INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2011 r. (data wpływu 16 listopada 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 stycznia 2012 r. (data wpływu 30 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania korekty obrotu w związku z odwołaniem wycieczki bądź rezygnacji klienta – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania korekty obrotu w związku z odwołaniem wycieczki bądź rezygnacji klienta. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 stycznia 2012 r. (data wpływu 30 stycznia 2012 r.) o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest agentem działającym w branży turystycznej. Dokonuje sprzedaży z tytułu pośrednictwa w sprzedaży wycieczek, hoteli, biletów lotniczych, wynajmu samochodów. Sporadycznie Spółka dokonuje sprzedaży: usług reklamy na rzecz podmiotów niebędących osobami fizycznymi, oraz na rzecz własnych pracowników (refakturowanie usług telefonicznych rozmów prywatnych).

Działalność główna to pośrednictwo w sprzedaży wycieczek i biletów lotniczych. Działając na mocy umowy agencyjnej Wnioskodawca podejmuje działania zmierzające do zakupu wycieczki, ale umowa zawierana jest między klientem, a organizatorem wycieczki, nie z Zainteresowanym. Środki wpłacane przez klienta tytułem wycieczki przekazywane są do Organizatora wycieczki w terminach określonych umową agencyjną. Odpowiedzialność za wycieczkę ponosi Organizator. Reklamacje, nawet jeżeli wpłyną do Wnioskodawcy są przesyłane do Organizatora, zgodnie z umową agencyjną. Faktury dla klienta wystawia Organizator wycieczki i jest to faktura VAT marża. Za dokonane usługi pośrednictwa Zainteresowany wystawia Organizatorowi fakturę VAT opodatkowaną według podstawowej stawki VAT. Przychodem dla Wnioskodawcy jest prowizja uzyskiwana od Organizatora. Z uwagi na specyfikę produktu i dokonywanie rezerwacji wycieczek na długo przed wylotem zarówno Organizatorzy jak i klienci odwołują wycieczkę/rezygnują z wycieczki. W przypadku kiedy klient nie zdecyduje się na inną wycieczkę wpłaty są klientowi zwracane na konto bankowe lub w sporadycznych przypadkach gotówką. Wpłaty za rezerwacje dokonywane są jednorazowo lub w ratach. Klienci dokonują zapłaty gotówką w Punkcie Obsługi Klienta, kartą kredytową/płatniczą, przelewem na konto bankowe lub bonami.

Zainteresowany przyjmuje bony firmy (X) emitującej bony na podstawie zawartej umowy handlowej, oraz sporadycznie bony wystawione przez Organizatora, jeżeli obliguje go do tego umowa agencyjna. Bony firmy X są możliwe do zrealizowania wyłącznie u Wnioskodawcy i zachęcają klienta do zakupu wycieczek, ponieważ realnie klient płaci mniej o kwotę bonu. Realizacja bonów oznacza przyjęcie wpłaty klienta za rezerwację w kwocie mniejszej o wartość bonu oraz bon, co w sumie pokrywa cenę wycieczki jaką ustalił Organizator. Do Organizatora w ustalonym terminie Zainteresowany przelewa pełną kwotę wycieczki, czyli wpłaty klienta plus własne środki tytułem uzupełnienia zapłaty bonem. Na podstawie zrealizowanych bonów Wnioskodawca wystawia firmie X notę, na podstawie której X dokonuje wpłaty (środki które wcześniej zapłacił Zainteresowany celem uzupełnienia płatności do Organizatora). Za zrealizowane u Wnioskodawcy bony Spółka X obciąża go kosztami prowizji za realizację bonów i wystawia mu faktury VAT wg stawki podstawowej. Obecnie na kasie fiskalnej ewidencjonowana jest pełna wartość wpłat, zarówno wpłata klienta gotówką/przelewem jak i bonem.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że w zakresie sprzedaży wycieczek, biletów lotniczych, hoteli, ubezpieczeń jest wyłącznie agentem, czyli pośredniczy w sprzedaży usług w imieniu i na rzecz, nie prowadzi sprzedaży własnej. Wnioskodawca nie prowadzi sprzedaży towarów.

Zainteresowany dokonuje sprzedaży usług wytworzonych we własnym zakresie i są to usługi reklamy (w szczególności w Internecie), sprzedaży programów informatycznych i narzędzi do tych programów jak np. wyszukiwarki na stronie internetowej wytworzonych przez zatrudnionych Pracowników, jednak jest to sprzedaż dokonywana wyłącznie dla firm.

Osobom fizycznym, w tym Pracownikom, dokonuje się sprzedaży usług telefonicznych i jest to refakturowanie usług, w przypadku rozmów prywatnych.

Wnioskodawca przyjmuje niewielką ilość bonów Organizatora (ok. 20 szt. rocznie). W przypadku przedstawienia przez klienta bonu od Organizatora, pracownik przesyła skan bonu do Organizatora i potwierdza możliwość przyjęcia bonu na rezerwację. Samo rozliczenie w zależności od Organizatora przebiega w dwóch wariantach:

1. w systemie Organizatora zostaje obniżona wartość rezerwacji o wartość bonu. Ta nowa wartość jest ceną wycieczki, która stanowi dla Zainteresowanego wartość rezerwacji i taka też jest ewidencjonowana w jego systemie sprzedaży. Prowizja Wnioskodawcy do wystawienia faktury za pośrednictwo liczona jest od wartości obniżonej o wartość bonu,
2. w systemie Organizatora bon zostaje zaewidencjonowany przez Organizatora jako zapłata do rezerwacji, i zmniejsza się kwota do zapłaty. Prowizja Zainteresowanego liczona jest od wartości początkowej wycieczki (prowizja za pośrednictwo nie jest pomniejszona).
   
   

Oryginał bonu zostaje zawsze przesłany do Organizatora.

W przypadku odwołania wycieczki moment ewidencja i dokumentowanie przebiegają następująco:

W momencie dokonania rezerwacji przez klienta, Wnioskodawca ewidencjonuje kwotę obrotu na kasie fiskalnej i drukuje paragon (całą wartość wycieczki zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania, jako wartość sprzedaży dokonywanej w imieniu i na rzecz innych podatników). W przypadku rezygnacji przez klienta z wycieczki, Zainteresowany dokonuje anulacji rezerwacji w systemie sprzedaży (wyzerowania rezerwacji, chyba że anulacja jest kosztowa to następuje skorygowanie rezerwacji do wysokości kosztu ustalonego przez Organizatora). Zwrotu dokonuje się przelewem bankowym na konto wskazane przez klienta. Na koniec miesiąca do ewidencji paragonów dołącza się raport z anulacji, jako uzupełnienie ewidencji obrotu dokonywanego na kasie fiskalnej, Raport jest zestawieniem z systemu sprzedaży zawierającym anulacje wraz ze szczegółowymi informacjami m.in. informacją o numerze rezerwacji, datą korekty, danymi klienta oraz wskazaniem numeru paragonu wygenerowanego przy rezerwacji pierwotnej. Taka ewidencja jest przechowywana wraz z dokumentacją z kasy fiskalnej.

Ewidencja obrotu na kasie rejestrującej sporządzana w imieniu Organizatora, nie jest ujmowana w deklaracji VAT-7, w której Wnioskodawca deklaruje obrót, czyli prowizję jaką uzyskuje za pośrednictwo, zgodnie z art. 30 ust. 1 na którą wystawia faktury VAT wg stawki podstawowej. Zainteresowany nie wystawia za wycieczki faktur VAT klientom indywidualnym, tylko na podstawie umowy agencyjnej kieruje prośby o wystawienie faktury do Organizatora, który wystawia faktury VAT Marża.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W jaki sposób należy dokumentować zmniejszenie obrotu w przypadku odwołania wycieczki/rezygnacji klienta i dokonania zwrotu klientowi wpłaconych środków...

Zdaniem Wnioskodawcy, celem udokumentowania zwrotów wynikających z anulacji rezerwacji i zmniejszenia obrotu ewidencjonowanego na kasie fiskalnej należy ewidencjonować zwroty do klientów w rejestrze tabeli ze wskazaniem rezerwacji, której dotyczy, aby możliwe było zidentyfikowanie wpłaty pierwotnej zaewidencjonowanej na kasie fiskalnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się do dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z brzmienia ww. przepisu wynika, że możliwość pomniejszenia obrotu m.in. o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów może nastąpić pod warunkiem, że zwrot towaru jest prawnie dopuszczalny i zwroty te zostały udokumentowane. Obowiązkiem podatnika jest więc, w rozumieniu tego przepisu, odpowiednie udokumentowanie zwrotu wartości towaru w wyniku odstąpienia od umowy sprzedaży.

Istotą działania kasy rejestrującej jest posiadanie pamięci fiskalnej, przez którą, stosownie do treści § 2 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338 ze zm.), należy rozumieć urządzenie umożliwiające trwały jednokrotny zapis danych pod kontrolą programu pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia.

Z powyższego przepisu wynika, iż nie ma możliwości zarejestrowania poprzez kasę rejestrującą zwrotu bądź reklamacji towarów. Zdarzenia tego typu winny być objęte odrębną ewidencją korekt, prowadzoną zgodnie z wymogami art. 109 ust. 3 ustawy.

Zgodnie z § 2 pkt 11 tego rozporządzenia, przez paragon fiskalny rozumie się wydrukowany dla nabywcy przez kasę w momencie sprzedaży dokument fiskalny z dokonanej sprzedaży.

W myśl § 7 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Natomiast zgodnie z art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy, obowiązującego na podstawie art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332) od dnia 1 września 2011 r., podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Ponadto w myśl art. 9 ust. 7 ww. ustawy, dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 111 ust. 7a i 9 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Paragon fiskalny stanowi dla nabywcy dowód dokonania zakupu (z którym wiążą się m.in. uprawnienia rękojmi i gwarancji), natomiast dla sprzedawcy bezsporne potwierdzenie tożsamości towaru w przypadku np. zwrotu towaru. W przypadku dokonania zwrotu towaru lub jak w tym przypadku nie dojścia do skutku usługi podatnik powinien zatrzymać paragon fiskalny. Zasadą jest więc dokonywanie korekty obrotu i podatku należnego przy jednoczesnym zwrocie (okazaniu) przez klienta paragonu fiskalnego.

Dowodzenie zwrotu dokonania zakupu, będącego podstawą dokonania korekty, na podstawie innych dokumentów aniżeli paragon fiskalny, nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa podatkowego.

Wprawdzie obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości skorygowania sprzedaży i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej (tak jak jest to w przypadku faktur VAT), jednakże brak regulacji prawnych w tym zakresie, nie może pozbawić podatnika możliwości dokonania korekty, jeżeli możliwe jest wykazanie, że obrót z danej transakcji był inny niż kwota figurująca na paragonie bądź też dokonano zwrotu lub reklamacji zakupionego towaru lub też nie doszło do transakcji w przypadku wpłaty zaliczek. Zakaz zmiany treści paragonu jest jedynie warunkiem stosowania kas rejestrujących i nie może on zmieniać zasady wynikającej z art. 29 ust. 1 i 4 ustawy, bowiem obrotem jest kwota rzeczywiście należna, a nie kwota figurująca na paragonie fiskalnym.

Skoro kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu), to korekta taka powinna być dokonywana za pomocą innych urządzeń księgowych. W takim przypadku należałoby prowadzić tzw. ewidencję korekt, z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego przypisana do konkretnego paragonu. Ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty, a zapisy w niej widniejące pozwalały na określenie prawidłowej kwoty obrotu i podatku należnego.

Trzeba bowiem mieć na uwadze, iż zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 – dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz mając na względzie brak szczegółowych uregulowań odnoszących się do sposobu korygowania obrotu ewidencjonowanego przy zastosowaniu kas rejestrujących stwierdzić należy, że ewidencjonowanie zwrotów do klienta w rejestrze tabeli ze wskazaniem rezerwacji której dotyczy, tak aby możliwe było zidentyfikowanie wpłaty pierwotnej zaewidencjonowanej na kasie fiskalnej nie jest nieprawidłowe.

Zdarzenia powodujące korektę obrotu i podatku należnego, powinny zostać uwidocznione w odrębnej, specjalnie w tym celu prowadzonej, ewidencji korekt.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie dokumentowania korekty obrotu w związku z odwołaniem wycieczki bądź rezygnacji klienta. W pozostałych zakresach dotyczących podatku od towarów i usług w dniu 17 lutego 2012 r. wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia: Nr ILPP2/443-1559/11 -4/AD, Nr ILPP2/443-1559/11-5/AD.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.