Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-567/14-4/MS
z 10 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2014 r. (data wpływu 1 sierpnia 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 23 października 2014 r. (data nadania 23 października 2014 r., data wpływu 24 października 2014 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-567/14-2/MS z dnia 14 października 2014 r. (data nadania 14 października 2014 r., data doręczenia 16 października 2014 r.) w przedmiocie uzupełnienia braków formalnych wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty na rzecz pracowników odszkodowań wraz z odsetkami jest:

• prawidłowe – w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania odszkodowań za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy oraz odszkodowań za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, a także braku obowiązku poboru zaliczek od tych odszkodowań, braku obowiązku poboru zaliczek od wypłaconych odsetek, wystawienia informacji PIT-11 i wykazania w niej wypłaconego odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, od którego nie została pobrana zaliczka,

• nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty na rzecz pracowników odszkodowań wraz z odsetkami.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-567/14-2/MS z dnia 14 października 2014 r. (data nadania 14 października 2014 r., data doręczenia 16 października 2014 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego oraz przedstawienie własnego stanowiska w odniesieniu do zadanych pytań Nr 2, 3 i 4.

Pismem z dnia 23 października 2014 r. (data nadania 23 października 2014 r., data wpływu 24 października 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca – jednostka budżetowa, organ administracji rządowej niezespolonej został podany do sądu w sprawie powództwa pracowników (korpusu służby cywilnej) o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy, odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia, odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Sąd zasądził od Wnioskodawcy na rzecz powodów odszkodowania:

1. odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy;
2. odszkodowanie za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty;
   
3. odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.
   
   

Wnioskodawca wykonał wyrok sądowy i wypłacił zasądzone odszkodowanie wraz z odsetkami bez pobierania zaliczki na podatek dochodowy. Pomimo otrzymania odszkodowań pracownicy nadal pozostają w stosunku pracy z Wnioskodawcą. Wnioskodawca wypłacił zasądzone odszkodowanie nie czekając na wydanie interpretacji celem uniknięcia naliczania dalszych odsetek.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy art. 45 § 1 oraz art. 47¹ oraz art. 18^3e. Umowa o pracę była zawarta z pracownikami na czas nieokreślony. Nie była zawarta umowa ani ugoda z pracownikami. Wypłacone odsetki zostały uregulowane zgodnie z wyrokiem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca jako płatnik powinien od wypłaconych odszkodowań naliczyć i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od:
   • zasądzonego przez Sąd odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy;
     
   • zasądzonego przez Sąd odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami
   • zasądzonego przez Sąd odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.
   Jeżeli tak, to czy powinien ten podatek odprowadzić do Urzędu Skarbowego do 20-go następnego miesiąca?
   
2. Czy Wnioskodawca jako płatnik powinien naliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconych odsetek?
   
3. Jak Wnioskodawca powinien postąpić w sytuacji, gdy działanie było nieprawidłowe (nie naliczono i nie odprowadzono zaliczki na podatek dochodowy)?
   
4. Czy Wnioskodawca może ewentualną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych potrącić powodowi z najbliższego wynagrodzenia po otrzymaniu interpretacji? Czy można w inny sposób wystawić PIT-8C i przekazać pracownikom-powodom do indywidualnego rozliczenia się z Urzędem Skarbowym?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Wnioskodawca – jednostka budżetowa, organ administracji niezespolonej wypłacił zasądzone odszkodowania nie potrącając zaliczki na podatek dochodowy – traktując ten wyrok jako odszkodowanie, od którego nie jest naliczany podatek dochodowy. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że od zasądzonego przez sąd odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy, zasądzonego przez sąd odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty oraz zasądzonego przez Sąd odszkodowania za naruszenie zasady traktowania w zatrudnieniu wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty nie jest naliczona i pobierana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zdaniem płatnika (Wnioskodawcy) odszkodowania, które wynikają z powołanego wyroku Sądu prawie w całości mieszczą się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie przyznane przez Sąd odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia warunków pracy jest nieco odmienne brzmieniowo od wyłączenia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a, jednak zaistniały stan faktyczny w istocie dotyczy zrekonpensowania braku przychodów, które należałoby się pracownikowi na podstawie stosunku pracy, gdyby nie zaistniał stan bezprawnego go tego przychodu pozbawienia. Oznacza to, że w tym wypadku przychód ten nie jest wyłączony z opodatkowania. W tym ujęciu ten przychód byłby objęty obowiązkiem odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy. Z drugiej jednak strony należy mieć na uwadze, że przepisów podatkowych nie interpretuje się w sposób rozszerzający. Co innego jest bowiem, skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, a co innego bezprawne skrócenie wypowiedzenia warunków pracy przewidzianych umową, która jako taka nie została wypowiedziana. W takim ujęciu zatem i ta kwota nie podlegałaby wyłączeniu z puli kwot wolnych od podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy kwota wypłaconych pracownikom odsetek nie podlega opodatkowaniu, gdyż są to odsetki z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczeń wynikających z wiążącego strony stosunku pracy. W związku z tym korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji gdyby okazało się, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe, to Wnioskodawca jako pracodawca wystawi PIT-11 i wykaże dochód, od którego nie była pobrana zaliczka na podatek dochodowy, a tym samym zobowiąże pracowników – powodów do samodzielnego rozliczenia się z urzędem skarbowym.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z ugody sądowej.

W myśl art. 31 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 31 i 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11), z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy.

Ponadto, w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowymod osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca został podany do sądu w sprawie powództwa pracowników o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy, odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia, odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Sąd zasądził od Wnioskodawcy na rzecz powodów odszkodowania:

1. odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy;
2. odszkodowanie za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty;
3. odszkodowanie a naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.
   
   

Wnioskodawca wykonał wyrok sądowy i wypłacił zasądzone odszkodowanie wraz z odsetkami bez pobierania zaliczki na podatek dochodowy. Pomimo otrzymania odszkodowań pracownicy nadal pozostają w stosunku pracy z Wnioskodawcą. Wnioskodawca wypłacił zasądzone odszkodowanie nie czekając na wydanie interpretacji celem uniknięcia naliczania dalszych odsetek. Odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy art. 45 § 1 oraz art. 47¹ oraz art. 18^3e. Wypłacone odsetki zostały uregulowany zgodnie z wyrokiem.

Należy wskazać, że odszkodowanie za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia stanowiło wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w oparciu o przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikiem stosunku pracy (Dz. U. Nr 90 poz. 844, z późn. zm.). Jak stanowi art. 1 ust. 1 przywołanej ustawy, przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

1. 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
   
2. 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
   
3. 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
   

• zwanego dalej "grupowym zwolnieniem".
  
  

Natomiast art. 1 ust. 2 ustawy stanowi, że liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Z kolei zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu pracy, jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Świadczenie wypłacane z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, pomimo tego, że jest odszkodowaniem – o czym mowa w art. 361 § 1 zd. 2 Kodeksu pracy –jest opodatkowane, gdyż na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega ono zwolnieniu.

Należy zauważyć, że ww. przepis wyłącza ze zwolnienia przedmiotowe odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umową o pracę. Zatem skoro Wnioskodawca wypłacił odszkodowanie za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia, to odszkodowanie to również mieści się w tym przepisie i nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w ten sposób zostanie dokonana interpretacja przepisu w sposób rozszerzający.

W związku z powyższym wypłacone odszkodowanie z tytułu bezprawnego skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód ze stosunku pracy, co zobowiązywało płatnika do poboru zaliczki na podatek dochodowy i przekazania jej na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na podatek.

Ponadto Wnioskodawca wypłacił pracownikom (powodom) odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

W myśl przepisu art. 18(3)d ustawy z dnia 26 czerwca 1976 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Stosownie do art. 18(3)e Kodeksu pracy skorzystanie przez pracownika z uprawnień przysługujących z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie może być podstawą niekorzystnego traktowania pracownika, a także nie może powodować jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracownika, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy lub jego rozwiązanie bez wypowiedzenia.

Z brzmienia przywołanych przepisów wyraźnie wynika, że świadczenie przewidziane przez ustawodawcę to odszkodowanie mające na celu wyrównanie poniesionej przez pracownika szkody. Zakładając, więc że wyrok sądowy dotyczył odszkodowania za naruszenie obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu, podstawą dochodzonego odszkodowania powinna być norma art. 18(3)d Kodeksu pracy.

Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, że przyznane odszkodowanie, jak i zasady jego ustalania, wynikają wprost z przepisu art. 18(3)d Kodeksu pracy. A zatem należy stwierdzić, że wypłacone odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, od kwoty wypłaconego odszkodowania z tego tytułu Wnioskodawca nie miał obowiązku obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wypłacił pracownikom (powodom) także odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Stosownie do postanowień art. 30 § 4 ustawy Kodeks pracy, w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

W myśl art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 ustawy Kodeks pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ ustawy Kodeks pracy).

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia warunków pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. Kodeksu pracy. Zatem na Wnioskodawcy nie ciążył z tego tytułu obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy z tego tytułu.

Natomiast w odniesieniu do odsetek wypłaconych zgodnie z wyrokiem, należy wyjaśnić, co następuje.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania.

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego).

Odsetki są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną. Nie można ich zatem utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Jak wskazał WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 30 września 2013 r. sygn. Akt I SA/Gl 1170/13 „w orzecznictwie sądów powszechnych przyjmuje się, że „roszczenie o opłatę odsetek za opóźnienie ma względem roszczenia zasadniczego charakter akcesoryjny, a odszkodowanie i odsetki za opóźnienie z chwilą ich powstania stanowią odrębne i niezależne od siebie roszczenia i nie mogą na siebie wzajemnie oddziaływać (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 23 lipca 1998 r., sygn. akt I ACa 343/1997, publ. Wokanda 1998/12/48). „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe” (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). „Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnych sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej” (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72). ”

Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń – zwalnia od opodatkowania jedynie odszkodowania (zadośćuczynienia) i renty, tj. świadczenia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego.

Stąd też zasądzone przez sąd odsetki nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Zwrócił na to uwagę również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 stycznia 2007 r. (II FSK 36/06) formułując tezę, że „posłużenie się w zapisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jedynie pojęciem „odszkodowanie” bez użycia słowa „odsetki” powoduje, że jedynie te pierwsze (odszkodowania), a nie te ostatnie (odsetki), mogą być uznane za zwolnione z podatku dochodowego ”.

Na zasadzie wyjątku w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały zwolnione z podatku jedynie odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

W świetle powyższego nie można przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem sensu stricte i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych przewidzianym dla odszkodowań. Odsetki przyznane za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do ich zapłaty zgodnie z wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten ma bowiem wyłącznie zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu ogłoszenia wyroku sądu przyznającego odszkodowanie (rentę) - zobowiązany spóźni się z wypłatą świadczenia na rzecz poszkodowanego. Nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie. Zatem odsetki zasądzone przez Sąd za nieterminową wypłatę odszkodowania pomimo że są wynikiem wypłaty odszkodowania na rzecz pracowników połączonych z Wnioskodawcą stosunkiem pracy, nie może być uznane za przychód z tego stosunku. Celem tych odsetek była rekompensata za zwłokę w wypłacie odszkodowania. Stanowi zatem odrębną od stosunku pracy, instytucję.

W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy przedmiotowe odsetki należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 42a ww. ustawy – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że na podmiocie dokonującym wypłaty odsetek (Wnioskodawcy) zgodnie z art. 42a ustawy, nie ciąży obowiązek naliczenia i poboru zaliczki na podatek. Jest on natomiast obowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C o wysokości przychodu z tego tytułu i przekazania jej w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi oraz organowi podatkowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Natomiast pracownicy Wnioskodawcy mają obowiązek w zeznaniu rocznym, składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, uwzględnić otrzymane przychody z tytułu odsetek od zasądzonego odszkodowań, i zapłacić należy podatek wynikający z tego zeznania (art. 45 ust. 1 ustawy).

Wnioskodawca jako płatnik od wypłaconego odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia był zobowiązany do obliczenia i pobrania zaliczki z tego tytułu w miesiącu wypłacenia tego odszkodowania. Zatem Wnioskodawca jako płatnik nie ma obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od tego odszkodowania z najbliższego wynagrodzenia. Brak jest bowiem jakichkolwiek podstaw prawnych do jej poboru, tak zobowiązanie wynika z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, zasądzone przez Sąd odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy oraz odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z czym, od tych świadczeń Wnioskodawca jako płatnik nie był zobowiązany do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy i nie ciążą obowiązki informacyjne z tego tytułu. Odszkodowanie z tytułu bezprawnego skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód ze stosunku pracy, w związku z czym Wnioskodawca jako płatnik był zobowiązany do poboru zaliczki na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym wypłacono świadczenie. Wnioskodawca nie może potrącić pracownikom (powodom) zaległej zaliczki z najbliższego wynagrodzenia. Wnioskodawca będzie obowiązany dokonać wpłaty do właściwego urzędu skarbowego wymaganych odsetek od zaległości podatkowej. Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia informacji PIT-11 i wykazaniu w niej wypłaconego odszkodowania za bezprawne skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę. Odsetki od nieterminowej wypłaty odszkodowania nie podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy. Podlegają one opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Od wypłaconych odsetek Wnioskodawca zobowiązany jest wystawić PIT-8C bez obowiązku poboru zaliczek z tego tytułu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.