Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/2/423-1099/14/MO
z 1 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 11 czerwca 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 17 czerwca 2014 r.), uzupełnionym 2 września i 1 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 21 sierpnia 2014 r. Znak: IBPBI/2/423-715/14/MO oraz pismem z 15 września 2014 r. Znak: IBPBI/2/423-1099/14/MO, wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 2 września i 1 października 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest publiczną akademicką szkołą wyższą działającą na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365). Uczelnia posiada osobowość prawną i jest zobowiązana do stosowania przepisów ustawy o rachunkowości. Prowadzi pełną księgowość oraz jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Roczne sprawozdania finansowe Uczelni podlegają, na podstawie Prawa o szkolnictwie wyższym, badaniu przez biegłych rewidentów.

W 2009 r., w ramach Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 Oś Priorytetowa 1, Uczelnia otrzymała dofinansowanie projektu: Budowa zespołu krytych pływalni z zapleczem dydaktycznym oraz infrastrukturą badawczo-rozwojową, a w 2011 r. dotację celową na dofinansowanie tej inwestycji.

Uczelnia, jako podmiot należący do sektora finansów publicznych, jest zobowiązana do stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.). Inwestycja realizowana była za pośrednictwem generalnego wykonawcy wyłonionego w przetargu nieograniczonym. Umowa pomiędzy inwestorem, a generalnym wykonawcą została podpisana 30 września 2009 r. Zgodnie z treścią umowy generalny wykonawca mógł zlecać część prac podwykonawcom, z którymi podpisywał umowy na roboty budowlane. Takie postępowanie wynika ze szczególnych zasad zawierania umów na prace budowlane uregulowanych w przepisach Kodeksu cywilnego. Generalny wykonawca w ramach realizacji swoich zadań zlecał część robót budowlanych do podmiotów zewnętrznych w ramach tzw. podwykonawstwa. Zgodnie z brzmieniem art. 6471 § 2 Kodeksu cywilnego, na realizację części prac przez podwykonawców, musi zostać uzyskana zgoda wykonawcy, a także inwestora. Zgodnie z powyższym przepisem Uczelnia każdorazowo wyrażała zgodę na zawarcie przez generalnego wykonawcę umowy z podwykonawcą. Umowy zawierane były w formie pisemnej. W ten sposób Inwestor - Uczelnia wypełnił nałożone na niego przez ustawę obowiązki. Ponadto, zgodnie z art. 6471 § 6 Kodeksu cywilnego, zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Uczelnia prowadziła wykaz podwykonawców, wobec których odpowiada solidarnie z wykonawcą za zapłatę należnego podwykonawcom wynagrodzenia.

Umowa pomiędzy generalnym wykonawcą a jednym z podwykonawców robót budowlanych została podpisana 11 października 2010 r. Umowa z podwykonawcą została podpisana za zgodą inwestora, a zatem zastosowanie znajduje tutaj przepis art. 6471 Kodeksu cywilnego stanowiący o solidarnej odpowiedzialności inwestora i generalnego wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy.

W trakcie realizacji inwestycji podwykonawca składał wobec inwestora oświadczenia, że generalny wykonawca nie zalega z płatnością należnego wynagrodzenia na jego rzecz. Było to warunkiem koniecznym wypłaty kolejnych części wynagrodzenia na rzecz generalnego wykonawcy. Podwykonawca złożył stosowne oświadczenie zarówno w odniesieniu do wynagrodzenia częściowego (w dniach 15 lutego i 22 czerwca 2011 r.) oraz w stosunku do całości wykonywanych prac, w związku z zakończeniem realizacji inwestycji 19 grudnia 2011 r. W związku z powyższym, inwestor dokonał wypłaty całego należnego generalnemu wykonawcy wynagrodzenia w związku z zakończeniem inwestycji.

Po ogłoszeniu upadłości przez generalnego wykonawcę, podwykonawca wezwał inwestora do zapłaty kwoty, która została zatrzymana przez generalnego wykonawcę przez potrącenie z wynagrodzenia jako gwarancja należytego wykonania umowy - rękojmia. Inwestor odmówił zapłaty powołując się na złożone oświadczenie, że doszło do całkowitej zapłaty.

Sąd Rejonowy oddalił powództwo o zapłatę, wyrok został zmieniony przez Sąd Odwoławczy, poprzez zobowiązanie inwestora do zapłaty na rzecz podwykonawcy całości żądanej kwoty wraz z odsetkami. Sąd Odwoławczy stanął na stanowisku, że potrącona kaucja stanowi wynagrodzenie, a zatem znajduje zastosowanie przepis art. 6471 Kodeksu cywilnego o solidarnej odpowiedzialności inwestora i generalnego wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Inwestor dokonał zapłaty kwoty zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego. Brak uregulowań w ustawach podatkowych w zakresie skutków wynikających z odpowiedzialności solidarnej rodzi wątpliwości jak należy traktować wydatki poniesione na zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy w kontekście kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z 25 września 2014 r.:

Czy koszty postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym Wydział XII Gospodarczy - Odwoławczy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, (stanowisko przedstawione w piśmie z 25 września 2014 r.) koszty sądowe nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, zatem koszty te powinny powiększać dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przywołana regulacja wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• konieczność faktycznego – co do zasady – poniesienia wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub jego zachowania albo zabezpieczenia.
  
  

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie został ujęty w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Art. 16 ust. 1 ww. ustawy, zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Tym samym podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie – zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W konsekwencji nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny. Prawo zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów dany podmiot ma w przypadku, gdy wydatki te pozostają w związku przyczynowym z osiąganymi przychodami.

Tak więc, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,
• jest definitywny, a więc bezzwrotny,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy,
• został właściwie udokumentowany.
  
  

Rozpatrując możliwość podatkowego rozliczenia ponoszonych przez podmioty gospodarcze kosztów sporów sądowych należy mieć na uwadze, że pomimo nie umieszczenia tego rodzaju wydatków w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ust. 1 ustawy nie przesądza to automatycznie o możliwości ich ujęcia jako kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te muszą bowiem również spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, czyli zostać poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji, każdy przypadek ponoszenia takich wydatków wymaga indywidualnej analizy uwzględniającej szczegóły danej sprawy i przesłanki, jakim kierował się Wnioskodawca decydując się na rozstrzygnięcie sporu przed sądem powszechnym.

Odnosząc powyższe do zasadności kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z postepowaniem sądowym wynikających z wyroku sądowego rozstrzygającego spór prowadzony przez Wnioskodawcę w wyniku pozwu złożonego przez Podwykonawcę należy stwierdzić, że z opisu przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w sporze tym Wnioskodawca uczestniczył jako strona pozwana. W efekcie wydanego przez Sąd Okręgowy wyroku Wnioskodawca nie obronił się przed żądaniem zapłaty wynagrodzenia w ramach odpowiedzialności solidarnej inwestora, jednocześnie został zobowiązany do poniesienia wskazanych we wniosku kosztów dodatkowych. W tym konkretnym zatem przypadku nie istnieją podstawy do uznania, że przedmiotowe koszty związane z toczonym na drodze sądowej sporem miały na celu zachowanie (zabezpieczenie) źródła przychodów, ponieważ udział w nim Wnioskodawcy miał na celu jedynie uniknięcie lub też ograniczenie ciążącej na nim odpowiedzialności, której prawną zasadność potwierdził Sąd.

Reasumując, poniesione przez Wnioskodawcę, koszty postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym Wydział XII Gospodarczy - Odwoławczy, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.