Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-964/14/DP
z 19 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 listopada 2014 r. (wpływ do Biura – 19 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 listopada 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest rolnikiem posiadającym prawo własności nieruchomości położonych w miejscowościach: K. w gminie Ł. oraz G. w gminie G. oznaczonych numerami geodezyjnymi: 3274/1, 3274/2, 4229/2, 728, 727, 780, 782, 305, 321, 3266.

Zgodnie z treścią umów notarialnych zawartych pomiędzy Wnioskodawcą oraz U. W. działającą jako pełnomocnik spółek: Farma – Ł. Sp. z o.o., Farma – M. Sp. z o.o., Farma G. Sp. z o.o., Farma – S. Sp. z o.o., Farma – X Sp. z o.o., Energetyka G. Sp. z o.o. (akty notarialne z 2 kwietnia 2014 r. nr rep. .../2014 i nr rep. .../2014) oraz z treścią umów notarialnych zawartych pomiędzy Wnioskodawcą oraz Magdaleną P. działającą w imieniu spółek: L. Sp. z o.o. oraz Energetyka G. Sp. z o.o. (akt notarialny z 15 października 2014 r. nr .../2014 – Rep. A nr .../2014, akt notarialny z 31 października 2014 r. nr .../2014 – Rep. A nr .../2014):

1.Wnioskodawca zawiera z M. P. działającą w imieniu i na rzecz spółek L. Sp. z o.o. oraz Energetyka G. Sp. z o.o. umowę sprzedaży nieruchomości gruntowej przeznaczonej pod inwestycję drogową, umożliwiającą dojazd do powstającej farmy (działka ewidencyjna nr 321/1 o powierzchni 151 m² położonej w G., gmina G.). Umowa powyższa opiewa na kwotę 1.500,00 zł – ww. nieruchomość stanowi własność Wnioskodawcy od 2006 r.

2.Wnioskodawca ustanawia na rzecz spółek: Farma – Ł. Sp. z o.o., Farma – M. Sp. z o.o., Farma – G. Sp. z o.o., Farma – S. Sp. z o.o., Farma X Sp. z o.o., Energetyka G. Sp. z o.o. oraz przedsiębiorcy tj. spółki L. Sp. z o.o. z siedzibą w W., za jednokrotnym wynagrodzeniem, na okres 30 lat służebność przesyłu (art. ¹ i następne Kodeksu cywilnego) dotyczącą działek nr ewid. 3266, 305, 321, 3274/1, 3274/2 – nieruchomości te położone są w K., gmina Ł.).

Służebność przesyłu polega na prawie budowy na nieruchomości obciążonej podziemnej linii kablowej, służącej podłączeniu siłowni wiatrowych z siecią elektroenergetyczną oraz zapewnieniu kontroli i sterowania pracą tych siłowni. Linia składać się może z kabli elektroenergetycznych, przewodów uziemiających oraz kabli teletechnicznych (światłowód, kabel telefoniczny, studzienki do kontroli umieszczonych na działce kabli, itd.).

Tytułem wynagrodzenia za ustanowione służebności przesyłu Wnioskodawca otrzymał jednokrotne wynagrodzenie łącznie w wysokości 200.290,00 zł za okres 30 lat służebności przesyłu.

3.Wnioskodawca ustanawia na okres 30 lat, za jednokrotnym wynagrodzeniem służebności gruntowe (art. 305¹ i następne Kodeksu cywilnego – prawidłowo winno być art. 285 i następne Kodeksu cywilnego) na nieruchomościach położonych w K., gmina Ł.: nieruchomość nr ewid. 4229/2, oraz w G., gmina G.: nieruchomości o numerach ewid. 728, 727, 780, 782 na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w G. obejmującej działkę nr ewid. 784 tj. nieruchomości władnącej, której obecnie jest właścicielem Energetyka G. Sp. z o.o.

Służebność gruntowa zgodnie z treścią wyżej wymienionych aktów notarialnych polega na uprawnieniu każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej do:

• korzystania z nieruchomości obciążonej poprzez umieszczenie i utrzymywanie w przestrzeni nad powierzchnią gruntu łopat wirnika siłowni wiatrowej, która będzie posadowiona na nieruchomości władnącej,
• upoważnienia dzierżawcy nieruchomości władnącej do korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie służebności.
  
  

Każdoczesny właściciel nieruchomości obciążonej nie ma prawa:

• korzystać z nieruchomości obciążonej w sposób, który mógłby zakłócić pracę siłowni wiatrowej,
• udzielania zezwolenia na korzystanie z nieruchomości obciążonej w sposób określony powyżej przez jakiekolwiek osoby trzecie inne niż właściciel nieruchomości władnącej i jej dzierżawca.
  
  

Tytułem wynagrodzenia za ustanowione służebności gruntowe Wnioskodawca otrzymał jednokrotne wynagrodzenie w wysokości 76.000,00 zł.

Opisane powyżej służebności, tj. gruntowa i przesyłu, a także umowa sprzedaży nieruchomości z przeznaczeniem na inwestycję drogową zostały wpisane w księgi wieczyste.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie (odszkodowanie) uzyskane przez właściciela działki (gruntu) wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego z tytułu ustanowienia na niej służebności przesyłu podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie (wynagrodzenie) za ustanowienie służebności przesyłu na działce (gruncie) wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego jest wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazał również art. ² Kodeksu cywilnego oraz interpretację ogólną Ministra Finansów z 21 maja 2014 r. zmieniającą interpretację ogólną z 10 lipca 2013 r. w zakresie możliwości zastosowania do wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (znak: DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14).

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

–w wyniku prowadzenia na tych gruntach przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej (tj. budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemia przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych) o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651, z późn. zm).

Wnioskodawca podkreślił, że źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Na potwierdzenie powyższego stanowiska Wnioskodawca zaznaczył, że wskazane w Kodeksie cywilnym wynagrodzenie za ustanowicie służebności przesyłu ma charakter odszkodowawczy. Zgodnie z art. ¹ i ² § 2 Kodeksu cywilnego, służebność przesyłu polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń, a jeżeli odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, która jest konieczna do korzystania z nich, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za jej ustanowienie.

Wnioskodawca stwierdził, że nieruchomość obciążona służebnością przesyłu traci na stałe wartość rynkową. Wartość zasądzonego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu ustala się na podstawie różnicy wartości nieruchomości nieobciążonej i wartości obciążonej służebnością. Wobec powyższego Wnioskodawca stwierdza, że przedmiotowe wynagrodzenie służy naprawieniu szkody, wobec tego ma charakter odszkodowawczy.

Wnioskodawca wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych służebność przesyłu jest tożsama ze służebnością gruntową, pomimo uregulowania ich w odrębnych przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych po 2 sierpnia 2008 r. zwolnienie, dotyczące odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odnosi się także do wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Wnioskodawca stwierdził, że w przedmiotowej kwestii z uwagi na ukształtowane orzecznictwo jak i wykładnię historyczną, celowościową oraz systemową zewnętrzną przy interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy należy zastosować zwolnienie z podatku dochodowego zarówno od służebności gruntowej, jak i służebności przesyłu.

Na zakończenie Wnioskodawca wskazał, że powyższe stanowisko podziela również Ministerstwo Finansów. W interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 21 maja 2014 r. zmieniającą interpretację ogólna z 10 lipca 2013 r. w zakresie możliwości zastosowania do wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Minister Finansów zwraca uwagę na wyrok NSA z dnia 26 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 3050/11, w którym NSA stwierdził, że ustanowienie nowego rodzaju służebności odnoszącej się do inwestycji polegających na budowie urządzeń infrastruktury technicznej wychodziło naprzeciw potrzebom gospodarczym i w sposób ustawowy regulowało istniejącą już, zapoczątkowaną uchwalą Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r. sygn. akt III CZP 79/02, praktykę ustanawiania służebności gruntowej dla realizacji tych inwestycji. Wobec tego zastąpienie w sferze cywilistycznej służebności gruntowej służebnością przesyłu (spowodowane ustawowym uregulowaniem tej problematyki) ustanawianą w związku z budową lub użytkowaniem przedmiotowych urządzeń (sieci) nie zmieniło ani celu, ani treści tych służebności. Wnioskodawca podkreśla, że według NSA zmiany w prawie cywilnym nie miały na celu dokonania modyfikacji w systemie zwolnień podatkowych dotyczących służebności gruntowej.

Reasumując Wnioskodawca jest zdania, że w świetle przedstawionego powyżej stanu prawnego jego stanowisko stwierdzające zasadność zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych wynagrodzenia (odszkodowania) za służebności gruntowe i przesyłu jest poprawne.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca przytoczył fragmenty kilku wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego jak również Sądu Najwyższego oraz powołał szereg wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120a ww. ustawy – wprowadzonym w życie w 2014 r. – wolne od podatku jest wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

W myśl art. ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Za urządzenia o którym mowa powyżej, uważa się urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne (art. 49 § 1 ww. ustawy).

Stosownie do art. ² § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.

Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. ² § 2 Kodeksu cywilnego).

W świetle powyższego, służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej. Wymaga to zawarcia stosownej umowy przez zainteresowane strony albo wydania konstytutywnego orzeczenia sądu (postanowienia), zapadającego na wniosek strony występującej z roszczeniem o ustanowienie służebności przesyłu.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem posiadającym prawo własności nieruchomości. Wnioskodawca w 2014 r. zawarł umowę ustanowienia służebności przesyłu za jednokrotnym wynagrodzeniem, na okres 30 lat. Służebność przesyłu polega na prawie budowy na nieruchomości obciążonej podziemnej linii kablowej, służącej podłączeniu siłowni wiatrowych z siecią elektroenergetyczną oraz zapewnieniu kontroli i sterowania pracą tych siłowni. Linia składać się może z kabli elektroenergetycznych, przewodów uziemiających oraz kabli teletechnicznych (światłowód, kabel telefoniczny, studzienki do kontroli umieszczonych na działce kabli, itd.).

Wnioskodawca uważa, że otrzymana kwota ma charakter odszkodowawczy i korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

–w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Jednak zgodnie z aktualnie obowiązującym brzmieniem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wynagrodzenia uzyskanego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu ma zastosowanie inny artykuł niż wskazuje Wnioskodawca.

Zgodnie z art. 2 pkt 8 lit. i) ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1328, ze zm.), w art. 21 w ust. 1 po pkt 120 dodano pkt 120a w brzmieniu: ,,120a) wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego”.

W myśl art. 14 ww. ustawy zmieniającej przepisy art. 21 ust. l pkt 3, 3e i 49 oraz pkt 120a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawa, mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Stosownie do art. 17 pkt 4 ustawy zmieniającej, przepis ustanawiający zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wszedł w życie 4 października 2014 r.

W tym stanie prawnym, uznać należy, że zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 120a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje wynagrodzenia otrzymywane z tytułu ustanowienia służebności przesyłu i ma zastosowanie do dochodów osoby fizycznej otrzymanych z tego tytułu po 1 stycznia 2014 r.

Zatem, wynagrodzenie, które Wnioskodawca otrzymał z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120a ww. ustawy.

Artykuł 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na który Wnioskodawca się powołuje miałby zastosowanie (pod warunkiem spełnienia przesłanek zawartych w jego treści), w przypadku gdyby wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu zostało Wnioskodawcy wypłacone przed 1 stycznia 2014 r. Jednakże z treści wniosku wynika, iż umowy notarialne, w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu, zawarte zostały w 2014 r. – co wskazuje, że również wypłata wynagrodzenia z tego tytułu została dokonana w 2014 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, aczkolwiek z innych powodów niż Wnioskodawca wskazał we własnym stanowisku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Najwyższego należy wskazać, że źródłem prawa są przepisy a nie orzecznictwo. Podkreślić należy, że wyroki stanowią cenny dorobek w wykładni prawa ale jako takie nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w zakresie analizowanego przepisu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć ojej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.