamierza ustanowić w swoim testamencie spadkodawczyni, a także w wyniku przekazywania ich przez ustanowiony drogą umowy Trust II, będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu zwykłego?
2. Czy ww. nabycie podlegać będzie zwolnieniu z tego podatku na podstawie art. 4a ustawy, pod warunkiem spełnienia przewidzianych w tym przepisie warunków formalnych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni nabycie przez nią składników majątku (rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności środków pieniężnych) w wyniku przekazywania ich przez Trust I, który zamierza powołać w swoim testamencie spadkodawczyni, a także w wyniku przekazywania ich przez ustanowiony drogą umowy Trust II, będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu zwykłego. Nabycie takie będzie zwolnione od podatku na podstawie art. 4a ustawy, pod warunkiem spełnienia przewidzianych w tym przepisie warunków formalnych.

Uzasadnienie

1. Charakter prawny trustu.

Trust jest instytucją prawną wykształconą w systemach prawnych typu „common law” (w szczególności anglosaskich) nieznaną prawu polskiemu, zarówno cywilnemu jak i podatkowemu, z tego względu ocena prawnopodatkowych skutków nabycia przez beneficjenta wskazanego w testamencie majątku będącego w dyspozycji Trustu powinna nastąpić na zasadzie analogii do istniejących i znanych prawu polskiemu instytucji prawnych. Trust jest oparty o stosunek powierniczy. W tradycyjnym ujęciu Trust jest określany jako „wynikające z zasad equity zobowiązanie (equitable obligation) obciążające osobę zwaną właścicielem powierniczym (trustem) do takiego postępowania z pozostającym pod jego kontrolą majątkiem trustowym, aby korzyści z niego przypadały innemu podmiotowi lub podmiotom (beneficjentom/cestui que trust), przy czym właściciel powierniczy może być także jednym z nich. Beneficjenci trustu mogą domagać się wykonania tego zobowiązania na mocy samej umowy Trustu” (M. Zacharasiewicz, Trust w praktyce polskich sądów i notariatu Rejent 03-04/2004). Trust jest to relacja, „w której osoba fizyczna lub prawna (powiernik) zgadza się wziąć w zarząd powierniczy tytuł prawny do określonego majątku (majątek lub kapitał przekazany w zarząd powierniczy) na wniosek drugiej strony (osoby przekazującej majątek lub kapitał), przy założeniu, że pierwsza z osób na mocy zobowiązania powierniczego ma wykonywać kontrolę prawną na wyłączną korzyść jednej lub kilku osób fizycznych, prawnych lub podmiotów niebędących osobami prawnymi (beneficjentów) którzy pozostają właścicielami praw do korzyści lub tytułu prawnego opartego na prawie słuszności” (D.L. Hill, Tomasz Kardach, Trust i prywatna fundacja jako narzędzia planowania podatkowego − Wybrane zagadnienia (1), Przegląd podatkowy 05/2007).

Tradycyjnym i wciąż jednym z podstawowych celów powoływania trustów jest określenie zasad rozrządzenia majątkiem założyciela po jego śmierci. Trusty o charakterze spadkowym są szczególnie często spotykane w Stanach Zjednoczonych z uwagi na niezwykle skomplikowane i uciążliwe (trwające nieraz latami) procedury związane z likwidacją i działem spadku. „Najprostszym wśród znanych w praktyce amerykańskiej sposobów uniknięcia opisanych wyżej trudności jest ustanowienie w testamencie Trustu na rzecz wskazanych beneficjentów. Uzyskują oni prawo do dożywotnich świadczeń, po ich śmierci zaś powiernik ma obowiązek rozdzielić majątek pomiędzy ich pozostałych przy życiu potomków. Alternatywnie możliwe jest utworzenie trustu jeszcze za życia ustanawiającego. Tworzy się wtedy powiernictwo na rzecz przyszłego spadkodawcy. Trust ten jest zarządzany w interesie ustanawiającego, który w oświadczeniu o powołaniu powiernictwa zawiera wskazówki co do tego, komu będą przysługiwać stosowne świadczenia po jego śmierci” (P. Stec, Powiernictwo w prawie polskim na tle porównawczym, Zakamycze, Kraków 2005, str. 97).

Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z prawem amerykańskim, w tym zgodnie z prawem Stanu Y, Trust nie jest uznawany za spółkę. Najbardziej charakterystyczną cechą Trustu jako instytucji prawnej jest to, iż o ile Trust może być podmiotem praw i obowiązków i konsekwentnie być właścicielem rzeczy i praw, przeniesienie własności na Trust ma charakter powierniczy z obowiązkiem czy to używania, korzystania, czy też dysponowania tak nabytym majątkiem na rzecz beneficjentów Trustu. Trust nie ma żadnego „własnego interesu” jeśli chodzi o prawa, które mu formalnie przysługują. Jedną z naturalnych konsekwencji powyższego jest to, iż przesunięcia majątkowe pomiędzy Trustem a jego założycielem nie wywołują (zgodnie z prawem amerykańskim) żadnych skutków podatkowych. Trusty takie jak opisane, zakładane są w celu ułatwienia procedur formalnych związanych z podziałem majątku po śmierci założyciela trustu i wynikających z tego oszczędności czasu i kosztów podziału majątku, a nie w celu np. prowadzenia działalności gospodarczej jak w przypadku spółki.

Wnioskodawczyni jest obecnie osobą małoletnią. Z uwagi na jej młody wiek wskazanym jest, by środki majątkowe, które chce przekazać na jej rzecz spadkodawczyni czyli jej babka, zostały wniesione do trustu i poddane zarządowi osób, które będą odpowiedzialnie nim zarządzać. Rozwiązanie to jest znacznie korzystniejsze niż przekazanie Wnioskodawczyni środków majątkowych mocą postanowień testamentu po śmierci spadkodawczyni. Daje bowiem gwarancję, że Wnioskodawczyni będzie otrzymywać środki majątkowe przy jednoczesnym uwolnieniu jej od odpowiedzialności zarządzania i dbania o zachowanie zgromadzonych aktywów.

Wnioskodawczyni będzie otrzymywać środki majątkowe z dwóch trustów. Trust I zostanie ustanowiony przez spadkodawczynię w testamencie, na wypadek jej śmierci. Będzie to Trust o charakterze spadkowym, gdyż warunki i zasady dysponowania jego majątkiem zostaną określone przez spadkodawczynię w testamencie. Zostanie on ustanowiony w celu określenia zasad rozrządzenia majątkiem spadkowym spadkodawczyni położonym w Stanach Zjednoczonych, tj. przekazywania aktywów trustu jego beneficjentce zgodnie ze stosownymi postanowieniami zawartymi w testamencie.

Drugim Trustem, z którego Wnioskodawczyni będzie otrzymywać środki majątkowe, jest Trust II, ustanowiony na podstawie umowy powołania Trustu zawartej 1 października 2014 r.

2.1 Ocena skutków prawnopodatkowych przekazywania Wnioskodawczyni składników majątków: Trustu I oraz Trustu II.

Porównanie instytucji trustu do instytucji znanych polskiemu prawu spadkowemu.

Jak już wskazano powyżej, z uwagi na brak jakichkolwiek regulacji w tym zakresie w polskim prawie podatkowym, ustalenie konsekwencji podatkowych przekazywania majątku Trustu jego beneficjentom napotyka trudności. Zdaniem Wnioskodawczyni, w ich ocenie należy kierować się charakterem i skutkami takich czynności, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności związanych z powstaniem Trustów, opisanych w niniejszym wniosku, w tym w szczególności związku wyposażania majątków Trustów i ich przekazywania ze śmiercią spadkodawczyni na rzecz Wnioskodawczyni - zarówno przez Trust I, jak i Trust II.

Wnioskodawczyni podkreśla, iż do chwili śmierci spadkodawczyni, powiernicy Trustu I, który zostanie ustanowiony mocą postanowień testamentu, jak i powiernicy ustanowionego drogą umowy Trustu II, nie są zobligowani do dokonywania jakichkolwiek przysporzeń na rzecz Wnioskodawczyni − w przypadku Trustu II powiernikom pozostawiono taką możliwość, jednocześnie nie nakładając na nich takiego obowiązku.

W opinii Wnioskodawczyni, w przedmiotowej sytuacji zasadne jest odniesienie się do przewidzianych w Kodeksie cywilnym oraz na gruncie prawa podatkowego w ustawie o podatku od spadków i darowizn instytucji wykonawcy testamentu i zwykłego zapisu testamentowego. Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę charakter i cel trustu, sytuację trustu można przyrównać wprost do sytuacji jedynego spadkobiercy będącego jednocześnie wykonawcą testamentu, natomiast jego beneficjentów − do zapisobierców.

A) Trust a instytucja wykonawcy testamentu.

Zgodnie z art. 986 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może w testamencie powołać wykonawcę testamentu. Natomiast stosownie do art. 988 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy zwykłe i polecenia, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą, w każdym razie niezwłocznie po dokonaniu działu spadku. Do zadań wykonawcy testamentu należy zatem czuwanie nad wypełnieniem i uszanowaniem ostatniej woli spadkodawcy. „Spadkodawca może też mieć na uwadze inne cele, np. zapewnienie jednolitego zarządu spadkiem aż do chwili jego działu i uwolnienie spadkobierców (nie tylko zresztą testamentowych) od obowiązków z tym związanych”. (M. Pazdan K. Pietrzykowski, red., Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do artykułów 450-1088, C.H. BECK, Warszawa 2009). Jak podnosi się w literaturze, „wykonawcą testamentu może być zarówno osoba, na której rzecz testator dokonał rozrządzenia testamentowego (np. spadkobierca ustawowy lub albo osoba zupełnie obca). (...). Sprawowanie zarządu majątkiem spadkowym jest nie tylko uprawnieniem, ale i obowiązkiem wykonawcy testamentu. Jeżeli więc zarząd majątkiem spadkowym należy do wykonawcy testamentu, wyłączeni są od zarządu tym majątkiem spadkobiercy. (...)” (S. Wójcik, F. Zoll B. Kordasiewicz, red., Prawo spadkowe, C.H. BECK, Warszawa 2009, s. 391 i nast.). Ponadto podkreśla się, że wykonawca testamentu nie jest niczyim przedstawicielem − ani spadkodawcy, ani spadkobiercy lub zapisobiercy. Działa on we własnym imieniu, lecz nie we własnym interesie i nie na swój rachunek.

Obowiązki nałożone na Trust i cel jego działania są zatem zbieżne z obowiązkami wykonawcy testamentu. Podobnie jak wykonawca testamentu, Trust zarządza powierzonym mu majątkiem we własnym imieniu, lecz w interesie jego beneficjentów (wykonawca testamentu – spadkobiercy) mając na celu najwierniejsze zrealizowanie woli spadkodawcy.

Pomimo posiadania dużego zakresu swobody w odniesieniu do sposobu zarządzania majątkiem, w tym rozporządzania przedmiotami wchodzącymi w jego skład, w czasie trwania Trustu, jego ostatecznym i nadrzędnym celem jest dokonanie przysporzeń na rzecz beneficjentów. Trust ma jedynie zachowywać (ew. pomnożyć) przekazany mu majątek na warunkach wynikających z umowy Trustu lub postanowień testamentu ustanawiającego Trust, a jego prawa jako właściciela tego majątku są ograniczone przez ich uregulowania oraz interes beneficjentów.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, należy uznać, że w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym, jak i w zaistniałym stanie faktycznym, Trust I oraz Trust II będą pełnić rolę zbliżoną do wykonawcy testamentu.

B) Beneficjenci Trustu a instytucja zapisobiercy.

Instytucja zapisu uregulowana została w art. 968 i nast. Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 968 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły).

Sytuacja beneficjentki Trustów w przedstawionym zdarzeniu przyszłym oraz stanie faktycznym jest porównywalna do sytuacji zapisobierców. W przypadku Trustu I beneficjentka otrzyma określone składniki jego majątku na podstawie rozrządzeń spadkodawczyni zawartych w jej testamencie. W przypadku Trust II beneficjentka otrzyma określone składniki majątku na podstawie zawartej przez spadkodawczynię umowy, przy czym środki z polisy ubezpieczeniowej, tj. główny kapitał Trustu II, zostaną wpłacone na jego majątek po śmierci spadkodawczyni.

Pogląd o istnieniu podobnej analogii można również spotkać w doktrynie. Jak wskazuje M. Zacharewicz, „z powyższego wynika, że za pomocą zapisu możliwe jest osiągnięcie niektórych ze skutków właściwych fideikomisom i trustom. Testator może przykładowo nałożyć na spadkobiercę (lub zapisobiercę) obowiązek okresowego świadczenia w pieniądzu na rzecz utrzymania i edukacji określonych małoletnich krewnych, a ponadto (lub zupełnie niezależnie od pierwszego z obowiązków) − po spełnieniu się określonego warunku lub terminu (np. ukończenie ustalonego wieku, zawarcie małżeństwa) − do świadczenia na ich rzecz określonych kwot pieniężnych w postaci zgromadzonego kapitału lub przeniesienia na ich własność domu rodzinnego itp.” (M. Zacharasiewicz, Ustanowienie trustu w testamencie lub za pomocą innej czynności prawnej mortis causa pod rządami polskiego prawa spadkowego, Rejent 02/2009).

Przedstawiona powyżej argumentacja sprawia, iż zdaniem Wnioskodawczyni, jej opinię o traktowaniu beneficjentów na gruncie polskiego prawa podatkowego w sposób analogiczny do zapisobierców należy uznać za uzasadnioną.

2.2. Skutki podatkowe.

Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Wnioskodawczyni, każdorazowe przekazanie jej składników majątku (rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności środków pieniężnych) przez Trust I lub Trust II, należy na gruncie polskiego prawa podatkowego traktować tak jak nabycie przez Wnioskodawczynię rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu zwykłego.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Stosownie do art. 2 ustawy, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak podkreśla R. Mastalski, „istota ekonomiczna podatków od spadków i darowizn tkwi w przyroście majątkowym podatnika, a właściwie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Ma to także ważne znaczenie dla konstrukcji podatkowo-prawnego stanu faktycznego. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.” (R. Mastalski, Prawo podatkowe, Warszawa 2006, s. 606). W związku z powyższym, nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątku (rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności środków pieniężnych) w drodze przekazania ich Wnioskodawczyni przez Trust I lub Trust II, zdaniem Wnioskodawczyni, będzie podlegać zasadom opodatkowania określonym w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu zwykłego, a w szczególności:

1. Obowiązek podatkowy będzie ciążył na Wnioskodawczyni jako nabywcy rzeczy lub praw majątkowych, zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
2. Obowiązek podatkowy powstanie w momencie każdorazowego przekazania rzeczy lub praw majątkowych, w szczególności środków pieniężnych, Wnioskodawczyni przez Trust I lub Trust II. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego − obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia.
3. Nabycie takie będzie podlegać zwolnieniu od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem spełnienia przez Wnioskodawczynię warunków formalnych przewidzianych w tym przepisie. Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.
   
   

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przytoczyła fragmenty kilku interpretacji wydanych przez organy podatkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie skutków podatkowych nabycia składników majątkowych przekazywanych przez trust po śmierci spadkodawcy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym. W zakresie przedstawionego stanu faktycznego wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Na podstawie art. 2 tej ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że babcia spadkodawczyni zamierza sporządzić testament celem dokonania rozrządzenia na wypadek śmierci swoim majątkiem położonym w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W testamencie tym, obok innych rozrządzeń testamentowych, spadkodawczyni zamierza między innymi powołać trust podlegający prawu Stanów Zjednoczonych Ameryki. Trust I zostanie utworzony po jej śmierci na podstawie testamentu spadkodawczyni. Jako jego beneficjentkę, tj. osobę uprawnioną do pobierania korzyści z Trustu I, spadkodawczyni zamierza wskazać Wnioskodawczynię. Poza postanowieniami, które mają zostać zawarte w testamencie, dodatkowo, spadkodawczyni postanowiła utworzyć Trust II finansowany z jej polisy ubezpieczeniowej. Trust II został powołany na podstawie umowy zawartej 1 października 2014 r. Tym samym spadkodawczyni wniosła prawa z polisy ubezpieczeniowej do Trustu II. W umowie zawarto postanowienia dotyczące powołania Wnioskodawczyni jako beneficjentki Trustu II, a także określono obowiązki jego powierników. Po śmierci spadkodawczyni środki z polisy ubezpieczeniowej zostaną wypłacone na rzecz Trustu II.

W Polsce trust nie jest uregulowany zarówno w prawie cywilnym, jak i prawie podatkowym. Natomiast, zgodnie z art. 968 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) pod pojęciem zapisu należy rozumieć rozrządzenie testamentowe, mocą którego spadkodawca zobowiązuje spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu tytułem w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże, stosownie do przepisu art. 6 ust. 4, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2 obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego powstaje z chwilą wykonania zapis zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ustawy).

Stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.) zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2.

Reasumując, należy wskazać, iż nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątku (rzeczy oraz praw majątkowych) w wyniku przekazania ich po śmierci spadkodawczyni przez Trust I oraz Trust II będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu. Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 w terminie 6-miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.