Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/443-1161/14/IK
z 19 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 listopada 2014 r. (data wpływu 20 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności obsługi prawnej wykonywanych w imieniu towarzystwa ubezpieczeniowego w zakresie objętym ubezpieczeniem - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 listopada 2014 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności obsługi prawnej wykonywanych w imieniu towarzystwa ubezpieczeniowego w zakresie objętym ubezpieczeniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową zarejestrowaną jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. W najbliższym czasie Wnioskodawca planuje podpisać z towarzystwem ubezpieczeniowym umowę, w oparciu o którą świadczyć będzie usługi związane z likwidacją szkód w imieniu towarzystwa ubezpieczeniowego. Oferowane przez towarzystwo ubezpieczeniowe produkty dedykowane są dla przedsiębiorców i obejmują ubezpieczenie od sporów z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (dalej ZUS). Istotą oferowanych produktów ubezpieczeniowych jest to, że w przypadku, gdy przedsiębiorca objęty ubezpieczeniem, w okresie objętym ochroną ubezpieczeniową wejdzie w spór z ZUS, towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązane będzie do zapewnienia obsługi prawnej w toku postępowania prowadzonego przez ZUS w odniesieniu do ubezpieczonego. Określona w umowie z towarzystwem ubezpieczeniowym rola Wnioskodawcy sprowadza się do świadczenia usługi obsługi prawnej przedsiębiorcy w zakresie sporu z ZUS w tym w szczególności obsługę postępowania kontrolnego ZUS w tym występowanie w roli pełnomocnika przedsiębiorcy, sporządzanie pism w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez ZUS, sporządzanie zastrzeżeń do protokołów kontrolnych ZUS, sporządzanie odwołań od decyzji ZUS. Wynagrodzenie Wnioskodawcy z tyt. świadczonej usługi wypłacane będzie Wnioskodawcy przez towarzystwo ubezpieczeniowe na podstawie wystawionej faktury VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi obsługi prawnej w sporze ubezpieczonego przedsiębiorcy z ZUS korzystały będą ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 w związku z art. 43 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u.?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy świadczone przez niego usługi obsługi prawnej w sporze ubezpieczonego przedsiębiorcy z ZUS nie będą korzystały ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 w związku z art. 43 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u. a będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej określonej w art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a u.p.t.u. tj. stawki 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy usługi wykonywane przez niego na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego nie mogą być uznane za usługi właściwe w rozumieniu art. 43 ust. 13 u.p.t.u., stanowią one osobną całość obok usługi ubezpieczeniowej, jednakże nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usług ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, świadczonych przez zakład ubezpieczeń, który dostarcza swoim klientom ochrony ubezpieczeniowej w ramach polisy ubezpieczeniowej.

Wykładnia art. 43 ust. 13 u.p.t.u., zgodnie z którym: "Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41" nie daje w przekonaniu Wnioskodawcy podstawy do zastosowania w odniesieniu do świadczonych przez niego usług zwolnienia z VAT.

Z powołanego przepisu wynika, że m.in. zwolnione od podatku od towarów i usług jest świadczenie usługi stanowiącej element usługi zwolnionej (ubezpieczeniowej - art. 43 ust. 1 pkt 37), stanowiący odrębną całość, właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej (ubezpieczeniowej - art. 43 ust. 1 pkt 37). Usługi, które świadczył będzie Wnioskodawca choć wykonywane w ramach ubezpieczenia, nie noszą cechy usług ubezpieczeniowych, a są usługami obsługi prawnej w postępowaniu prowadzonym przez ZUS. Bez znaczenia w tym przypadku pozostaje fakt, że obsługa prawna postępowania z ZUS świadczona jest w ramach polisy ubezpieczeniowej. W istocie powyższa okoliczność zmienia jedynie źródło finansowania tej obsługi tj. podmiot dokonujący zapłaty za świadczoną przez Wnioskodawcę usługę. Z uwagi na wykupione ubezpieczenie koszty obsługi prawnej w postępowaniu prowadzonym przez ZUS obciążały będą nie przedsiębiorcę ale towarzystwo ubezpieczeniowe. Niezależnie od powyższego świadczona przez Wnioskodawcę usługa ma charakter obsługi prawnej postępowania a nie usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 tj. usługi ubezpieczeniowej. Wnioskodawca wskazuje, że świadczone przez niego usługi nie są czynnościami ubezpieczeniowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, że zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić, jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy znów odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE) muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

Wobec braku stosownych definicji zasadne jest odwołanie się do poglądów wyrażonych w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), zgodnie z którymi podstawowym elementem usług (transakcji) ubezpieczeniowych jest to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za uprzednią zapłatę składki, zapewnić ubezpieczonemu, w przypadku zmaterializowania się pokrywanego ryzyka, usługę uzgodnioną, w chwili zawarcia umowy. Ponadto istotną cechą tej usługi (transakcji) jest istnienie stosunku umownego pomiędzy świadczącym usługę ubezpieczeniową, a osobą, której ryzyka są pokrywane przez to ubezpieczenie (orzeczenie TSUE z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie C-8/01 Assurandør-Societetet działające w imieniu Taksatorringen a Skatteministeriet opublikowane w J. Martini i Ł. Karpiesiuk: „VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości”, Warszawa 2005, s. 343, wyrok z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie C-240/99 Skandia).

Pod pojęciem usług pokrewnych świadczonych przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych należy natomiast rozumieć usługi świadczone przez profesjonalistów którzy pozostają w relacji z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. W ocenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej szacowanie szkód w imieniu spółki ubezpieczeniowej nie stanowi transakcji ubezpieczeniowej ani transakcji pokrewnej do tej transakcji (Ibidem, s. 350-351). W wyroku z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie oznaczonej C-472/03 Staatssecretatis van Financiën przeciwko Arthur Andersen & Co. Accountants c.s. TSUE ocenił, że czynności „back office” – w zakres których wchodzi m.in. przyjmowanie wniosków o ubezpieczenie, prowadzenie postępowania w zakresie zmian do umów oraz zmiany taryf, wydawanie polis, administrowanie nimi oraz rozwiązywanie umów ubezpieczenia, zarządzaniu szkodami, ustalaniu i wypłacaniu prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym, wykonywane na rzecz zakładu ubezpieczeniowego za wynagrodzeniem, nie stanowią usług pokrewnych czynnościom ubezpieczeniowym dokonywanym przez brokera bądź pośrednika ubezpieczeniowego.

Odnosząc powyższe unormowania wspólnotowe na grunt przedmiotowych usług obsługi prawnej przedsiębiorcy, objętego ubezpieczeniem od sporów z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, w zakresie sporów z ZUS stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie stroną transakcji ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Nie będzie świadczył również usług pokrewnych w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy Rady 112, bowiem nie wystąpi w roli brokera ani agenta ubezpieczeniowego. Działania Wnioskodawcy mają w istocie charakter podwykonawstwa („outsourcingu”) wobec towarzystwa ubezpieczeniowego. Nie ulega wątpliwości, że Wnioskodawca nie będzie zawierał natomiast umów z ubezpieczonymi (por. pkt 37 i 38 powołanego wyżej wyroku TSUE z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C-472/03).

Wobec powyższego Wnioskodawca nie będzie korzystał ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Nie mniej jednak ustawodawca krajowy rozszerzył zakres zwolnienia podatkowego w stosunku do przepisów Dyrektywy 112 przez dodanie w ustawie VAT art. 43 ust. 13.

Warunkiem objęcia danej usługi zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy jest łączne spełnienie następujących kryteriów, tj. dana usługa musi :

1. stanowić element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-41 ustawy (tzw. usługi ubezpieczeniowe/finansowe);
2. stanowić odrębną całość;
3. być właściwą i niezbędną do świadczenia usługi ubezpieczeniowej/finansowej (wymienionej w art. 43 ust. 1 pk7 t i pkt 37-71 ustawy).
   
   

W przedmiotowym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której Wnioskodawca świadczy usługę obsługi prawnej na podstawie zawartej umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym. Usługi obsługi prawnej są świadczone przedsiębiorcy w zakresie sporów z ZUS, które to spory są objęte ubezpieczeniem przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Obsługa prawna w szczególności dotyczy obsługi prawnej postępowania kontrolnego ZUS, w tym występowanie w roli pełnomocnika przedsiębiorcy, sporządzanie pism w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez ZUS, sporządzanie odwołań od decyzji ZUS. Za wykonane dla przedsiębiorcy usługi obsługi prawnej Wnioskodawca otrzymuje od towarzystwa wynagrodzenie.

W ocenie Organu, Wnioskodawca nie świadczy usługi ubezpieczeniowej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ani też usługi, która byłaby właściwa dla usługi głównej ubezpieczeniowej, co za tym idzie nie można stwierdzić, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi obsługi prawnej są usługami pomocniczymi do usługi ubezpieczeniowej bądź też elementem usługi korzystającej ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-41.

Zdaniem tut. Organu, brak jest podstaw do uznania, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi obsługi prawnej przedsiębiorcy stanowią element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Owszem świadczone usługi stanowią pewną dającą się wyodrębnić całość, jednakże czynności te nie obejmują charakterystycznych funkcji dla usług ubezpieczeniowych zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, świadczonych przez towarzystwo ubezpieczeniowe, które dostarcza swoim klientom ochrony ubezpieczeniowej w ramach polisy ubezpieczeniowej.

Z powyższego wynika, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi stanowią element usługi ubezpieczeniowej, które towarzystwo ubezpieczeniowe może nabyć od innych podmiotów. Z kolei zwolnienie od podatku zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, stosuje się do usługi stanowiącej element usługi ubezpieczeniowej wymienionej m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 37, jednak pod warunkiem, iż ten element sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Usługi obsługi prawnej świadczone przez Wnioskodawcę zdaniem tut. Organu, stanowią odrębną całość, są niezbędne do wykonania usługi świadczonej przez towarzystwo w zakresie objętym ubezpieczeniem od sporów z ZUS. Jednakże przepis art. 43 ust. 13 ustawy dotyczący zwolnienia wyraźnie wskazuje, że usługi te muszą być właściwe, specyficzne dla usługi podstawowej tj. usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Co znaczy zatem, że usługa musi być właściwa. Aby uznać usługę za właściwą musi ona z ogólnego punktu widzenia stanowić osobną całość, w rezultacie musi obejmować funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej.

Zatem, usługi wymienione we wniosku, które będą wykonane przez Wnioskodawcę na podstawie umów zawartych z towarzystwami ubezpieczeniowymi, nie stanowią usług właściwych, charakterystycznych do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi ubezpieczeniowej zwolnionej od podatku VAT w związku z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, bowiem nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usługi ubezpieczeniowej.

Reasumując, świadczone usługi obsługi prawnej nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 oraz w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.