Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-160/13/AK
z 29 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2013 r. (data wpływu 31 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu uzyskania przychodu z tytułu prowadzonej działalności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu uzyskania przychodu z tytułu prowadzonej działalności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wskazuje, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się m. in. udzielaniem pożyczek poza systemem bankowym. Jednocześnie jest on wspólnikiem spółki komandytowej, która prowadzi działalność w zakresie pozostałych form udzielania kredytów oraz działalności finansowej. Przychodem Wnioskodawcy z tego rodzaju działalności są odsetki oraz prowizje za udzielenie pożyczki, a w sytuacji gdy klient nie spłaca pożyczki lub spłaca ją z opóźnieniem – opłaty związane z windykacją należności. Wysokość prowizji i odsetek, w sytuacjach wynikających z umów zawartych z osobami fizycznymi jest potwierdzana poprzez wystawienie faktury. Jeżeli zapis o konieczności wystawienia faktury nie wynika z umowy faktura nie jest wystawiana. Wysokość prowizji, odsetek oraz innych opłat związanych z udzieleniem pożyczki jest regulowana w umowie. W zależności od umowy prowizje i odsetki są pobierane z góry w chwili podpisania umowy i udzielenia pożyczki lub prowizja jest pobierana z góry, a odsetki są płacone w miesięcznych ratach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jakiej dacie powstaje przychód z tytułu udzielenia pożyczki?

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki są udzielane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i stanowią źródło przychodów zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychodami z tytułu udzielania pożyczek są: prowizje, odsetki, opłaty windykacyjne. Co do zasady przychód powstaje w dniu wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury lub regulowania należności. Art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż do przychodów których umowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek. W związku z przywołanymi przepisami przychód z tytułu udzielonych pożyczek powstaje:

1. w sytuacji, gdy prowizje, odsetki inne opłaty nie są potwierdzone fakturą:
   
   
   1. w odniesieniu odsetek – w dniu, w którym faktycznie Wnioskodawca otrzyma odsetki (zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
      
   2. w odniesieniu do prowizji – w dniu, w którym prowizja staje się wymagalna,
      
   3. w odniesieniu do opłat związanych z windykacją należności – w dniu, w którym opłaty stają się wymagalne.
   
   
   
   
2. w sytuacji, gdy prowizje, odsetki i inne opłaty, na podstawie umowy, są potwierdzone fakturą :
   
   
   
   1. w odniesieniu odsetek – w dniu, w którym faktycznie Wnioskodawca otrzyma odsetki (zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),
      
   2. w odniesieniu do prowizji – w dniu, w którym została wystawiona faktura,
      
   3. w odniesieniu do opłat związanych z windykacją należności – w dniu, w którym została wystawiona faktura.
      

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie zauważyć należy, iż moment powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskanych odsetek uzależniony jest od źródła przychodów do jakiego przychody te należy zaliczyć.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 7 tego przepisu:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
  
• kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 5a ust. 6 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

• prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w ramach działalności wykonuje usługi związane z udzielaniem pożyczek poza systemem bankowym. Przychodem Wnioskodawcy z tego rodzaju działalności są odsetki oraz prowizje za udzielanie pożyczki, a w sytuacji gdy klient nie spłaca pożyczki lub spłaca ją z opóźnieniem – opłaty związane z windykacją należności.

Mając na względzie powyższe należy uznać, że przychody uzyskiwane z tytułu udzielania pożyczek w ramach tej działalności stanowią przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust 1 pkt 3.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przepis ten pozwala ujmować dla celów podatkowych przychody, które jeszcze nie zostały otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń. Świadczenie należne podatnikowi musi być przy tym skonkretyzowane i wynikać z treści zobowiązania, którego jest on stroną. O jego wymagalności można natomiast mówić od momentu, gdy podatnik jako wierzyciel ma prawo dochodzenia spełnienia tego świadczenia a dłużnik obowiązek jego realizacji. Ponadto, jako przychody należne na podstawie art. 14 ust. 1 analizowanej ustawy, mogą być ujmowane wyłącznie przychody związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Na mocy art. 14 ust. 1c ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się:

• pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek,
  
• kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.
  

Z przepisu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika zatem, iż zwrócone pożyczki z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek nie stanowią przychodów z działalności.

Z kolei przepis art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przesuwa w czasie moment powstania przychodów, m.in. z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek. Przychodem nie jest bowiem kwota odsetek należnych (naliczonych), lecz wyłącznie kwota odsetek faktycznie otrzymanych.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że przychód z tytułu spłaty odsetek od pożyczki powstaje u Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy w dniu, w którym Wnioskodawca faktycznie otrzyma należne odsetki. Na powyższe nie ma wpływu to, czy Wnioskodawca wystawia fakturę potwierdzającą wysokość odsetek.

Zauważyć jednak należy, że przepis art. 14 ust 3 pkt 2 ww. ustawy nie odnosi się do innych rodzajów przychodów z tytułu udzielanych w ramach prowadzonej działalności pożyczek (prowizji, opłat związanych z windykacją). Jak wynika wprost z jego brzmienia dotyczy on wyłącznie odsetek. Dlatego też do prowizji i opłat związanych z windykacją należności mają zastosowanie ogólne zasady określania momentu powstania przychodu.

Mając na względzie wyżej powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, iż opłaty za obsługę pożyczki (prowizje i opłaty związane z windykacją należności) należy przyjąć do przychodów zgodnie z cyt. art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż z przepisu tego wynika jednoznacznie, że w celu ustalenia daty powstania przychodów należnych, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy doszło do zaistnienia okoliczności wskazanych w zdaniu wstępnym art. 14 ust. 1c. Jeżeli więc dojdzie do wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, bez wystawienia faktury albo uregulowania należności, wówczas należy uznać, iż decydujące będzie wydanie towarów lub wykonanie usługi i to w tym dniu powinien zostać wykazany przychód należny z tego tytułu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że przychód z tytułu prowizji za udzielanie pożyczki powstanie u Wnioskodawcy w dacie tego zdarzenia, które wystąpi najwcześniej: wykonania usługi, wystawienia faktury albo uregulowania należności. Oznacza to, że w sytuacji opisanej we wniosku przychód powstanie w dacie zawarcia umowy pożyczki.

Natomiast w odniesieniu do opłat pobieranych przez Wnioskodawcę w związku z windykacją należności należy przyjąć, że kwoty te nie są wymagalne do czasu ziszczenia się określonych warunków. Jak bowiem wskazano we wniosku opłaty te są pobierane w sytuacji, gdy klient nie spłaca pożyczki lub spłaca ją z opóźnieniem. Przychód z tytułu tych opłat powstanie zatem w dacie ich uregulowania, chyba że wcześniej Wnioskodawca wystawi fakturę na kwotę opłat związanych z windykacją należności.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.